قيمىل قوزعالىس ويىندار اۋەن - سازدى ويىندار.
قيمىل قوزعالىس ويىندار اۋەن - سازدى ويىندار:
اڭشى جانە قوياندار
ويىن شارتى: ءبىر - ءبىر ءسابىز ۇستاعان قوياندار مۋزىكامەن جەرگە جاتىپ اۋناپ، اياقتارىن تىپىرلاتىپ، نەمەسە بي قيمىلدارىن جاساپ سەكىرەدى. ءسابىز ۇرلاپ جاتقان قويانداردى اڭشى كورىپ قالىپ. پۋح! "پۋح" - دەپ اتادى. قوياندار ورىندارىنان تۇرىپ، جان - جاققا قاشادى. مۋزىكا توقتاعاندا تىرپ ەتپەي وتىرا، نە جاتا قالادى. قوزعالعان قويان ايىپتى بولىپ، ءان نەمەسە بي بيلەيدى.
سىلدىرماق
ويىن شارتى: مۋزىكا جەتەكشىسى بولمەنىڭ ىشىندە سىلدىرماقتى سىلدىرلاتىپ، تىعىپ قويادى ال بالالار سىلدىرماقتىڭ ءۇنىن ەستىپ تاۋىپ الۋلارى كەرەك.
«مالدى ءتولiن ەمiزۋگە شاقىرۋ»
ويىن جۇرگiزۋشi:
كانە، بالالار، ءتورت ءتۇلiك مالدى ءتولiن ەمiزۋگە ءبارiمiز بiردەي داۋىستاپ شاقىرايىق.
دىبىستاردىڭ تازالىعىنا، سوزدەردi انىق ايتۋعا كوڭiل بولگەن ءجون.
ويىندى كورنەكتiلiكتەر پايدالانا وتىرىپ، ەتكiزۋگە بولادى.
1) ۇرمالى نەمەسە iشەكتi اسپاپتاردى (دابىل، اساتاياق، تۇياقتاس، قوڭىراۋ، دومبىرا، كوبىز، جەتiگەن، ت. ب.) دىبىس ەرەكشەلiكتەرi ارقىلى ايىرا بiلۋگە داعدىلاندىرۋ. ويىن بارىسىندا بالالاردىڭ بەلسەندiلiگiن، قىزىعۋشىلىعىن جوعالتىپ الماۋ ماقساتىمەن، اسپاپتاردى شەشiمiن دۇرىس تاپقانشا كورسەتپەگەن ءجون.
2) كۇيدi تىڭداتىپ، ودان العان اسەرiن سۇراۋ. نەمەسە، كۇيدi تىڭداتا وتىرىپ، ولارعا كۇيدەن الگان سەرiن، كوڭiل كۇيiن، وي سەزiمi مەن تولىمىسىن سۋرەتكە سالدىرۋ كەرەك.
ز) ويۋ - ورنەكتەردiڭ تۇرلەرiن كورنەكi كۇرالدار پايدالانۋ ارقىلى تاپتىرۋ. كورنەكi كۇرالدارعا — ءۇي جيھازدارىنان: تۇسكيiز، قورجىن، كيiز، ءار ءتۇرلi يلليۋستراسيالاردى پايدالانۋعا بولادى.
مۋزىكالىق ويىن «كوگي گوك»
قىزدى كەمپiر ەتiپ سايلايدى. قالعاندارى قاز بولادى. «كەمپiر» شەتكە شىعىپ تۇرادى، باسكا ويىنشىلار قازداي تiزiلiپ، بiرiنiڭ سوڭىنان بiرi ۇستاپ، حورمەن اندەتەدi. (بiرنەشە رەت قايتالانادى).
