ريزامىن، سالدەم، ساعان
وتكەن عاسىردا كىشى جۇزدەگى بوكەي ورداسىنا قاراستى نارىن قۇمىن مەكەن ەتكەن جاسىباي دەگەن دۇمشە مولدا بولىپتى، ماڭايىنداعى ەلدىڭ قوي-قوزى، ەشكى-لاقتارىن ۇرلاپ سويىپ جەي بەرەدى ەكەن. ءدىندى بەتكە ۇستاپ، ۇرلىق جاساعان جاسىبايدىڭ بۇل قىلىعىن سول ماڭايداعى ەلدەر كوپ ۋاقىتقا دەيىن بىلمەپتى.
«اڭقاۋ ەلگە ارامزا مولدا» بولىپ، جاسىباي دا جۇرە بەرىپتى. جاسىباي ۇرلىق جاساۋعا بارىنشا ەپتى، ايلاشىل ادام ەكەن. ءتىپتى ەل جاسىباي مولدا ۇرلىق جاساي قويادى دەپ تە ويلاماپتى. ال مال ۇرلاۋعا ابدەن قۇنىققان مولدانىڭ ارانى بۇرىنعىدان دا اشىلا تۇسەدى. ول ەندى قوي-قوزى، ەشكى-لاق ۇرلاپ قانا قويماي، ايىنا ءبىر وگىز نە تاي ۇرلاۋدى ادەتكە اينالدىرىپتى. ءسويتىپ مولدەكەڭ ۇرلاپ سويعان مالدىڭ جىلى-جۇمساعىنا سىلقيا تويىپ الىپ، «قۇدايىنا» سىيىنىپ جۇرە بەرىپتى.
قوي-ەشكى، تاي-تانالارى ءىز-تۇزسىز جوعالىپ كەتە بەرگەن سوڭ، ەل ادامدارى بىرلەسىپ قالايدا ۇرىنى ۇستاپ، جازالاۋعا بەل بايلايدى. سىرتتان كەلگەن ۇرى بولمايدى. ەندى ۇرىنىڭ ءوز ىشتەرىندە ەكەنىن سەزەدى. جوعالعان مال يەلەرى ءوزارا اقىلداسىپ: «ءاي، وسى ءبىزدىڭ مالىمىزدى قىرىپ جۇرگەن مولدەكەڭنىڭ ءوزى بولار-اۋ»، —دەپ كۇدىكتەنىپ، جاسىبايدىڭ ءىزىن اڭدي باستايدى. جازدىڭ ءبىر ادەمى تۇنىندە ەل ۇيقىعا جاتار مەزگىلدە كورشىلەس اۋىلداردىڭ بەس-التى جىگىتى ەشبىر ادامعا سەزدىرمەي، جاسىباي ءۇيىنىڭ سىرتىنا كەلىپ، باقىلاپ جۇرەدى. مولدا نە ايتىپ وتىر ەكەن دەپ، دىبىس تىڭدايدى. ارامزا مولدا كوكوراي شالعىننىڭ ورتاسىنا تىگىلگەن التى قانات اق ءۇيىنىڭ قاق تورىندە شىرەنىپ وتىرىپ، الدىڭعى كۇنى ءوزى ۇرلاپ اكەلگەن سەمىز باعىلاننىڭ ەتىنە مەيلىنشە تويىپ الىپ، باسىنداعى سالدەسىنە وتە ريزا بولىپ، مىناداي ايات ايتىپ وتىر ەكەن:
«ياھ، اللا، جاراتۋشىم حاق،
ءبىر قۇدايىم ءوزىڭ ماعان جاق.
پايعامبار، پەرىشتەلەر جار بولىپ،
كۇنامىزدەن ەتكەي ەدى-اۋ پاك!
ءار ۋاقىت ريزامىن، سالدەم، ساعان،
سەن تۇرعاندا ەشكىم كۇماندانبايدى ماعان.
اق سالدەمنىڭ ارقاسىندا
ايىندا اكەلەم ءبىر تانا،
كۇندە جەيمىن سىلقىلداما...»
مولدانىڭ وسىنى ايتىپ بولۋى-اق مۇڭ ەكەن، مانادان سىرتتا تىڭداپ تۇرعان جىگىتتەر ۇيگە كىرىپ كەلىپ: «و، قارعىس اتقىر جاسىباي، شاريعات ۇستاعان مولدا دەپ جۇرسەك، قاندى بالاق ۇرى ەكەنسىڭ عوي. ۇستالدىڭ با، بالەم، ەندى سازايىڭدى بەرەيىك!» — دەپ ساباپ-ساباپ اياق-قولىن بايلاپ تاستاپتى دا، اۋىل شەتىندە جاتقان مولدانىڭ بار قويىن وزدەرى جوعالتقان مالدارىنىڭ تولەۋىنە ايداپ كەتىپتى. ءسويتىپ، حالىق ۇرى مولدادان وسىلايشا كەك العان ەكەن.
You Might Also Like
-
الىس تىلدان ورالعان سولدات جورا-جولداستارىنا سۇلۋ ايەلدىڭ ۇيىنە قونىپ شىققانىن ايتادى. ايەلدىڭ قاسى-كوزىن تاپتىشتەپ سيپاتتايدى.
-
▪︎تەرىنى ىلعالداندىراتىن جاقپا مايدان اۋلاق بولىڭىز.ونىڭ ورنىنا قۇرامى وزگەشە جاقپا مايدى جاعىڭىز.
