ساكەن ءجۇنىسوۆتىڭ «اقان سەرى» رومانىنان ءۇزىندى «اقىرعى بايگە» اڭگىمەسى
ساباق تاقىرىبى: قۇلاگەردىڭ سيپاتى
ساباق ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباق ءادىسى: بجس تەحنولوگياسى بويىنشا
"اۋىزشا ساباق – 1 كارتاسى"
ساباق ماقساتى: اڭگىمەنى وقىپ، مازمۇنىن مەڭگەرۋ؛ زەيىندى، ويلاۋ
جىلدامدىعىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ؛
ادەمىلىككە، سۇلۋلىققا، ونەرگە باۋلۋ، ۇلتتىق ونەردى دارىپتەۋ.
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى (دايىن. تەكسەرۋ)
سەرگىتۋ تسق (تاقىرىپ. ءسوز. قور)
ءىى. 7 كىلتتى ءسوز. 1) بايگە
2) ءدۇلدۇل
3) سىنشى
4) مۇشەسى
5) ەرەكشە
6) پىراق
7) باپتاۋشى.
ءىىى. قاراما – قارسى سۇراق.
1) اسقا كەلگەن جۇرتتىڭ اۋزىنا كىم ىلىكتى؟ (اقان سەرى مەن قۇلاگەر)
2) بۇكىل حالىق نەنى كورۋگە اسىقتى؟ (كوكشەنىڭ ءدۇلد ۇلى)
3) «جوق، بۇل قۇلاگەردىڭ ناعىز ءوزى!»- دەپ كىم ايتتى؟ (كۇرەڭباي)
4) ۇستىندە جەڭى سالاقتاعان، كەڭ شيدەم شاپان، باسىنا ەلتىرى بورىك كيگەن كىم؟ (سىنشى كۇرەڭباي)
5) كىم كوپ ىشىنەن العا سۋىرىلىپ شىعىپ، اتتىڭ جالىنىن سيپاپ، مويىنىن قاعىپ، كەيىن شەگىنىپ، تاعى دا الدى – ارتىن ءبىر رەت وراپ شىققان؟ (كۇرەڭباي)
6) «اپىرماي ماقتاسا ماقتارلىق، الدىنان اڭ قۇتىلماس، بويىنا شاڭ جۇقتىرماس، ناعىز اۋىزدىعىمەن قۇس تىستەگەن جانۋار ەكەن» - دەپ كىم ايتتى؟ (كۇرەڭباي)
7) «ونى قايدان بىلە قويدىڭ، سەن دە تاني بەرەدى ەكەنسىڭ!»- دەگەن كىم؟ (باتىراش)
8) كۇرەڭباي جۇيرىكتىڭ نەسىنە باعا بەرىپ سويلەدى؟ (ءار مۇشەسىنە)
9) تەرىسى قانداي؟ (جۇقا)
10) ەت پەن تەرىنىڭ اراسىندا جىلتىراعان نە جوق؟ (1 ماي)
11) باسقا اتتار اق كوبىككە مالىنعاندا، بۇنىڭ نەسى دە جىپسىمەيدى؟ (قۇلاعىنىڭ ءتۇبى)
12) قوس شىنتاعى قانداي؟ (كۇرەسكە ىڭعايلانعان بالۋاننىڭ شىنتاعىنداي)
13) اياعى مەن تۇياعى قانداي؟ (اياعى قازىقتاي تىك، تۇياعى وقجەتپەستىڭ قايراق تاسىنداي)
14) مىناۋ جاي مال ەمەس، نە ەكەن؟- دەدى سىنشى (پىراق)
15) نەعىلعان قانات، ءبىرازدان سوڭ سەن شال، جامان كەردى كوكشەنىڭ باسىندا ۇشقان بۇركىتكە تەڭەستىرەرسىڭ – دەدى كىم؟ (باتىراش)
16) كۇرەڭباي قانات دەپ نەنى ايتىپ تۇر ەدى؟ (قابىرعانى)
17) قۇلاگەردىڭ نەشە قابىرعاسى بار ەكەن؟ (13)
18) ات شاپپايدى، نە شابادى؟ – دەدى سىنشى (باپ)
19) تەرىسىندە سىقپا قۇرتتىڭ دامىندەي ءدام جوقتىعىن سىنشى قايدان ءبىلدى؟ (اتتىڭ تەرىن جالادى)
IV. – سىن – تۇرعىسىنان سۇراق
- 1) اسقا كەلگەن جۇرتتىڭ اۋزىنا كۇرەڭباي سىنشى ىلىكتى.