بالالار قازدىڭ ءجۇرiسiنە ەلiكتەي اقىرىن وڭ مەن سولعا شايقالىپ «كەمپiردiڭ» قاسىنا كەلەدi. بiرiنشi كەلگەن بالاعا «كەمپiر» ينە (شەپ، تاياقشا) بەرiپ: «جوعالتپاڭدار!»— دەپ تاپسىرادى. بالالار اينالا ءجۇرiپ، قايتادان قازداي تiزiلiپ «كەمپiرگە» كەلەدi.
كەمپiر: (بiرنەشە رەت قايتالانادى.)
دەپ جاۋاپ بەرەدi.
ولاي بولسا، سەندەردiڭ بiرiڭدi الىپ قالامىن دەپ كەمپiر بالالارعا باس سالادى. بالالار تiزبەگiن جازباي قاشا جونەلۋi كەرەك. كولعا تۇسكەن بiرەۋiن «كەمپiر» قاسىنا الىپ قالا بەرەدi. ويىن بارلىق بالالاردى تۇگەل ۇستاپ بولعانشا قايتا جالعاسا بەرەدi.
ءۇش گۇل
اۋەننىڭ كوڭىل كۇيىن اجىراتىپ ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋعا ارنالعانديداكتيكالىق ويىن.
ويىن قۇرالدارى
كورنەكىلىك: كارتوننان جاسالىنعان ءۇش گۇل (گۇلدىڭ ورتاسىندا كوڭىلدى، كوڭىلسىز جانە ۇيىقتاپ جاتقان «تۇلعانىڭ» سۋرەتى سالىنعان)، اۋەننىڭ ءۇش كوڭىل كۇيىن كورسەتىپ جاتادى.
1. ءجاي اۋەن، كوڭىلسىز اۋەن، كوڭىلدى اۋەن
گۇلدەردىڭ ورىنا ءۇش كۇننىڭ كوزىن نەمەسە ءۇش بۇلتتى ىستەپ الۋعا بولادى.
تاراتىلاتىنى: ءار بالاعا اۋەننىڭ كوڭىل كۇيىن بىلدىرىتەن ءبىر گۇلدەن بەرىلەدى.
ويىن شارتى
1. مۋزىكا جەتەكشىسى مۋزىكالىق شىعارمانى وينايدى. ءبىر بالا شىعىپ اۋەننىڭ كوڭىل كۇيىنە ساي گۇلدى الىپ شىعادى. ەگەر دە بالاعا مۋزىكالىق شىعارما تانىس بولسا، ول بالا شىعارمانى اتىن جانە دە كومپوزيتورىن اتايدى.
2. ءار بالانىڭ الدىندا ءۇش گۇل جاتادى. مۋزىكا جەتەكشىسى مۋزىكالىق شىعارامانى وينايدى دا بالالار اۋەننىڭ كوڭىل كۇيىن اجىراتىپ اۋەنگە ساي گۇلدى الىپ شىعادى.
سيقىرلى تەكشە
ماقساتى: تەكشەدەگى اڭداردىڭ داۋىسىن كەلتىرىپ، تەمبىرىن وزگەرتۋ مۇمكىندىگىنشە جوعارۋ كوتەرۋ.
ويىن شارتى: كوڭىلدى قيىن ەمەس اۋەن وينالادى. پەداگوگ جانە بالالار شەڭبەرگە تۇرادى. تەكشەنى ءبىر بىرىنە قولدارىنا بەرىپ، تاقپاق ايتادى.
– الما كەپتى دومالاپ،
– كوشە بويىن ارالاپ.
– كىم المانى تابادى،
– سول ويىننان شىعادى.
قاي بالانىڭ قولىندا تەكشە قالىپ قويسا، سول بالا تەكشەنى ورتاعا لاقتىرادى. پەداگوگ تەكشەدە قانداي سۋرەت ەكەنىن بالالاردان سۇرايدى. بالالار جاۋاپ بەرەدى. ەگەر تەكشەدە مىسىقتىڭ سۋرەتى بولسا، پەداگوگ ول بالاعا مىسىقتىڭ قالاي امانداساتىن كورسەتۋىن سۇرايدى.
