شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا
ساباق تاقىرىبى: اباي قۇنانبايەۆ ي. ا. كرىلوۆتان «شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا»
ساباق ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى اباي قۇنانبايەۆ اۋدارما ولەڭىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، ءتىل دامىتۋ. ىزدەمپازدىققا جانە توپپەن جۇمىس ىستەۋدى ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: ەڭبەككە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، بەكەر، بوسقا ۋاقىت وتكىزبەۋگە باۋلۋ.
كورنەكى قۇرالدار: مۋلتيمەديا، ينتەراكتيۆتى تاقتا، وقۋلىق،
ساباق ءادىسى: اڭگىمەلەۋ، ءتۇسىندىرۋ، وقۋ، ساحنالاۋ، توپپەن جۇمىس، «وي تولعاۋ».
ساباق ءتۇرى: ءپانارالىق.
ساباققا الدىن الا دايىندىق: كىتاپحانادان مالىمەت جيناقتاۋ
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى ءتورت توپقا ءبولۋ.
پسيحولوگيكالىق ويىن: «ساتتىلىك تىلەگى»
ءار توپتاعى وقۋشىلار تىزبەكتەپ قول ۇستاسا وتىرىپ، ءبىر - بىرىنە تىلەك ايتادى.
(1 - 2سلايد)
ءمۇعالىم: بالالار، بۇگىنگى ساباقتا يۆان اندرەيەۆيچ كرىلوۆتىڭ اباي قۇنانبايەۆ اۋدارعان «شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا» دەگەن مىسالىمەن تانىسامىز.
ساباق ماقساتى: 1. مىسالمەن تانىسۋ.
2. توپپەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەنۋ، مالىمەت جيناقتاۋ.
3. ەڭبەككە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، بەكەر،
بوسقا ۋاقىت وتكىزبەۋگە ۇيرەنۋ.
3 - سلايد.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: ماقال جارىسى.
ءمۇعالىم: بالالار، ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ بارىسىندا كوپ جانە تەز ماقال ايتقان وقۋشى ماشيناعا يە بولادى.
ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس. وقۋشىلار جارىسىپ وزدەرى تاقتادا باعالاۋ پاراعى ارقىلى قالاممەن فيگۋرالاردى بويايدى. جەڭىمپاز وقۋشىلار تاقتادا كورىنەدى.
ءىىى. جاڭا ساباق:
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
ءمۇعالىم: ال بالالار، بۇگىنگى ساباقتا نە تۋرالى ايتىلاتىنى جۇمباق شەشۋ ارقىلى بىلەمىز.
سلايد اشۋ.
جۇمباق شەشۋ.
1 ات باستى
ارقار ءمۇيىزدى
ءبورى كەۋدەلى
بوكەن ساندى
(شەگىرتكە)
2. ينە بەل، قىلقا مويىن، قارا باتىر.
قارا تاۋدى ارقالاپ بارا جاتىر.
(قۇمىرسقا)
ءمۇعالىم. بالالار، سەندەر ءتورت توپقا ءبولىنىپ وتىرسىڭدار.
بۇل: 1-توپ - يۆان اندرەيەۆيچ كرىلوۆ
2-توپ - اباي قۇنانبايەۆ
3-توپ - شەگىرتكە
4-توپ - قۇمىرسقا
توپپەن جۇمىس:
توپتاعى العىر وقۋشى جيناقتاعان مالىمەتتى وقىپ بەرەدى. قالعاندارى داپتەرلەرىنە اسسوسياسيا ارقىلى جيناقتايدى، نەگىزگى ويدى جازادى.
ءار توپ جيناقتاعان مالىمەتتەرىن ايتىپ بەرەدى.(وقۋشىلار ءبىر – ءبىرىن تولىقتىرىپ وتىرۋعا ءتيىستى)
سلايد اشىپ وتىرۋ:
1-توپ - يۆان اندرەيەۆيچ كرىلوۆ
2-توپ - اباي قۇنانبايەۆ
3-توپ - شەگىرتكە
4-توپ - قۇمىرسقا
1-توپ. كرىلوۆ يۆان اندرەيەۆيچ
(1769 - 1844)
ي. ا. كرىلوۆ ۇزاق ءومىر سۇرگەن. ول ءوز زامانداستارىنا قاتتى ۇناعان بىرنەشە كۇلدىرگى پەسا جازعان. ول 30 جىلداي پەتەربۋرگ كىتاپحاناسىندا قىزمەت ەتكەن. ال ونىڭ اتىن الەمگە ايگىلى ەتكەن نارسە عاجايىپ مىسالدارى بولدى.
