ساندار سىرىنىڭ قۇپيالارى
ساندار سىرىنىڭ قۇپيالارى
ماقساتى:
عاسىرلار بويى قالىپتاسقان ساندارعا بايلانىستى نانىم - سەنىمدەرىنىڭ قۇپياسىن اشىپ، ولاردىڭ الەمدەگى سىرىنا قانىعۋ
مازمۇنى
ءى. كىرىسپە
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
1. 1. ساندار تاريحى
1. 2. ساندار سىر شەرتەدى
1. 3. ساندار قاسيەتى
1. 4. زەرتتەۋ جۇمىسىمدا قول جەتكىزگەن دەرەكتەرىم:
ساندار سىرىنىڭ قۇپيالارى
ءىىى. قورىتىندى
ۇسىنىستار
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر
اننوتاسيا
رەسەنزيا
• ساندار سىرىنىڭ قۇپياسى قايدا جاتىر؟
«0» سانى
بۇل سان ابسوليۋتتىك سيمۆولى. شەكسىزدىك بەلگىسى جانە جاراتىلماعان الەمنىڭ سانى بولىپ تابىلادى. بۇل بارلىق زاتتاردىڭ باستاماسى. گرافيكالىق جوبا بويىنشا ساقينا نەمەسە دوڭگەلەك رەتىندە بەلگىلەنەدى.
«1» سانى
ءبىر سانىن قازاق حالقىنىڭ ۇعىمىندا اللا جالعىز، اللادان باسقا ءتاڭىر جوق. قاي تىلدە بولسىن بىرلىك ءسوزىنىڭ تۇپكى ءتۇبىرى سانالادى. ادام ءومىرىن باسقاراتىن، ءار پەندە ۇمتىلاتىن سان بولىپ ەسەپتەلەدى.
داوس ءىلىمىن ۇستانعاندار ءۇشىن جاسامپازدىق سانى. قانداي دا ءبىر قۇبىلىستىڭ، تىرشىلىكتىڭ، الەم جاراتىلىسىنىڭ باستاۋىن بىلدىرەدى. داوستىق ۇعىمدا دا قازاق حالقىنىڭ تۇسىنىگىمەن سايكەس «بىرلىك تىنىسى» دەگەندى بىلدىرەدى، سونىمەن قاتار «رۋح ءۇيى»، «بارلىق تىرشىلىكتىڭ ورتاسى» ماعىناسىن اڭعارتادى. 1 سانى شىرشامەن تەڭەستىرىلەدى. باياۋ بولسا دا باسقالاردان بيىك، كوركەم بولىپ ءوسىپ، ۇزاق جىل ساقتالىپ، كەز كەلگەننىڭ كوزىنە جوعارىدان، الىستان - اق ىلىنەدى.
ەەم - دە لاتىن، قازاق الفاۆيتتەرىنىڭ ارىپتەرى جانە سيفرلار 0 مەن 1 تىزبەگىنەن تۇراتىن سەگىز ەكىلىك تاڭبامەن بەينەلەنەدى:
ءارىپ --- كود ----------- ءارىپ ------ كود ----------- سان ----- كود
A ------ 10000000 ------ A -------- 01000001 ------ 0 ------ 00110000
ءا ------ 11110000 ------ ۆ -------- 01000010 ------ 1 ------ 00110001
ب ------ 10000001 ------ س -------- 01000011 ------ 2 ------ 00110010
ۆ ------ 10000010 ------ D -------- 01000100 ------ 3 ------ 00110011
گ ------ 10000011 ------ ە --------- 01000101 ------ 4 ------ 00110100
F ------ 11110001 ------ F --------- 01000110 ------ 5 ------ 00110101
"AHA" دەگەن ءسوز 24 - رازريادتى مىناداي ەكىلىك ساندارمەن بەينەلەنەدى:
AHA - 10000000 10001011 10000000
«2» سانى
قوسىلۋ، تولىقتىرۋ سيمۆولى. جاقسى مەن جامان، ەر مەن ايەل، كۇن مەن ءتۇن، اق پەن قارا. ەكى سانىنا قازاق حالقىنىڭ كوزقاراسى مىنە وسىنداي بولىپ كەلەدى.
پروسەسسور ەكىلىك ساناۋ جۇيەسىندە جۇمىس ىستەيدى. ەكىلىك ساناۋ جۇيەسى 0 جانە 1 سانىنان عانا تۇرادى.
مىسالى ا ءارپىنىڭ AscII كودى 65 - گە تەڭ، ەكىلىك ساناۋ جۇيەسىندە بىلاي 1000001 بولىپ كورسەتىلەدى.
ەكىلىك ساناۋ جۇيەسىندەگى قوسۋ كەستەسى
«3» سانى
ءۇش قۋات: اقىل، جۇرەك، ءتىل
ءۇش قاسيەت: اقىل، ۇيات، سابىر
ءۇش ءجۇز: ۇلى ءجۇز، ورتا ءجۇز، كىشى ءجۇز
«4» سانى
تابيعاتتاعى ءتورت قۇبىلىس: وت، جەر، سۋ، اۋا
ءتورت كىتاپ: تاۋرات، زابۋر، ءىنجىل، قۇران
ءتورت اسىل: يمان، ناماز، اشۋ، مەيىر
«5» سانى
تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي،
قاناعات، راقىم ويلاپ قوي،
بەس اسىل ءىس كونسەڭىز.
وسەك، وتىرىك، ماقتانشاق،
ەرىنشەك، بەكەر مال شاشپاق،
بەس دۇشپاندى بىلسەڭىز.
