ساۋكەلە
— ۇستاي تۇرشى مىنانى، — ول كەستەلى ساۋكەلەنى قولىما ۇستاتتى، — نەدەگەن اۋىر ەدى، موينىم تالىپ كەتتى عوي، — ول كۇلدى، — شاشىمدى جوندەپ الايىنشى.
سوسىن شاشىمەن اۋرە بولىپ، ماڭدايىنان جەلكەسىنە دەيىن قولىمەن ۋىستاي تاراپ، قوس بۇرىمىنىڭ ءتۇبىن بەكەمدەپ ءتۇيىپ قويدى. كولىك ءىشى ەندى عانا قوڭىرسالقىن كۇيگە ەنىپ كەلە جاتتى، ول ەكى ءوڭىرىن جەلپىپ، سالقىن اۋادان راحاتتانعانداي بولدى. يىعىما باسىن قويىپ الدە ءبىر اۋەندى ىڭىلداپ ايتا باستادى. ونىڭ يىعىمدى جاستانعان باسىنان دا جۇرەگىنىڭ قاعىسىن سەزىنگەندەي بولدىم، الدە بۇل ءوز جۇرەگىمنىڭ قاعىسى بولار. وڭ قولىمدى كوتەرىپ، يىعىنان سىيپاپ باۋىرىما قاراي اقىرىن عانا تارتىپ، قۇشاعىما باستىم. ول باسىن يىعىمنان سىرعىتىپ، كەۋدەمە، ودان تىزەمە قويدى.
— شارشادىڭ با، بوتام؟ — دەدىم باسەڭ ۇنمەن قۇلاعىنا ەرىنىمدى تاقاپ.
— ازداپ، كابلۋكتان اياعىم اۋىرىپ كەتتى، كويلەك تە ىڭعايسىز جۇرگەنگە.
— ءبىر-اق كۇن عوي، شىدا، — دەپ تاعى دا باسەڭ سىبىرلادىم.
— ءىمىھىم...
قۇلاق تۇبىنەن جاعىمدى ءاتىر ءيىسى اڭقيدى. ەمىرەنىپ يىسكەپ قويدىم.
— نە ءبولدى-اي، ءۇزىلىپ ءولىپ باراسىڭ عوي جۇرتتىڭ كوزىنشە، توي بىتكەنشە شىداي تۇر ەندى، — جىگىت جولداس دوسىم قاعىتقانىنا ءماز بوپ سىعىرايا كۇلدى.
گۇلىم باسىن كوتەرىپ تىكتەلىپ وتىردى. مەن ساراڭ عانا كۇلگەن بولدىم. «وسىنىڭ ءازىلىنىڭ قوپالىن-اي» دەدىم ىشىمنەن.
ليمۋزين كەشكى شاپاق استىندا كوشەلەردى ارتقا تاستاپ باياۋ ءجۇرىپ كەلە جاتىر. دوسىم قىز جولداسپەن الدەنە دەپ قالجىڭداسا وتىرىپ، بوكال تولى شامپاندى ماعان قاراي ۇسىندى:
— بۇگىنگى قۋانىشىڭ، ماڭدايعا جازعان باقىتىڭ ءۇشىن، وسى عاجاپ ءسات ءۇشىن الىپ قويالىق!
كەلەسى ساتتە كەزەك-كەزەك توست ايتىسىپ، جەڭىل-جەلپى اڭگىمەگە كوشتىك.
اڭگىمەنىڭ ىشىندە وتىرسام دا وزگە الەمدە جۇرگەندەي، وزگەشە كۇيدە قالدىم. وسىنىڭ ءبارى ءتۇس سەكىلدى ءوتىپ جاتقانداي. تاڭعى سەرۋەننەن باستاپ كوڭىلىم تولقۋمەن بولدى. قايدا بارسام دا اقىرى جوق ءبىر ويدىڭ قۇشاعىنا شومدىم دا ءجۇردىم.
