ءسايف ساراي “تۇركىشە گۇلستان”
قاراعاندى وبلىسى، جەزقازعان قالاسى،
№1 جوببم قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرى ءمۇعالىمى
ابۋباكيروۆا توعجان ماناربەك قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءسايف ساراي “تۇركىشە گۇلستان”
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: س. ءسارايدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان مالىمەت بەرۋ. ءساعديدىڭ“گۇلستان“ كىتابىنىڭ تۇركى تىلىندە اۋدارماسى ەكەندىگى، شىعارماداعى وسيەت - ونەگە، ادامگەرشىلىك ماسەلەسىن ءسوز ەتۋ جايلى ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا شىعىس اقىندارى تۋرالى ءبىلىمىن كەڭەيتە وتىرىپ، الەم مادەنيەتىنىڭ نەگىزگى وكىلدەرىنىڭ ءتول تۋىندىلارى ءمانى، مازمۇنى تانىتا وتىرىپ، تۇركى ءتىلىنىڭ قىر - سىرىن تانۋعا ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ.
- تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، مادەنيەتتى بولۋعا، پوەزيانىڭ قۇدىرەتىن تانۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق، تانىمدىق - شىعارماشىلىق.
ءادىس - ءتاسىلى: وقۋ، تالداۋ، سۇراق - جاۋاپ، سالىستىرۋ.
كورنەكىلىگى: سىزبا - كەستە، سلايدتار
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
رابعۋزي ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى.
لۇقمان حاكىم تۋرالى اڭگىمەلەرىنىڭ ءمانى.
3. ءبىلىمدى جان - جاقتى تەكسەرۋ.
- ەجەلگى ءداۋىر ادەبيەتى كەزەڭدەرىن اتا؟
- ءال - فارابي كىم؟
- سوپىلىق پوەزيانىڭ اتاسى كىم؟
- ماحمۇت قاشقاري ەڭبەگىن اتا؟
-“قۇتتى بىلىك” داستانى نەشە پرينسيپكە نەگىزدەلگەن؟
- ءرابعۇزيدىڭ “قيسسا - ۋل - ءانبيا”ەڭبەگىنىڭ ءمانى نەدە؟
جانا ساباق. ءسايف ساراي “تۇركىشە گۇلستان” ەڭبەگى تۋرالى تالداۋ، ءمانىن ۇعىندىرۋ.
5. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
ءسايف ساراي - التىن وردا ادەبيەتىنىڭ اسا كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى. ول ليريك جانە ەپيك اقىن، جازۋشى جانە اۋدارماشى رەتىندە تۇركى تەكتەس حالىقتار ادەبيەتى مەن ءتىلىنىڭ وزىنەن كەيىنگى كەزەڭدەردە دامي تۇسۋىنە مول ۇلەس قوسىپ، ەداۋىر ىقپال ەتكەن قالامگەر. س. سارايدىڭ بىزگە جەتكەن جالعىز كولەمدى ەڭبەگى بار. ول -“گۇلستان بيت - تۇركى”(تۇركى تىلىندەگى گۇلستان) دەپ اتالادى.
پارسى - تاجىك ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى ساعدي ءشيرازيدىڭ “گۇلستان” اتتى شىعارماسىنىڭ ەركىن اۋدارماسى. قىپشاق تىلىنە اۋدارعان.
ءسايف ساراي اۋدارعان “گۇلستان بيت - تۇركى” سەگىز تاراۋدان تۇرادى.
ءبىرىنشى تاراۋ - ەل بيلەۋشىلەر تۋرالى.
ەكىنشى تاراۋ - حالىق بۇقاراسى جايىندا.
ءۇشىنشى تاراۋ - قاناعات - ىنساپتىڭ پايداسى تۋرالى.
ءتورتىنشى تاراۋ - تىلگە ساق بولۋدىڭ پايداسى تۋرالى.
بەسىنشى تاراۋ - جىگىتتىك شاقتىق كورىنىستەرى حاقىندا.
