ءتىلىمدى تەرەڭدەتەم دەسەڭ...
ءتىلىمدى تەرەڭدەتەم دەسەڭ...
ساباقتىڭ ماقساتى: تىنداۋشىلاردى ءتىل ونەرىن، ءتىل قۇدىرەتىن قۇرمەتتەۋگە ۇيرەتۋ. سويلەۋ تىلدەرىن جەتىلدىرۋ. پاتريوتتىق سەزىمدەرىن وياتىپ، انا تىلدەرىن سۇيۋگە، ارداقتاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ەپيگرافى: «ءتىلىن بىلمەگەن - ءتۇبىن بىلمەيدى!» (ب. مومىش ۇلى )
ساباقتىڭ ءتۇرى: ۆيكتورينا ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپتار، اڭگىمەلەسۋ، ءارتۇرلى ويىن ەلەمەنتتەرى، توپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سيقىرلى سەبەت.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: سالەمدەسۋ، پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ءىى. كىرىسپە ءسوز.
ماعجان جۇمابايەۆ - «ءتىل - ادام جانىنىڭ ءتىلماشى، ءتىلى كەم بولسا، ادامنىڭ قور بولعانى» دەگەن ەكەن. ءتىل – تاريح تەرەڭىنە بويلاتىپ، ونەر بۇلاعىنا سۋسىنداتاتىن رۋحاني الەمىمىزدىڭ سارقىلماس بۇلاعى. ءتىل – ءاربىر ەلدىڭ، ۇلتتىڭ ماقتانىشى. ءتىل - تاۋەلسىزدىك تىرەگى. قازاق ءتىلى ءۇشىن كۇرەس سوناۋ 1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسىنان باستاۋ الادى. مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدىڭ دامۋى تۋرالى بىلگىمىز كەلسە، مىنا حرونولوگيالىق كەستەگە نازار اۋدارايىق
1. ينتەراكتيۆتى تاقتادان كورسەتىپ، تالداۋ.
1989 ج. 22 قىركۇيەك. «قازاق سسر - ءىنىڭ ءتىل تۋرالى» زاڭى قابىلداندى.
1989 ج. 22 قازان. الماتى قالاسىندا وتكىزىلگەن العاشقى قۇرىلتايدا حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامى قۇرىلدى.
1990 ج. 22 ناۋرىز. رەسپۋبليكالىق «انا ءتىلى» گازەتى جارىققا شىقتى.
1993 ج. 28 قاڭتار. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇنعىش كونستيتۋسياسى قابىلداندى. وندا قازاق ءتىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى بولىپ بەكىتىلدى.
2001 ج. 7 اقپان. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى «تىلدەردى قولداۋ مەن دامىتۋدىڭ 2001 - 2010 جىلعا ارنالعان باعدارلاماسى» №550 جارلىققا قول قويدى.
2007 جىل. مەملەكەتتىك ءتىل جىلى بولىپ جاريالاندى
2008 ج. قىركۇيەك. مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ پرەزيدەنتتىك قورى قۇرىلدى
دەمەك، حالقىمىزدىڭ «ەڭ ءتاتتى دە - ءتىل، ەڭ اششى دا – ءتىل، ەڭ جۇمساق تا – ءتىل، ەڭ قاتتى دا - ءتىل» دەگەن ماقالى تەگىن ايتىلماسا كەرەك. دۇنيەدە تىلدەن قۇدىرەتتى ەشتەڭە جوق.
ءىىى. تىڭداۋشىلاردىڭ ءتىل تۋرالى وي - پىكىرلەرىن، ۇلاعاتتى ناقىل سوزدەرىن تىڭداۋ.
اتا - بابامىز ەجەلدەن ءۇش نارسەنى بويتۇمارداي قاسيەت تۇتىپ، قادىرلەپ وتكەن. ول – ەل، جەر، جانە ءتىل. انا ءتىلى – ءار حالىقتىڭ ءتول بەلگىسى. ادام ءبىلىمدى ءتالىم - تاربيەنى ءتىل ارقىلى الادى، مادەنيەتتى، ونەردى، سالت - ءداستۇردى ءتىل ارقىلى ۇيرەنەدى.
