سەرگىتۋ ساتىندە وقۋشىلاردىڭ كوڭىل - كۇيىن جانە ەستە ساقتاۋىن دامىتۋعا ارنالعان پسيحولوگيالىق ترەنينگتەر
سەرگىتۋ ساتىندە وقۋشىلاردىڭ كوڭىل - كۇيىن جانە ەستە ساقتاۋىن دامىتۋعا ارنالعان پسيحولوگيالىق ترەنينگتەر
1.«جۋنگليداعى جاڭبىر»
نۇسقاۋ؛ - ءبىر - ءبىرىڭىزدىڭ سوڭىنان شەڭبەر جاساپ تۇرىڭىزدار. جۋنگليدا ءجۇرمىز دەپ ەلەستەتىڭىزدەر. اۋا رايى وتە تاماشا، كۇن جارقىراپ، ىستىق جانە قاپىرىق بولىپ تۇر. ءبىر ۋاقىتتا سامال جەل سوقتى، (الدىڭىزدا تۇرعان ادامنىڭ ارقاسىنا جۇعىسىپ جەڭىل قيمىلدار جاساڭىز).
جەل كوتەرىلىپ جەلكىدى ( ارقانى قاتتىراق باسامىز).
قاتتى داۋىل سوقتى (قيمىلدارىڭىز كۇشەيىپ شەڭبەر بويىندا جۇرگىزىلەدى)
ۇساق جاڭبىر سىركىرەدى (سەرىكتەسىڭىزدىڭ ارقاسىن ساۋساعىڭىزبەن باساسىز)
كەنەت نوسەر جاۋىن قۇيدى (الاقاندارىڭىزبەن جوعارىدان تومەن قيمىلدار جاساڭىزدار).
بۇرشاق جاۋدى (ارقانى قاتتىراق سوعامىز).
تاعى دا نوسەر جاۋىن جاۋدى.
ۇساق جاڭبىر سىركىرەدى.
داۋىل سوقتى.
جەل سوقتى.
جەل باسىلىپ كەلەدى.
2. جاعىمدى سوزدەر.
ماقساتى: ءوزىن - ءوزى ودان ءارى اشۋ، ءوزىن - ءوزى تانۋ، ءوزىنىڭ جانە اينالاسىنداعىلاردىڭ پسيحولوگيالىق مىنەزدەمەسىن انىقتاۋ جانە تالداۋ ىسكەرلىگىن دامىتۋ. قاتىسۋشىلار شەڭبەر بويىمەن وتىرادى. جۇرگىزۋشى جاعىمدى سوزدەر ايتا وتىرىپ، كەز كەلگەن بىرەۋگە دوپ لاقتىرادى. دوپتى العان ويىنشى شەڭبەردەگى قاتىسۋشىلاردىڭ كەز - كەلگەنىن تاڭدايدى دا، وعان ءوز جاعىمدى ءسوزىن ايتادى، ويىن جالعاسا بەرەدى. جاعىمدى سوزدەر قىسقا ءبىر سوزدەن تۇرسا بولادى.
3. «سالەمدەسۋ» ويىنى.
ءقازىر ءبىز سەندەرمەن ويىن وينايمىز، قيمىلدى تەز جاساۋلارىڭ كەرەك. «باستايمىز» دەگەن بەلگى بەرىلگەندە، مەن قالاي امانداسۋ كەرەك ەكەنىن ايتامىن، سوندا سەندەر ءبىر - بىرلەرىڭمەن تەز - تەز امانداساسىڭدار. ءار اداممەن ءارتۇرلى امانداساسىڭدار. سونىمەن، كوزبەن… قولمەن… يىقپەن… قۇلاقپەن… تىزەمەن… يەكپەن… وكشەمەن… ارقامەن.
4. «كىم، نەنى جاقسى كورەدى؟» جاتتىعۋى.
بارلىعى ورىندىقتارعا وتىرادى. كىم، نەنى جاقسى كورەدى سولار ورىندارىنان تۇرادى. مىسالى: كىم بالمۇزداقتى جاقسى كورەدى، سول ورنىنان تۇرسىن…كىم ءوزىن باتىرمىن دەپ ەسەپتەيدى؟… كىم سارى ءتۇستى جاقسى كورەدى؟… كىم كوپ تاماق جەگەندى جاقسى كورەدى؟… كىم ايناعا قاراعاندى جاقسى كورەدى؟ ت. ب. سۇراقتار قويۋعا بولادى.
