قۇستار ايتىسى (ءۇندى ەرتەگىسى)
قۇستار ايتىسى (ءۇندى ەرتەگىسى)
ادەبيەتتىك وقۋ 3 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. ەرتەگىنىڭ تۇرلەرىن ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، ەرتەگىنىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشۋ؛
ساباقتىڭ مىندەتتەرى: 1. ەرتەگىنى تولىق ءتۇسىنۋ؛
2. ەرتەگىنى بولىكتەرگە ءبولىپ، تالداۋ؛
3. ەرتەگىنىڭ نەگىزگى مازمۇنىن تولىق اشۋ؛
تابىس كريتەرييلەرى:
1. ەرتەگى جانە ونىڭ تۇرلەرىن بىلەدى.
2. ەرتەگىنى ءتۇسىنىپ وقيدى.
3. ماقال - ماتەلدىڭ ماعىناسىن تۇسىنەدى.
4. ماقال - ماتەلگە بايلانىستى ورتاق تاقىرىپ قويادى.
5. ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن تالداي الادى.
6. جاقسى - جامان قاسيەتتەردى اجىراتادى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتاستىرۋ، جۇپتىق، سۇراق - جاۋاپ، وي قوزعاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ:
- بالالار، مەن سەندەردى ورتاعا شەڭبەر قۇرۋعا شاقىرامىن. سەندەر اتومدار مەن مولەكۋلالار بولاسىڭدار.
- ورتاعا ءبىرىنشى شىققان جۇپتار توپقا بارىپ وتىرادى.
- ەكى اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ءۇش اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- التى اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ەكى اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ءۇش اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ەكى اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ءبىر اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- مۇحتار شاحانوۆتىڭ «دوستىق ولكەسىنىڭ زاڭى» دەگەن ولەڭىن مانەرلەپ
وقۋ.
ولەڭدى مانەرلەپ تىزبەكتەي وقىتۋ.
جۇپپەن جۇمىس
1. «دوستىق ولكەسىنىڭ ولەڭىنىڭ اۆتورى كىم؟
2. ولەڭدە بالا دوسىن قايدا اپاردى؟
3. دوسى ناعاشىسىنىڭ ۇيىنە بارىپ نە ىستەدى؟
4. بالانىڭ اجەسى قانداي؟
5. اجە كوزاينەكتىڭ سىنعانىن كورىپ نە ىستەدى؟
6. بالانىڭ اجەسى ۇرىسقاننان كەيىن بالاعا قانداي وي كەلدى؟
7. كوزاينەكتى بالانىڭ دوسى سىندىرعانىن اجەسى قايدان ءبىلدى؟
8. اجە اشۋلانىپ نە ىستەدى؟
9. بالانىڭ ناعاشىسى قانداي اقىل ايتتى؟
10. ولەڭنىڭ سوڭعى جولىندا نە جازىلعان؟
11. وسى ولەڭنەن قانداي وي ءتۇيدىڭ؟
12. وسى ولەڭدەگى بالانىڭ ارەكەتى دۇرىس پا؟
13. دوس تۋرالى قانداي ماقال-ماتەل بىلەسىڭدەر؟
ءىىى. جاڭا ساباققا دايىندىق كەزەڭى:
1. تومەندەگى ماقال - ماتەلدەردى وقىتۋ.
1. قاتتى جەردە قاق تۇرار،
ىنتىماقتى ەلدە ب ا ق تۇرار.
2. ىنتىماق - ەلدىڭ ىرىسى.
3. ىنتىماقتى ەلگە ەشكىم جەتپەس،
ىنتىماق كەتسە، وكىنىشى بىتپەس.
4. توزار ەلدىڭ جانجالى بىتپەس،
وزار ەلدىڭ ارمانى بىتپەس.
- بالالار، وسى ماقال – ماتەلدىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىرىپ جىبەرەيىك.
- وسى ماقال - ماتەلدەرگە قانداي ورتاق تاقىرىپ قويار ەدىڭدەر؟
سول تاقىرىپ كىرپىشتىڭ دە اتاۋى بولسىن.
- سەندەردىڭ قويعان ورتاق تاقىرىپتارىڭ بۇگىنگى جاڭا ساباعىمىزعا بايلانىستى مە ەكەن. ونى ساباق ءوتۋ بارىسىندا كورەمىز.
