ساۋلەت ونەرىمەن قۇرىلىستىڭ دامۋى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا قازاقستانداعى ح – ءحىى عاسىرلارداعى ساۋلەت قۇرىلىس جۇيەلەرىمەن ساندىك
قولدانبالى ونەردىڭ دامۋى تۋرالى جان – جاقتى تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: ساۋلەت ونەرىمەن قۇرىلىستىڭ دامۋىنا ىقپال ەتكەن فاكتورلاردى اشۋعا جانە
ولاردى Vءى – ءىح عاسىرلارداعى ساۋلەت قۇرىلىستارمەن سالىستىرىپ،
قورىتىندىلاۋعا داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك: كونە تاريحي ەسكەرتكىشتەردى، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ساقتاپ، قاستەرلەۋگە
ونەردى تۇسىنۋگە جانە شەبەرلىك شىعارماشىلىققا تاربيەلەۋ.
ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، تۇسىندىرمەلى.
ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسىپ، وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
ءا) وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
سىنىپتى 3 توپقا ءبولىپ، ءار توپقا ۇلەستىرمە قاعازدارعا، جازىلعان سۇراقتار بەرىلەدى. سۇراقتار IX - XII عاسىرلارداعى قولونەر، ساۋدا جانە شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا بايلانىستى قويىلادى.
1 - توپ
1. قولونەردىڭ قانداي تۇرلەرى دامىدى؟
2. قىش قۇمىرا جاسايتىن شەبەرحانالار قاي قالالاردان تابىلدى؟
3. شىنى ىدىستاردى جاساۋ قالاي ىسكە استى؟
4. زەرگەرلىك كاسىپ پەن سۇيەك ۇقساتۋعا سيپاتتاما بەرىڭدەر
2 - توپ
1. تۇتىنۋشى، ءوندىرۋشى ۇعىمدارىنا تۇسىنىك بەرىڭدەر
2. ايىرباس ساۋدا دەگەن نە؟
3. دالالى ولكەلەرگە قالادان قانداي تاۋارلار اكەلىندى
4. قالاعا دالالى ولكەلەردەن اكەلىنگەن تاۋارلاردى اتاڭدار؟
3 - توپ
1. ەگىنشىلىكتىڭ دامۋى نەگە قالا سانىنىڭ وسۋىمەن بايلانىستى بولدى؟
2. ەگىن شارۋاشىلىعىمەن بايلانىستى قانداي قۇرال - سايماندار جاسالدى؟
3. ەگىنشىلىك قازاقستاننىڭ قاي جەرلەرىندە جاقسى دامىدى؟
4. ەگىن شارۋاشىلىعى دامىعان ايماقتاردى كارتادان كورسەتىڭدەر
III. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
(سۇراق - جاۋاپ ارقىلى بەكىتۋ)
1. ۇستالار قانداي بۇيىمدار جاسادى؟
2. اقشانىڭ قانداي تۇرلەرى بولدى، ولار قانداي قالالاردا شىعارىلدى؟
3. قانداي ەگىن داقىلدارى ءوسىرىلدى؟
ءىV. جاڭا ساباق
ساباقتىڭ جوسپارى
1. ساندىك قولدانبالى ونەر
2. ساۋلەت، قۇرىلىس جۇيەلەرى
3. كەسەنەلەر، مونشالار
ح – ءحىى عاسىرلاردا سالىنعان ايشا – ءبيبى، ارىستان باب (اۋليە)، بابادجا-قاتىن كەسەنەلەرى بەينەلەنگەن قۇجاتتى بەينەتاسپا كورسەتىلدى.
ءى توپ.
1. ساندىك قولدانبالى ونەر دەگەنىمىز نە؟
2. عانىش دەگەنىمىز نە؟
3. ءحى عاسىردان باستاپ ساندىك قولدانبالى ونەردە قانداي كىرپىشتەر كەڭىنەن پايدالانىلدى؟
ءىى. توپ
1. ح – ءحىى عاسىرلاردا قانداي ارحيتەكتۋرالىق قۇرىلىستار سالۋ ءىسى ەرەكشە دامىدى؟
2. X - XII عاسىرلارداعى ساۋلەت قۇرىلىستارىنىڭ VI - IX عاسىرلارىمەن سالىستىرعاندا قانداي ارتىقشىلىقتارى بولدى؟
3. قانداي قالالاردا مەشىت قۇرىلىستارىنىڭ ورنى اشىلدى؟
ءىىى – توپ
1. بەلگىلى ادامداردىڭ قۇرمەتىنە ءقابىر باسىنا تۇرعىزىلعان ءدىني قۇرىلىس قالاي اتالادى؟
2. قانداي كەسەنەلەردى بىلەسىڭدەر؟
3. قاي قالالاردان مونشالاردىڭ ورنى ارشىلعان؟
حرونولوگيالىق ديكتانت
ءحى عاسىردا – ساندىك قولدانبالى ونەردە ويۋلى جانە كەڭىنەن پايدالانىلعان.
