سەنىمدى سەرىك
سالەم، دوستار! بۇل مەن عوي، قالتافون! قالايسىڭدار؟ ومىردە جاقسى ادامدار كوپ قوي، كەزەكتى اڭگىمە دە سونداي ءبىر ىزگى جان جايىندا.
دارىن بيىل مەكتەپالدى دايىندىق سىنىبىنا بارعان. كۇندە اجەسى اكەلىپ، كەشكە ءوزى الىپ كەتىپ ءجۇر. نەگە كەرەك بولعانىن كىم بىلگەن، ءبىر كۇنى اكەسى مەنى (قالتافوندى) الىپ، ۇلىنىڭ (دارىن) سومكەسىنىڭ كىشكەنە قالتاسىنا سالىپ قويدى. سودان بەرى ەكەۋمىز كۇندە بىرگەمىز.
مىنە، كەش باتتى. دارىن باسقا بالالارمەن بىرگە سومكەسىن ارقالاپ سىرتقا بەتتەدى. قاپپاعا كەلىپ، اجەسىنىڭ كەلۋىن كۇتتى. اجەسى ءبىرازعا دەيىن كەلمەدى.
ارى-بەرى توسقان دارىننىڭ ءبىر كەزدە ءوز بەتىمەن كەتكىسى كەلدى. نەدەن قورقادى، ۇيلەرى جاقىن. كۇندەگى جولدارىمەن جۇرسە بولدى ەمەس پە، ءبىر دەمدە جەتىپ بارادى.
ول قاقپادان شىعىپ، جاياۋلار جولىمەن اياڭداپ تارتىپ وتىردى. اسا اسىققان جوق، جان-جاعىنا قاراپ، توڭەرەكتى تاماشالاي ءجۇردى. كۇندە اجەسى اسىقتىرىپ، ەشتەڭەنى كورسەتپەيدى ەكەن عوي، جول بويى قانداي قىزىق! روليك تەپكەن بالالار، يت جەتەكتەگەن ايەلدەر اينالادى ءورىپ جۇرەدى ەكەن. اجەسى قاسىندا بولسا، وسىنىڭ ءبارىن كورسەتپەس ەدى، ەندى قانداي راقات! الاڭداماي بۇرىلىپ، ارمانسىز قارادى.
مىنە، قىزىقتىڭ كوكەسى ەندى باستالعانداي. الدەكىمدەر دابىرلاعان سوڭ، ەلەڭ ەتىپ بۇرىلىپ ەدى، قىزىلدى-جاسىلدى شار كوتەرگەن ءبىر كىسى وزىنە قاراي تاياپ كەلەدى ەكەن. ءتۇرلى ءتۇستى شارلاردىڭ ءبارىن ۇرلەپ، بۋىلعان جەرىنەن بايلاپ، جىڭىشكە جىپپەن كوگەندەپ الىپتى. اۋەدە جەلمەن ۇشىپ، يىقتاسىپ كەتىپ بارادى. سىرتىنا سالىنعان سۇيكىمدى بالا بەينەسى كۇلىمدەي قاراپ، وزىنە شاقىراتىنداي.
دارىن شىداي المادى، ەرىكسىز قوزعالىپ، ەرە جونەلدى. ارتىنان قالماي ىلەسىپ وتىردى. جۇرە-جۇرە ءبىر قازانداي قايناعان شۋلى ورتاعا تاپ بولدى. سوندا بارىپ باسىن كوتەرىپ، جان-جاعىنا قارادى. بۇرىن كورمەگەن جەرى. قايناعان قان بازارعا كىرىپ كەتكەنىن ول سالدەن كەيىن، قاتار-قاتار تىزىلگەن اينەك دۇكەندەرگە كوزى تۇسكەندە ءبىلدى.
بۇل كەزدە كەلگەن دابىل بويىنشا مەن دە شىرىلداپ قويا بەرگەن ەدىم. العاشىندا قالىڭ دۋدىڭ ورتاسىندا تۇرعان دارىن ەستىمەدى. ازدان سوڭ ءبىر شەتكە شىعىپ، تىنىستاعاندا عانا قۇلاعى شالدى.
بىلەگىن سوزىپ الايىن دەپ ەدى، قولى ارقاسىنا جەتپەدى. امالسىز جوتاسىنداعى سومكەنى الدىنا الدى. سونان سوڭ بارىپ مەن ونىڭ الاقانىنا ءتۇستىم.
