InfoHub Logo

ەرتەگىلەر – حالىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ باي مۇراسى، ولاردىڭ ىشىندە شىنشىل ەرتەگىلەر ەرەكشە ورىن الادى. شىنشىل ەرتەگىلەردە كەيىپكەرلەر مەن وقيعالار شىنايى ومىردەن الىنعان، ولارعا فانتاستيكالىق ەلەمەنتتەر از ارالاسادى نەمەسە مۇلدە بولمايدى. بۇل ەرتەگىلەر ارقىلى حالىقتىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگى، كۇندەلىكتى ءومىرى، ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارى مەن مىنەز-قۇلىق ەرەجەلەرى كورىنىس تابادى. وسى ەسسەدە شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ ماڭىزى مەن ولاردىڭ ادامزات قوعامىنداعى ءرولى تالقىلانادى.

شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ ەرەكشەلىكتەرى

شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ باستى ەرەكشەلىگى – ولاردىڭ شىنايى ومىرگە نەگىزدەلۋى. بۇل ەرتەگىلەردە تابيعاتتان تىس كۇشتەر، سيقىرلار نەمەسە فانتاستيكالىق كەيىپكەرلەر جوق، كەرىسىنشە، قاراپايىم ادامداردىڭ ءومىرى مەن تۇرمىسى، ولاردىڭ باسىنان وتكەن وقيعالارى، قيىندىقتارى مەن جەتىستىكتەرى باياندالادى. مىسالى، "الدار كوسە" ەرتەگىلەرى حالىقتىڭ اراسىنداعى ءتۇرلى جاعدايلاردى شىنايى تۇردە بەينەلەپ، كەيدە ازىلمەن، كەيدە شىندىقتى ايقىن جەتكىزۋمەن ەرەكشەلەنەدى.

ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارىن ۇيرەتۋ

شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ ەڭ ماڭىزدى قىرلارىنىڭ ءبىرى – ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارىن ناسيحاتتاۋ. بۇل ەرتەگىلەر ارقىلى ۇلكەندەر بالالارعا جاقسىلىق پەن جاماندىقتىڭ ايىرماشىلىعىن، ادالدىق پەن ادىلەتتىلىك سياقتى قاسيەتتەردىڭ ماڭىزدىلىعىن ۇيرەتەدى. ادەتتە، شىنشىل ەرتەگىلەردە جاقسى كەيىپكەرلەر ءارقاشان جەڭىسكە جەتىپ، جاماندىق جاساۋشىلار ءتيىستى جازاسىن الادى. بۇل ءتاسىل ارقىلى ەرتەگىلەر وقىرمانعا نەمەسە تىڭداۋشىعا دۇرىس ءومىر ءسۇرۋ ەرەجەلەرىن ۇسىنادى.

قوعامدىق قاتىناستاردى بەينەلەۋ

شىنشىل ەرتەگىلەر قوعامداعى ادامدار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستاردى دا ايقىن كورسەتەدى. ولار ارقىلى حالىقتىڭ سول كەزەڭدەگى الەۋمەتتىك ماسەلەلەرى، قوعامداعى ادىلەتسىزدىكتەر، باي مەن كەدەيدىڭ، ءالسىز بەن كۇشتىنىڭ اراسىنداعى قاتىناستار كورىنىس تابادى. بۇل ەرتەگىلەردى وقي وتىرىپ، ادامدار قوعامداعى ادىلەتسىزدىككە قارسى تۇرۋعا، ادىلدىك پەن تەڭدىكتى ساقتاۋعا ۇمتىلۋعا شاقىرىلادى.

قازاق حالقىنىڭ شىنشىل ەرتەگىلەرى

قازاق حالقىنىڭ اۋىز ادەبيەتىندە شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. مىسالى، "ەر توستىك" ەرتەگىسىندە باتىردىڭ شىنايى ومىردەگى ەرلىكتەرى مەن ادىلەتتىلىككە دەگەن قۇشتارلىعى كورىنىس تاپسا، "قىرىق وتىرىك" ەرتەگىسى شىندىق پەن وتىرىكتى سالىستىرا وتىرىپ، وقىرمانعا شىنشىل بولۋدىڭ ماڭىزىن تۇسىندىرەدى. بۇل ەرتەگىلەر ارقىلى حالىقتىڭ شىنشىلدىققا دەگەن قۇرمەتى مەن وتىرىكتى جەك كورۋى بەينەلەنەدى.

شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ قازىرگى قوعامداعى ءرولى

قازىرگى زاماندا شىنشىل ەرتەگىلەردىڭ ماڭىزى ازايعان جوق، كەرىسىنشە، ولار بالالاردىڭ تاربيەسى مەن ولاردىڭ ومىرگە دەگەن كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارۋدى جالعاستىرۋدا. تەحنولوگيا دامىعان زاماندا دا، شىنشىل ەرتەگىلەر ارقىلى بالالارعا قاراپايىمدىلىق، ادالدىق جانە ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن ۇيرەتۋگە بولادى. بۇل ەرتەگىلەر قازىرگى قوعامنىڭ قۇندىلىقتارى مەن ەرەجەلەرىن ساقتاۋ ءۇشىن قاجەتتى قۇرال بولىپ تابىلادى.

قورىتىندى

شىنشىل ەرتەگىلەر – حالىقتىڭ رۋحاني بايلىعى، ولار ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارىن ناسيحاتتايتىن، شىنايى ءومىردى بەينەلەيتىن جانە قوعامداعى ادىلەتسىزدىكتەرمەن كۇرەسۋگە شاقىراتىن ماڭىزدى مۇرا. ولاردىڭ مازمۇنى قاراپايىم بولسا دا، ماعىناسى تەرەڭ، سەبەبى شىنشىل ەرتەگىلەر ءاردايىم شىندىق پەن ادىلدىكتى دارىپتەپ، ادامزاتتىڭ رۋحاني دامۋىنا ىقپال ەتەدى. سوندىقتان، بۇل ەرتەگىلەردى وقۋ، ساقتاۋ جانە كەلەسى ۇرپاققا جەتكىزۋ – ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز.