ساندىق، ماتىندىك جانە گرافيكتىك اقپاراتتاردى كودتاۋ، كودتان شىعارۋ
ينفورماتيكا 7 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساندىق، ماتىندىك جانە گرافيكتىك اقپاراتتاردى كودتاۋ، كودتان شىعارۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك: ساندىق، ماتىندىك جانە گرافيكتىك اقپاراتتاردى كودتاۋ ۇستانىمدارىن كورسەتۋ.
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى كومپيۋتەردى دۇرىس باعىتتا پايدالانا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ىسكەرلىك داعدىلارىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: تاجىريبەلىك ءادىس.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىنىڭ ورىندالۋىن تەكسەرۋ.
1. كومپيۋتەردە اقپاراتتى ۇسىنۋ تاسىلدەرى.
2. سايكەستەندىر:
دابىلدىڭ ءبىر تۇردەن ەكىنشى تۇرگە اينالۋ ۇدەرىسى (كود)
كودتاۋعا كەرى ۇدەرىس (كودتاۋ)
ءاربىر ناقتى حابارلاماعا قاتاڭ بەلگىلەنگەن تاڭبالار ۇيلەسىمىن سالىستىرۋ ەرەجەسى (دەكودتاۋ)
ءىىى. وتكەن تاقىرىپتاردان قايتالاۋ سۇراقتارى.
سانداردىڭ ەكىلىك كودىن جاز:
وندىق سان --------- ەكىلىك كود
5 ---------------------- 101
10 --------------------- 1010
15 --------------------- 1111
ءىV. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
العاشقىدا ەەم ساندارمەن جۇمىس ىستەگەن. كەيىنىرەك كومپيۋتەرلىك تەحنيكا مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ دامۋى كومپيۋتەردە اقپاراتتىڭ باسقا دا تۇرلەرىن ساقتاۋ مەن وڭدەۋگە مۇمكىندىك بەردى.
كومپيۋتەر سيمۆولداردى ولاردىڭ كودتارى بويىنشا اجىراتادى. ناقتى ءبىر كود سيمۆولىنىڭ تاعايىندالۋى - ماڭىزدى. ول كودتىق كەستەدە بەكىتىلگەن.
ماتىندىك اقپاراتتى بايتتاردىڭ كومەگىمەن كودتاۋ ءارتۇرلى ستاندارتتارعا سۇيەنەدى، ءبىراق بارلىعىنا ءبىرىنشى نەگىز بولعان ASCII ستاندارتى. Unicode - بۇل كودتاۋ كەستەسى، وندا ءبىر سيمۆولدى كودتاۋ ءۇشىن 2 بايت پايدالانىلادى.
كومپيۋتەردىڭ ەكرانىندا اقپارات نۇكتە - پيكسەلدەر تۇرىندە بەرىلەدى. پيكسەل - ول كومپيۋتەر ەكرانىنداعى سۋرەتتىڭ ەڭ كىشى ەلەمەنتى. سۋرەتتە نەعۇرلىم پيكسەلدەر كوپ بولسا، سۋرەتتىڭ ساپاسى سوعۇرلىم جاقسى بولادى.
كەسكىندى كودتاعان كەزدە كودتاۋ كەستەسىندەگى نۇكتەلەر جيىلىگىن سيپاتتايتىن پارامەتردى كەسكىننىڭ ايىرۋ قابىلەتى دەپ اتايدى. كەسكىننىڭ اجىراتىلاتىن تۇستەر سانى كەسكىننىڭ تۇستىك اجىراتىلۋى (ءتۇستىڭ قارقىندىلىعى) دەپ اتالادى.
ادامنىڭ كورۋى ءۇش تۇسكە بايلانىستى. سەبەبى، كوز كوك، جاسىل جانە قىزىل تۇستەرگە ەرەكشە سەزىمتال بولىپ كەلەدى. وسى ءۇش ءتۇس تۋرالى اقپارات كودتاۋدىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى.