ماقساتى:
عاسىرلار بويى قالىپتاسقان ساندارعا بايلانىستى نانىم - سەنىمدەرىنىڭ قۇپياسىن اشىپ، ولاردىڭ الەمدەگى سىرىنا قانىعۋ
مازمۇنى
ءى. كىرىسپە
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
1. 1. ساندار تاريحى
1. 2. ساندار سىر شەرتەدى
1. 3. ساندار قاسيەتى
1. 4. زەرتتەۋ جۇمىسىمدا قول جەتكىزگەن دەرەكتەرىم:
ساندار سىرىنىڭ قۇپيالارى
ءىىى. قورىتىندى
ۇسىنىستار
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر
اننوتاسيا
رەسەنزيا
• ساندار سىرىنىڭ قۇپياسى قايدا جاتىر؟
«0» سانى
بۇل سان ابسوليۋتتىك سيمۆولى. شەكسىزدىك بەلگىسى جانە جاراتىلماعان الەمنىڭ سانى بولىپ تابىلادى. بۇل بارلىق زاتتاردىڭ باستاماسى. گرافيكالىق جوبا بويىنشا ساقينا نەمەسە دوڭگەلەك رەتىندە بەلگىلەنەدى.
«1» سانى
ءبىر سانىن قازاق حالقىنىڭ ۇعىمىندا اللا جالعىز، اللادان باسقا ءتاڭىر جوق. قاي تىلدە بولسىن بىرلىك ءسوزىنىڭ تۇپكى ءتۇبىرى سانالادى. ادام ءومىرىن باسقاراتىن، ءار پەندە ۇمتىلاتىن سان بولىپ ەسەپتەلەدى.
داوس ءىلىمىن ۇستانعاندار ءۇشىن جاسامپازدىق سانى. قانداي دا ءبىر قۇبىلىستىڭ، تىرشىلىكتىڭ، الەم جاراتىلىسىنىڭ باستاۋىن بىلدىرەدى. داوستىق ۇعىمدا دا قازاق حالقىنىڭ تۇسىنىگىمەن سايكەس «بىرلىك تىنىسى» دەگەندى بىلدىرەدى، سونىمەن قاتار «رۋح ءۇيى»، «بارلىق تىرشىلىكتىڭ ورتاسى» ماعىناسىن اڭعارتادى. 1 سانى شىرشامەن تەڭەستىرىلەدى. باياۋ بولسا دا باسقالاردان بيىك، كوركەم بولىپ ءوسىپ، ۇزاق جىل ساقتالىپ، كەز كەلگەننىڭ كوزىنە جوعارىدان، الىستان - اق ىلىنەدى.
ەەم - دە لاتىن، قازاق الفاۆيتتەرىنىڭ ارىپتەرى جانە سيفرلار 0 مەن 1 تىزبەگىنەن تۇراتىن سەگىز ەكىلىك تاڭبامەن بەينەلەنەدى:
ءارىپ --- كود ----------- ءارىپ ------ كود ----------- سان ----- كود
A ------ 10000000 ------ A -------- 01000001 ------ 0 ------ 00110000
ءا ------ 11110000 ------ ۆ -------- 01000010 ------ 1 ------ 00110001
ب ------ 10000001 ------ س -------- 01000011 ------ 2 ------ 00110010
ۆ ------ 10000010 ------ D -------- 01000100 ------ 3 ------ 00110011
گ ------ 10000011 ------ ە --------- 01000101 ------ 4 ------ 00110100
F ------ 11110001 ------ F --------- 01000110 ------ 5 ------ 00110101
"AHA" دەگەن ءسوز 24 - رازريادتى مىناداي ەكىلىك ساندارمەن بەينەلەنەدى:
AHA - 10000000 10001011 10000000
«2» سانى
قوسىلۋ، تولىقتىرۋ سيمۆولى. جاقسى مەن جامان، ەر مەن ايەل، كۇن مەن ءتۇن، اق پەن قارا. ەكى سانىنا قازاق حالقىنىڭ كوزقاراسى مىنە وسىنداي بولىپ كەلەدى.
پروسەسسور ەكىلىك ساناۋ جۇيەسىندە جۇمىس ىستەيدى. ەكىلىك ساناۋ جۇيەسى 0 جانە 1 سانىنان عانا تۇرادى.
مىسالى ا ءارپىنىڭ AscII كودى 65 - گە تەڭ، ەكىلىك ساناۋ جۇيەسىندە بىلاي 1000001 بولىپ كورسەتىلەدى.
ەكىلىك ساناۋ جۇيەسىندەگى قوسۋ كەستەسى
«3» سانى
ءۇش قۋات: اقىل، جۇرەك، ءتىل
ءۇش قاسيەت: اقىل، ۇيات، سابىر
ءۇش ءجۇز: ۇلى ءجۇز، ورتا ءجۇز، كىشى ءجۇز
«4» سانى
تابيعاتتاعى ءتورت قۇبىلىس: وت، جەر، سۋ، اۋا
ءتورت كىتاپ: تاۋرات، زابۋر، ءىنجىل، قۇران
ءتورت اسىل: يمان، ناماز، اشۋ، مەيىر
«5» سانى
تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي،
قاناعات، راقىم ويلاپ قوي،
بەس اسىل ءىس كونسەڭىز.
وسەك، وتىرىك، ماقتانشاق،
ەرىنشەك، بەكەر مال شاشپاق،
بەس دۇشپاندى بىلسەڭىز.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: بىلەكتى ءبىردى جىعار، ءبىلىمدى مىڭدى جىعار.
