- 09 جەل. 2021 00:00
- 295
شىرعاناق
شىرعاناق (وبلەپيحا كرۋشينوۆيدنايا) — بيىكتىگى 5 مەترگە جەتەتىن، وتكىر تىكەنەكتى، بۇتالى وسىمدىك. قابىعى كوبىنەسە قارا ءتۇستى بولىپ كەلەدى. جاپىراقتارى ۇزىنشا كەلگەن، جىڭىشكە، ۇزىندىعى 8 سانتيمەتر، ەنى 1 سانتيمەتر، ساعاقتارى قىسقا. وسىمدىك قوس ءۇيلى بولىپ ەسەپتەلەدى. اتالىق گۇلدەرى ءبىر بۇتاقتا، انالىق گۇلدەرى ەكىنشى بۇتاقتا بولادى. گۇلدەرى مايدا، سارى ءتۇستى، گۇل ساباقتارى قىسقا. انالىق گۇلدەرى بۇتالاردىڭ قۋىسىندا شوعىرلانسا، اتالىق گۇلدەرى كىشى-گىرىم ماساقشا ءتارىزدى. دوڭگەلەك، سىرتى ەتتى، ءيىسى سۇيكىمدى، قىزىل سۇيەكتى جەمىسى بولادى. ءساۋىر-مامىر ايلارىندا گۇلدەيدى. شىرعاناق وزەندەردىڭ جاعالارىندا، ىلعالدى شابىندىقتاردا، باتپاقتاردىڭ اينالاسىندا، تاۋ ەتەكتەرىندە وسەدى. ءدارى جاساۋ ءۇشىن شىرعاناقتىڭ جەمىسىن پايدالانادى. قۇرامىندا ورتا ەسەپپەن 45 پروسەنت اسكوربين قىشقىلى، الما قىشقىلى، كاروتين، ماي، كسانتوفيلل، كۆەردەتين، ە، ۆ1، ۆ2، ر ۆيتاميندەرى بار.
وسىمدىكتىڭ جەمىسىنەن شىرعاناق مايى (وبلەپيحوۆوە ماسلو) دەگەن ءدارى الىنادى. بۇل ءدارى عىلىمي مەديسينادا وتە جوعارى باعالانادى. اسىرەسە راديواكتيۆتى ساۋلەلەردىڭ اسەرىنەن پايدا بولعان تەرىدەگى جارالاردى ەمدەۋدە شيپالىق قاسيەتى اسا كۇشتى. ايەلدەردىڭ كوپتەگەن اۋرۋلارىن وسى شىرعاناق مايىمەن ەمدەيدى. اسقازاندا جانە ۇلتاباردا جارا پايدا بولعاندا دا وسى دارىمەن ەمدەۋ ارقىلى جاقسى ناتيجەلەرگە قول جەتىپ ءجۇر. حالىق اراسىندا شىرعاناق جەمىسىنىڭ سۋلى تۇنباسىمەن اسقازان اۋرۋلارىن ەمدەيدى. ريەۆماتيزمدى ەمدەۋ ءۇشىن شىرعاناقتىڭ جەمىسىن جاپىراعىمەن قوسىپ قايناپ تۇرعان سۋعا سالىپ، سۋلى تۇنباسىن پايدالانادى. شىرعاناق جەمىسىنىڭ 45 بولىگىن، قانتتىڭ 55 بەلىگىن الىپ ارالاستىرسا، قىستا وتە جاقسى ساقتالادى.