شالعىن وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى
شقو، اياگوز قالاسى،
«№5 جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ» كمم
باستاۋىش كلاسس ءمۇعالىمى
قىزجانوۆا راۋيا ايمۇحامەت قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: شالعىن وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا قازاقستان وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى تۋرالى، شالعىن وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى تۋرالى مالىمەت بەرۋ. توپتىق جۇمىس جاساۋ ارقىلى شىعارماشىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ. دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ. تابيعاتتى قورعاۋ، وسىمدىكتەرگە، جانۋارلارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن وياتۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: توپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، توپتاستىرۋ،
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستان وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارىنىڭ سۋرەتتەرى، سىزبالار،
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ: كوبەلەك، گۇل، شەگىرتكە، ءشوپ ارقىلى توپقا ءبولۋ.
توپ باسشىسىن سايلاۋ، باعالاۋ پاراعىن تاراتۋ.
ءى. گەيم. «بوي سەرگىتۋ» ءار توپ وزىنە ءتيىستى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1 - توپ.
بەيىمدەلۋ دەگەن نە؟
ولكە، ءوڭىر ۇعىمىنا تۇسىنىك بەر.
جانۋارلار نەشە توپقا بولىنەدى؟
اۋا قالاي لاستانادى؟
2 - توپ.
قانداي تابيعات جاعدايلارى وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ بەيىمدەلۋىنە ۇلكەن اسەر ەتەدى؟
تابيعي بىرلەستىك دەگەنىمىز نە؟
وسىمدىكتەر نەشە توپقا بولىنەدى؟
اۋانى تازارتۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى.
3 - توپ.
اياگوز ءوڭىرىنىڭ وسىمدىكتەرى.
4 - توپ.
اياگوز ءوڭىرىنىڭ جانۋارلارى.
– بالالار، ءبىز قانداي تاراۋدى باستادىق؟
قازاقستاننىڭ وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى.
ولاي بولسا، ساباقتىڭ ماقساتىن انىقتايىق. ول ءۇشىن مىنا سۋرەتتەرگە نازار اۋدارىڭدار.
(كوبەلەك، گۇل، شەگىرتكە، ءشوپ سۋرەتتەرى) وسى سۋرەتتەرگە قاراپ بۇگىنگى ساباقتا نە وقىپ، ۇيرەنەمىز دەپ ويلايسىڭدار؟
وقۋشى جاۋابى تىڭدالادى. (وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ تىرشىلىك ورتاسى)
دۇرىس ايتاسىڭدار، ولار بەلگىلى ءبىر ورتادا تىرشىلىك ەتەدى. ونىڭ قالاي اتالاتىنىن مىنا رەبۋستى شەشۋ ارقىلى بىلەمىز.
رەبۋس شالعىن
ءىى. گەيم. «جۇمباقتاس».
شوپتەكتى وسىمدىكتەردىڭ جاز بويى جايقالىپ وسەتىن، ىلعالى جەتكىلىكتى شاعىن ۇلەسكىنى – كوگال، ال، اۋماعى جاعىنان ۇلكەندەۋىن – شالعىن دەپ اتايدى. شالعىندا كوبىنەسە، كوكتەمدە تاسىعان سۋ جايىلاتىن وزەن اڭعارلارىن، تاۋ ەتەكتەرىن الىپ جاتادى. ونى جازىق جەرلەردەن كەزدەستىرۋگە دە بولادى. قۇلپىرعان كوك مايسا جازدا ەرەكشە ادەمى بولادى. مۇندا شالعىندىق جوڭىشقا، قىلتاناقسىز ارپاباس، شالعىندىق اتقوناق، جۇپارگۇل، كۇرەڭوت، تىشقانبۇرشاق سياقتى الۋان ءتۇرلى وسىمدىك وسەدى. جازدىڭ ورتاسىندا شالعىن ورتاسىنداعى ءشوپ جۇمساق بولادى. پىشەن دايىندالاتىن شالعىندى شابىندىق دەپ اتايدى. شالعىندا مال جەمەيتىن ۋلى وسىمدىك تە كەزدەسەدى. ولارعا ۋ قورعاسىن، سارعالداق جاتادى. جازدا بۇندا بۋناقدەنەلىلەر دە كوپ بولادى. ولار ارا، قوڭىزدار، تۇكتى ارالار، كوبەلەكتەر قاپتاپ جۇرەدى. بوزتورعايدىڭ سايراعان ءانى، بودەنە دە كوپ كەزدەسەدى. شالعىندا ءىرى اڭدار بولمايدى. سارىشۇناق، كورتىشقان دا از ەمەس.
ءىىى. گەيم. «كوسەمدىككە ۇمتىلۋ». ءماتىندى ىشتەي وقىپ، ماتىندە كەزدەسەتىن جانۋارلار مەن وسىمدىكتەر اتاۋلارىن داپتەرگە تەرىپ جازىپ الۋ.
