- 05 ناۋ. 2024 01:58
- 240
"قۇرمانعازى" ساۋىربەك باقبەرگەنوۆ
تاقىرىبى: قۇرمانعازى. ساۋىربەك باقبەرگەنوۆ.
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ساۋىربەك باقبەرگەنوۆتىڭ «قۇرمانعازى» اتتى اڭگىمەسى بويىنشا قازاقتىڭ ۇلى كۇيشى - كومپوزيتورى قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ ومىرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقىپ، وزدىگىنەن ىزدەنىپ جۇمىس ىستەۋگە باۋلۋ، بايلانىستىرىپ سويلەۋگە، ويىن تۇجىرىمداي ءبىلۋ قاسيەتىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وتان سۇيگىش، ەلىن قورعايتىن، ونەرىن سىيلايتىن ازامات بولۋعا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق، جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ.
ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، تالداۋ، اڭگىمەلەۋ، تىرەك - سىزبا.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، تىرەك - سىزبا كەستەلەر، كۋبيزم ءادىسى.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ساباعىمىز باستالدى،
بالالارعا پايدالى.
ءبارىن ۇعىپ الىڭدار،
ساباققا زەر سالىڭدار.
جاقسىلاردان ۇيرەنىپ،
بولامىز ءبىز جاقسى ادام.
جاماندىقتان جيرەنىپ،
ۇلگى الامىز جاقسىدان.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
قاجىمۇقان مۇڭايتپاس ۇلى – قازاقتىڭ الەمگە ايگىلى پالۋانى. جەر شارىنىڭ جيىرما ءتورت ەلىن ارالاپ، تالاي - تالاي اتاقتى پالۋاندارمەن بەلدەسكەن. التىنى، كۇمىسى بار – بارلىعى 48 مەدال العان.
1. سايىس قاي قالادا وتەدى؟(حاربين).
2. جاپون پالۋانى سار - كەك كي قانداي شارت قويدى؟ جاپون كۇرەسى «جيب - جيسامەن» كۇرەسەم دەدى.)
3. كورۋشىلەر اراسىندا نەلىكتەن قوبالجۋ بولدى؟
4. جيب - جيسا كۇرەسىنىڭ ءتارتىبى قانداي ەكەن.
5. قاجىمۇقان بۇل كۇرەستەن جەڭدى مە؟
6. دياديا يۆان مەكتەبىنەن قالىپتاسىپ شىققان سۇلۋ ادەمى جىگىتتىڭ كەلبەتىنە قانداي تاڭبالار ءتۇستى دەپ ويلايسىڭ؟
7. سار - كەك كيگە، بەرىلگەن مىنەزدەمە. (كۇيگەلەك، ىزاقور، كەك ساقتاعىش مىنەزى بار، كوپ ءسوز، كۇلكىنى جەپ كورەتىن پالۋان.)
ءىۇ. ماقسات قويۋ كەزەڭى: 1. ساباقتىڭ ماقساتىن، تاقىرىبىن حابارلاۋ.
2. جاڭا ساباققا دايارلىق.
كوپىر تاپسىرماسى:
قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى جايلى نە بىلەسىڭ؟
ول كىم؟
ءۇ. جاڭا ساباق: تىرەك – سىزبا ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
1. كىرىسپە. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى – قازاقتىڭ ۇلى كۇيشى - كومپوزيتورى. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ ءومىر سۇرگەن ۋاقىتى مەيلىنشە قيىن كەزەڭ ەدى. وعان «پاتشاعا قارسى حالىقتى ۇگىتتەدى» دەگەن كىنا تاعىلىپ، ەكى رەت تۇتقىنداپ، تۇرمەگە جاپقان. كۇيشىنىڭ قاتال تاعدىردىڭ تالقىسىنا تۇسكەن ءبىر ءساتى جازۋشى ساۋىربەك باقبەرگەنوۆتىڭ «قۇرمانعازى» دەپ اتالاتىن اڭگىمەسىندە باياندالادى.
2. اڭگىمەنى ءتۇسىنىپ، جالعاستىرىپ وقۋ. تۇسىنگەنىن اڭگىمەلەۋ.
3. سوزدىك جۇمىس.
سۋىت – اسىعىس.
كىلتيپاندارىن – قۇپياسىن.
جىگەرى قۇم بولدى – دارمەنسىز كۇيگە ءتۇستى.
قۇقاي – بۇل جەردە: قيىندىق.
شىلاۋ – جۇگەننىڭ شاۋجايى، شىلبىرى.