5. «سوزدەن ءسوزدى ىزدە» ويىنى.
ءسوز بەرىلەدى، سول سوزدەن باسقا سوزدەر قۇراستىرۋ كەرەك. كىم كوپ قۇراستىرسا، سول جەڭىمپاز. مىسالى:
«ترانسفورماتور» «تالدىقورعان»
فورما قورعان
ماتور تال ت. ب.
6. «سانتيكي، فانتيكي، ليمپوپو».
بارلىعى شەڭبەر بويىمەن تۇرىپ، ءبىر بالانى تاڭدايدى دا بولمەنىڭ سىرتىنا شىعارادى. شەڭبەردەگى بالالاردىڭ ىشىنەن ءبىر بالانى جۇرگىزۋشى ەتىپ سايلايدى، ول شەنبەردەگى بالالارعا قوزعالىستاردى كورسەتىپ تۇرادى. بارلىق ويىنشىلار جۇرگىزۋشىنىڭ ارتىنان كورسەتكەن قيمىلداردى قايتالاۋ كەرەك. قيمىلداردى قايتالاعان كەزدە جۇرگىزۋشىگە قاراماي، بىلتىرتپەي جاساۋ كەرەك. شەڭبەردەگى بالالار شاپالاق ۇرىپ، «سانتيكي، فانتيكي، ليمپوپو» دەپ ايتىپ ويىندى باستايدى. بولمە سىرتىندا تۇرعان بالا ويىنشىلاردىڭ داۋىستارىن ەستىپ، بولمەگە كىرەدى دە شەڭبەردىڭ ورتاسىنا تۇرىپ، كىم جۇرگىزۋشى ەكەنىن تابۋ كەرەك. ەگەر جۇرگىزۋشىنى تاپسا، جۇرگىزۋشى ەسىكتىڭ سىرتىنا شىعادى. ويىن سول رەتىمەن جالعاسىپ وتىرادى.
7. «قولداعى حات».
ءارقايسىسى وزىنە سەرىگىن تاڭداپ، قاراما - قارسى تۇرا قالادى. بويى ۇزىنداۋ بالا، كوزىن جۇمىپ تۇرۋ كەرەك. ەگەر بويلارى بىردەي بولسا، كىمنىڭ جاسى ۇلكەن (تۋعان كۇنى 1 - 2 ايعا ەرتەرەك) بالا كوزىن جۇمادى. كوزىن جۇمىپ تۇرعان بالا قولىن العا سوزىپ تۇرادى. كوزى اشىق بالا سونىڭ الاقانىنا حات جازا باستايدى، جەكە تۇرعان باسپا ارىپتەردى. «سوقىر» ويىنشى سول ارىپتەردى تابۋعا تىرىسىپ، نە وقىعانىن ايتىپ بەرۋ كەرەك. ءبىر ءارىپتى جازعاننان كەيىن كەلەسىنى جازار الدىندا بۇرىن جازىلعان ءارىپتى ءوشىرىپ تاستاپ وتىرۋ كەرەك.
8. «كوڭىل - كۇي نەگە ۇقساس».
ويىنشىلار ولاردىڭ بۇگىنگى كوڭىل - كۇيلەرى نەگە (قاي جىل مەزگىلىنە، اۋا رايىنا، تابيعاتتىڭ قۇبىلىسىنا) ۇقساس ەكەنىن ايتىپ بەرەدى. ويىندى ۇلكەن دەر باستاسا جاقسى بولار ەدى: «مەنىڭ قازىرگى كوڭىل - كۇيىم كوگىلدىر اسپانداعى جىلى، جۇمساق كۇننىڭ كوزىنە ۇقسايدى، ال سەنىڭ شە؟». جاتتىعۋ شەڭبەر بويىمەن جالعاسا بەرەدى. ويىننىڭ سوڭىندا جاۋاپتار قورىتىندىلانادى، بۇگىنگى شەڭبەرىمىزدەگى بالالاردىڭ كوڭىل - كۇيى قانداي ەكەن: قايعىلى، كوڭىلدى، كۇلكىلى، ىزالانعان ت. ب. جاۋاپتاردىڭ قورىتىندىسىن شىعارعان كەزدە، جامان اۋا رايى، سۋىق، جاڭبىر، تۇنەرگەن اسپان سياقتى ەلەمەنتتەر اگرەسسيۆتى، قوبالجۋ كۇيلەردىڭ كورسەتكىشتەرىنە نازار اۋدارىڭىز.
