شوقان − تۇڭعىش عالىم، زەرتتەۋشى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: شوقان − تۇڭعىش عالىم، زەرتتەۋشى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ءوز حالقىن جان - تانىمەن سۇيگەن، حالقىنىڭ قاراڭعىلىقتان ويانۋى مەن كوركەيىپ ءوسۋى ءۇشىن بويىنداعى بار جىگەرىن جۇمساعان قازاق ۇلىنىڭ عىلىم سالاسىندا اتقارعان ەرەن ەڭبەكتەرىن وقۋشىعا جەتكىزۋ، ۇعىندىرۋ؛
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ بەلسەندىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، جان - جاقتى عىلىمي ىزدەنە بىلۋگە باۋلۋ؛ وقىعاندارىن ءبىر - بىرىمەن سالىستىرا وتىرىپ، جاۋاپ بەرۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
تاربيەلىلىگى: شوقاننىڭ شىعارمالارىن وقۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وتانعا، ەلگە، تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قايتالاۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: شوقاننىڭ پورترەتى، بۋكلەت، سلايد
پايدالانعان ادەبيەتتەر: وقۋلىق 10 - سىنىپ، ءا. بەيسەنوۆا “قازاقستان تابيعاتىن زەرتتەۋ” كىتابى، قوسىمشا گازەت - جۋرنال ماتەريالدارى
ساباقتىڭ وتكىزۋ ءادىسى: ىزدەندىرۋ، توپتىق جۇمىس، پىكىر الماسۋ.
تەحنيكالىق وقۋ قۇرالى: سلايد
ساباقتىڭ جوسپارى:
1. ۇرپاقتار اڭىز ەتىپ ايتا جۇرەر...
2. بالا شوقان
3. ءبىلىم العان ىستىق ۇيا
4. شوقان عىلىم سالاسىندا...
5. ەڭبەك جولى
6. قاشقارياعا ساپارى
7. “ەۋروپاعا اشقان تەرەزە”
8. “اققان جۇلدىزداي جارق ەتتى دە جوق بولدى...”
5 - سلايد. قازاقتىڭ اسا كورنەكتى عالىمدارى مەن اعارتۋشىلارىنىڭ ءبىرى - شوقان ءۋاليحانوۆ
ۇرپاقتار اڭىز ەتىپ ايتا جۇرەر...(سۋرەت)
6 - سلايد. شوقاننىڭ جاستىق شاعى (سۋرەت)
6 - سلايد. شوقان ءۋاليحانوۆتىڭ تۋعان جىلى، وسكەن جەرى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
7 - سلايد. شوقان (مۇحاممەدحانافيا) شىڭعىس ۇلى ءۋاليحانوۆ 1835 جىلى قاراشا ايىندا قازىرگى قوستاناي وبلىسىنىڭ قۇسمۇرىن بەكەتىندە تۋعان. بالالىق شاعى سىرىمبەت تاۋىنىڭ باۋىرىندا كوكشەتاۋدا وتكەن.
8 - سلايد. بالا شوقاننىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرى قانداي؟
9 - سلايد. بالا شوقان: تاپقىر، زەرەك، العىر، ءمۇسىنشى، سۋرەتشى، اقىلدى
10 - سلايد. ءبىلىم العان ىستىق ۇيا (سۋرەت)
11 - سلايد. شوقاننىڭ ءبىلىم العان وقۋ ورىندارى تۋرالى نە بىلەسىز؟
شوقاننىڭ جاسىندا اۋىل مەكتەبىنەن مۇسىلمانشا حات تانىعان سوڭ ورىس مەكتەبىندە وقيدى. 1847 - 1853 جىلدارى ول ومبىداعى كادەت كورپۋسىندا ءبىلىم الدى. بۇل وقۋ ورنىنىڭ بالا شوقاننىڭ ءوسىپ - جەتىلۋىندە، عىلىم جولىنداعى قالىپتاسۋىندا ءمانى ەرەكشە. كورپۋستا اسكەري ساباقتارمەن قاتار رەسەي جاعراپياسى مەن تاريحى، فيلوسوفيا، ماتەماتيكا نەگىزدەرى، شەتەل تىلدەرى جۇرگەن. كادەت كورپۋسىندا شوقان ءوز قاتارلاستارىنىڭ الدى بولعان. ورىس جانە شەتەل تىلدەرىن تەز مەڭگەرگەن.
12 - سلايد. شوقاننىڭ عىلىمعا قىزىعۋشىلىعى قالاي قالىپتاستى؟
شوقان عىلىم سالاسىندا...
ورىستىڭ ۇزدىك باسپا ءسوز قۇرالى “سوۆرەمەننيك” جۋرنالىنىڭ تۇراقتى وقىرمانى بولا وتىرىپ، سول كەزدەگى الەۋمەتتىك - ساياسي، قوعامدىق - مادەني ءومىردىڭ باعىت - باعدارىن، تىنىس - تىرشىلىگىن ءبىلىپ وتىردى.
ەڭ العاش جاناق اقىننىڭ ايتۋىمەن “قوزى كورپەش – بايان سۇلۋ” جىرىن جانە “ەر كوكشە”، “ەدىگە باتىر” داستاندارىنىڭ بىرنەشە نۇسقاسىن قاعازعا ءتۇسىردى.