سەرگىتۋ ءساتى.
تابيعاتى ەلىمنىڭ،
ماقتانىشى بىزدەردىڭ
ونى ىلعي ايالاپ،
قورعاپ، كۇتىپ جۇرەمىز.
ءىV. گەيم. «بوشكەدەن شىققان باسقاتىرعىلار».
شالعىن دەگەنىمىز نە؟
شالعىنداعى تابيعي بىرلەستىك جايلى ايتىپ بەر.
شالعىندا تىرشىلىك ەتەتىن جاندىكتەردىڭ قانداي پايداسى بار؟
جانۋارلارعا شالعىننىڭ قانداي پايداسى بار؟
كوگال دەگەنىمىز نە؟
شابىندىق دەگەنىمىز نە؟
قانداي جىرتقىش قۇستار شالعىننان جەمتىگىن تابادى؟
شالعىندار كوبىنەسە قاي جەردى الىپ جاتادى؟
V. گەيم. «مەن ساعان، سەن ماعان».
1. شالعىننىڭ شوپتەسىن وسىمدىك وسەتىن جەر ەكەنى راس پا؟
2. سارعالداقتىڭ ۋلى گۇل ەمەس ەكەنى راس پا؟
3. ادامداردىڭ شالعىنعا مال جاياتىنى راس پا؟
4. كوك شالعىننىڭ شاعىن ورمان ەكەنى راس پا؟
5. بال ارالار گۇلدەن گۇلگە قونىپ، شالعىننان بال جينايتىنى ارس پا؟
6. قوياندار، تۇلكىلەر شالعىندى پانالايتىنى راس پا؟
7. بودەنەلەردىڭ شالعىنعا جۇمىرتقا سالاتىنى راس پا؟
8. بىردە - ءبىر تىرشىلىك يەسى جەكە - دارا تىرشىلىك ەتە المايتىنى راس پا؟
Vءى. گەيم. «اداسقان سۋرەتتەر».
شالعىندا وسەتىن وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردى توپتاستىرۋ.
باعالاۋ. ءسوز توپ باسشىلارىنا بەرىلەدى.
Vءىى. گەيم. «سومكە، ەتتارتقىش، قوقىس شەلەك»
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
شالعىن وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى تۋرالى دەرەكتەر جيناپ كەلۋ.
«№5 جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ» كمم
باستاۋىش كلاسس ءمۇعالىمى
قىزجانوۆا راۋيا ايمۇحامەت قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: شالعىن وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا قازاقستان وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى تۋرالى، شالعىن وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى تۋرالى مالىمەت بەرۋ. توپتىق جۇمىس جاساۋ ارقىلى شىعارماشىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ. دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ. تابيعاتتى قورعاۋ، وسىمدىكتەرگە، جانۋارلارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن وياتۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: توپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، توپتاستىرۋ،
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستان وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارىنىڭ سۋرەتتەرى، سىزبالار،
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ: كوبەلەك، گۇل، شەگىرتكە، ءشوپ ارقىلى توپقا ءبولۋ.
توپ باسشىسىن سايلاۋ، باعالاۋ پاراعىن تاراتۋ.
ءى. گەيم. «بوي سەرگىتۋ» ءار توپ وزىنە ءتيىستى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1 - توپ.
بەيىمدەلۋ دەگەن نە؟
ولكە، ءوڭىر ۇعىمىنا تۇسىنىك بەر.
جانۋارلار نەشە توپقا بولىنەدى؟
اۋا قالاي لاستانادى؟
2 - توپ.
قانداي تابيعات جاعدايلارى وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ بەيىمدەلۋىنە ۇلكەن اسەر ەتەدى؟
تابيعي بىرلەستىك دەگەنىمىز نە؟
وسىمدىكتەر نەشە توپقا بولىنەدى؟
اۋانى تازارتۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى.
3 - توپ.
اياگوز ءوڭىرىنىڭ وسىمدىكتەرى.
4 - توپ.
اياگوز ءوڭىرىنىڭ جانۋارلارى.
– بالالار، ءبىز قانداي تاراۋدى باستادىق؟
قازاقستاننىڭ وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى.
ولاي بولسا، ساباقتىڭ ماقساتىن انىقتايىق. ول ءۇشىن مىنا سۋرەتتەرگە نازار اۋدارىڭدار.
(كوبەلەك، گۇل، شەگىرتكە، ءشوپ سۋرەتتەرى) وسى سۋرەتتەرگە قاراپ بۇگىنگى ساباقتا نە وقىپ، ۇيرەنەمىز دەپ ويلايسىڭدار؟
وقۋشى جاۋابى تىڭدالادى. (وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ تىرشىلىك ورتاسى)
دۇرىس ايتاسىڭدار، ولار بەلگىلى ءبىر ورتادا تىرشىلىك ەتەدى. ونىڭ قالاي اتالاتىنىن مىنا رەبۋستى شەشۋ ارقىلى بىلەمىز.