نە قالاي دىبىستايدى؟
قۇستار.
سۋرەتتەرگە قاراپ، قاي قۇس قانداي دىبىس شىعاراتىنىن اڭىقتاپ، ولاردىڭ قيمىلدارىن كەلتىرىپ، مۋزىكامەن قيمىلداۋ.
كۇننىڭ كوزى جانە بۇلت
ويىن شارتى: بالالار پەسانى تىڭدايدى. پەسانىڭ مازمۇنى كوڭىلدى بولسا - كۇننىڭ كوزىن شىعارادى، كوڭىلسىز بولسا - بۇلتتى، ال ءجايعانا ورتاشا بولسا - كۇننىڭ كوزىمەن بۇلت ارلاسقان كارتوچكانى شىعارادى. بالالار جاۋاپتىڭ دۇرىستىعىن وزدەرى باعالايدى.
ماقساتى: اۋەننىڭ مازمۇنىن اجىراتا ءبىلۋ.
مۋزىكالىق ۇيشىك
پەداگوگ ۇيشىكتى كورسەتىپ، وندا ءارتۇرلى اسپاپتا وينايتىن مۋزىكانتتار تۇراتىنىن ايتادى.
ويىن شارتى: پەداگوگ جابىلعىشتىڭ ارتىندا تۇرىپ مۋزىكالىق اسپاپتا ويناپ اندەتەدى. اسپان ءۇنىن تانىعان بالا اسپاپتاردىڭ سۋرەتى بار كارتوچكانىڭ سايكەسىن الىپ، ءۇيدىڭ ءبىر بوس اينەگىن جابادى. وسىلايشا بارلىق تەرەزەلەر تالىڭ جابىلۋى كەرەك.
ماقساتى: اسپاپتاردىڭ تەمبرىن اجىراتا ءبىلۋ.
قيمىل قوزعالىس ويىندار اۋەن - سازدى ويىندار. جۇكتەۋ
اڭشى جانە قوياندار
ويىن شارتى: ءبىر - ءبىر ءسابىز ۇستاعان قوياندار مۋزىكامەن جەرگە جاتىپ اۋناپ، اياقتارىن تىپىرلاتىپ، نەمەسە بي قيمىلدارىن جاساپ سەكىرەدى. ءسابىز ۇرلاپ جاتقان قويانداردى اڭشى كورىپ قالىپ. پۋح! "پۋح" - دەپ اتادى. قوياندار ورىندارىنان تۇرىپ، جان - جاققا قاشادى. مۋزىكا توقتاعاندا تىرپ ەتپەي وتىرا، نە جاتا قالادى. قوزعالعان قويان ايىپتى بولىپ، ءان نەمەسە بي بيلەيدى.
سىلدىرماق
ويىن شارتى: مۋزىكا جەتەكشىسى بولمەنىڭ ىشىندە سىلدىرماقتى سىلدىرلاتىپ، تىعىپ قويادى ال بالالار سىلدىرماقتىڭ ءۇنىن ەستىپ تاۋىپ الۋلارى كەرەك.
«مالدى ءتولiن ەمiزۋگە شاقىرۋ»
ويىن جۇرگiزۋشi:
كانە، بالالار، ءتورت ءتۇلiك مالدى ءتولiن ەمiزۋگە ءبارiمiز بiردەي داۋىستاپ شاقىرايىق.
دىبىستاردىڭ تازالىعىنا، سوزدەردi انىق ايتۋعا كوڭiل بولگەن ءجون.
ويىندى كورنەكتiلiكتەر پايدالانا وتىرىپ، ەتكiزۋگە بولادى.