ارەدىك گۇلىمنىڭ ءجۇزىن باعام، قۋانىشتى سەكىلدى، باقىتتى سەكىلدى. سول قۋانىشتىڭ تاساسىنان الدە ءبىر الاڭداۋ مەن شارشاۋدىڭ ءىزىن دە اڭدايمىن. نە ءۇشىن الاڭدايدى ەكەن؟ توي قالاي وتەدى دەپ پە، الدە جات جۇرتقا كەلگەنىنە مە؟ «ايەل، جار» دەگەن ءسوزدىڭ سالماعىنان با؟ الدە مەنەن قورقا ما؟ مەنەن نەگە قورقادى؟
ءبىراق بۇل سۇراقتىڭ جاۋابى وزىمە تۇسىنىكتى سەزىلدى. ولاي بولاتىنى — وسى سۇراقتى ءوزىم ويلاپ تاۋىپ وتىرعاننان شىعار، ال بۇل ويدىڭ اقيقات بولۋى دا عاجاپ ەمەس...
العاش تانىسقان ءسات قالاي ەدى؟ بىردەن ۇناماعان سەكىلدى؟ ونداعى گۇلىم مەن بۇل گۇلىم ەكى باسقا ادام سىندى. كەيىنگى مىنەزىنىڭ جايلىلىعى اۋەلگى ەنجارلىعىمدى وزگە ارناعا بۇرعانداي. بىر-ەكى اي عانا سىرلاستىقتان كەيىن ۇيلەنگىم كەلەتىنىن ايتتىم. ىشتەي سونشاما تولقىپ تۇرسام دا، سىرتتاي بايىپتى، سابىرلى بەينەدە جەتكىزدىم. ول مەنىڭ كوزىمە ۇزاق قارادى، بالكىم شىندىق ىزدەدى. تاپقان دا سەكىلدى، الدە ءوزىن تاپتىم دەپ سەندىردى. بىر-ەكى كۇن ويلانعان بولدى، «ءيا» دەيتىنىن ءبىلىپ تۇرىپ، مەن دە سابىرسىزدانا كۇتكەن بولدىم. اقىرى سول ءسات جەتتى، «تاعدىرىڭا بۇيىرتقان جان مەن ەكەنىنە شىن سەنىمدىسىڭ بە؟»، — دەدى. بۇل سۇراقتىڭ بولاتىنى ماعان ايان ەدى، بارىنشا سەنىمدى، نىق داۋىسپەن: «ءيا، ەكەۋىمىزدى بەيىشتە سولاي بەكىتكەن، بۇل ءبىزدىڭ تاعدىر، مەن سوعان سەنەمىن!» — دەدىم.
وسىلاي ءبىزدىڭ قاتىناس العا قاراي وزىپ، دامي ءتۇستى. مەن ارا-تۇرا ارالاسىپ، كەزدەسىپ جۇرگەن قىزداردىڭ بارىنەن بەزدىم، ول بۇرىنعى عاشىعىن ۇمىتقانىن ايتتى. وسىنىڭ ءبارى شىن-جالعانى بەلگىسىز كۇردەلى كۇيدە ءوتىپ جاتتى. ول مەنىڭ تەلەفونىما قاراۋدان قورقىپ ءجۇردى، مەن ودان «سۇيەم سەنى» دەگەن ءسوزدى ەستۋدەن قاشتىم، شىنايى شىقپايتىنداي كورىندى. ىستىق ءسۇيىس پەن ايمالاسۋ كەزىندە باياۋ عانا سىبىرمەن ايتتىق ول سوزدەردى. سول ساتتە عانا ءبىر تۇتاس دەنە بولۋعا بارىنشا تىرىستىق. ال ءتاننىڭ قىزۋى قايتقان سوڭ الىستاعى الدە كىم ءتارىزدى كوڭىل-كۇي بيلەدى. سوعان قاراماستان ءبىز اقىرى ۇيلەندىك.
