ساۋات اشۋ ءبولىمى بويىنشا ويىندار
ساۋات اشۋ ءبولىمى بويىنشا ويىندار.
سوزدىك قورىن دامىتۋ جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدا ويىن ەڭ نەگىزگى ورىن الادى. لوگوپەد باقىلاۋ، زاتتاردى قاراۋ، سۋرەت قاراۋ، جۇمباق شەشۋ جانە قۇراستىرۋ، ساياحات، ويىن وقۋ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ بارىسىندا بالالاردىڭ سوزدىك قورلارىن دامىتادى. وقۋ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋدا تانىمدى جانە دامىتۋشى ويىنداردى، تاپسىرمالاردى قولدانۋ، بالالاردى زاتتاردى ءبىر - بىرىمەن سالىستىرۋعا، ولاردى قاسيەتىنە قاراي اجىراتۋعا جانە ونى تانىپ بىلۋگە ۇيرەتەدى. ءسويتىپ بالا جاسىنا سايكەس باعدارلامالىق مىندەتتى مەڭگەرەدى. ويىن ۇيىمداستىرۋدا لوگوپەد ءوزى جەتەكشى بولا وتىرىپ، بالالاردى ويناي بىلۋگە، ويىن ەرەجەسىن ساقتاۋعا، ءارى ولاردى ويناتا وتىرىپ، ويلانۋعا باعىتتايدى، زاتتىڭ اتىن نەمەسە قاسيەتىن ەسىندە ساقتاپ قالۋعا جول اشادى، ويىنعا قىزىقتىرا وتىرىپ زەيىنىن، قيالىن دامىتادى. سونىمەن قاتار ويىن بارىسىندا بالا ۇلكەندەرمەن، ءوز قۇربىلارىمەن قارىم - قاتىناس جاسايدى. ءار بالا ءوز جەتىستىگىنە قۋانىپ، ءماز بولادى. سوندىقتان دا ويىن - تاپسىرمالاردى تاڭداۋدا جانە ىرىكتەۋدە بالالاردىڭ جاس جانە جەكە ەرەكشەلىگىن ەسكەرگەن ءجون. لوگوپەد بالالارمەن ويىندى (زاتتارمەن، ۇستەل ءۇستى جانە سوزدىك ويىن) ءۇش ءتۇرلى ەتىپ وتكىزۋىنە بولادى.
زاتتارمەن وينالاتىن ويىن ويىنشىقتاردى، تابيعي زاتتاردى قولدانۋ ارقىلى وتىلەدى. مىسالى: «ءدال وسىندايدى تاۋىپ ال»، «سالىستىر دا، اتىن اتا»، «قاي اعاشتىڭ جاپىراعى»، «بىردەي ويىنشىقتى تاپ»، «قايسىسى كوپ، قايسىسى از»، ت. ب.
ۇستەل ءۇستى ويىنىن ۇيىمداستىرۋدا دومينو، لوتو، سۋرەتتەر قولدانىلادى. مىسالى: «سۋرەتتى قۇراستىر»، «قانداي زاتقا ۇقسايدى؟»، «قاي سۋرەت تىعىلدى؟»، «ءبىر سوزبەن اتا»، «كىم بايقاعىش»، «قيىلعان سۋرەتتەر»، «ۇقساسىن تاپ»، «4 - ءشى نە ارتىق؟»، «ەسىڭدە ساقتا»، «كۇن مەن ءتۇن».
ال سوزدىك ويىن ارقىلى ءسوزدى ورىندى قولدانا بىلۋگە، دۇرىس جاۋاپ ايتۋعا، ءسوز ماعىناسىن تۇسىنۋگە، ورىندى سويلەۋگە ۇيرەنەدى. مىسالى: «ءسوز ويلا»، «ءسوز قۇرا»، «جۇمباق ويلا»، «جاقسى - جامان»،
«جالعاستىر»، «ءۇش ءسوز اتا».
جالپى ويىندى ۇيىمداستىرۋ ويىندى وتكىزۋگە ازىرلىك، ويىندى وتكىزۋ، ويىندى تالداۋ سياقتى ءۇش باعىتتى قامتيدى. ويىنعا قاجەتتى قۇرال، زاتتاردى دايارلاۋ ويىندى وتكىزۋگە ازىرلىك بولىپ تابىلادى. بالالاردى ويىننىڭ مازمۇنىمەن تانىستىرۋ ويىندى وتكىزۋ بولىپ تابىلادى. ويىندى تالداۋ، بۇل ويىننىڭ ءوز ماقساتىنا جەتۋى، بالالاردىڭ بەلسەندىلىگى جانە ولاردىڭ ءىس - ارەكەتى بولىپ تابىلادى. سونىمەن بالالاردىڭ سوزدىك قورلارىن دامىتۋدا ويىنداردى، تاپسىرما - جاتتىعۋلاردى قولدانۋ ۇلكەن ناتيجە بەرەدى. ويىن ارقىلى بالالاردىڭ سوزدىك قورى دامىپ، اۋىزشا سويلەۋ ماشىعىن يگەرەدى، تانىم بەلسەندىلىكتەرى قالىپتاسا ءتۇسىپ، اقىل - ويى ءوسىپ جەتىلەدى، ءارى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەر بويىنا سىڭىرەدى.
مىنە، سوندىقتان دا وقۋ قىزمەتى ۇردىسىندە ءار ءتۇرلى ويىندار ارقىلى بالانى جان - جاقتى دامىتۋ ىسىنە ەرەكشە كوڭىل بولەمىن جانە بۇل مەنىڭ ەڭ نەگىزگى الدىما قويعان ماسەلەم. سونىمەن، بالانىڭ سوزدىك قورىن دامىتۋمەن قاتار، ءتىلىن دامىتۋ دا ويىن ارقىلى جۇزەگە اسادى. ونى تومەندەگى ويىن تۇرىنەن كورۋگە بولادى.
1 -«كىم كوپ ءسوز بىلەدى؟»
ماقساتى: بالالاردىڭ سوزدىك قورىن مولايتۋ، قولدىڭ ۇساق موتوريكاسىن دامىتۋ.
شارتى: ر، ش، ل دىبىستارىنا بايلانىستى سوزدەر ايتىپ، پريشەپكانى ءبىر - بىرىنە قىستىرۋ.
2 -«سيقىرلى ساندىق»
ماقساتى: بالالاردىڭ سوزدىك قورىن، فونەتيكا - فونەماتيكالىق ەستۋ قابىلەتىن جانە لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ، ەپتىلىك پەن تەز ارەكەت ەتۋگە ۇيرەتۋ.
شارتى: سىيقىرلى ساندىقتىڭ ىشىنەن دوڭگەلەكشەلەردى الىپ، وندا بەينەلەنگەن سۋرەتتى اتاپ، ونداعى باسقى جانە سوڭعى دىبىستى اتاپ، سوڭعى دىبىستان باستالاتىنداي ەتىپ سوزدەردى رەتىمەن ورنالاستىرىپ جۇلدىزدى قۇرتتى قۇرۋ، ياعني دوڭگەلەكتەردى رەتىمەن ءبىر - بىرىنە بايلاۋ.
3 -«الما اعاشى»
ماقساتى: ر، ل، ش دىبىستارىن ديففەرەنساسيالاۋ. دىبىستاردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتۋعا ۇيرەتۋ. ر، ل، ش دىبىستارىن سوزدە بەكىتۋ.
شارتى: سەبەتتەگى المادا بەينەلەنگەن سۋرەتتى اتاپ ر، ل، ش، س دىبىستارىن ءبىر - بىرىنەن اجىراتىپ، الما اعاشتارىن الماعا تولتىرۋ.
4 -«بالىق اۋلايىق»
ماقساتى: بەرىلگەن سۋرەتتەردى اتاپ، سويلەم قۇراۋعا ۇيرەتۋ.
شارتى: بالىقتى اۋلاپ، وندىعى بەرىلگەن سۋرەتتەردى بايلانىستىرىپ سويلەم قۇراۋ.
5 -«مەن جاقسى سويلەيمىن»
ماقساتى: بالالاردىڭ بايلانىستىرىپ سويلەۋ ءتىلىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزۋگە ۇيرەتۋ. ر، ل، ش دىبىستارىن سويلەمدە بەكىتۋ.
شارتى: ەرتەگىنى ەلەكتروندىق قازاق ءۇي قۇرالىنان تىڭداپ، جەلىسى بويىنشا اڭگىمەلەۋ.
