- 05 ناۋ. 2024 00:54
- 213
ساۋىربەك باقبەرگەنوۆ “قۇرمانعازى”
ساۋىربەك باقبەرگەنوۆ “قۇرمانعازى” (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلارعا ساۋىربەك باقبەرگەنوۆتىڭ «قۇرمانعازى» اتتى اڭگىمەسى بويىنشا قازاقتىڭ ۇلى كۇيشى - كومپوزيتورى قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ ومىرىمەن تانىستىرۋ، وقىپ، وزدىگىنەن ىزدەنىپ جۇمىس ىستەۋگە، شىعارماشىلىققا باۋلۋ
ۇيىمداستىرۋ جۇمىسى:
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
ترەنينگ “ مەن باقىتتىمىن”
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: “جيب – جيسا كۇرەسى” بويىنشا تۇسىنگەندەرى سۇرالادى.
ىستىق ورىندىق ءادىسى
باعالاۋ بەتشەسى:
1. ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداۋى
2. ءسوزجۇمباق شەشۋ
3. ويلان، جۇپتاس، تالقىلا
4. “كىر جاياتىن ءجىپ” ويىنى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: س. باقبەرگەنوۆ. “قۇرمانعازى”
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ. وي قوزعاۋ
ۇلى كۇيشى - سازگەر، اسقان ءدۇلدۇل دومبىراشى، اتى اڭىزعا اينالعان اسا ءىرى تۇلعا – قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى 1823 جىلى بوكەي ورداسى جيدەلى دەگەن جەردە ون ەكى اتا باي ۇلىنىڭ قىزىلقۇرت ساعىربايدىڭ جۇپىنى ۇيىندە دۇنيەگە كەلدى. اناسىنىڭ ەسىمى – القا. ساعىرباي – بايدىڭ مالىن باققان كەدەي بولىپتى دا، ونىڭ اكەسى وتەپبەرگەننىڭ اتى ەرجۇرەكتىگىمەن شىققان ەكەن. «اداي»، «تۇرمەدەن قاشقان» «بالبىراۋىندى» «سارىارقا» «اقباي»، «اقساق كيىك»، «ايجان قىز»
قۇرمانعازى ەسكەرتكىشى تۇران داڭعىلى بويىندا «دۋمان» قوناق ءۇيىنىڭ الدىندا اشىلدى. ءمۇسىن 5، 5 بيىكتەگى تۇعىردا ورنالاسقان. ەسكەرتكىش قولدان قۇيىلىپتى. ونىڭ جالپى بيىكتىگى 10 مەتر. ەسكەرتكىش اۆتورلارى ق ر ساۋلەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى باقتىباي تايتالييەۆ پەن ءمۇسىنشى، ق ر ساۋلەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى اسان بولدابايەۆ بولىپ تابىلادى.
دينا نۇرپەيىسوۆا (1861-1955ج.)
تۋىپ وسكەن جەرى باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جاڭاقالا اۋدانىنا قاراستى بەكەتاي قۇمى دەگەن جەر. توپىراق الماتى قالاسىنان بۇيىرعان.
قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى. حالىق ونەرپازدارىنىڭ 1937 جىلى وتكەن رەسپۋبليكالىق بايقاۋىنا قاتىسىپ 75 جاسىندا حالىق اسپاپتارىن تارتاتىن ونەرپازداردىڭ ماسكەۋدە وتكەن بۇكىلوداقتىق ءبىرىنشى بايقاۋىندا، ودان كەيىن 1944 جىلى 83 جاسىندا ورتا ازيانىڭ بەس رەسپۋبليكاسىنان ونەرپازدار قاتىسقان تاشكەنتتەگى ون كۇندىكتە دينا تاعى دا جۇلدەلى ورىنداردى جەڭىپ الادى. قارشاداي قىزدىڭ داڭقىن ەستىپ، ايگىلى قۇرمانعازى ارنايى ىزدەپ كەلگەن. ول دينانىڭ دومبىرا تارتىسىنا ءسۇيسىنىپ، بولاشاعىنان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، باتاسىن بەرگەن. وسىدان كەيىن دينادان كوز جازباي، ۇنەمى اينالىپ سوعىپ، دودالى كۇي ايتىستارىنا ەرتىپ بارىپ، دومبىرا تارتۋدىڭ تەرەڭ سىرلارىن ۇيرەتەدى. دينا توعىز جاسىنان باستاپ ون توعىز جاسىنا دەيىن، قاشان ۇزاتىلعانشا قۇرمانعازىنىڭ باۋلۋىندا بولادى. قۇرمانعازىداي كۇيشىنىڭ ۇستاز بولۋى دينانىڭ عانا باقىتتى بولىپ قويعان جوق، ءيسى قازاقتىڭ كۇي ونەرىنىڭ باقىتى بولدى.
