ۇمىتشاق
ايدار بيىل ەكىنشى سىنىپتا وقيدى. مەكتەبى جاقىن، ىرگەدە ءتيىپ تۇر. ۇيلەرىنەن شىعىپ ءتۇزۋ كوشەنى بويلاپ، ەكى قيىلىستان وتكەن سوڭ، وڭعا بۇرىلسا — قاقپادان ەنەدى. ءبىراق، سونعان قاراماي، وتكەن جىلى اجەسى الدەنەدەن الاڭداپ، ءوزى اپارىپ، ءوزى اكەلىپ ءجۇردى. ءوز بەتىمەن باراتىن بولعانى تەك بيىل عانا.
— سەن بيىل سەگىزگە تولدىڭ. مەنى سالپاقتاتپاي ەندى ءوزىڭ بارىپ-كەل. ءبىراق، ەسىڭنەن شىعارۋشى بولما، سەن ۇمىتشاقسىڭ. كەرەكتى زاتتارىڭا ىقتياتتى بول! — دەدى اجەسى قىرقۇيەكتىڭ ءبىرى كۇنى مەكتەپكە اكەلە جاتىپ. — انا ارقاڭداعى بوقشاڭدى ءبىر جەرگە قويىپ، سول كۇيى تاستاپ كەتىپ جۇرمە.
بۇل سوزدەردەن ايدار اجەسىنىڭ وزىنە نەگە سونشا شارشاماي ەرىپ جۇرەتىنىنىڭ سىرىن عانا ەمەس، ءوز بويىنداعى بۇرىن اڭعارماعان ءبىر كەمىستىگىن دە بىلگەندەي بولدى. ءبىراق، مويىنداعىسى كەلمەدى.
— جوق، اجە، مەن ۇمىتشاق ەمەسپىن. وسى كۇنگە دەيىن ەشتەڭەمدى جوعالتىپ كورگەن جوقپىن عوي. مەن قالاي ۇمىتشاق بولام...
نەمەرەسىنىڭ بەتىنە بارلاي قاراعان اجە ونىڭ ءوزى بىلمەيتىن كەمشىلىگىن مويىنداعىسى كەلەيتىنىن ءارى جاساعان ەسكەرتۋىنە كادىمگىدەي نامىستانىپ قالعانىن سەزىپ، ودان ارى قۇتقۋىرلاعىسى كەلمەدى.
— جاقسى. سەن — ۇمىتشاق ەمەسسىڭ. دەگەنمەن، قاپەرىڭدە ءجۇرسىن دەگەنىم عوي، — دەدى ءسوزىنىڭ سوڭىن جايباراقاتقا سالىپ.
سول كۇننەن باستاپ مەكتەپكە ءوزى بارىپ، ءوزى كەلىپ ءجۇر. بارعاندا دا، كەلگەندە دە زاتتارىنا بارىنشا ىقتيات. تۇگەندەپ الىپ كەتىپ، تۇگەندەپ الىپ كەلەدى. ازىرشە ەش نارسەدەن شاشاۋ شىعارعان جوق. بايقاماي ءمۇلت كەتىرسە، اجەسىنىڭ قادالىپ، جەلكەلەيتىنىن بىلەدى. سوندىقتان، ساق.
ءبىراق، ءبىر جولعى وقىس جاعدايدان كەيىن ءوزىنىڭ سونشاما جيناقى، مۇقيات ەكەنىنە ەپتەپ كۇدىكتەنە باستادى. ءبىراق، ۇمىتشاق ەكەنىن، ءبارى ءبىر، مويىنداعان جوق. ءبىر رەتكى كەزدەيسوق جايتكە جورىدى.
ول وسى جىلعى وقۋ ماۋسىمىنىڭ جاڭا باستالعان كەزى بولاتىن. ءبىر كۇنى بالالارمەن بىرگە مەكتەپتەن شىقتى دا، جولاي اسىق ويناپ جاتقان تانىس بالالارعا كەزدەستى. اسىق دەسە ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن ول تاعات قىلا المادى. ارقاسىنداعى اۋىر بوقشاسىن الىپ، انداي جەردەگى الاسا اعاشقا ءىلدى دە، جانقالتاسىنان تاستاماي الىپ جۇرەتىن ساقاسى مەن شۇكىمايتتارىن شىعاردى. سونىڭ اراسىنشا بولعان جوق، بىلايعى دۇنيە مۇلدە ەسىنەن شىعىپ، ويىننىڭ يىرىمىنە ەنە بويلاپ كەتە بەردى. بىرەۋدى ۇتتى، بىرەۋدەن ۇتىلدى، قىزىققا ابدەن باتتى. تەك كۇن ۇياسىنا ەڭكەيگەنىن بايقاعان ساتتە عانا باسىن كوتەردى.