سەرگىتۋ ساتىندە وقۋشىلاردىڭ كوڭىل - كۇيىن جانە ەستە ساقتاۋىن دامىتۋعا ارنالعان پسيحولوگيالىق ترەنينگتەر. جۇكتەۋ
1.«جۋنگليداعى جاڭبىر»
نۇسقاۋ؛ - ءبىر - ءبىرىڭىزدىڭ سوڭىنان شەڭبەر جاساپ تۇرىڭىزدار. جۋنگليدا ءجۇرمىز دەپ ەلەستەتىڭىزدەر. اۋا رايى وتە تاماشا، كۇن جارقىراپ، ىستىق جانە قاپىرىق بولىپ تۇر. ءبىر ۋاقىتتا سامال جەل سوقتى، (الدىڭىزدا تۇرعان ادامنىڭ ارقاسىنا جۇعىسىپ جەڭىل قيمىلدار جاساڭىز).
جەل كوتەرىلىپ جەلكىدى ( ارقانى قاتتىراق باسامىز).
قاتتى داۋىل سوقتى (قيمىلدارىڭىز كۇشەيىپ شەڭبەر بويىندا جۇرگىزىلەدى)
ۇساق جاڭبىر سىركىرەدى (سەرىكتەسىڭىزدىڭ ارقاسىن ساۋساعىڭىزبەن باساسىز)
كەنەت نوسەر جاۋىن قۇيدى (الاقاندارىڭىزبەن جوعارىدان تومەن قيمىلدار جاساڭىزدار).
بۇرشاق جاۋدى (ارقانى قاتتىراق سوعامىز).
تاعى دا نوسەر جاۋىن جاۋدى.
ۇساق جاڭبىر سىركىرەدى.
داۋىل سوقتى.
جەل سوقتى.
جەل باسىلىپ كەلەدى.
2. جاعىمدى سوزدەر.
ماقساتى: ءوزىن - ءوزى ودان ءارى اشۋ، ءوزىن - ءوزى تانۋ، ءوزىنىڭ جانە اينالاسىنداعىلاردىڭ پسيحولوگيالىق مىنەزدەمەسىن انىقتاۋ جانە تالداۋ ىسكەرلىگىن دامىتۋ. قاتىسۋشىلار شەڭبەر بويىمەن وتىرادى. جۇرگىزۋشى جاعىمدى سوزدەر ايتا وتىرىپ، كەز كەلگەن بىرەۋگە دوپ لاقتىرادى. دوپتى العان ويىنشى شەڭبەردەگى قاتىسۋشىلاردىڭ كەز - كەلگەنىن تاڭدايدى دا، وعان ءوز جاعىمدى ءسوزىن ايتادى، ويىن جالعاسا بەرەدى. جاعىمدى سوزدەر قىسقا ءبىر سوزدەن تۇرسا بولادى.
3. «سالەمدەسۋ» ويىنى.
ءقازىر ءبىز سەندەرمەن ويىن وينايمىز، قيمىلدى تەز جاساۋلارىڭ كەرەك. «باستايمىز» دەگەن بەلگى بەرىلگەندە، مەن قالاي امانداسۋ كەرەك ەكەنىن ايتامىن، سوندا سەندەر ءبىر - بىرلەرىڭمەن تەز - تەز امانداساسىڭدار. ءار اداممەن ءارتۇرلى امانداساسىڭدار. سونىمەن، كوزبەن… قولمەن… يىقپەن… قۇلاقپەن… تىزەمەن… يەكپەن… وكشەمەن… ارقامەن.
4. «كىم، نەنى جاقسى كورەدى؟» جاتتىعۋى.
بارلىعى ورىندىقتارعا وتىرادى. كىم، نەنى جاقسى كورەدى سولار ورىندارىنان تۇرادى. مىسالى: كىم بالمۇزداقتى جاقسى كورەدى، سول ورنىنان تۇرسىن…كىم ءوزىن باتىرمىن دەپ ەسەپتەيدى؟… كىم سارى ءتۇستى جاقسى كورەدى؟… كىم كوپ تاماق جەگەندى جاقسى كورەدى؟… كىم ايناعا قاراعاندى جاقسى كورەدى؟ ت. ب. سۇراقتار قويۋعا بولادى.
5. «سوزدەن ءسوزدى ىزدە» ويىنى.
ءسوز بەرىلەدى، سول سوزدەن باسقا سوزدەر قۇراستىرۋ كەرەك. كىم كوپ قۇراستىرسا، سول جەڭىمپاز. مىسالى:
«ترانسفورماتور» «تالدىقورعان»
فورما قورعان
ماتور تال ت. ب.