قۇلاعىنا توسقاندا ارجاعىنان اجەسىنىڭ تانىس داۋسى ەستىلدى. دارىن ابدىراعان جوق. «اجە» دەدى قۋانىپ.
— قايداسىڭ، قۇلىنىم؟ مەكتەپتىڭ الدىندا جوقسىڭ عوي؟ — دەدى اجەسى داۋىسىنان ءسال الاڭداعانى ءبىلىنىپ.
— اجە، مەن مەكتەپتەن كەتىپ قالدىم. ءوزىم ۇيگە بارايىن دەسەم... باسقا جاققا كەتىپ قاپپىن.... — دەدى دارىن كۇمىلجىپ.
— ءقازىر قايدا تۇرسىڭ؟ — دەدى اجەسى سوندا عانا شىن ساسقالاقتاپ. — اتەڭ، قۇداي-اي، قارا باسىپ وتىرىپ قالعانىمدى قاراشى! ەندى قايتتىم... ەندى! قايدا تۇرسىڭ ەندى؟..
— بىلمەيىم. ءبىر ادام كوپ جەردە تۇرمىن... ەلدەر كوپ ءجۇر...
— وندا الاڭداما، قۇلىنىم! اۋەلى قاسىڭنان وتكەن كىسىنى شاقىرىپ، تەلەفونىڭدى سوعان بەر... قايدا تۇرعانىڭدى ءوزىم سۇرايمىن.
دارىن جان-جاعىنا قارادى. تاياۋ جەردەن ءبىر اعا مەن اپكە كەتىپ بارادى ەكەن، قارسى ءجۇردى.
— اعا، مەنىڭ اجەممەن سويلەسىڭىزشى! — دەدى جاقىنداي بەرە قولىنداعى تەلەفوندى، ياعني، مەنى ۇسىنىپ.
بەيتانىس اعا العاشىندا تۇسىنبەي قالىپ، ەكى ويلى كۇيدە مەنى الىپ قۇلاعىنا توستى. «الو-و... » دەدى ارتىنشا تارتىنا ءتىل قاتىپ.
— ءاي، بالام، قاسىڭ دا تۇرعان مەنىڭ نەمەرەم. مەنى كۇتپەي، ۇيگە ءوزىم كەتەم دەپ اداسىپ كەتىپتى. قايدا تۇرعانىن ايتىپ بەرەسىڭ بە...
سوندا بارىپ ءمان-جايدى تۇسىنگەن جىگىت:
— ا، ءبىز «ارال» بازارىندا تۇرمىز. ءوزىڭىز قايدا تۇرسىز... شىعىپ بارا جاتىر ەدىك، جولاي نەمەرەڭىزدى اپارىپ تاستاسام دەگەنىم عوي... — دەدى جادىراي كۇلىپ. — جاقسى... جاقسى! ءازىر جەتەمىز... — دەدى ارتىنان.
دارىنعا بۇرىلىپ، مەنى قولىنا ۇستاتقان اعا:
— ءاي، تەنتەك، نە ءبۇلدىرىپ ءجۇرسىڭ؟ — دەدى جىميىپ. — ءجۇر، كەتتىك! اجەڭە اپارىپ سالامىن! — دەدى ارتىنان. دارىننىڭ قولىنان ۇستاپ سىرتقا قاراي بەتتەدى.
سودان از وتكەندە دارىن ءاجىسىنىڭ قاسىندا تۇردى جايراڭداپ.
مىنە، بالالار، ماقتاندى دەمەڭدەر، كەيدە مەنىڭ ادامدارعا وسىنداي دا پايدام تيەدى. مەن بالالاردىڭ جاقسى دوسىمىن!
You Might Also Like
-
ايعالي بيىل بەس جاستا. ءالى مەكتەپكە باماعانمەن، ءبىراز ساندى بىلەدى. ونى ەكىنشى سىنىپتا وقيتىن اپكەسىنىڭ قاسىندا وتىرىپ ۇيرەنىپ العان. سان سانا دەسەڭ، ەكى قولىن كوتەرەدى دە، سۇپ-سۇيكىمدى بارماقتارىن...
-
كىشكەنتاي داۋلەت بازار قايداسىڭ دەپ ۇشىپ كەلەدى. ماقساتى سوڭعى ساتكە بولسا دا ۇلگەرۋ. ال كوڭىلىندە كەزەكتەسكەن ءبىر ءۇمىت، ءبىر كۇدىك. ءۇمىتى — جانقالتاسىنداعى وتىز تەڭگە. ال كۇدىگى — قاجەت...