1) ۇرمالى نەمەسە iشەكتi اسپاپتاردى (دابىل، اساتاياق، تۇياقتاس، قوڭىراۋ، دومبىرا، كوبىز، جەتiگەن، ت. ب.) دىبىس ەرەكشەلiكتەرi ارقىلى ايىرا بiلۋگە داعدىلاندىرۋ. ويىن بارىسىندا بالالاردىڭ بەلسەندiلiگiن، قىزىعۋشىلىعىن جوعالتىپ الماۋ ماقساتىمەن، اسپاپتاردى شەشiمiن دۇرىس تاپقانشا كورسەتپەگەن ءجون.
2) كۇيدi تىڭداتىپ، ودان العان اسەرiن سۇراۋ. نەمەسە، كۇيدi تىڭداتا وتىرىپ، ولارعا كۇيدەن الگان سەرiن، كوڭiل كۇيiن، وي سەزiمi مەن تولىمىسىن سۋرەتكە سالدىرۋ كەرەك.
ز) ويۋ - ورنەكتەردiڭ تۇرلەرiن كورنەكi كۇرالدار پايدالانۋ ارقىلى تاپتىرۋ. كورنەكi كۇرالدارعا — ءۇي جيھازدارىنان: تۇسكيiز، قورجىن، كيiز، ءار ءتۇرلi يلليۋستراسيالاردى پايدالانۋعا بولادى.
مۋزىكالىق ويىن «كوگي گوك»
قىزدى كەمپiر ەتiپ سايلايدى. قالعاندارى قاز بولادى. «كەمپiر» شەتكە شىعىپ تۇرادى، باسكا ويىنشىلار قازداي تiزiلiپ، بiرiنiڭ سوڭىنان بiرi ۇستاپ، حورمەن اندەتەدi. (بiرنەشە رەت قايتالانادى).
بالالار قازدىڭ ءجۇرiسiنە ەلiكتەي اقىرىن وڭ مەن سولعا شايقالىپ «كەمپiردiڭ» قاسىنا كەلەدi. بiرiنشi كەلگەن بالاعا «كەمپiر» ينە (شەپ، تاياقشا) بەرiپ: «جوعالتپاڭدار!»— دەپ تاپسىرادى. بالالار اينالا ءجۇرiپ، قايتادان قازداي تiزiلiپ «كەمپiرگە» كەلەدi.
كەمپiر: (بiرنەشە رەت قايتالانادى.)
دەپ جاۋاپ بەرەدi.
ولاي بولسا، سەندەردiڭ بiرiڭدi الىپ قالامىن دەپ كەمپiر بالالارعا باس سالادى. بالالار تiزبەگiن جازباي قاشا جونەلۋi كەرەك. كولعا تۇسكەن بiرەۋiن «كەمپiر» قاسىنا الىپ قالا بەرەدi. ويىن بارلىق بالالاردى تۇگەل ۇستاپ بولعانشا قايتا جالعاسا بەرەدi.
ءۇش گۇل
اۋەننىڭ كوڭىل كۇيىن اجىراتىپ ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋعا ارنالعانديداكتيكالىق ويىن.
ويىن قۇرالدارى
كورنەكىلىك: كارتوننان جاسالىنعان ءۇش گۇل (گۇلدىڭ ورتاسىندا كوڭىلدى، كوڭىلسىز جانە ۇيىقتاپ جاتقان «تۇلعانىڭ» سۋرەتى سالىنعان)، اۋەننىڭ ءۇش كوڭىل كۇيىن كورسەتىپ جاتادى.
1. ءجاي اۋەن، كوڭىلسىز اۋەن، كوڭىلدى اۋەن
گۇلدەردىڭ ورىنا ءۇش كۇننىڭ كوزىن نەمەسە ءۇش بۇلتتى ىستەپ الۋعا بولادى.
تاراتىلاتىنى: ءار بالاعا اۋەننىڭ كوڭىل كۇيىن بىلدىرىتەن ءبىر گۇلدەن بەرىلەدى.