- 2) بۇكىل حالىق اقان سەرىنى كورۋگە اسىقتى.
- 3) كوپ ىشىنەن باتىراش العا سۋىرىلىپ شىعىپ، اتتىڭ جالىنىن سيپاپ، مويىنىن قاعىپ، كەيىن شەگىنىپ، تاعى دا الدى - ارتىن ءبىر رەت وراپ شىققان.
+4) سىنشى ءبىر كەزدە: «مەن كورگەن سايگۇلىكتەردىڭ ىشىندە مۇنىمەن ۇزەڭگى قاعىستىرىپ، تىزە سوعار جىلقى بالاسى ءالى بۇل ولكەدە تۋعان جوق»- دەپ تامسانعاندا، جۇرتتىڭ اۋزى اشىلىپ، قۇلاگەرگە تەسىلە قارادى.
- 5) «ونى قايدان بىلە قويدىڭ، سەن دە تاني بەرەدى ەكەنسىڭ!»- دەدى جۇرت (باتىراش)
- 6) كۇرەڭباي جۇيرىكتىڭ مىنەز-قۇلقىنا باعا بەرىپ سويلەدى. (ءار مۇشەسىنە)
+7) باسقا اتتار اق كوبىككە مالىنعاندا، قۇلاعىنىڭ ءتۇبى دە جىپسىمەيتىن كونبىس – اق!- دەدى سىنشى.
- 8) دەنەسىندە ءبىر جاپىراق ارام قان جوق - دەدى سىنشى. (ەت)
- 9) قوس قۇلاق بالقاشتىڭ قيسىق كەتكەن قامىسىنداي جاعىندا ۇستارامەن كەسىپ الار قىرىم ماي جوق – دەدى سىنشى (ەت)
+10) بىرتىڭ باقاي، يت جىلىنشەك، تازى تىزەلى، بوكەن ساندى، ءسىڭىرى بۋرا تىلەرسەك.
- 11) مىناۋ جاي مال ەمەس، سۇڭقار ەكەن! تىفە – تىفە، ءتىل - كوزدەن ساقتاسىن!- دەدى سىنشى.(پىراق)
- 12) نەعىلعان قانات؟ ءبىرازدان سوڭ سەن شال، جامان كەردى كوكشەنىڭ باسىندا ۇشقان بۇركىتكە تەڭەستىرەرسىڭ!- دەدى حالىق (باتىراش)
- 13) كەز – كەلگەن جىلقىدا، وزدەرىڭ بىلەسىڭدەر ون ءبىر قابىرعا بولادى!- دەدى سىنشى (12)
- 14) ال قۇلاگەردە 2 قابىرعا ارتىق، مىنە، قانات دەگەن سول 2 قابىرعا – دەدى سىنشى. (1)
+15) – ءارى تۇرىڭدار، و نەسى – اي! سەنبەي تۇرمىسىڭدار؟! بايگەگە شابار اتقا قول تيگىزبەس بولار. – دەدى سىنشى
- 16) سودان كەيىن سىنشى سىرتتا كوپ ءجۇرىپ كەلىپ، بەس قۇمالاق تاستاعان اتتىڭ قيىن القانىنا سالىپ، سىعىپ كوردى. (1)
- 17) كۇرەڭباي اتتىڭ كوزىن جالاپ كوردى (تەرىن)
+18) شىركىن - اي، اتىم ات - اق، باپتاۋشىسى دا ساباز ەكەن – دەدى سىنشى.