التىنشى تاراۋ - كارىلىكتىڭ ادامدى كارىپ ەتىپ قوياتىن تۋرالى
جەتىنشى تاراۋ - ءتالىم - تاربيەنىڭ اسەرى جايىندا.
سەگىزىنشى تاراۋ - اڭگىمەدەگى ادەپتىلىك ماسەلەسى ترالى.
“گۇلستان بيت - تۇركتە” ادەپتىلىك، تىلگە ساق بولۋ، وسەك ايتپاۋ، سىپايىلىق
سياقتى كوپتەگەن ەتيكالىق ماسەلەلەردى قوزعايتىن حيكاياتتار كوپ.
ءسايف ساراي شىعارماسى - الەمدىك ادەبيەتتىڭ التىن قورجىنىنان ورىن العان كوركەم تۋىندى.
6. العان بىلىمدەردى تياناقتاۋ.
- ءسايف ساراي اۋدارما حيكايالارى مازمۇنى تۋرالى ايت.
-“تۇركىشە گۇلستان” شىعارماسى نەشە تاراۋدان تۇرادى؟
ت - 1.
ادەپتىلىك، ار، ۇيات، ادامگەرشىلىك تۋرالى 2 - 3 ماقال - ماتەل جاز.
ت - 2
ءتىلدىڭ قۇدىرەتى تۋرالى وي تولعا.
قورىتا كەلگەندە، ءسايف ساراي پارسى تىلىندەگى گۇلستاندى قىپشاق تىلىنە زور شەبەرلىكپەن اۋدارعانى داۋسىز. شىعارمانىڭ ءتۇپنۇسقاسىنداعى كەيبىر قيىن ۇعىمداردىڭ قىپشاق تىلىندەگى ەكۆيۆالەنتتى بالاماسىن تاۋىپ، وقىرمانعا تۇسىنىكتى ەتىپ بەرگەن ۇلكەن ەڭبەك.
ۇيگە تاپسىرمانى: “تۇركىشە گۇلستان” وقۋ.
باعالاۋ.
№1 جوببم قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرى ءمۇعالىمى
ابۋباكيروۆا توعجان ماناربەك قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءسايف ساراي “تۇركىشە گۇلستان”
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: س. ءسارايدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان مالىمەت بەرۋ. ءساعديدىڭ“گۇلستان“ كىتابىنىڭ تۇركى تىلىندە اۋدارماسى ەكەندىگى، شىعارماداعى وسيەت - ونەگە، ادامگەرشىلىك ماسەلەسىن ءسوز ەتۋ جايلى ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا شىعىس اقىندارى تۋرالى ءبىلىمىن كەڭەيتە وتىرىپ، الەم مادەنيەتىنىڭ نەگىزگى وكىلدەرىنىڭ ءتول تۋىندىلارى ءمانى، مازمۇنى تانىتا وتىرىپ، تۇركى ءتىلىنىڭ قىر - سىرىن تانۋعا ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ.
- تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، مادەنيەتتى بولۋعا، پوەزيانىڭ قۇدىرەتىن تانۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق، تانىمدىق - شىعارماشىلىق.
ءادىس - ءتاسىلى: وقۋ، تالداۋ، سۇراق - جاۋاپ، سالىستىرۋ.
كورنەكىلىگى: سىزبا - كەستە، سلايدتار
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
رابعۋزي ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى.
لۇقمان حاكىم تۋرالى اڭگىمەلەرىنىڭ ءمانى.
3. ءبىلىمدى جان - جاقتى تەكسەرۋ.
- ەجەلگى ءداۋىر ادەبيەتى كەزەڭدەرىن اتا؟
- ءال - فارابي كىم؟
- سوپىلىق پوەزيانىڭ اتاسى كىم؟
- ماحمۇت قاشقاري ەڭبەگىن اتا؟
-“قۇتتى بىلىك” داستانى نەشە پرينسيپكە نەگىزدەلگەن؟
- ءرابعۇزيدىڭ “قيسسا - ۋل - ءانبيا”ەڭبەگىنىڭ ءمانى نەدە؟
جانا ساباق. ءسايف ساراي “تۇركىشە گۇلستان” ەڭبەگى تۋرالى تالداۋ، ءمانىن ۇعىندىرۋ.
5. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
ءسايف ساراي - التىن وردا ادەبيەتىنىڭ اسا كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى. ول ليريك جانە ەپيك اقىن، جازۋشى جانە اۋدارماشى رەتىندە تۇركى تەكتەس حالىقتار ادەبيەتى مەن ءتىلىنىڭ وزىنەن كەيىنگى كەزەڭدەردە دامي تۇسۋىنە مول ۇلەس قوسىپ، ەداۋىر ىقپال ەتكەن قالامگەر. س. سارايدىڭ بىزگە جەتكەن جالعىز كولەمدى ەڭبەگى بار. ول -“گۇلستان بيت - تۇركى”(تۇركى تىلىندەگى گۇلستان) دەپ اتالادى.
پارسى - تاجىك ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى ساعدي ءشيرازيدىڭ “گۇلستان” اتتى شىعارماسىنىڭ ەركىن اۋدارماسى. قىپشاق تىلىنە اۋدارعان.
ءسايف ساراي اۋدارعان “گۇلستان بيت - تۇركى” سەگىز تاراۋدان تۇرادى.
ءبىرىنشى تاراۋ - ەل بيلەۋشىلەر تۋرالى.
ەكىنشى تاراۋ - حالىق بۇقاراسى جايىندا.
ءۇشىنشى تاراۋ - قاناعات - ىنساپتىڭ پايداسى تۋرالى.
ءتورتىنشى تاراۋ - تىلگە ساق بولۋدىڭ پايداسى تۋرالى.
بەسىنشى تاراۋ - جىگىتتىك شاقتىق كورىنىستەرى حاقىندا.
التىنشى تاراۋ - كارىلىكتىڭ ادامدى كارىپ ەتىپ قوياتىن تۋرالى
جەتىنشى تاراۋ - ءتالىم - تاربيەنىڭ اسەرى جايىندا.
سەگىزىنشى تاراۋ - اڭگىمەدەگى ادەپتىلىك ماسەلەسى ترالى.
“گۇلستان بيت - تۇركتە” ادەپتىلىك، تىلگە ساق بولۋ، وسەك ايتپاۋ، سىپايىلىق
سياقتى كوپتەگەن ەتيكالىق ماسەلەلەردى قوزعايتىن حيكاياتتار كوپ.
ءسايف ساراي شىعارماسى - الەمدىك ادەبيەتتىڭ التىن قورجىنىنان ورىن العان كوركەم تۋىندى.
6. العان بىلىمدەردى تياناقتاۋ.
- ءسايف ساراي اۋدارما حيكايالارى مازمۇنى تۋرالى ايت.
-“تۇركىشە گۇلستان” شىعارماسى نەشە تاراۋدان تۇرادى؟
ت - 1.
ادەپتىلىك، ار، ۇيات، ادامگەرشىلىك تۋرالى 2 - 3 ماقال - ماتەل جاز.
ت - 2
ءتىلدىڭ قۇدىرەتى تۋرالى وي تولعا.
قورىتا كەلگەندە، ءسايف ساراي پارسى تىلىندەگى گۇلستاندى قىپشاق تىلىنە زور شەبەرلىكپەن اۋدارعانى داۋسىز. شىعارمانىڭ ءتۇپنۇسقاسىنداعى كەيبىر قيىن ۇعىمداردىڭ قىپشاق تىلىندەگى ەكۆيۆالەنتتى بالاماسىن تاۋىپ، وقىرمانعا تۇسىنىكتى ەتىپ بەرگەن ۇلكەن ەڭبەك.
ۇيگە تاپسىرمانى: “تۇركىشە گۇلستان” وقۋ.
باعالاۋ.
You Might Also Like
-
قازاق ادەبيەتى ءپانى بويىنشا جىلدىق كۇنتىزبەلىك جوسپار، 8 سىنىپ