- ەندەشە ءبىز بۇگىن قۇستار جايلى جازىلعان ءۇندى ەلىنىڭ «قۇستار ايتىسى» دەگەن ەرتەگىسىمەن تانىسامىز.
ەرتەگىمەن تانىسپاس بۇرىن ءبىز الدىمەن ساباعىمىزعا ماقسات قويىپ الايىقشى:
1. ەرتەگىنىڭ تۇرلەرىن ءبىلۋىمىز كەرەك.
2. نەگە بۇل ەرتەگى «قۇستار ايتىسى» دەپ اتالعانىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك.
3. قۇستار نە سەبەپتى ايتىسقانىن بىلەمىز.
4. بۇل ەرتەگىنىڭ قاي ەرتەگىگە جاتاتىنىن ءبىلۋىمىز كەرەك.
5. ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن تولىق ءتۇسىنۋىمىز كەرەك.
ولاي بولسا بالالار ساباعىمىزعا قويعان ماقساتتارعا جەتۋ ءۇشىن ءبىر - ءبىرىمىزدى تىڭداپ، ۇجىمداسىپ، بىرلەسىپ جۇمىس جاسايىق.
1. ءماتىندى تىڭداتۋ. (ديكتوفون)
2. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ەرتەگىنى وقۋشىلارعا وقىتۋ.
- بالالار مەن سەندەردى ءتورت توپقا ءبولىپ قويدىم. ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن ءبىز بۇگىنگى ساباقتا توپپەن جۇمىس جۇرگىزەمىز. توپپەن جۇمىس جۇرگىزبەس بۇرىن توپ ەرەجەسىمەن تانىسىپ الايىق.
1-تاپسىرما: توپپەن جۇمىس: ءار توپ ەرتەگىدەن
1 توپ: ىنتىماق جايلى ەرتەگىنىڭ قاي بولىگىندە جازىلعان سونى تاۋىپ، دەلەلدەپ تۇسىندىرەسىڭدەر.
2 توپ: قۇسبەگىنىڭ ارەكەتى ەرتەگىنىڭ قاي بولىگىندە جازىلعان، سونى تاۋىپ ءتۇسىندىرىپ بەرەسىڭدەر.
3 - توپ: ەرتەگىدە الاۋىزدىق تۋرالى ايتىلعان بولىك بولسا تاۋىپ، وقىپ دالەلدەيسىڭدەر.
4 - توپ: قۇستاردىڭ جازاعا تارتىلۋى
توپتار ءبىر - ءبىرىن تىڭداپ وتىرىپ باعالاپ وتىرادى.
2-تاپسىرما: ەكى جاقتى ءبىر كۇندەلىك توپقا بەرۋ
ەرتەگىدەگى قۇستاردىڭ اتىن جازىپ ەكىنشى جاعىنا قۇستاردىڭ ارەكەتىن ءبىر - اق سوزبەن جازۋ كەرەك.
قارعالار جانجالداستى
كوگەرشىندەر ماقتاندى، اشۋلاندى
تورعايلار ۇرسىستى
بارلىق قۇستار تورعا قامالدى.
3-تاپسىرما:
ەرتەگىنىڭ مازمۇنى بويىنشا ءار توپ ەكى سۇراقتان جازىپ، كەلەسى توپقا بەرەدى.
1. «قۇستار ايتىسى» ەرتەگىسى قاي ەلدىڭ ەرتەگىسى؟
2. قۇسبەگى توردى قايدا قۇرادى؟
3. تورعا قانداي قۇستار كەلىپ تۇسەدى؟ ءىى توپ
4. توردان بوسانۋدىڭ جولىن ىزدەگەن قۇستار نە ىستەيدى؟
5. قۇستار قانداي شەشىمگە كەلەدى؟ ءىىى توپ
6. قۇستار تورمەن ۇشقان كەزدە قۇسبەگى نە ىستەيدى؟
7. جانجالدى قاي قۇستار باستايدى؟ 4 - توپ
8. ەرتەگىنىڭ سوڭىندا قۇس اۋلاۋشى قۇستاردى نە ىستەدى؟
ءار تاپسىرما سايىن باعالاپ وتىرۋ.
بۇقار جىراۋدىڭ تەرمەسىن وقىتۋ: جالعاسىن تابۋ.
ءبىر دەگەنىڭىز -
بىرلىگى كەتكەن ەل جامان.
ەكى دەگەنىم -...