ءۇى. تۇسىنگەندەرىن تەكسەرۋ:
1. قۇرمانعازى ديناعا قانداي اڭگىمە ايتتى؟
2. كۇيشىنىڭ بۇل اڭگىمەسىنەن ونىڭ ءومىرى جونىندە نە ءتۇسىندىڭ؟
3. قۇرمانعازىنىڭ اناسىنا ارناپ شىعارعان كۇيى قالاي اتالادى؟
4. ءبۇل كۇيدى قاي كەزدە شىعارعان؟
5. كۇيشىنى نە ءۇشىن تۇتقىنعا الىپ، قولىن بايلاعان كەزدەگى دينانىڭ كوڭىل كۇيى قانداي بولعانىن ماتىننەن تاۋىپ وقى.
6. قۇرمانعازىنىڭ تۇرمەگە كەتەردەگى ءسوزىن داۋىس ىرعاعىنا كەلتىرىپ وقى. بۇل ءسوزدى وقىعاندا ءوزىڭ قانداي سەزىمدە بولدىڭ.
داپتەر مەن جۇمىس:
كەنجە سەن ءبىزدىڭ اۋىلعا حابارشى جىبەر، بولعان جايدىڭ ءبارىن ايت. كۇيزەلمەسىن، كۇڭىرەنبەسىن، ارتىن كۇتسىن اق ءىستىڭ!
داپتەرگە ادەمىلەپ جاز.
قۇرمانعازىنىڭ كۇيلەرى. «تۇرمەدەن قاشقان»، «بوزشولاق»، «كىسەن اشقان»،
«قايران شەشەم» جانە ت. ب.
5. سەرگىتۋ ءساتى.
دومبىرام كۇمبىرلەپ،
كۇي شەرتە الامىن.
بۇرالا بي بيلەپ،
سۋرەتتە سالامىن.
6. كۇي تىڭداۋ. «قايران شەشەم» كۇيى ورىندادى...
كۋبيزم ءادىسى بويىنشا سۇراق - جاۋاپ قويىپ جاۋاپ الۋ ارقىلى جاڭا ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
1. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى كىم؟
2. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ قانداي كۇيلەرىن بىلەسىڭ؟
3. قۇرمانعازى كۇيلەرى ارقىلى نە سۋرەتتەيدى؟
4. قۇرمانعازىنىڭ ۇستازى كىم بولعان؟
5. قۇرمانعازى دومبىراسىن كىمگە سىيعا تارتتى؟
باعالاۋ:
ۇيگە تاپسىرما: مازمۇنى جانە قۇرمانعازى تۋرالى مالىمەتتەر جيناقتاۋ.
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ساۋىربەك باقبەرگەنوۆتىڭ «قۇرمانعازى» اتتى اڭگىمەسى بويىنشا قازاقتىڭ ۇلى كۇيشى - كومپوزيتورى قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ ومىرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقىپ، وزدىگىنەن ىزدەنىپ جۇمىس ىستەۋگە باۋلۋ، بايلانىستىرىپ سويلەۋگە، ويىن تۇجىرىمداي ءبىلۋ قاسيەتىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وتان سۇيگىش، ەلىن قورعايتىن، ونەرىن سىيلايتىن ازامات بولۋعا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق، جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ.
ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، تالداۋ، اڭگىمەلەۋ، تىرەك - سىزبا.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، تىرەك - سىزبا كەستەلەر، كۋبيزم ءادىسى.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ساباعىمىز باستالدى،
بالالارعا پايدالى.
ءبارىن ۇعىپ الىڭدار،
ساباققا زەر سالىڭدار.
جاقسىلاردان ۇيرەنىپ،
بولامىز ءبىز جاقسى ادام.
جاماندىقتان جيرەنىپ،
ۇلگى الامىز جاقسىدان.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
قاجىمۇقان مۇڭايتپاس ۇلى – قازاقتىڭ الەمگە ايگىلى پالۋانى. جەر شارىنىڭ جيىرما ءتورت ەلىن ارالاپ، تالاي - تالاي اتاقتى پالۋاندارمەن بەلدەسكەن. التىنى، كۇمىسى بار – بارلىعى 48 مەدال العان.
1. سايىس قاي قالادا وتەدى؟(حاربين).
2. جاپون پالۋانى سار - كەك كي قانداي شارت قويدى؟ جاپون كۇرەسى «جيب - جيسامەن» كۇرەسەم دەدى.)
3. كورۋشىلەر اراسىندا نەلىكتەن قوبالجۋ بولدى؟
4. جيب - جيسا كۇرەسىنىڭ ءتارتىبى قانداي ەكەن.