رەبۋس شالعىن
ءىى. گەيم. «جۇمباقتاس».
شوپتەكتى وسىمدىكتەردىڭ جاز بويى جايقالىپ وسەتىن، ىلعالى جەتكىلىكتى شاعىن ۇلەسكىنى – كوگال، ال، اۋماعى جاعىنان ۇلكەندەۋىن – شالعىن دەپ اتايدى. شالعىندا كوبىنەسە، كوكتەمدە تاسىعان سۋ جايىلاتىن وزەن اڭعارلارىن، تاۋ ەتەكتەرىن الىپ جاتادى. ونى جازىق جەرلەردەن كەزدەستىرۋگە دە بولادى. قۇلپىرعان كوك مايسا جازدا ەرەكشە ادەمى بولادى. مۇندا شالعىندىق جوڭىشقا، قىلتاناقسىز ارپاباس، شالعىندىق اتقوناق، جۇپارگۇل، كۇرەڭوت، تىشقانبۇرشاق سياقتى الۋان ءتۇرلى وسىمدىك وسەدى. جازدىڭ ورتاسىندا شالعىن ورتاسىنداعى ءشوپ جۇمساق بولادى. پىشەن دايىندالاتىن شالعىندى شابىندىق دەپ اتايدى. شالعىندا مال جەمەيتىن ۋلى وسىمدىك تە كەزدەسەدى. ولارعا ۋ قورعاسىن، سارعالداق جاتادى. جازدا بۇندا بۋناقدەنەلىلەر دە كوپ بولادى. ولار ارا، قوڭىزدار، تۇكتى ارالار، كوبەلەكتەر قاپتاپ جۇرەدى. بوزتورعايدىڭ سايراعان ءانى، بودەنە دە كوپ كەزدەسەدى. شالعىندا ءىرى اڭدار بولمايدى. سارىشۇناق، كورتىشقان دا از ەمەس.
ءىىى. گەيم. «كوسەمدىككە ۇمتىلۋ». ءماتىندى ىشتەي وقىپ، ماتىندە كەزدەسەتىن جانۋارلار مەن وسىمدىكتەر اتاۋلارىن داپتەرگە تەرىپ جازىپ الۋ.
سەرگىتۋ ءساتى.
تابيعاتى ەلىمنىڭ،
ماقتانىشى بىزدەردىڭ
ونى ىلعي ايالاپ،
قورعاپ، كۇتىپ جۇرەمىز.
ءىV. گەيم. «بوشكەدەن شىققان باسقاتىرعىلار».
شالعىن دەگەنىمىز نە؟
شالعىنداعى تابيعي بىرلەستىك جايلى ايتىپ بەر.
شالعىندا تىرشىلىك ەتەتىن جاندىكتەردىڭ قانداي پايداسى بار؟
جانۋارلارعا شالعىننىڭ قانداي پايداسى بار؟
كوگال دەگەنىمىز نە؟
شابىندىق دەگەنىمىز نە؟
قانداي جىرتقىش قۇستار شالعىننان جەمتىگىن تابادى؟
شالعىندار كوبىنەسە قاي جەردى الىپ جاتادى؟
V. گەيم. «مەن ساعان، سەن ماعان».
1. شالعىننىڭ شوپتەسىن وسىمدىك وسەتىن جەر ەكەنى راس پا؟
2. سارعالداقتىڭ ۋلى گۇل ەمەس ەكەنى راس پا؟
3. ادامداردىڭ شالعىنعا مال جاياتىنى راس پا؟
4. كوك شالعىننىڭ شاعىن ورمان ەكەنى راس پا؟
5. بال ارالار گۇلدەن گۇلگە قونىپ، شالعىننان بال جينايتىنى ارس پا؟
6. قوياندار، تۇلكىلەر شالعىندى پانالايتىنى راس پا؟
7. بودەنەلەردىڭ شالعىنعا جۇمىرتقا سالاتىنى راس پا؟
8. بىردە - ءبىر تىرشىلىك يەسى جەكە - دارا تىرشىلىك ەتە المايتىنى راس پا؟
Vءى. گەيم. «اداسقان سۋرەتتەر».
شالعىندا وسەتىن وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردى توپتاستىرۋ.
باعالاۋ. ءسوز توپ باسشىلارىنا بەرىلەدى.
Vءىى. گەيم. «سومكە، ەتتارتقىش، قوقىس شەلەك»
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
شالعىن وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى تۋرالى دەرەكتەر جيناپ كەلۋ.
You Might Also Like