ءۇش دەگەنىم -..
10 سلايد ساباقتى قورىتۋ: - بالالار، وسى ەرتەگىدەن وزدەرىڭە قانداي ساباق الدىڭدار؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار الاۋىزدىق وتە جامان قاسيەتكە جامان قاسيەتكە
جاتادى ەكەن. كەرىسىنشە ءبىر - بىرىڭمەن تاتۋ بولىپ، ىنتىماقتا ءجۇرۋ كەرەك.
- ءبىز قۇستار سياقتى ايتىسپاي، جانجالداسپاي كەرىسىنشە وسى ساباقتاعىداي بىرىگىپ، ىنتىماقتا جۇمىس جاساي وتىرىپ، ءار توپ ءبىر - ءبىر ورمەكشىنىڭ تورىن قۇردىق.
- جالپى ورمەكشى دەگەن جاندىكتىڭ وزىندە ەكى قاسيەتى بار ەكەن:
- بىرىنشىدەن كەز - كەلگەن زاتتى ۇيلەستىرەدى، ەكىنشىدەن كەز - كەلگەن زاتتى بىرىكتىرەتىن قاسيەتى بار ەكەن.
- ادامدار اراسىندا بىرلىك بولۋ ءۇشىن ادامداردىڭ بويىندا قانداي قاسيەت بولۋ كەرەك؟
- دوستىق قارىم - قاتىناس بولۋ كەرەك. دوستىق بولعان جەردە بىرلىك بولادى.
- وسى بىرلىكتىڭ ارقاسىندا ءبىزدىڭ ەلىمىز، ياعني وتانىمىز 30 ەلدىڭ قاتارىنا ەنىپ، بۇگىنگى كۇندە «ماڭگىلىك ەلگە»اينالىپ وتىر.
باعالاۋ: توپ باسشىلارىنا باعالاتۋ.
رەفلەكسيا.
ۇيگە تاپسىرما: ەرتەگىنى وقىپ، مازمۇنىن ايتۋ.
الماتى وبلىسى، تالدىقورعان قالاسى،
"ەركىن اۋىلىنداعى ەسجان بەرلىقوجا ۇلى اتىنداعى
№11ورتا مەكتەبى" كمم - ءنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ءاليا اليحان قىزى
ادەبيەتتىك وقۋ 3 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. ەرتەگىنىڭ تۇرلەرىن ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، ەرتەگىنىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشۋ؛
ساباقتىڭ مىندەتتەرى: 1. ەرتەگىنى تولىق ءتۇسىنۋ؛
2. ەرتەگىنى بولىكتەرگە ءبولىپ، تالداۋ؛
3. ەرتەگىنىڭ نەگىزگى مازمۇنىن تولىق اشۋ؛
تابىس كريتەرييلەرى:
1. ەرتەگى جانە ونىڭ تۇرلەرىن بىلەدى.
2. ەرتەگىنى ءتۇسىنىپ وقيدى.
3. ماقال - ماتەلدىڭ ماعىناسىن تۇسىنەدى.
4. ماقال - ماتەلگە بايلانىستى ورتاق تاقىرىپ قويادى.
5. ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن تالداي الادى.
6. جاقسى - جامان قاسيەتتەردى اجىراتادى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتاستىرۋ، جۇپتىق، سۇراق - جاۋاپ، وي قوزعاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ:
- بالالار، مەن سەندەردى ورتاعا شەڭبەر قۇرۋعا شاقىرامىن. سەندەر اتومدار مەن مولەكۋلالار بولاسىڭدار.
- ورتاعا ءبىرىنشى شىققان جۇپتار توپقا بارىپ وتىرادى.
- ەكى اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ءۇش اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- التى اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ەكى اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ءۇش اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ەكى اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
- ءبىر اتومنان تۇراتىن مولەكۋلالار
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- مۇحتار شاحانوۆتىڭ «دوستىق ولكەسىنىڭ زاڭى» دەگەن ولەڭىن مانەرلەپ
وقۋ.
ولەڭدى مانەرلەپ تىزبەكتەي وقىتۋ.