ساۋات اشۋ ءبولىمى بويىنشا ويىندار جۇكتەۋ
سوزدىك قورىن دامىتۋ جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدا ويىن ەڭ نەگىزگى ورىن الادى. لوگوپەد باقىلاۋ، زاتتاردى قاراۋ، سۋرەت قاراۋ، جۇمباق شەشۋ جانە قۇراستىرۋ، ساياحات، ويىن وقۋ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ بارىسىندا بالالاردىڭ سوزدىك قورلارىن دامىتادى. وقۋ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋدا تانىمدى جانە دامىتۋشى ويىنداردى، تاپسىرمالاردى قولدانۋ، بالالاردى زاتتاردى ءبىر - بىرىمەن سالىستىرۋعا، ولاردى قاسيەتىنە قاراي اجىراتۋعا جانە ونى تانىپ بىلۋگە ۇيرەتەدى. ءسويتىپ بالا جاسىنا سايكەس باعدارلامالىق مىندەتتى مەڭگەرەدى. ويىن ۇيىمداستىرۋدا لوگوپەد ءوزى جەتەكشى بولا وتىرىپ، بالالاردى ويناي بىلۋگە، ويىن ەرەجەسىن ساقتاۋعا، ءارى ولاردى ويناتا وتىرىپ، ويلانۋعا باعىتتايدى، زاتتىڭ اتىن نەمەسە قاسيەتىن ەسىندە ساقتاپ قالۋعا جول اشادى، ويىنعا قىزىقتىرا وتىرىپ زەيىنىن، قيالىن دامىتادى. سونىمەن قاتار ويىن بارىسىندا بالا ۇلكەندەرمەن، ءوز قۇربىلارىمەن قارىم - قاتىناس جاسايدى. ءار بالا ءوز جەتىستىگىنە قۋانىپ، ءماز بولادى. سوندىقتان دا ويىن - تاپسىرمالاردى تاڭداۋدا جانە ىرىكتەۋدە بالالاردىڭ جاس جانە جەكە ەرەكشەلىگىن ەسكەرگەن ءجون. لوگوپەد بالالارمەن ويىندى (زاتتارمەن، ۇستەل ءۇستى جانە سوزدىك ويىن) ءۇش ءتۇرلى ەتىپ وتكىزۋىنە بولادى.
زاتتارمەن وينالاتىن ويىن ويىنشىقتاردى، تابيعي زاتتاردى قولدانۋ ارقىلى وتىلەدى. مىسالى: «ءدال وسىندايدى تاۋىپ ال»، «سالىستىر دا، اتىن اتا»، «قاي اعاشتىڭ جاپىراعى»، «بىردەي ويىنشىقتى تاپ»، «قايسىسى كوپ، قايسىسى از»، ت. ب.
ۇستەل ءۇستى ويىنىن ۇيىمداستىرۋدا دومينو، لوتو، سۋرەتتەر قولدانىلادى. مىسالى: «سۋرەتتى قۇراستىر»، «قانداي زاتقا ۇقسايدى؟»، «قاي سۋرەت تىعىلدى؟»، «ءبىر سوزبەن اتا»، «كىم بايقاعىش»، «قيىلعان سۋرەتتەر»، «ۇقساسىن تاپ»، «4 - ءشى نە ارتىق؟»، «ەسىڭدە ساقتا»، «كۇن مەن ءتۇن».
ال سوزدىك ويىن ارقىلى ءسوزدى ورىندى قولدانا بىلۋگە، دۇرىس جاۋاپ ايتۋعا، ءسوز ماعىناسىن تۇسىنۋگە، ورىندى سويلەۋگە ۇيرەنەدى. مىسالى: «ءسوز ويلا»، «ءسوز قۇرا»، «جۇمباق ويلا»، «جاقسى - جامان»،
«جالعاستىر»، «ءۇش ءسوز اتا».