مىسال دەگەن كوبىنەسە ولەڭ تۇرىندە جازىلاتىن شاعىن شىعارما، وندا مىندەتتى تۇردە اقىل - كەڭەس ايتىلادى (نەنى ىستەپ، نەنى ىستەمەۋ كەرەكتىگى جونىندە) نەمەسە بىرەۋدىڭ اقىماقتىعى اجۋا ەتىلەدى. مىسال ءسال - ءپال ەرتەگىگە ۇقسايدى: ادەتتە وندا ادامدار ەمەس، جان - جانۋار، كەيدە ءتىپتى جانسىز زاتتار ارەكەت ەتىپ جاتادى.
دۇنيەدەن تالاي - تالاي تاماشا مىسالشىلار وتكەن. روسسيادان سونداي عاجاپ مىسالشى ي. ا. كرىلوۆ بولعان ەدى.
كرىلوۆتىڭ مىسالدارى ءارقاشان دا حالىقتىڭ مۇڭ - مۇددەسىن قورعادى. سونىمەن قوسا ۇلى مىسالشى جاتىپ ىشەر جالقاۋلاردى، قورقاقتاردى، جاقسىلىق بىلمەيتىن كوپىرمە ماقتانشاقتاردى ابدەن اجۋا قىلادى.
كرىلوۆتىڭ مىسالدارى وتە تۇسىنىكتى ءارى جاتىق، قالاي جاتتاپ العانىڭدى بىلمەي دە قالاسىڭ. سول مىسالداردىڭ بىرنەشەۋىن اباي قۇنانبايەۆ اۋدارعان، اتاپ كەتسەك «شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا» جانە ت. ب..
2-توپ. اباي قۇنانبايەۆ.
قازاقتىڭ ۇلى اقىنى، ويشىلى ءارى كومپوزيتورى، اۋدارماشى، قازاق جازبا ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى تۇڭعىش كلاسسيگى - اباي قۇنانبايەۆ. ول 1845 جىلى 10تامىزدا قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ سەمەي وڭىرىندەگى شىڭعىس ماڭىندا تۋعان. زەرە اجەسى مەن ۇلجان شەشەسىنەن تاربيە كورگەن اباي جاستايىنان زەرەك بولعان.
اباي اۋەلى اۋىلدا عيباتحان دەگەن تاتار مولداسىنان مۇسىلمانشا حات تانيدى. اكەسى ابايدى 10جاسىندا سەمەي قالاسىندا احمەت ريزانىڭ مەدرەسەسىنە وقۋعا بەرەدى.
ساباق ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى اباي قۇنانبايەۆ اۋدارما ولەڭىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، ءتىل دامىتۋ. ىزدەمپازدىققا جانە توپپەن جۇمىس ىستەۋدى ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: ەڭبەككە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، بەكەر، بوسقا ۋاقىت وتكىزبەۋگە باۋلۋ.
كورنەكى قۇرالدار: مۋلتيمەديا، ينتەراكتيۆتى تاقتا، وقۋلىق،
ساباق ءادىسى: اڭگىمەلەۋ، ءتۇسىندىرۋ، وقۋ، ساحنالاۋ، توپپەن جۇمىس، «وي تولعاۋ».
ساباق ءتۇرى: ءپانارالىق.
ساباققا الدىن الا دايىندىق: كىتاپحانادان مالىمەت جيناقتاۋ
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى ءتورت توپقا ءبولۋ.
پسيحولوگيكالىق ويىن: «ساتتىلىك تىلەگى»
ءار توپتاعى وقۋشىلار تىزبەكتەپ قول ۇستاسا وتىرىپ، ءبىر - بىرىنە تىلەك ايتادى.
(1 - 2سلايد)
ءمۇعالىم: بالالار، بۇگىنگى ساباقتا يۆان اندرەيەۆيچ كرىلوۆتىڭ اباي قۇنانبايەۆ اۋدارعان «شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا» دەگەن مىسالىمەن تانىسامىز.
ساباق ماقساتى: 1. مىسالمەن تانىسۋ.
2. توپپەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەنۋ، مالىمەت جيناقتاۋ.
3. ەڭبەككە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، بەكەر،
بوسقا ۋاقىت وتكىزبەۋگە ۇيرەنۋ.
3 - سلايد.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: ماقال جارىسى.
ءمۇعالىم: بالالار، ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ بارىسىندا كوپ جانە تەز ماقال ايتقان وقۋشى ماشيناعا يە بولادى.
ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس. وقۋشىلار جارىسىپ وزدەرى تاقتادا باعالاۋ پاراعى ارقىلى قالاممەن فيگۋرالاردى بويايدى. جەڭىمپاز وقۋشىلار تاقتادا كورىنەدى.