ح ءى - ءحىى عاسىرلاردا - عيماراتتاردى ورنەكتەپ، ساندەۋ ىسىنە ويۋلانعان كىرپىشتەر كەڭىنەن قولدانىلا باستادى.
ح – ءحىى عاسىرلاردا - ساۋلەتتى ءىرى قۇرلىستار سالىنا باستاعان.
ح - ءحى عاسىرلاردا - بابادجا – قاتىن كەسەنەسى سالىنعان.
ءحى – ءحىى عاسىرلاردا - ايشا ءبيبى كەسەنەسى سالىنعان.
ءحىۇ – ءحۇ عاسىرلاردا - ءامىر تەمىردىڭ بۇيرىعى مەن ارىستان باب، قوجا احمەت ءياسساۋيدىڭ كەسەنەلەرى سالىندى.
ساۋلەت ەسكەرتكىشتەرىنىڭ تۇرعىزىلعان جەرلەرىن سايكەستەندىرۋ.
1. بابادجا قاتىن كەسەنەسى - ا) تۇركىستان
2. ايشا – ءبيبى كەسەنەسى - ءا) تاراز
3. ارىستان باب كەسەنەسى - ب) تاراز
4. قاجا احمەت ياسساۋي - ۆ) تۇركىستان
ءۇ. جاڭا ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
تەرمين سوزدەر
عانىش - بور تاستى كۇيدىرۋ ارقىلى الىناتىن قۇرىلىس ماتەريالى. ول قالاۋ جۇمىسىنا جانە سىلاققا قولدانىلعان.
تەرراكاتا - عيماراتقا ءسان بەرۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن شاعىن كوزە كىرپىش.
مەشىت - ءدىني قۇرىلىس، يسلام ءدىنىن ۇستانۋشىلاردىڭ ءمىناجات ورنى.
كەسەنە - ءدىني قۇرىلىس، بەلگىلى ادامداردىڭ قۇرمەتىنە ءقابىر باسىنا
تۇرعىزىلعان.
ءۇى. وقۋشىلاردى باعالاۋ
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما: 19
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا قازاقستانداعى ح – ءحىى عاسىرلارداعى ساۋلەت قۇرىلىس جۇيەلەرىمەن ساندىك
قولدانبالى ونەردىڭ دامۋى تۋرالى جان – جاقتى تۇسىنىك بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: ساۋلەت ونەرىمەن قۇرىلىستىڭ دامۋىنا ىقپال ەتكەن فاكتورلاردى اشۋعا جانە
ولاردى Vءى – ءىح عاسىرلارداعى ساۋلەت قۇرىلىستارمەن سالىستىرىپ،
قورىتىندىلاۋعا داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك: كونە تاريحي ەسكەرتكىشتەردى، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ساقتاپ، قاستەرلەۋگە
ونەردى تۇسىنۋگە جانە شەبەرلىك شىعارماشىلىققا تاربيەلەۋ.
ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، تۇسىندىرمەلى.
ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسىپ، وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
ءا) وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
سىنىپتى 3 توپقا ءبولىپ، ءار توپقا ۇلەستىرمە قاعازدارعا، جازىلعان سۇراقتار بەرىلەدى. سۇراقتار IX - XII عاسىرلارداعى قولونەر، ساۋدا جانە شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا بايلانىستى قويىلادى.
1 - توپ
1. قولونەردىڭ قانداي تۇرلەرى دامىدى؟
2. قىش قۇمىرا جاسايتىن شەبەرحانالار قاي قالالاردان تابىلدى؟
3. شىنى ىدىستاردى جاساۋ قالاي ىسكە استى؟
4. زەرگەرلىك كاسىپ پەن سۇيەك ۇقساتۋعا سيپاتتاما بەرىڭدەر
2 - توپ
1. تۇتىنۋشى، ءوندىرۋشى ۇعىمدارىنا تۇسىنىك بەرىڭدەر
2. ايىرباس ساۋدا دەگەن نە؟
3. دالالى ولكەلەرگە قالادان قانداي تاۋارلار اكەلىندى
4. قالاعا دالالى ولكەلەردەن اكەلىنگەن تاۋارلاردى اتاڭدار؟
3 - توپ
1. ەگىنشىلىكتىڭ دامۋى نەگە قالا سانىنىڭ وسۋىمەن بايلانىستى بولدى؟
2. ەگىن شارۋاشىلىعىمەن بايلانىستى قانداي قۇرال - سايماندار جاسالدى؟
3. ەگىنشىلىك قازاقستاننىڭ قاي جەرلەرىندە جاقسى دامىدى؟
4. ەگىن شارۋاشىلىعى دامىعان ايماقتاردى كارتادان كورسەتىڭدەر
III. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
(سۇراق - جاۋاپ ارقىلى بەكىتۋ)
1. ۇستالار قانداي بۇيىمدار جاسادى؟
2. اقشانىڭ قانداي تۇرلەرى بولدى، ولار قانداي قالالاردا شىعارىلدى؟
3. قانداي ەگىن داقىلدارى ءوسىرىلدى؟
ءىV. جاڭا ساباق
ساباقتىڭ جوسپارى
1. ساندىك قولدانبالى ونەر
2. ساۋلەت، قۇرىلىس جۇيەلەرى
3. كەسەنەلەر، مونشالار
ح – ءحىى عاسىرلاردا سالىنعان ايشا – ءبيبى، ارىستان باب (اۋليە)، بابادجا-قاتىن كەسەنەلەرى بەينەلەنگەن قۇجاتتى بەينەتاسپا كورسەتىلدى.