گلوسسارييمەن جۇمىس
سۋىت – اسىعىس
كىلتيپاندارىن – قۇپياسىن
جىگەرى قۇم بولدى – دارمەنسىز كۇيگە ءتۇستى
قۇقاي – قيىندىق
شىلاۋ – جۇگەننىڭ شاۋجايى، شىلبىرى
VI. باعالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلارعا ساۋىربەك باقبەرگەنوۆتىڭ «قۇرمانعازى» اتتى اڭگىمەسى بويىنشا قازاقتىڭ ۇلى كۇيشى - كومپوزيتورى قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ ومىرىمەن تانىستىرۋ، وقىپ، وزدىگىنەن ىزدەنىپ جۇمىس ىستەۋگە، شىعارماشىلىققا باۋلۋ
ۇيىمداستىرۋ جۇمىسى:
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
ترەنينگ “ مەن باقىتتىمىن”
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: “جيب – جيسا كۇرەسى” بويىنشا تۇسىنگەندەرى سۇرالادى.
ىستىق ورىندىق ءادىسى
باعالاۋ بەتشەسى:
1. ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداۋى
2. ءسوزجۇمباق شەشۋ
3. ويلان، جۇپتاس، تالقىلا
4. “كىر جاياتىن ءجىپ” ويىنى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: س. باقبەرگەنوۆ. “قۇرمانعازى”
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ. وي قوزعاۋ
ۇلى كۇيشى - سازگەر، اسقان ءدۇلدۇل دومبىراشى، اتى اڭىزعا اينالعان اسا ءىرى تۇلعا – قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى 1823 جىلى بوكەي ورداسى جيدەلى دەگەن جەردە ون ەكى اتا باي ۇلىنىڭ قىزىلقۇرت ساعىربايدىڭ جۇپىنى ۇيىندە دۇنيەگە كەلدى. اناسىنىڭ ەسىمى – القا. ساعىرباي – بايدىڭ مالىن باققان كەدەي بولىپتى دا، ونىڭ اكەسى وتەپبەرگەننىڭ اتى ەرجۇرەكتىگىمەن شىققان ەكەن. «اداي»، «تۇرمەدەن قاشقان» «بالبىراۋىندى» «سارىارقا» «اقباي»، «اقساق كيىك»، «ايجان قىز»
قۇرمانعازى ەسكەرتكىشى تۇران داڭعىلى بويىندا «دۋمان» قوناق ءۇيىنىڭ الدىندا اشىلدى. ءمۇسىن 5، 5 بيىكتەگى تۇعىردا ورنالاسقان. ەسكەرتكىش قولدان قۇيىلىپتى. ونىڭ جالپى بيىكتىگى 10 مەتر. ەسكەرتكىش اۆتورلارى ق ر ساۋلەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى باقتىباي تايتالييەۆ پەن ءمۇسىنشى، ق ر ساۋلەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى اسان بولدابايەۆ بولىپ تابىلادى.
دينا نۇرپەيىسوۆا (1861-1955ج.)
تۋىپ وسكەن جەرى باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جاڭاقالا اۋدانىنا قاراستى بەكەتاي قۇمى دەگەن جەر. توپىراق الماتى قالاسىنان بۇيىرعان.
قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى. حالىق ونەرپازدارىنىڭ 1937 جىلى وتكەن رەسپۋبليكالىق بايقاۋىنا قاتىسىپ 75 جاسىندا حالىق اسپاپتارىن تارتاتىن ونەرپازداردىڭ ماسكەۋدە وتكەن بۇكىلوداقتىق ءبىرىنشى بايقاۋىندا، ودان كەيىن 1944 جىلى 83 جاسىندا ورتا ازيانىڭ بەس رەسپۋبليكاسىنان ونەرپازدار قاتىسقان تاشكەنتتەگى ون كۇندىكتە دينا تاعى دا جۇلدەلى ورىنداردى جەڭىپ الادى. قارشاداي قىزدىڭ داڭقىن ەستىپ، ايگىلى قۇرمانعازى ارنايى ىزدەپ كەلگەن. ول دينانىڭ دومبىرا تارتىسىنا ءسۇيسىنىپ، بولاشاعىنان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، باتاسىن بەرگەن. وسىدان كەيىن دينادان كوز جازباي، ۇنەمى اينالىپ سوعىپ، دودالى كۇي ايتىستارىنا ەرتىپ بارىپ، دومبىرا تارتۋدىڭ تەرەڭ سىرلارىن ۇيرەتەدى. دينا توعىز جاسىنان باستاپ ون توعىز جاسىنا دەيىن، قاشان ۇزاتىلعانشا قۇرمانعازىنىڭ باۋلۋىندا بولادى. قۇرمانعازىداي كۇيشىنىڭ ۇستاز بولۋى دينانىڭ عانا باقىتتى بولىپ قويعان جوق، ءيسى قازاقتىڭ كۇي ونەرىنىڭ باقىتى بولدى.
گلوسسارييمەن جۇمىس
سۋىت – اسىعىس
كىلتيپاندارىن – قۇپياسىن
جىگەرى قۇم بولدى – دارمەنسىز كۇيگە ءتۇستى
قۇقاي – قيىندىق
شىلاۋ – جۇگەننىڭ شاۋجايى، شىلبىرى
VI. باعالاۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.