رۋحاني جاڭعىرۋ جولىنداعى پەداگوگتاردىڭ اتقارار ءرولى
قازاقستان اتتى ازات ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنە بيىل 30 جىل. وسى وردالى وتىز جىل ىشىندە ەلىمىز كوپتەگەن قيىنشىلىقتار مەن ءساتتى كەزەڭدەردى باستان كەشىردى. بۇل وتىز جىلدىق تاجىريبە بىزگە جىگەرلى، شىدامدى، باستىسى ءبىلىمدى بولۋدى ۇيرەتتى. ەلىمىز جىلدان-جىلعا دامىپ، الاسارماس شىڭداردى باعىندىرىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ وسىنداي بەلەستەردى باعىندىرۋى ەلباسىمىز ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ «قازاقستان – 2030» جانە «قازاقستان – 2050» اتتى ستراتەگيالارىنىڭ ارقاسىندا. «قازاقستان – 2050» ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرۋ ماقستىندا ەلباسىمىزدىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ: بولاشاققا باعدار» ماقالاسى جاريالاندى. بۇل ماقالا ەل دامۋىنىڭ جارقىن ۇلگىسى مەن ناقتى قادامدارىن كورسەتەتىن باتىل شەشىمدەرگە قۇرىلعان قۇجات. ماقالادا سانانى جاڭعىرتۋ، ۇلتتىق بولمىسىمىزدان ايرىلماي، كەرىسىنشە ونى الەمدىك قۇندىلىقتارمەن ۇلەستىرىپ، قازاق حالقىنىڭ ساياسي-الەۋمەتتىك احۋالىن جاقسارتۋ ماقساتىندا كوتەرىلگەن وزەكتى ماسەلەلەردى قامتىعان.
«وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل، ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە» دەپ قازاق حالقى بايىرعى زاماننان بەكەر ايتپاسا كەرەك. ەلباسىمىز «تىلدەردىڭ ءۇشتۇعىرلىعى» باعدارلاماسىن وسكەلەڭ جاس ۇرپاقتى ءبىلىمدى، ەڭبەكقور، بولاشاعى جارقىن مەملەكەتتى دامىتۋدا ءوز ۇلەسىن قوساتىن، ەلىن سۇيەتىن پاتريوت ازاماتتار تاربيەلەپ شىعارۋ ماقساتىندا ۇسىندى.
قازاقستاننىڭ بولاشاعى – بۇگىنگى وسكەلەڭ جاس ۇرپاق. ال ول ۇرپاقتى تاربيەلەيتىن، ءبىلىم نارىمەن سۋسىنداتىپ، دامۋىنا ۇلەس قوساتىن ارداقتى ۇستاز. مەن ۇستاز رەتىندە وقۋشىلارعا ەڭ الدىمەن رۋحاني ءبىلىم – ادامگەرشىلىككە، ودان كەيىن ساپالى ءبىلىم بەرۋگە ۇمتىلامىن. ءاليحان بوكەيحانوۆ ايتقانداي «ۇلتىنا، جۇرتىنا قىزمەت ەتۋ – بىلىمنەن ەمەس، مىنەزدەن»، مىنەزدى، ادامگەرشىلىگى مول ۇرپاق قازاقستاننىڭ بولاشاعى. ۇستازدار قاۋىمىنا قازىرگى تاڭدا زاماناۋي تەحنولوگيالاردى قولدانىپ، ءتۇرلى ادىس-تاسىلدەردى جەتىك مەڭگەرىپ، وقۋشىلاردى وليمپيادا جانە جوبالارعا دايىنداپ، جان-جاقتى اقپارات پەن ساپالى ءبىلىم بەرۋگە بارلىق جاعداي جاسالعان.
رۋحاني جاڭعىرۋ جولىنداعى ۇستازدىڭ اتقارار ءرولى وراسان زور. وقۋشىلاردىڭ سانا سەزمىن جاڭعىرتۋ، باسەكەگە قابىلەتتى ءبىلىمدى ۇرپاق تاربيەلەۋ، ۇلتتىق سانا سەزىمنىڭ جەتىلۋىنە ۇلەس قوسا الاتىن، ءسالت-داستۇرىن دارىپتەيتىن، ۇلتجاندى، پاتريوت تاربيەلەۋ ۇستازدىڭ ەڭ باستى مىندەتتەرى. وسى قۇندىلىقتاردى ءار جاس ۇرپاقتىڭ بويىنا ءسىڭىرۋ ارقىلى ەلىمىز بولاشاقتا دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىرەرى ءسوزسىز. «حالىقتىڭ كەمەلىنە كەلىپ وركەندەپ ءوسۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن ازاتتىق پەن ءبىلىم قاجەت» - دەپ شوقان ۋاليحانوۆ ايتقانداي، XXI عاسىردا ازاتتىق پەن ءبىلىم ءارقاشاندا ءبىرىنشى ورىندا. ءبىلىم – ول جابىق ەسىكتى اشاتىن كىلت، ال ءبىلىمدى بولۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىن، جاستاردى دامىتاتىن – رۋحاني جاڭعىرۋ.