ءى توپ.
1. ساندىك قولدانبالى ونەر دەگەنىمىز نە؟
2. عانىش دەگەنىمىز نە؟
3. ءحى عاسىردان باستاپ ساندىك قولدانبالى ونەردە قانداي كىرپىشتەر كەڭىنەن پايدالانىلدى؟
ءىى. توپ
1. ح – ءحىى عاسىرلاردا قانداي ارحيتەكتۋرالىق قۇرىلىستار سالۋ ءىسى ەرەكشە دامىدى؟
2. X - XII عاسىرلارداعى ساۋلەت قۇرىلىستارىنىڭ VI - IX عاسىرلارىمەن سالىستىرعاندا قانداي ارتىقشىلىقتارى بولدى؟
3. قانداي قالالاردا مەشىت قۇرىلىستارىنىڭ ورنى اشىلدى؟
ءىىى – توپ
1. بەلگىلى ادامداردىڭ قۇرمەتىنە ءقابىر باسىنا تۇرعىزىلعان ءدىني قۇرىلىس قالاي اتالادى؟
2. قانداي كەسەنەلەردى بىلەسىڭدەر؟
3. قاي قالالاردان مونشالاردىڭ ورنى ارشىلعان؟
حرونولوگيالىق ديكتانت
ءحى عاسىردا – ساندىك قولدانبالى ونەردە ويۋلى جانە كەڭىنەن پايدالانىلعان.
ح ءى - ءحىى عاسىرلاردا - عيماراتتاردى ورنەكتەپ، ساندەۋ ىسىنە ويۋلانعان كىرپىشتەر كەڭىنەن قولدانىلا باستادى.
ح – ءحىى عاسىرلاردا - ساۋلەتتى ءىرى قۇرلىستار سالىنا باستاعان.
ح - ءحى عاسىرلاردا - بابادجا – قاتىن كەسەنەسى سالىنعان.
ءحى – ءحىى عاسىرلاردا - ايشا ءبيبى كەسەنەسى سالىنعان.
ءحىۇ – ءحۇ عاسىرلاردا - ءامىر تەمىردىڭ بۇيرىعى مەن ارىستان باب، قوجا احمەت ءياسساۋيدىڭ كەسەنەلەرى سالىندى.
ساۋلەت ەسكەرتكىشتەرىنىڭ تۇرعىزىلعان جەرلەرىن سايكەستەندىرۋ.
1. بابادجا قاتىن كەسەنەسى - ا) تۇركىستان
2. ايشا – ءبيبى كەسەنەسى - ءا) تاراز
3. ارىستان باب كەسەنەسى - ب) تاراز
4. قاجا احمەت ياسساۋي - ۆ) تۇركىستان
ءۇ. جاڭا ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
تەرمين سوزدەر
عانىش - بور تاستى كۇيدىرۋ ارقىلى الىناتىن قۇرىلىس ماتەريالى. ول قالاۋ جۇمىسىنا جانە سىلاققا قولدانىلعان.
تەرراكاتا - عيماراتقا ءسان بەرۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن شاعىن كوزە كىرپىش.
مەشىت - ءدىني قۇرىلىس، يسلام ءدىنىن ۇستانۋشىلاردىڭ ءمىناجات ورنى.
كەسەنە - ءدىني قۇرىلىس، بەلگىلى ادامداردىڭ قۇرمەتىنە ءقابىر باسىنا
تۇرعىزىلعان.
ءۇى. وقۋشىلاردى باعالاۋ
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما: 19
You Might Also Like
-
- ورتا عاسىردا عىلىمىنىڭ دامۋى مەن وعان ۇلەس قوسقان عالىمداردىڭ ەڭبەكتەرىمەن وقۋشىلاردى جان – جاقتى تانىستىرا وتىرىپ، شىعارمالارىنىڭ تاريحى ماڭىزى تۋرالى تۇسىنىكتى قالىپتاستىرۋ؛