جۇپپەن جۇمىس
1. «دوستىق ولكەسىنىڭ ولەڭىنىڭ اۆتورى كىم؟
2. ولەڭدە بالا دوسىن قايدا اپاردى؟
3. دوسى ناعاشىسىنىڭ ۇيىنە بارىپ نە ىستەدى؟
4. بالانىڭ اجەسى قانداي؟
5. اجە كوزاينەكتىڭ سىنعانىن كورىپ نە ىستەدى؟
6. بالانىڭ اجەسى ۇرىسقاننان كەيىن بالاعا قانداي وي كەلدى؟
7. كوزاينەكتى بالانىڭ دوسى سىندىرعانىن اجەسى قايدان ءبىلدى؟
8. اجە اشۋلانىپ نە ىستەدى؟
9. بالانىڭ ناعاشىسى قانداي اقىل ايتتى؟
10. ولەڭنىڭ سوڭعى جولىندا نە جازىلعان؟
11. وسى ولەڭنەن قانداي وي ءتۇيدىڭ؟
12. وسى ولەڭدەگى بالانىڭ ارەكەتى دۇرىس پا؟
13. دوس تۋرالى قانداي ماقال-ماتەل بىلەسىڭدەر؟
ءىىى. جاڭا ساباققا دايىندىق كەزەڭى:
1. تومەندەگى ماقال - ماتەلدەردى وقىتۋ.
1. قاتتى جەردە قاق تۇرار،
ىنتىماقتى ەلدە ب ا ق تۇرار.
2. ىنتىماق - ەلدىڭ ىرىسى.
3. ىنتىماقتى ەلگە ەشكىم جەتپەس،
ىنتىماق كەتسە، وكىنىشى بىتپەس.
4. توزار ەلدىڭ جانجالى بىتپەس،
وزار ەلدىڭ ارمانى بىتپەس.
- بالالار، وسى ماقال – ماتەلدىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىرىپ جىبەرەيىك.
- وسى ماقال - ماتەلدەرگە قانداي ورتاق تاقىرىپ قويار ەدىڭدەر؟
سول تاقىرىپ كىرپىشتىڭ دە اتاۋى بولسىن.
- سەندەردىڭ قويعان ورتاق تاقىرىپتارىڭ بۇگىنگى جاڭا ساباعىمىزعا بايلانىستى مە ەكەن. ونى ساباق ءوتۋ بارىسىندا كورەمىز.
- ەندەشە ءبىز بۇگىن قۇستار جايلى جازىلعان ءۇندى ەلىنىڭ «قۇستار ايتىسى» دەگەن ەرتەگىسىمەن تانىسامىز.
ەرتەگىمەن تانىسپاس بۇرىن ءبىز الدىمەن ساباعىمىزعا ماقسات قويىپ الايىقشى:
1. ەرتەگىنىڭ تۇرلەرىن ءبىلۋىمىز كەرەك.
2. نەگە بۇل ەرتەگى «قۇستار ايتىسى» دەپ اتالعانىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك.
3. قۇستار نە سەبەپتى ايتىسقانىن بىلەمىز.
4. بۇل ەرتەگىنىڭ قاي ەرتەگىگە جاتاتىنىن ءبىلۋىمىز كەرەك.
5. ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن تولىق ءتۇسىنۋىمىز كەرەك.
ولاي بولسا بالالار ساباعىمىزعا قويعان ماقساتتارعا جەتۋ ءۇشىن ءبىر - ءبىرىمىزدى تىڭداپ، ۇجىمداسىپ، بىرلەسىپ جۇمىس جاسايىق.
1. ءماتىندى تىڭداتۋ. (ديكتوفون)
2. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ەرتەگىنى وقۋشىلارعا وقىتۋ.
- بالالار مەن سەندەردى ءتورت توپقا ءبولىپ قويدىم. ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن ءبىز بۇگىنگى ساباقتا توپپەن جۇمىس جۇرگىزەمىز. توپپەن جۇمىس جۇرگىزبەس بۇرىن توپ ەرەجەسىمەن تانىسىپ الايىق.
1-تاپسىرما: توپپەن جۇمىس: ءار توپ ەرتەگىدەن
1 توپ: ىنتىماق جايلى ەرتەگىنىڭ قاي بولىگىندە جازىلعان سونى تاۋىپ، دەلەلدەپ تۇسىندىرەسىڭدەر.
2 توپ: قۇسبەگىنىڭ ارەكەتى ەرتەگىنىڭ قاي بولىگىندە جازىلعان، سونى تاۋىپ ءتۇسىندىرىپ بەرەسىڭدەر.