قايتار جولدا، نەگە ەكەنىن، ۇتقانىن ەمەس، ىلعي ۇتىلعانىن ويلاۋمەن بولدى. اتەگەن-اي جىبەرگەن تۇستارى ەسىنە تۇسكەندە، ءىشى ۋداي اشىدى. سول وكىنىشپەن كەلىپ تابالدىرىقتان اتتادى. ءوز بولمەسىنە كىرىپ، كيىمىن اۋىستىردى. اسۇيگە باس سۇعىپ، اجەسى ازىرلەگەن قايماقتى شايىن ءىشتى. باسقالاردىڭ كەلۋىنە ءالى ءبىراز ۋاقىت بار ەكەن. بولمەسىنە قايتىپ بارىپ، توسەگىنە قيسايدى. وسىنىڭ بارىندە ول الگىندەگى قىم-قيعاش ويىن جايىن ۇزدىكسىز ويلاۋمەن بولدى. وتە-موتە ۇتىلعان، وڭسىز ساتتەرىن.
جاتا-جاتا ءبىر كەزدە كەش باتقانىن اڭدادى. تاپسىرما ورىنداۋ كەرەك ەكەنى ەسىنە ءتۇسىپ، جان-جاعىن شولىپ، سومكەسىن ىزدەدى. سول كەزدە بارىپ ساق ەتتى... بوقشاسىن باعانا ىلگەن جەرىنە تاستاپ كەتكەنى جادىنا ۇرىلدى. ماڭدايىنىڭ تەرى بۇرق ەتە ءتۇستى. ەشتەڭەگە قاراعان جوق، ەسىككە قاراي تۇرا ۇمتىلدى. تابالدىرىقتان اتتاعان بەتى اسىق ويناعان جەرىنە جەتىپ ءبىراق توقتادى. جوق. سومكەسى قويعان جەرىنەن كورىنبەدى. ونسىزدا جۇرەگى اۋزىنا تىعىلىپ تۇرعان ايدار ءوزىن تەجەي الماي جىلاپ جىبەردى.
كەشىكپەي سۇلكىنى ءتۇسىپ ارتىنا قايتتى. سۇيرەتىلىپ كەلىپ ەسىكتەن كىرىپ، دىبىسىن بىلدىرمەي ءوز بولمەسىنە ءوتتى. ءبىر قۋانعانى، قاشان تابالدىرىقتان اتتاپ كەتكەنشە، قاشان بولسىن الدىنان شىعىپ، جىگى-جاپار بوپ، دۇنيەلەرىن تۇگەندەپ جۇرەتىن اجەسى كورىنبەدى.
اياڭداعان كۇيى توسەگىنە قاراي بەتتەگەن. باسىن سالبىراتىپ سوندا ازكەم وتىردى. ءبىر كەزدە جايلاپ باسىن كوتەردى. ەش ماقساتسىز ەسىككە قاراعان. سول ءسات جابۋلى ەسىكتىڭ ارتىنداعى كيىمىلگىشتە ءىلۋلى تۇرعان ءوزىنىڭ سومكەسىن كورگەندە، جانارى جارق ەتتى. سەنگىسى كەلمەي، كوزىن ۋاقالاپ جىبەرىپ قايتا قارادى. ءوز بوقشاسى ەكەنىنە ابدەن كوزى جەتكەندە، قۋانعانىن اتاما. اششى داۋسى شىعا ايعايلاپ جىبەرۋگە شاق قالدى. اجەسىنىڭ ەستىپ قالۋىنان قورىقتى عوي. ايىتپەسە، ايعايلار ەدى.
بارىپ، سالماعىن سالا سالبىراپ تۇرعان سومكەسىن ۇستاپ كوردى. شاتتىعىندا شەك جوق ەدى. ءبىراق، ارتىنشا ونىڭ اجەسى ايتقان الگى ءبىر جايتكە ايعاق بولىپ، قارسى الدىندا تۇرعانى ەسىنە تۇسكەندە، ونشا ۇناتپاي قالدى. دەگەنمەن، ونىڭ وسى جولى اپشى قۋىرار قاتتى ۇرىستان امان الىپ قالعانىن ويلاعاندا، امالسىز ەزۋ تارتىپ، سيپاپ قويدى.
You Might Also Like
-
جولدىڭ وسى ءبىر بولىگى بەرىك ءۇشىن اسا الماس اسۋ، تىم قيىن. اياڭداپ كەلىپ، وسى تۇسقا جەتكەندە وزىمەن ءوزى ارپالىسىپ، تابانىنا تاس باتقانداي كىبىرتىكتەيدى دە قالادى. جاي ءارى-سارى بولسا جاقسى عوي، تۇسالى...