ويىن شارتى
1. مۋزىكا جەتەكشىسى مۋزىكالىق شىعارمانى وينايدى. ءبىر بالا شىعىپ اۋەننىڭ كوڭىل كۇيىنە ساي گۇلدى الىپ شىعادى. ەگەر دە بالاعا مۋزىكالىق شىعارما تانىس بولسا، ول بالا شىعارمانى اتىن جانە دە كومپوزيتورىن اتايدى.
2. ءار بالانىڭ الدىندا ءۇش گۇل جاتادى. مۋزىكا جەتەكشىسى مۋزىكالىق شىعارامانى وينايدى دا بالالار اۋەننىڭ كوڭىل كۇيىن اجىراتىپ اۋەنگە ساي گۇلدى الىپ شىعادى.
سيقىرلى تەكشە
ماقساتى: تەكشەدەگى اڭداردىڭ داۋىسىن كەلتىرىپ، تەمبىرىن وزگەرتۋ مۇمكىندىگىنشە جوعارۋ كوتەرۋ.
ويىن شارتى: كوڭىلدى قيىن ەمەس اۋەن وينالادى. پەداگوگ جانە بالالار شەڭبەرگە تۇرادى. تەكشەنى ءبىر بىرىنە قولدارىنا بەرىپ، تاقپاق ايتادى.
– الما كەپتى دومالاپ،
– كوشە بويىن ارالاپ.
– كىم المانى تابادى،
– سول ويىننان شىعادى.
قاي بالانىڭ قولىندا تەكشە قالىپ قويسا، سول بالا تەكشەنى ورتاعا لاقتىرادى. پەداگوگ تەكشەدە قانداي سۋرەت ەكەنىن بالالاردان سۇرايدى. بالالار جاۋاپ بەرەدى. ەگەر تەكشەدە مىسىقتىڭ سۋرەتى بولسا، پەداگوگ ول بالاعا مىسىقتىڭ قالاي امانداساتىن كورسەتۋىن سۇرايدى.
نە قالاي دىبىستايدى؟
قۇستار.
سۋرەتتەرگە قاراپ، قاي قۇس قانداي دىبىس شىعاراتىنىن اڭىقتاپ، ولاردىڭ قيمىلدارىن كەلتىرىپ، مۋزىكامەن قيمىلداۋ.
كۇننىڭ كوزى جانە بۇلت
ويىن شارتى: بالالار پەسانى تىڭدايدى. پەسانىڭ مازمۇنى كوڭىلدى بولسا - كۇننىڭ كوزىن شىعارادى، كوڭىلسىز بولسا - بۇلتتى، ال ءجايعانا ورتاشا بولسا - كۇننىڭ كوزىمەن بۇلت ارلاسقان كارتوچكانى شىعارادى. بالالار جاۋاپتىڭ دۇرىستىعىن وزدەرى باعالايدى.
ماقساتى: اۋەننىڭ مازمۇنىن اجىراتا ءبىلۋ.
مۋزىكالىق ۇيشىك
پەداگوگ ۇيشىكتى كورسەتىپ، وندا ءارتۇرلى اسپاپتا وينايتىن مۋزىكانتتار تۇراتىنىن ايتادى.
ويىن شارتى: پەداگوگ جابىلعىشتىڭ ارتىندا تۇرىپ مۋزىكالىق اسپاپتا ويناپ اندەتەدى. اسپان ءۇنىن تانىعان بالا اسپاپتاردىڭ سۋرەتى بار كارتوچكانىڭ سايكەسىن الىپ، ءۇيدىڭ ءبىر بوس اينەگىن جابادى. وسىلايشا بارلىق تەرەزەلەر تالىڭ جابىلۋى كەرەك.
ماقساتى: اسپاپتاردىڭ تەمبرىن اجىراتا ءبىلۋ.
قيمىل قوزعالىس ويىندار اۋەن - سازدى ويىندار. جۇكتەۋ
You Might Also Like