- 19) قۇمالاعىندا دا ايۋدىڭ كوز جاسىنداي ءبىر تامشى سۋ جوق (قوياننىڭ)
V. تسق (تاقىرىپتىڭ ءسوز. قور)
VI. قورىتىندىلاۋ
ساباق ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباق ءادىسى: بجس تەحنولوگياسى بويىنشا
"اۋىزشا ساباق – 1 كارتاسى"
ساباق ماقساتى: اڭگىمەنى وقىپ، مازمۇنىن مەڭگەرۋ؛ زەيىندى، ويلاۋ
جىلدامدىعىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ؛
ادەمىلىككە، سۇلۋلىققا، ونەرگە باۋلۋ، ۇلتتىق ونەردى دارىپتەۋ.
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى (دايىن. تەكسەرۋ)
سەرگىتۋ تسق (تاقىرىپ. ءسوز. قور)
ءىى. 7 كىلتتى ءسوز. 1) بايگە
2) ءدۇلدۇل
3) سىنشى
4) مۇشەسى
5) ەرەكشە
6) پىراق
7) باپتاۋشى.
ءىىى. قاراما – قارسى سۇراق.
1) اسقا كەلگەن جۇرتتىڭ اۋزىنا كىم ىلىكتى؟ (اقان سەرى مەن قۇلاگەر)
2) بۇكىل حالىق نەنى كورۋگە اسىقتى؟ (كوكشەنىڭ ءدۇلد ۇلى)
3) «جوق، بۇل قۇلاگەردىڭ ناعىز ءوزى!»- دەپ كىم ايتتى؟ (كۇرەڭباي)
4) ۇستىندە جەڭى سالاقتاعان، كەڭ شيدەم شاپان، باسىنا ەلتىرى بورىك كيگەن كىم؟ (سىنشى كۇرەڭباي)
5) كىم كوپ ىشىنەن العا سۋىرىلىپ شىعىپ، اتتىڭ جالىنىن سيپاپ، مويىنىن قاعىپ، كەيىن شەگىنىپ، تاعى دا الدى – ارتىن ءبىر رەت وراپ شىققان؟ (كۇرەڭباي)
6) «اپىرماي ماقتاسا ماقتارلىق، الدىنان اڭ قۇتىلماس، بويىنا شاڭ جۇقتىرماس، ناعىز اۋىزدىعىمەن قۇس تىستەگەن جانۋار ەكەن» - دەپ كىم ايتتى؟ (كۇرەڭباي)
7) «ونى قايدان بىلە قويدىڭ، سەن دە تاني بەرەدى ەكەنسىڭ!»- دەگەن كىم؟ (باتىراش)
8) كۇرەڭباي جۇيرىكتىڭ نەسىنە باعا بەرىپ سويلەدى؟ (ءار مۇشەسىنە)
9) تەرىسى قانداي؟ (جۇقا)
10) ەت پەن تەرىنىڭ اراسىندا جىلتىراعان نە جوق؟ (1 ماي)
11) باسقا اتتار اق كوبىككە مالىنعاندا، بۇنىڭ نەسى دە جىپسىمەيدى؟ (قۇلاعىنىڭ ءتۇبى)
12) قوس شىنتاعى قانداي؟ (كۇرەسكە ىڭعايلانعان بالۋاننىڭ شىنتاعىنداي)
13) اياعى مەن تۇياعى قانداي؟ (اياعى قازىقتاي تىك، تۇياعى وقجەتپەستىڭ قايراق تاسىنداي)
14) مىناۋ جاي مال ەمەس، نە ەكەن؟- دەدى سىنشى (پىراق)
15) نەعىلعان قانات، ءبىرازدان سوڭ سەن شال، جامان كەردى كوكشەنىڭ باسىندا ۇشقان بۇركىتكە تەڭەستىرەرسىڭ – دەدى كىم؟ (باتىراش)
16) كۇرەڭباي قانات دەپ نەنى ايتىپ تۇر ەدى؟ (قابىرعانى)
17) قۇلاگەردىڭ نەشە قابىرعاسى بار ەكەن؟ (13)
18) ات شاپپايدى، نە شابادى؟ – دەدى سىنشى (باپ)
19) تەرىسىندە سىقپا قۇرتتىڭ دامىندەي ءدام جوقتىعىن سىنشى قايدان ءبىلدى؟ (اتتىڭ تەرىن جالادى)
IV. – سىن – تۇرعىسىنان سۇراق
- 1) اسقا كەلگەن جۇرتتىڭ اۋزىنا كۇرەڭباي سىنشى ىلىكتى.