بۇگىنگى قوعامداعى ۇستازدىڭ ءرولى – شاكىرتىنە عىلىم نەگىزدەرىن عانا ۇيرەتىپ قويماي، دۇنيەجۇزىلىك ءبىلىم، اقپارات، ساياسات كەڭىستىگىنە شىعۋعا، باسەكە جاعدايىندا ءوز ۇستانىمدارىنان اينىماي ءومىر سۇرۋگە تاربيەلەۋ كەرەك. ۇلى اعىلشىن اعارتۋشىسى ۋيليام ۋورد «جاي ءمۇعالىم حابارلايدى، جاقسى ءمۇعالىم تۇسىندىرەدى، كەرەمەت ءمۇعالىم كورسەتەدى، ۇلى ءمۇعالىم شابىتتاندىرادى» دەيدى. ءبىلىم الۋعا قۇشتار جاندى شابىتتاندىرۋ ناعىز، ۇلى ۇستازدىڭ عانا قولىنان كەلەتىن ءىس. ول شاكىرتىنىڭ جۇرەگىنە جول تاۋىپ، پانىنە قىزىقتىرارلىق جول ىزدەپ، ءوزىنىڭ ءبىلىمىن ۇنەمى جەتىلدىرىپ، جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانادى. سەبەبى وقۋشىدان تەرەڭ ءبىلىم مەن ەڭبەكقورلىقتى تالاپ ەتۋ ءۇشىن، ۇستازدىڭ ءوزى سول قاسيەتتەردى يەمدەنىپ، ۇلگى بولا ءبىلۋ كەرەك.
ءمۇعالىم بۇگىنگى قوعامدا قوزعالتقىش كۇش ءرولىن اتقارادى. سەبەبى، جاس ۇرپاقتىڭ تاربيەسىنە، جاڭا وزىق تەحنولوگيالاردىڭ دامۋىنا، ەل ساياساتىنا، قوعامنىڭ دامىپ قالىپتاسۋىنا مۇعالىمدەر ەلەۋلى ۇلەس قوسۋدا. عاسىرلار بويى قالىپتاسقان رۋحاني قۇندىلىقتارىمىزدى ۇمىتپاي، جاس ۇرپاقتىڭ بويىنا يگى قاسيەتتەردى سىڭىرۋ-بۇگىنگى ۇستازدىڭ باستى بورىشى. ەڭ باستىسى ۇستاز ادامي قاسيەتى مول، ۇرپاعىنىڭ بولاشاعىنا جول اشاتىن، شۋاعى مول شاپاعات يەسى.
جاڭا عاسىر ءمۇعالىمىنىڭ بويىندا مىنانداي قاسيەتتەر بولۋى كەرەك: سەرگەكتىك، بايقاعىشتىق، ادىلدىك، ۇستامدىلىق، بايسالدىلىق، سابىرلىق، توزىمدىلىك. ۇستاز ءاربىر وقۋشىعا جەكە تۇلعا رەتىندە قاراپ، ادال جۇرەگىن اشىپ ۇسىنسا، ءوز ءىسىن جان تانىمەن بەرىلىپ اتقارسا، ناعىز ۇستاز بولماق.
قورىتا كەلگەندە، ءمۇعالىمنىڭ باستى قىزمەتى جاڭا قوعامعا ساي ءبىلىمدى، تاربيەلى، كوكىرەگى وياۋ، ءارقاشان ەلىنە قىزمەت ەتەتىن پاتريوت ازاماتتى قالىپتاستىرۋ. ەلباسىمىزدىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ: بولاشاققا باعدار» اتتى باعدارلاماسى مەملەكەتىمىزدىڭ كوركەيىپ، دامۋىنا كوپ پايداسىن تيگىزەتىنى ءسوزسىز جانە يگى وزگەرىستەردىڭ سەبەپكەرى اتانۋ ءۇشىن پەداگوگ رەتىندە ايانباي ەڭبەك ەتۋ مىندەتىمىز.