تۇستىك مودەلدەر نەگىزىنەن، جەتكىلىكتى تۇردە كەزدەسەدى. RGB مودەلىندە ءتۇس نەگىزگى ءۇش ءتۇستىڭ قوسپاسى رەتىندە سيپاتتالادى - قىزىل (Red)، جاسىل (Green)، كوك (Blue). ولار مونيتوردا قوسىلۋ ءۇشىن نەمەسە كەسكىندى جازۋ كەزىندە قولدانىلادى.
V. جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ.
1. كومپيۋتەردە اقپارات قالاي بەرىلەدى؟
2. نەلىكتەن ەكىلىك جۇيەسى كومپيۋتەر ءۇشىن ىڭعايلى؟
3. كومپيۋتەردە ساندىق اقپاراتتاردى كودتاۋدىڭ ەرەكشەلىكتەرىن سيپاتتاڭدار.
4. گرافيكالىق اقپارات قالاي كودتالادى؟
5. كەسكىننىڭ ايىرۋ قابىلەتى دەگەنىمىز نە؟
6. ەكراننىڭ ەڭ كوپ تارالعان ايىرۋ قابىلەتىن اتاپ شىعىڭدار.
Vءى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
1. نەلىكتەن ادام گرافيكالىق اقپاراتتى ماتىندىك اقپاراتقا قاراعاندا جاقسى مەڭگەرەدى؟
2. گرافيكانى قولدانۋ ءرولىنىڭ ارتۋىنا مىسال كەلتىرىڭدەر.
3. ءتۇستى كودتاۋ مودەلى RGB ءوز اتاۋىن قايدان الدى؟
4. فوتوسۋرەت كوبىنەسە قاي پىشىمدە ساقتالادى؟
5. سيمۆولدىڭ بەينەسىن قاي ءقارىپ دالىرەك بەرەدى: راسترلىق نەمەسە ۆەكتورلىق؟
6. كومپيۋتەردى وشىرگەندە ەكرانعا حابارلاما شىعارۋ ءۇشىن قانداي ءقارىپ قولدانىلادى؟
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما.
§2 - 4، 8 - بەت
9، 21 - بەت. باقىلاۋ سۇراقتارى مەن تاپسىرمالار
10، 16 - بەت. كومپيۋتەردەگى تاجىريبەلىك جۇمىس
Vءىىى. وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ساندىق، ماتىندىك جانە گرافيكتىك اقپاراتتاردى كودتاۋ، كودتان شىعارۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك: ساندىق، ماتىندىك جانە گرافيكتىك اقپاراتتاردى كودتاۋ ۇستانىمدارىن كورسەتۋ.
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى كومپيۋتەردى دۇرىس باعىتتا پايدالانا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ىسكەرلىك داعدىلارىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: تاجىريبەلىك ءادىس.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىنىڭ ورىندالۋىن تەكسەرۋ.
1. كومپيۋتەردە اقپاراتتى ۇسىنۋ تاسىلدەرى.
2. سايكەستەندىر:
دابىلدىڭ ءبىر تۇردەن ەكىنشى تۇرگە اينالۋ ۇدەرىسى (كود)
كودتاۋعا كەرى ۇدەرىس (كودتاۋ)
ءاربىر ناقتى حابارلاماعا قاتاڭ بەلگىلەنگەن تاڭبالار ۇيلەسىمىن سالىستىرۋ ەرەجەسى (دەكودتاۋ)
ءىىى. وتكەن تاقىرىپتاردان قايتالاۋ سۇراقتارى.
سانداردىڭ ەكىلىك كودىن جاز:
وندىق سان --------- ەكىلىك كود
5 ---------------------- 101
10 --------------------- 1010
15 --------------------- 1111
ءىV. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
العاشقىدا ەەم ساندارمەن جۇمىس ىستەگەن. كەيىنىرەك كومپيۋتەرلىك تەحنيكا مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ دامۋى كومپيۋتەردە اقپاراتتىڭ باسقا دا تۇرلەرىن ساقتاۋ مەن وڭدەۋگە مۇمكىندىك بەردى.
كومپيۋتەر سيمۆولداردى ولاردىڭ كودتارى بويىنشا اجىراتادى. ناقتى ءبىر كود سيمۆولىنىڭ تاعايىندالۋى - ماڭىزدى. ول كودتىق كەستەدە بەكىتىلگەن.