- 2) بۇكىل حالىق اقان سەرىنى كورۋگە اسىقتى.
- 3) كوپ ىشىنەن باتىراش العا سۋىرىلىپ شىعىپ، اتتىڭ جالىنىن سيپاپ، مويىنىن قاعىپ، كەيىن شەگىنىپ، تاعى دا الدى - ارتىن ءبىر رەت وراپ شىققان.
+4) سىنشى ءبىر كەزدە: «مەن كورگەن سايگۇلىكتەردىڭ ىشىندە مۇنىمەن ۇزەڭگى قاعىستىرىپ، تىزە سوعار جىلقى بالاسى ءالى بۇل ولكەدە تۋعان جوق»- دەپ تامسانعاندا، جۇرتتىڭ اۋزى اشىلىپ، قۇلاگەرگە تەسىلە قارادى.
- 5) «ونى قايدان بىلە قويدىڭ، سەن دە تاني بەرەدى ەكەنسىڭ!»- دەدى جۇرت (باتىراش)
- 6) كۇرەڭباي جۇيرىكتىڭ مىنەز-قۇلقىنا باعا بەرىپ سويلەدى. (ءار مۇشەسىنە)
+7) باسقا اتتار اق كوبىككە مالىنعاندا، قۇلاعىنىڭ ءتۇبى دە جىپسىمەيتىن كونبىس – اق!- دەدى سىنشى.
- 8) دەنەسىندە ءبىر جاپىراق ارام قان جوق - دەدى سىنشى. (ەت)
- 9) قوس قۇلاق بالقاشتىڭ قيسىق كەتكەن قامىسىنداي جاعىندا ۇستارامەن كەسىپ الار قىرىم ماي جوق – دەدى سىنشى (ەت)
+10) بىرتىڭ باقاي، يت جىلىنشەك، تازى تىزەلى، بوكەن ساندى، ءسىڭىرى بۋرا تىلەرسەك.
- 11) مىناۋ جاي مال ەمەس، سۇڭقار ەكەن! تىفە – تىفە، ءتىل - كوزدەن ساقتاسىن!- دەدى سىنشى.(پىراق)
- 12) نەعىلعان قانات؟ ءبىرازدان سوڭ سەن شال، جامان كەردى كوكشەنىڭ باسىندا ۇشقان بۇركىتكە تەڭەستىرەرسىڭ!- دەدى حالىق (باتىراش)
- 13) كەز – كەلگەن جىلقىدا، وزدەرىڭ بىلەسىڭدەر ون ءبىر قابىرعا بولادى!- دەدى سىنشى (12)
- 14) ال قۇلاگەردە 2 قابىرعا ارتىق، مىنە، قانات دەگەن سول 2 قابىرعا – دەدى سىنشى. (1)
+15) – ءارى تۇرىڭدار، و نەسى – اي! سەنبەي تۇرمىسىڭدار؟! بايگەگە شابار اتقا قول تيگىزبەس بولار. – دەدى سىنشى
- 16) سودان كەيىن سىنشى سىرتتا كوپ ءجۇرىپ كەلىپ، بەس قۇمالاق تاستاعان اتتىڭ قيىن القانىنا سالىپ، سىعىپ كوردى. (1)
- 17) كۇرەڭباي اتتىڭ كوزىن جالاپ كوردى (تەرىن)
+18) شىركىن - اي، اتىم ات - اق، باپتاۋشىسى دا ساباز ەكەن – دەدى سىنشى.
- 19) قۇمالاعىندا دا ايۋدىڭ كوز جاسىنداي ءبىر تامشى سۋ جوق (قوياننىڭ)
V. تسق (تاقىرىپتىڭ ءسوز. قور)
VI. قورىتىندىلاۋ