بۇگىن تۇسكە تاقاعاندا مەشىتكە نەكە قيدىرۋعا باردىق. كولىكتەن ءتۇسىپ مەشىت قابىرعاسىنا جەتكەندە سانامدا «وتباسى»، «ومىرلىك جار» دەگەن ۇعىمدار قايتا-قايتا جاڭعىرا بەردى. تۋرا سول ساتتەن باستاپ ۇيلەنۋدىڭ سالماعىن سەزىنە باستاعانداي بولدىم. بۇرىن ويلاندىرماعانداي، توسىن كەلگەندەي ويلار شىرماپ الدى. يمامنىڭ الدىندا وتىرعان ساتتە دە وسى ءبىر ءتۇپسىز ويدان ۇزاپ كەتە المادىم. ءبىر جاق بۇرىشتا الدە ءبىر جاعىمدى، تۇنىق داۋىستى جاس شاكىرت قۇران سۇرەلەرىن داۋىستاي وقىدى. ونىڭ داۋسى اكۋستيكاسى جوعارى، كۇمبەزى كەڭ ءارى بيىك مەشىت ىشىندە كەلەسى ءبىر بۇرىشتا وتىرعان بىزگە سونداي جۇمساق جانە مايدا جەتىپ تۇردى. وڭىنەن الاڭداۋ مەن تولقۋ بايقالىپ تۇرعان گۇلىم يمامنىڭ ءار ءسوزىن كوكەيىنە ۇيالاتىپ وتىرعانداي. كەنەت كۇلكىم كەلدى، ءبىراق ءوزىمدى ۇستاپ قالدىم. وسىدان كەيىن جەڭىلدەپ قالعانداي سەزىندىم. يمامنىڭ جەتەكشىلىگىمەن كاليما ايتىپ، انت سودەرىن ايتىپ، انت سۋىن ىشتىك. مۇنىڭ ءبارى كەزەكتى رەسمي جينالىس ءتارىزدى ەشبىر سەزىنۋسىز وتە شىقتى.
مەشىتتەن شىققان سوڭ دوسىمنىڭ قالعىپ كەتكەنىن ايتىسىپ، ءبىر كۇلىسىپ الدىق. اسىرەسە گۇلىمنىڭ كۇلگەنى مەنى ودان ارمەن جادىراتتى. ءبىراق بۇنىڭ ءوزى از عانا ساتكە سوزىلعانداي بولدى. مەنى قايتادان اۋىر ويلار باسىپ الدى.
قالانىڭ كورىكتى جەرلەرىنە بارىپ سۋرەتكە تۇستىك. ءار سۋرەت سايىن كۇلىپ ءتۇسۋ كەرەك بولدى، بۇنىڭ ءبارى مەنى قۇر شارشاتتى. ال ونىڭ جۇزىنەن وسى ساتتە عانا ىنتا بايقادىم. بارىنشا ادەمى كورىنۋگە تىرىسىپ، ساۋكەلەسىنىڭ ۇكىسى بۇلعاڭداپ، فوتوگرافتىڭ ءار ءساتىن قۇر جىبەرمەدى. وسىنىڭ ءبارىن نە ءۇشىن جاسايدى ەكەنبىز دەگەن وي كەلدى. جۇرت جاپپاي سولاي ىستەيتىنى ءۇشىن بە؟ الدە فوتوعا قاراپ ەسكە الىپ وتىرۋعا ما؟ ال ەسكە الاتىنداي قىزىقتى ءساتتى تاعى سەزىنە الماي اۋرە بولدىم. وسىنىڭ ءبارى مۇمكىن اناۋ «وڭعا، سولعا، جىميساڭىزشى...» دەپ زىر جۇگىرىپ جۇرگەن، ارۋاققا تەرى قاپتاي سالعانداي-اق كوركى بار، ارىق فوتوگرافقا قانا كەرەك سەكىلدى. وسىنى ويلاعان ساتتە تاعى ءبىر رەت جىميىپ، «كوڭىلدى فوتو» جاساۋعا مۇمكىندىك بەردىم...