5. قاجىمۇقان بۇل كۇرەستەن جەڭدى مە؟
6. دياديا يۆان مەكتەبىنەن قالىپتاسىپ شىققان سۇلۋ ادەمى جىگىتتىڭ كەلبەتىنە قانداي تاڭبالار ءتۇستى دەپ ويلايسىڭ؟
7. سار - كەك كيگە، بەرىلگەن مىنەزدەمە. (كۇيگەلەك، ىزاقور، كەك ساقتاعىش مىنەزى بار، كوپ ءسوز، كۇلكىنى جەپ كورەتىن پالۋان.)
ءىۇ. ماقسات قويۋ كەزەڭى: 1. ساباقتىڭ ماقساتىن، تاقىرىبىن حابارلاۋ.
2. جاڭا ساباققا دايارلىق.
كوپىر تاپسىرماسى:
قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى جايلى نە بىلەسىڭ؟
ول كىم؟
ءۇ. جاڭا ساباق: تىرەك – سىزبا ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
1. كىرىسپە. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى – قازاقتىڭ ۇلى كۇيشى - كومپوزيتورى. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ ءومىر سۇرگەن ۋاقىتى مەيلىنشە قيىن كەزەڭ ەدى. وعان «پاتشاعا قارسى حالىقتى ۇگىتتەدى» دەگەن كىنا تاعىلىپ، ەكى رەت تۇتقىنداپ، تۇرمەگە جاپقان. كۇيشىنىڭ قاتال تاعدىردىڭ تالقىسىنا تۇسكەن ءبىر ءساتى جازۋشى ساۋىربەك باقبەرگەنوۆتىڭ «قۇرمانعازى» دەپ اتالاتىن اڭگىمەسىندە باياندالادى.
2. اڭگىمەنى ءتۇسىنىپ، جالعاستىرىپ وقۋ. تۇسىنگەنىن اڭگىمەلەۋ.
3. سوزدىك جۇمىس.
سۋىت – اسىعىس.
كىلتيپاندارىن – قۇپياسىن.
جىگەرى قۇم بولدى – دارمەنسىز كۇيگە ءتۇستى.
قۇقاي – بۇل جەردە: قيىندىق.
شىلاۋ – جۇگەننىڭ شاۋجايى، شىلبىرى.
ءۇى. تۇسىنگەندەرىن تەكسەرۋ:
1. قۇرمانعازى ديناعا قانداي اڭگىمە ايتتى؟
2. كۇيشىنىڭ بۇل اڭگىمەسىنەن ونىڭ ءومىرى جونىندە نە ءتۇسىندىڭ؟
3. قۇرمانعازىنىڭ اناسىنا ارناپ شىعارعان كۇيى قالاي اتالادى؟
4. ءبۇل كۇيدى قاي كەزدە شىعارعان؟
5. كۇيشىنى نە ءۇشىن تۇتقىنعا الىپ، قولىن بايلاعان كەزدەگى دينانىڭ كوڭىل كۇيى قانداي بولعانىن ماتىننەن تاۋىپ وقى.
6. قۇرمانعازىنىڭ تۇرمەگە كەتەردەگى ءسوزىن داۋىس ىرعاعىنا كەلتىرىپ وقى. بۇل ءسوزدى وقىعاندا ءوزىڭ قانداي سەزىمدە بولدىڭ.
داپتەر مەن جۇمىس:
كەنجە سەن ءبىزدىڭ اۋىلعا حابارشى جىبەر، بولعان جايدىڭ ءبارىن ايت. كۇيزەلمەسىن، كۇڭىرەنبەسىن، ارتىن كۇتسىن اق ءىستىڭ!
داپتەرگە ادەمىلەپ جاز.
قۇرمانعازىنىڭ كۇيلەرى. «تۇرمەدەن قاشقان»، «بوزشولاق»، «كىسەن اشقان»،
«قايران شەشەم» جانە ت. ب.
5. سەرگىتۋ ءساتى.
دومبىرام كۇمبىرلەپ،
كۇي شەرتە الامىن.
بۇرالا بي بيلەپ،
سۋرەتتە سالامىن.
6. كۇي تىڭداۋ. «قايران شەشەم» كۇيى ورىندادى...
كۋبيزم ءادىسى بويىنشا سۇراق - جاۋاپ قويىپ جاۋاپ الۋ ارقىلى جاڭا ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
1. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى كىم؟
2. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ قانداي كۇيلەرىن بىلەسىڭ؟
3. قۇرمانعازى كۇيلەرى ارقىلى نە سۋرەتتەيدى؟
4. قۇرمانعازىنىڭ ۇستازى كىم بولعان؟
5. قۇرمانعازى دومبىراسىن كىمگە سىيعا تارتتى؟
باعالاۋ:
ۇيگە تاپسىرما: مازمۇنى جانە قۇرمانعازى تۋرالى مالىمەتتەر جيناقتاۋ.