جالپى ويىندى ۇيىمداستىرۋ ويىندى وتكىزۋگە ازىرلىك، ويىندى وتكىزۋ، ويىندى تالداۋ سياقتى ءۇش باعىتتى قامتيدى. ويىنعا قاجەتتى قۇرال، زاتتاردى دايارلاۋ ويىندى وتكىزۋگە ازىرلىك بولىپ تابىلادى. بالالاردى ويىننىڭ مازمۇنىمەن تانىستىرۋ ويىندى وتكىزۋ بولىپ تابىلادى. ويىندى تالداۋ، بۇل ويىننىڭ ءوز ماقساتىنا جەتۋى، بالالاردىڭ بەلسەندىلىگى جانە ولاردىڭ ءىس - ارەكەتى بولىپ تابىلادى. سونىمەن بالالاردىڭ سوزدىك قورلارىن دامىتۋدا ويىنداردى، تاپسىرما - جاتتىعۋلاردى قولدانۋ ۇلكەن ناتيجە بەرەدى. ويىن ارقىلى بالالاردىڭ سوزدىك قورى دامىپ، اۋىزشا سويلەۋ ماشىعىن يگەرەدى، تانىم بەلسەندىلىكتەرى قالىپتاسا ءتۇسىپ، اقىل - ويى ءوسىپ جەتىلەدى، ءارى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەر بويىنا سىڭىرەدى.
مىنە، سوندىقتان دا وقۋ قىزمەتى ۇردىسىندە ءار ءتۇرلى ويىندار ارقىلى بالانى جان - جاقتى دامىتۋ ىسىنە ەرەكشە كوڭىل بولەمىن جانە بۇل مەنىڭ ەڭ نەگىزگى الدىما قويعان ماسەلەم. سونىمەن، بالانىڭ سوزدىك قورىن دامىتۋمەن قاتار، ءتىلىن دامىتۋ دا ويىن ارقىلى جۇزەگە اسادى. ونى تومەندەگى ويىن تۇرىنەن كورۋگە بولادى.
1 -«كىم كوپ ءسوز بىلەدى؟»
ماقساتى: بالالاردىڭ سوزدىك قورىن مولايتۋ، قولدىڭ ۇساق موتوريكاسىن دامىتۋ.
شارتى: ر، ش، ل دىبىستارىنا بايلانىستى سوزدەر ايتىپ، پريشەپكانى ءبىر - بىرىنە قىستىرۋ.
2 -«سيقىرلى ساندىق»
ماقساتى: بالالاردىڭ سوزدىك قورىن، فونەتيكا - فونەماتيكالىق ەستۋ قابىلەتىن جانە لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ، ەپتىلىك پەن تەز ارەكەت ەتۋگە ۇيرەتۋ.
شارتى: سىيقىرلى ساندىقتىڭ ىشىنەن دوڭگەلەكشەلەردى الىپ، وندا بەينەلەنگەن سۋرەتتى اتاپ، ونداعى باسقى جانە سوڭعى دىبىستى اتاپ، سوڭعى دىبىستان باستالاتىنداي ەتىپ سوزدەردى رەتىمەن ورنالاستىرىپ جۇلدىزدى قۇرتتى قۇرۋ، ياعني دوڭگەلەكتەردى رەتىمەن ءبىر - بىرىنە بايلاۋ.
3 -«الما اعاشى»
ماقساتى: ر، ل، ش دىبىستارىن ديففەرەنساسيالاۋ. دىبىستاردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتۋعا ۇيرەتۋ. ر، ل، ش دىبىستارىن سوزدە بەكىتۋ.
شارتى: سەبەتتەگى المادا بەينەلەنگەن سۋرەتتى اتاپ ر، ل، ش، س دىبىستارىن ءبىر - بىرىنەن اجىراتىپ، الما اعاشتارىن الماعا تولتىرۋ.
4 -«بالىق اۋلايىق»
ماقساتى: بەرىلگەن سۋرەتتەردى اتاپ، سويلەم قۇراۋعا ۇيرەتۋ.
شارتى: بالىقتى اۋلاپ، وندىعى بەرىلگەن سۋرەتتەردى بايلانىستىرىپ سويلەم قۇراۋ.
5 -«مەن جاقسى سويلەيمىن»
ماقساتى: بالالاردىڭ بايلانىستىرىپ سويلەۋ ءتىلىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزۋگە ۇيرەتۋ. ر، ل، ش دىبىستارىن سويلەمدە بەكىتۋ.
شارتى: ەرتەگىنى ەلەكتروندىق قازاق ءۇي قۇرالىنان تىڭداپ، جەلىسى بويىنشا اڭگىمەلەۋ.
ساۋات اشۋ ءبولىمى بويىنشا ويىندار جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: شورتانباي قاناي ۇلىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى.
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بودەنەنىڭ قۇيرىعى نەگە قىسقا؟ تاسىمال.