13 - سلايد. ەڭبەك جولى. عىلىم سالاسىندا سىڭىرگەن ەڭبەكتەرى
14 - سلايد. شوقاننىڭ ەڭبەك جولىن اتا. ءوزىڭ ۇلگى تۇتاتىن قاسيەتتەرىن اتا.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ءوز حالقىن جان - تانىمەن سۇيگەن، حالقىنىڭ قاراڭعىلىقتان ويانۋى مەن كوركەيىپ ءوسۋى ءۇشىن بويىنداعى بار جىگەرىن جۇمساعان قازاق ۇلىنىڭ عىلىم سالاسىندا اتقارعان ەرەن ەڭبەكتەرىن وقۋشىعا جەتكىزۋ، ۇعىندىرۋ؛
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ بەلسەندىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، جان - جاقتى عىلىمي ىزدەنە بىلۋگە باۋلۋ؛ وقىعاندارىن ءبىر - بىرىمەن سالىستىرا وتىرىپ، جاۋاپ بەرۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
تاربيەلىلىگى: شوقاننىڭ شىعارمالارىن وقۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وتانعا، ەلگە، تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قايتالاۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: شوقاننىڭ پورترەتى، بۋكلەت، سلايد
پايدالانعان ادەبيەتتەر: وقۋلىق 10 - سىنىپ، ءا. بەيسەنوۆا “قازاقستان تابيعاتىن زەرتتەۋ” كىتابى، قوسىمشا گازەت - جۋرنال ماتەريالدارى
ساباقتىڭ وتكىزۋ ءادىسى: ىزدەندىرۋ، توپتىق جۇمىس، پىكىر الماسۋ.
تەحنيكالىق وقۋ قۇرالى: سلايد
ساباقتىڭ جوسپارى:
1. ۇرپاقتار اڭىز ەتىپ ايتا جۇرەر...
2. بالا شوقان
3. ءبىلىم العان ىستىق ۇيا
4. شوقان عىلىم سالاسىندا...
5. ەڭبەك جولى
6. قاشقارياعا ساپارى
7. “ەۋروپاعا اشقان تەرەزە”
8. “اققان جۇلدىزداي جارق ەتتى دە جوق بولدى...”
5 - سلايد. قازاقتىڭ اسا كورنەكتى عالىمدارى مەن اعارتۋشىلارىنىڭ ءبىرى - شوقان ءۋاليحانوۆ
ۇرپاقتار اڭىز ەتىپ ايتا جۇرەر...(سۋرەت)
6 - سلايد. شوقاننىڭ جاستىق شاعى (سۋرەت)
6 - سلايد. شوقان ءۋاليحانوۆتىڭ تۋعان جىلى، وسكەن جەرى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
7 - سلايد. شوقان (مۇحاممەدحانافيا) شىڭعىس ۇلى ءۋاليحانوۆ 1835 جىلى قاراشا ايىندا قازىرگى قوستاناي وبلىسىنىڭ قۇسمۇرىن بەكەتىندە تۋعان. بالالىق شاعى سىرىمبەت تاۋىنىڭ باۋىرىندا كوكشەتاۋدا وتكەن.
8 - سلايد. بالا شوقاننىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرى قانداي؟
9 - سلايد. بالا شوقان: تاپقىر، زەرەك، العىر، ءمۇسىنشى، سۋرەتشى، اقىلدى
10 - سلايد. ءبىلىم العان ىستىق ۇيا (سۋرەت)
11 - سلايد. شوقاننىڭ ءبىلىم العان وقۋ ورىندارى تۋرالى نە بىلەسىز؟
شوقاننىڭ جاسىندا اۋىل مەكتەبىنەن مۇسىلمانشا حات تانىعان سوڭ ورىس مەكتەبىندە وقيدى. 1847 - 1853 جىلدارى ول ومبىداعى كادەت كورپۋسىندا ءبىلىم الدى. بۇل وقۋ ورنىنىڭ بالا شوقاننىڭ ءوسىپ - جەتىلۋىندە، عىلىم جولىنداعى قالىپتاسۋىندا ءمانى ەرەكشە. كورپۋستا اسكەري ساباقتارمەن قاتار رەسەي جاعراپياسى مەن تاريحى، فيلوسوفيا، ماتەماتيكا نەگىزدەرى، شەتەل تىلدەرى جۇرگەن. كادەت كورپۋسىندا شوقان ءوز قاتارلاستارىنىڭ الدى بولعان. ورىس جانە شەتەل تىلدەرىن تەز مەڭگەرگەن.
12 - سلايد. شوقاننىڭ عىلىمعا قىزىعۋشىلىعى قالاي قالىپتاستى؟
شوقان عىلىم سالاسىندا...
ورىستىڭ ۇزدىك باسپا ءسوز قۇرالى “سوۆرەمەننيك” جۋرنالىنىڭ تۇراقتى وقىرمانى بولا وتىرىپ، سول كەزدەگى الەۋمەتتىك - ساياسي، قوعامدىق - مادەني ءومىردىڭ باعىت - باعدارىن، تىنىس - تىرشىلىگىن ءبىلىپ وتىردى.
ەڭ العاش جاناق اقىننىڭ ايتۋىمەن “قوزى كورپەش – بايان سۇلۋ” جىرىن جانە “ەر كوكشە”، “ەدىگە باتىر” داستاندارىنىڭ بىرنەشە نۇسقاسىن قاعازعا ءتۇسىردى.
13 - سلايد. ەڭبەك جولى. عىلىم سالاسىندا سىڭىرگەن ەڭبەكتەرى
14 - سلايد. شوقاننىڭ ەڭبەك جولىن اتا. ءوزىڭ ۇلگى تۇتاتىن قاسيەتتەرىن اتا.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ماڭعىستاۋ وبلىسى، اقتاۋ قالاسى،