3 - توپ: ەرتەگىدە الاۋىزدىق تۋرالى ايتىلعان بولىك بولسا تاۋىپ، وقىپ دالەلدەيسىڭدەر.
4 - توپ: قۇستاردىڭ جازاعا تارتىلۋى
توپتار ءبىر - ءبىرىن تىڭداپ وتىرىپ باعالاپ وتىرادى.
2-تاپسىرما: ەكى جاقتى ءبىر كۇندەلىك توپقا بەرۋ
ەرتەگىدەگى قۇستاردىڭ اتىن جازىپ ەكىنشى جاعىنا قۇستاردىڭ ارەكەتىن ءبىر - اق سوزبەن جازۋ كەرەك.
قارعالار جانجالداستى
كوگەرشىندەر ماقتاندى، اشۋلاندى
تورعايلار ۇرسىستى
بارلىق قۇستار تورعا قامالدى.
3-تاپسىرما:
ەرتەگىنىڭ مازمۇنى بويىنشا ءار توپ ەكى سۇراقتان جازىپ، كەلەسى توپقا بەرەدى.
1. «قۇستار ايتىسى» ەرتەگىسى قاي ەلدىڭ ەرتەگىسى؟
2. قۇسبەگى توردى قايدا قۇرادى؟
3. تورعا قانداي قۇستار كەلىپ تۇسەدى؟ ءىى توپ
4. توردان بوسانۋدىڭ جولىن ىزدەگەن قۇستار نە ىستەيدى؟
5. قۇستار قانداي شەشىمگە كەلەدى؟ ءىىى توپ
6. قۇستار تورمەن ۇشقان كەزدە قۇسبەگى نە ىستەيدى؟
7. جانجالدى قاي قۇستار باستايدى؟ 4 - توپ
8. ەرتەگىنىڭ سوڭىندا قۇس اۋلاۋشى قۇستاردى نە ىستەدى؟
ءار تاپسىرما سايىن باعالاپ وتىرۋ.
بۇقار جىراۋدىڭ تەرمەسىن وقىتۋ: جالعاسىن تابۋ.
ءبىر دەگەنىڭىز -
بىرلىگى كەتكەن ەل جامان.
ەكى دەگەنىم -...
ءۇش دەگەنىم -..
10 سلايد ساباقتى قورىتۋ: - بالالار، وسى ەرتەگىدەن وزدەرىڭە قانداي ساباق الدىڭدار؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار الاۋىزدىق وتە جامان قاسيەتكە جامان قاسيەتكە
جاتادى ەكەن. كەرىسىنشە ءبىر - بىرىڭمەن تاتۋ بولىپ، ىنتىماقتا ءجۇرۋ كەرەك.
- ءبىز قۇستار سياقتى ايتىسپاي، جانجالداسپاي كەرىسىنشە وسى ساباقتاعىداي بىرىگىپ، ىنتىماقتا جۇمىس جاساي وتىرىپ، ءار توپ ءبىر - ءبىر ورمەكشىنىڭ تورىن قۇردىق.
- جالپى ورمەكشى دەگەن جاندىكتىڭ وزىندە ەكى قاسيەتى بار ەكەن:
- بىرىنشىدەن كەز - كەلگەن زاتتى ۇيلەستىرەدى، ەكىنشىدەن كەز - كەلگەن زاتتى بىرىكتىرەتىن قاسيەتى بار ەكەن.
- ادامدار اراسىندا بىرلىك بولۋ ءۇشىن ادامداردىڭ بويىندا قانداي قاسيەت بولۋ كەرەك؟
- دوستىق قارىم - قاتىناس بولۋ كەرەك. دوستىق بولعان جەردە بىرلىك بولادى.
- وسى بىرلىكتىڭ ارقاسىندا ءبىزدىڭ ەلىمىز، ياعني وتانىمىز 30 ەلدىڭ قاتارىنا ەنىپ، بۇگىنگى كۇندە «ماڭگىلىك ەلگە»اينالىپ وتىر.
باعالاۋ: توپ باسشىلارىنا باعالاتۋ.
رەفلەكسيا.
ۇيگە تاپسىرما: ەرتەگىنى وقىپ، مازمۇنىن ايتۋ.
الماتى وبلىسى، تالدىقورعان قالاسى،
"ەركىن اۋىلىنداعى ەسجان بەرلىقوجا ۇلى اتىنداعى
№11ورتا مەكتەبى" كمم - ءنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ءاليا اليحان قىزى