ءىىى. جاڭا ساباق:
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
ءمۇعالىم: ال بالالار، بۇگىنگى ساباقتا نە تۋرالى ايتىلاتىنى جۇمباق شەشۋ ارقىلى بىلەمىز.
سلايد اشۋ.
جۇمباق شەشۋ.
1 ات باستى
ارقار ءمۇيىزدى
ءبورى كەۋدەلى
بوكەن ساندى
(شەگىرتكە)
2. ينە بەل، قىلقا مويىن، قارا باتىر.
قارا تاۋدى ارقالاپ بارا جاتىر.
(قۇمىرسقا)
ءمۇعالىم. بالالار، سەندەر ءتورت توپقا ءبولىنىپ وتىرسىڭدار.
بۇل: 1-توپ - يۆان اندرەيەۆيچ كرىلوۆ
2-توپ - اباي قۇنانبايەۆ
3-توپ - شەگىرتكە
4-توپ - قۇمىرسقا
توپپەن جۇمىس:
توپتاعى العىر وقۋشى جيناقتاعان مالىمەتتى وقىپ بەرەدى. قالعاندارى داپتەرلەرىنە اسسوسياسيا ارقىلى جيناقتايدى، نەگىزگى ويدى جازادى.
ءار توپ جيناقتاعان مالىمەتتەرىن ايتىپ بەرەدى.(وقۋشىلار ءبىر – ءبىرىن تولىقتىرىپ وتىرۋعا ءتيىستى)
سلايد اشىپ وتىرۋ:
1-توپ - يۆان اندرەيەۆيچ كرىلوۆ
2-توپ - اباي قۇنانبايەۆ
3-توپ - شەگىرتكە
4-توپ - قۇمىرسقا
1-توپ. كرىلوۆ يۆان اندرەيەۆيچ
(1769 - 1844)
ي. ا. كرىلوۆ ۇزاق ءومىر سۇرگەن. ول ءوز زامانداستارىنا قاتتى ۇناعان بىرنەشە كۇلدىرگى پەسا جازعان. ول 30 جىلداي پەتەربۋرگ كىتاپحاناسىندا قىزمەت ەتكەن. ال ونىڭ اتىن الەمگە ايگىلى ەتكەن نارسە عاجايىپ مىسالدارى بولدى.
مىسال دەگەن كوبىنەسە ولەڭ تۇرىندە جازىلاتىن شاعىن شىعارما، وندا مىندەتتى تۇردە اقىل - كەڭەس ايتىلادى (نەنى ىستەپ، نەنى ىستەمەۋ كەرەكتىگى جونىندە) نەمەسە بىرەۋدىڭ اقىماقتىعى اجۋا ەتىلەدى. مىسال ءسال - ءپال ەرتەگىگە ۇقسايدى: ادەتتە وندا ادامدار ەمەس، جان - جانۋار، كەيدە ءتىپتى جانسىز زاتتار ارەكەت ەتىپ جاتادى.
دۇنيەدەن تالاي - تالاي تاماشا مىسالشىلار وتكەن. روسسيادان سونداي عاجاپ مىسالشى ي. ا. كرىلوۆ بولعان ەدى.
كرىلوۆتىڭ مىسالدارى ءارقاشان دا حالىقتىڭ مۇڭ - مۇددەسىن قورعادى. سونىمەن قوسا ۇلى مىسالشى جاتىپ ىشەر جالقاۋلاردى، قورقاقتاردى، جاقسىلىق بىلمەيتىن كوپىرمە ماقتانشاقتاردى ابدەن اجۋا قىلادى.
كرىلوۆتىڭ مىسالدارى وتە تۇسىنىكتى ءارى جاتىق، قالاي جاتتاپ العانىڭدى بىلمەي دە قالاسىڭ. سول مىسالداردىڭ بىرنەشەۋىن اباي قۇنانبايەۆ اۋدارعان، اتاپ كەتسەك «شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا» جانە ت. ب..
2-توپ. اباي قۇنانبايەۆ.
قازاقتىڭ ۇلى اقىنى، ويشىلى ءارى كومپوزيتورى، اۋدارماشى، قازاق جازبا ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى تۇڭعىش كلاسسيگى - اباي قۇنانبايەۆ. ول 1845 جىلى 10تامىزدا قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ سەمەي وڭىرىندەگى شىڭعىس ماڭىندا تۋعان. زەرە اجەسى مەن ۇلجان شەشەسىنەن تاربيە كورگەن اباي جاستايىنان زەرەك بولعان.
اباي اۋەلى اۋىلدا عيباتحان دەگەن تاتار مولداسىنان مۇسىلمانشا حات تانيدى. اكەسى ابايدى 10جاسىندا سەمەي قالاسىندا احمەت ريزانىڭ مەدرەسەسىنە وقۋعا بەرەدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
