InfoHub Logo

اتىراۋ وبلىسى، يندەر اۋدانى، كوكتوعاي سەلوسى،
بوران نىسانبايەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ ءمۇعالىمى
اليا كەنجەاحمەتوۆا ەسەنگەلدى قىزى

ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساكەن سەيفۋللين «دالادا» ولەڭى
ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: اقىننىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعىنان جالپى مالىمەت بەرە وتىرىپ، ولەڭنىڭ تاقىرىبىن، يدەياسىن اشۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ ىزدەنىمپازدىق قاسيەتتەرىن دامىتىپ، قالىپتاستىرا وتىرىپ، ويلاۋ، سويلەۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ءبىلىم، بىلىك داعدىلارىن ارتتىرۋ.
ب) تاربيەلىك: وتانسۇيگىشتىككە، سىيلاستىققا، ەڭ باستىسى ادامگەرشىلىككە باۋلۋ.
ءتۇرى: جاڭا ساباقتى يگەرۋ.
ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، سۋرەتتەۋ، توپپەن جۇمىس.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، گەوگرافيا، قازاق ءتىلى.

ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
امانداسۋ. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ. نازارلارىن ساباققا اۋدارۋ
2. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ. ءسابيت دونەنتايەۆتىڭ قىسقاشا ءومىربايانىن سۇراۋ.
«وي» فەلەتونى
3. جاڭا ساباق: س. سەيفۋلليننىڭ ءومىر جولىنا توقتالۋ
ماعىنانى تانۋ. وي قوزعاۋ.
س. سەيفۋللين كىم؟
س. سەيفۋللين ءومىرىن حرونولوگيالىق كەستە بويىنشا ءتۇسىندىرۋ.
1894ج - قاراشىلىكتە دۇنيەگە كەلدى.
1905ج - ءنىلدى ورىس - قازاق مەكتەبىنە ءتۇستى(وسپەن اۋىلى)
1913ج - ومبى سەمينارياسىنا ءتۇستى.
1916ج - بۇعالى مەكتەبىن اشتى.
1922ج -«اساۋ تۇلپار» ولەڭدەر جيناعى شىقتى.
1926ج - گۇلباھرام باتىربەكقىزىنا ۇيلەندى.
1938ج - س. سەيفۋللين ومىردەن ءوتتى.
1. وقۋشىلارعا س. سەيفۋللين جانە ونىڭ مۇراجايى تۋرالى قىسقاشا بەينەروليكتى تىڭداتۋ.
2. ويلارىن جيناقتاپ كلاستەر قۇرۋ.
س. سەيفۋللين
↓
كەڭ قۇلاشتى ەپيك اقىن، جازۋشى، ليريك، پروزايك، دراماتۋرگ؛
مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى؛
ۇلتتىق مادەنيەتىمىزدىڭ تاريحىنداعى ءىرى تۇلعالاردىڭ ءبىرى.
قازاقتىڭ كورنەكتى اقىنى.

«دالادا» ولەڭىن مانەرلەپ وقۋ، ماعىناسىن اشۋ.
1922ج - «اساۋ تۇلپار» ولەڭدەر جيناعىنىڭ العاشقى بەتىنە ارناۋ تۇرىندە جازىلعان «دالادا» ولەڭى.

2 وي تولعاۋ:
1 — قاتارعا — ولەڭنىڭ مازمۇنىن قارا سوزبەن ايتىپ بەرۋ.
2 — قاتارعا — ولەڭنىڭ مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت سالىپ، سول ولەڭ جولدارىن وقىپ بەرۋ.
3 — قاتارعا — تابيعات تۋرالى ءتورت جول ولەڭ قۇراستىرۋ.

3 ولەڭدى تالداۋ: «دالادا» ولەڭى
1. اۆتورى: س. سەيفۋللين 1894 - 1938 جىلدارى ءومىر سۇرگەن اقىن، قوعام قايراتكەرى
2. تاقىرىبى: جاستارعا ماقسات، ارمان - تىلەكتەرگە جەتەر جولىندا ايانباي،
تىنباي كۇرەسۋ
3. جانر ءتۇرى: ليريكا (ارناۋ - جارلاي ارناۋ)
4. يدەياسى: جاستار ارقىلى ەركىندىككە، تەڭدىككە قول جەتكىزۋى
5. شۋماق سانى: 1
6. تارماق سانى:.. 42..
7. بۋناق سانى: 2
8. بۋىن سانى: 7 - 8
9. ۇيقاس ءتۇرى: ارالاس
10. ادەبي - تەوريالىق ۇعىمدار
10. 1 تروپ - ءسوزدى قۇبىلتۋ
ا) تەڭەۋ - تاناۋلارى شەلەكتەي، دەمى كورىكتەي، وتتاي كورىكتەي،
ءا) ەپيتەت - قيىرسىز دالا، كەڭ دالا، كۇشتى داۋىس، قامىس - قۇراقتى كوك وزەن، اققۋلى - قازدى شالقار كول،
ب) سينونيم - ادىلدىك، تەڭدىك، ەركىندىك؛ جۇيتكىپ، زىمىراپ؛ تۋلادى، ورعىدى
ۆ) كەيىپتەۋ - كۇڭىرەندى دالا

11. تۇسىندىرمە سوزدىك: جۇگەن - قۇرىق - نوقتا -
12. ولەڭنىڭ ءتۇيىنى: ومىردە قالىس قالماي، ءارقاشان تەك بيىكتە سامعاڭدار!

4 شىعارماشىلىق تاپسىرمالار:
جاستار دەپ وتىرعانىمىز كىمدەر؟
ساكەن نەگە جاستارعا سەنىم ارتىپ وتىر؟
ساكەن ءومىر سۇرگەن زامان مەن قازىرگى زامان قانداي؟
قازىرگى زامان جاستارى مەن بۇرىنعى كەزەڭ جاستارىن سالىستىرايىق
ول ءۇشىن ءبىلىم الۋىمىز كەرەك!

5 جاستارعا ارنالعان ماقال - ماتەلدەر ايتايىق
6 «دالادا» سوزىنە فونەتيكالىق تالداۋ جاساڭىز.

4 ساباقتى بەكىتۋ: قورىتىندى تەست
مەن بىرنەشە سويلەمدەر وقيمىن، ولار دۇرىس نەمەسە بۇرىس بولۋى مۇمكىن، مەنىڭ ويىممەن كەلىسسەڭدەر + كەلىسپەسەڭدەر - دەگەن تاڭبا قويىلادى.
1. س. سەيفۋللين سارىارقانىڭ دالاسىندا قاراعاندى وبلىسىندا تۋعان.
2. ونىڭ «وتكەن كۇندەر» ولەڭدەر جيناعى 1894 جىلى قازان قالاسىندا باسىلىپ شىقتى.
3. ساكەننىڭ شىن اتى — سىرىمبەت.
4. س. سەيفۋللين 1916 جىلى ومبىدا وقىتۋشىلار سەمينارياسىن اياقتايدى.
5. ونىڭ «دالادا» ولەڭىنىڭ نەگىزگى تاقىرىبى — بوستاندىق.
6. ولەڭدە جاس بالاداي — تەڭەۋ بولادى.
7. س. سەيفۋلليننىڭ پوەمالارى: «دالادا»، «اققۋدىڭ ايرىلۋى»، «قىزىل ات»

وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ۇيگە: «دالادا»ولەڭىنەن ءۇزىندى جاتتاپ كەلۋ.