كولىك تويحانانىڭ جانىنا كەلىپ توقتادى. يەسىنە راحمەت ايتىپ، اقىسىن بەرىپ جولعا سالدىم. گۇلىم اۋىر ساۋكەلەنى قايتا قولىنا ۇستاپ الىپتى، كويلەگىنىڭ ەتەگىن قولىمەن دەمەپ تويحانانىڭ باسپالداعىنان قىز جولداسپەن بىرگە كوتەرىلىپ بارادى. وسى كورىنىسكە ءبىراز ءۇنسىز قاراپ تۇردىم، بۇل ونىڭ ءومىردىڭ وزگە ءبىر ساتىسىنا كوتەرىلگەن ءساتىنىڭ بەلگىسى سەكىلدى كورىندى. دوسىم تەمەكى تۇتاتتى:
— كوڭىل-كۇي قالاي؟ قوبالجىپ تۇرسىڭ با، قاقپانعا ءتۇستىم دەپ، ا؟
بۇل كەزدە تويعا كەلىپ جاتقان ءبىراز دوستار دا جينالىپ قالىپتى:
— قۇسىڭ قۇتتى بولسىن ي!
— توي قۇتتى بولسىن، باۋىرىم!
— كەپ قالدىق تويىڭ دەپ، قۋانىشىڭ دەپ، — دەسىپ قۇتتىقتاپ، امان-سالەم جاساسىپ جاتتى. سوناۋ كوكجيەك قانعا مالعانداي قىپ-قىزىل ارايعا شومىپ، كۇن باتىپ بارادى. سىرعىعان ۋاقىت، جىلجىعان ءومىر — مەن دە ەسەيىپپىن. ءتىپتى وسى ءبىر كۇندە عانا ەسەيگەن سەكىلدىمىن.
ءيا، ەندى ءومىردىڭ باسقا ساتىسى باستالدى. مەنەن گورى گۇلىمگە ونىڭ سالماعى الدە قايدا اۋىر ەكەنىن ىشتەي سەزىنىپ تۇردىم.
«توي باستالدى» دەستى. توي جىرىمەن بىرگە گۇلىمدى جەتەكتەي زالعا كىردىم. سودان ءارى بەتاشار باستالدى. مەن ەكى ادىم شەگىندىم دە، ەكى جەڭگەم كەلىپ ونى قولتىقتاي قاتارلاسا قالدى. باسىنداعى ساۋكەلەنىڭ ۇكىسى باياۋ قوزعالدى. ادالدىق، تازالىق بەلگىسىندەي اسەم ساۋكەلە. سونىمەن بىرگە مەن ونىڭ يىعىنىڭ ءسال قۋسىرىلىپ ءدىر ەتە قالعانىن دا بايقادىم. مەنىڭ جۇرەگىمنىڭ تۇكپىرىندە دە الدە ءبىر نارسە ءدۇر سىلكىندى. كوزىمدى تاعى ساۋكەلەگە سالدىم، ول ءار سالەم سالعان سايىن ساۋكەلەنىڭ ۇكىسى جەل قوزعاعان اعاشتاي بۇلعاقتادى. بىردە ءتىپتى اۋىر ساۋكەلە تارس ەتىپ جەرگە قۇلاپ تۇسەردەي كورىندى. ۇكىسى بۇلعاقتاعان سايىن سانامداعى ءبىر ويدى ىرعاي تۇسكەندەي بولدى. وسى ءسات مەن وزىمنەن: «ونى سۇيەسىڭ بە؟» دەپ سۇرادىم. ال توي باستالىپ كەتتى...
You Might Also Like
-
ءار ەلدىڭ اتادان بالاعا مۇرا بولىپ قالعان دۇنيەلەلى بولادى. ول سالت ءداستۇر، تاريحي جادىگەرلەر، تاربيە تۇرلەرى بولۋى مۇمكىن. بۇل نە بولسادا ماڭىزدى ەمەس. باستىسى، سول مۇرانى جاس ۇرپاق كەرەگىنە جاراتى...
-
ۇستەل شىراقتىڭ استىنا عانا ءتۇسىپ، اينالاسىنا تاراعان قىزعىلت-سارى ءتۇستى ەلەكتر جارىعى شاعىن بولمەنىڭ ىشىنە رومانتيكالىق ءار بەرىپ تۇر. اپپاق كورپە-جاستىقتار توسەلگەن جۇمساق توسەك ۇستىندە مەن ونىڭ سۇ...