6. «سانتيكي، فانتيكي، ليمپوپو».
بارلىعى شەڭبەر بويىمەن تۇرىپ، ءبىر بالانى تاڭدايدى دا بولمەنىڭ سىرتىنا شىعارادى. شەڭبەردەگى بالالاردىڭ ىشىنەن ءبىر بالانى جۇرگىزۋشى ەتىپ سايلايدى، ول شەنبەردەگى بالالارعا قوزعالىستاردى كورسەتىپ تۇرادى. بارلىق ويىنشىلار جۇرگىزۋشىنىڭ ارتىنان كورسەتكەن قيمىلداردى قايتالاۋ كەرەك. قيمىلداردى قايتالاعان كەزدە جۇرگىزۋشىگە قاراماي، بىلتىرتپەي جاساۋ كەرەك. شەڭبەردەگى بالالار شاپالاق ۇرىپ، «سانتيكي، فانتيكي، ليمپوپو» دەپ ايتىپ ويىندى باستايدى. بولمە سىرتىندا تۇرعان بالا ويىنشىلاردىڭ داۋىستارىن ەستىپ، بولمەگە كىرەدى دە شەڭبەردىڭ ورتاسىنا تۇرىپ، كىم جۇرگىزۋشى ەكەنىن تابۋ كەرەك. ەگەر جۇرگىزۋشىنى تاپسا، جۇرگىزۋشى ەسىكتىڭ سىرتىنا شىعادى. ويىن سول رەتىمەن جالعاسىپ وتىرادى.
7. «قولداعى حات».
ءارقايسىسى وزىنە سەرىگىن تاڭداپ، قاراما - قارسى تۇرا قالادى. بويى ۇزىنداۋ بالا، كوزىن جۇمىپ تۇرۋ كەرەك. ەگەر بويلارى بىردەي بولسا، كىمنىڭ جاسى ۇلكەن (تۋعان كۇنى 1 - 2 ايعا ەرتەرەك) بالا كوزىن جۇمادى. كوزىن جۇمىپ تۇرعان بالا قولىن العا سوزىپ تۇرادى. كوزى اشىق بالا سونىڭ الاقانىنا حات جازا باستايدى، جەكە تۇرعان باسپا ارىپتەردى. «سوقىر» ويىنشى سول ارىپتەردى تابۋعا تىرىسىپ، نە وقىعانىن ايتىپ بەرۋ كەرەك. ءبىر ءارىپتى جازعاننان كەيىن كەلەسىنى جازار الدىندا بۇرىن جازىلعان ءارىپتى ءوشىرىپ تاستاپ وتىرۋ كەرەك.
8. «كوڭىل - كۇي نەگە ۇقساس».
ويىنشىلار ولاردىڭ بۇگىنگى كوڭىل - كۇيلەرى نەگە (قاي جىل مەزگىلىنە، اۋا رايىنا، تابيعاتتىڭ قۇبىلىسىنا) ۇقساس ەكەنىن ايتىپ بەرەدى. ويىندى ۇلكەن دەر باستاسا جاقسى بولار ەدى: «مەنىڭ قازىرگى كوڭىل - كۇيىم كوگىلدىر اسپانداعى جىلى، جۇمساق كۇننىڭ كوزىنە ۇقسايدى، ال سەنىڭ شە؟». جاتتىعۋ شەڭبەر بويىمەن جالعاسا بەرەدى. ويىننىڭ سوڭىندا جاۋاپتار قورىتىندىلانادى، بۇگىنگى شەڭبەرىمىزدەگى بالالاردىڭ كوڭىل - كۇيى قانداي ەكەن: قايعىلى، كوڭىلدى، كۇلكىلى، ىزالانعان ت. ب. جاۋاپتاردىڭ قورىتىندىسىن شىعارعان كەزدە، جامان اۋا رايى، سۋىق، جاڭبىر، تۇنەرگەن اسپان سياقتى ەلەمەنتتەر اگرەسسيۆتى، قوبالجۋ كۇيلەردىڭ كورسەتكىشتەرىنە نازار اۋدارىڭىز.
سەرگىتۋ ساتىندە وقۋشىلاردىڭ كوڭىل - كۇيىن جانە ەستە ساقتاۋىن دامىتۋعا ارنالعان پسيحولوگيالىق ترەنينگتەر. جۇكتەۋ
You Might Also Like