ماتىندىك اقپاراتتى بايتتاردىڭ كومەگىمەن كودتاۋ ءارتۇرلى ستاندارتتارعا سۇيەنەدى، ءبىراق بارلىعىنا ءبىرىنشى نەگىز بولعان ASCII ستاندارتى. Unicode - بۇل كودتاۋ كەستەسى، وندا ءبىر سيمۆولدى كودتاۋ ءۇشىن 2 بايت پايدالانىلادى.
كومپيۋتەردىڭ ەكرانىندا اقپارات نۇكتە - پيكسەلدەر تۇرىندە بەرىلەدى. پيكسەل - ول كومپيۋتەر ەكرانىنداعى سۋرەتتىڭ ەڭ كىشى ەلەمەنتى. سۋرەتتە نەعۇرلىم پيكسەلدەر كوپ بولسا، سۋرەتتىڭ ساپاسى سوعۇرلىم جاقسى بولادى.
كەسكىندى كودتاعان كەزدە كودتاۋ كەستەسىندەگى نۇكتەلەر جيىلىگىن سيپاتتايتىن پارامەتردى كەسكىننىڭ ايىرۋ قابىلەتى دەپ اتايدى. كەسكىننىڭ اجىراتىلاتىن تۇستەر سانى كەسكىننىڭ تۇستىك اجىراتىلۋى (ءتۇستىڭ قارقىندىلىعى) دەپ اتالادى.
ادامنىڭ كورۋى ءۇش تۇسكە بايلانىستى. سەبەبى، كوز كوك، جاسىل جانە قىزىل تۇستەرگە ەرەكشە سەزىمتال بولىپ كەلەدى. وسى ءۇش ءتۇس تۋرالى اقپارات كودتاۋدىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى.
تۇستىك مودەلدەر نەگىزىنەن، جەتكىلىكتى تۇردە كەزدەسەدى. RGB مودەلىندە ءتۇس نەگىزگى ءۇش ءتۇستىڭ قوسپاسى رەتىندە سيپاتتالادى - قىزىل (Red)، جاسىل (Green)، كوك (Blue). ولار مونيتوردا قوسىلۋ ءۇشىن نەمەسە كەسكىندى جازۋ كەزىندە قولدانىلادى.
V. جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ.
1. كومپيۋتەردە اقپارات قالاي بەرىلەدى؟
2. نەلىكتەن ەكىلىك جۇيەسى كومپيۋتەر ءۇشىن ىڭعايلى؟
3. كومپيۋتەردە ساندىق اقپاراتتاردى كودتاۋدىڭ ەرەكشەلىكتەرىن سيپاتتاڭدار.
4. گرافيكالىق اقپارات قالاي كودتالادى؟
5. كەسكىننىڭ ايىرۋ قابىلەتى دەگەنىمىز نە؟
6. ەكراننىڭ ەڭ كوپ تارالعان ايىرۋ قابىلەتىن اتاپ شىعىڭدار.
Vءى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
1. نەلىكتەن ادام گرافيكالىق اقپاراتتى ماتىندىك اقپاراتقا قاراعاندا جاقسى مەڭگەرەدى؟
2. گرافيكانى قولدانۋ ءرولىنىڭ ارتۋىنا مىسال كەلتىرىڭدەر.
3. ءتۇستى كودتاۋ مودەلى RGB ءوز اتاۋىن قايدان الدى؟
4. فوتوسۋرەت كوبىنەسە قاي پىشىمدە ساقتالادى؟
5. سيمۆولدىڭ بەينەسىن قاي ءقارىپ دالىرەك بەرەدى: راسترلىق نەمەسە ۆەكتورلىق؟
6. كومپيۋتەردى وشىرگەندە ەكرانعا حابارلاما شىعارۋ ءۇشىن قانداي ءقارىپ قولدانىلادى؟
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما.
§2 - 4، 8 - بەت
9، 21 - بەت. باقىلاۋ سۇراقتارى مەن تاپسىرمالار
10، 16 - بەت. كومپيۋتەردەگى تاجىريبەلىك جۇمىس
Vءىىى. وقۋشىلاردى باعالاۋ.
You Might Also Like