انا ءتىلى دەپ اتاۋدىڭ سەبەبى،
اناسىنداي قاستەرلەسىن دەگەنى
ءوز اناسىن سىيلايتۇعىن ءار ادام
ءوز ءتىلىن دە قۇرمەت تۇتىپ كەلەدى
دەگەندەي، انا ءتىلىن مەنسىنبەيتىن ادامنىڭ سول ۇلتتىڭ وكىلى بولىپ جارىتپايتىنى انىق. كەيبىر سەبەپتەرمەن انا تىلىندە سويلەۋ باقىتىنان ايىرىلعانداردى كەشىرۋگە بولادى.
- ال، انا تىلىندە سويلەۋدى نامىس كورىپ، باس تارتقان ادامدار ءۇشىن كەشىرىم جوق. سوندىقتان، تىلدەرىمىزدى تەرەڭدەتەم دەسەڭىز، سايىسقا قاتىسىپ وزدەرىڭىزدى سىناپ كورىڭىزدەر.
ءىV. ۆيكتورينا تاپسىرمالارى.
1) «جورعا» - سۇراق - جاۋاپتار.
1. قازاق ءالىپبيى نەشە ارىپتەن تۇرادى؟ (42)
2. تىلدەر كۇنى قاي ايدا تويلانادى؟ (قىركۇيەك)
3. قازاق بالالارىنا ارناپ العاش مەكتەپ اشقان كىم؟ ( ى. التىنسارين)
4. قاسيەتتى تاعام.(نان)
5. قازاق تىلىندە نەشە سەپتىك بار؟ (7)
6. ەڭ كيەلى قۇس؟ (اققۋ)
7. 100 جىل (عاسىر)
8. ءسوز ونەرى جارىسى ( ايتىس)
9. رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى؟ (ن. ءا. نازاربايەۆ)
10. يسلامنىڭ قاسيەتتى كىتابى (قۇران)
11. ابايدىڭ نەشە قارا ءسوزى بار؟ (45)
اقمولا وبلىسى، بۋراباي اۋدانى،
تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ وقىتۋشىسى
ابلەنوۆا نۇرگۇل مىرزابولات قىزى
ساباقتىڭ ماقساتى: تىنداۋشىلاردى ءتىل ونەرىن، ءتىل قۇدىرەتىن قۇرمەتتەۋگە ۇيرەتۋ. سويلەۋ تىلدەرىن جەتىلدىرۋ. پاتريوتتىق سەزىمدەرىن وياتىپ، انا تىلدەرىن سۇيۋگە، ارداقتاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ەپيگرافى: «ءتىلىن بىلمەگەن - ءتۇبىن بىلمەيدى!» (ب. مومىش ۇلى )
ساباقتىڭ ءتۇرى: ۆيكتورينا ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپتار، اڭگىمەلەسۋ، ءارتۇرلى ويىن ەلەمەنتتەرى، توپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سيقىرلى سەبەت.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: سالەمدەسۋ، پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ءىى. كىرىسپە ءسوز.
ماعجان جۇمابايەۆ - «ءتىل - ادام جانىنىڭ ءتىلماشى، ءتىلى كەم بولسا، ادامنىڭ قور بولعانى» دەگەن ەكەن. ءتىل – تاريح تەرەڭىنە بويلاتىپ، ونەر بۇلاعىنا سۋسىنداتاتىن رۋحاني الەمىمىزدىڭ سارقىلماس بۇلاعى. ءتىل – ءاربىر ەلدىڭ، ۇلتتىڭ ماقتانىشى. ءتىل - تاۋەلسىزدىك تىرەگى. قازاق ءتىلى ءۇشىن كۇرەس سوناۋ 1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسىنان باستاۋ الادى. مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدىڭ دامۋى تۋرالى بىلگىمىز كەلسە، مىنا حرونولوگيالىق كەستەگە نازار اۋدارايىق
1. ينتەراكتيۆتى تاقتادان كورسەتىپ، تالداۋ.
1989 ج. 22 قىركۇيەك. «قازاق سسر - ءىنىڭ ءتىل تۋرالى» زاڭى قابىلداندى.
1989 ج. 22 قازان. الماتى قالاسىندا وتكىزىلگەن العاشقى قۇرىلتايدا حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامى قۇرىلدى.
1990 ج. 22 ناۋرىز. رەسپۋبليكالىق «انا ءتىلى» گازەتى جارىققا شىقتى.
1993 ج. 28 قاڭتار. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇنعىش كونستيتۋسياسى قابىلداندى. وندا قازاق ءتىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى بولىپ بەكىتىلدى.
2001 ج. 7 اقپان. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى «تىلدەردى قولداۋ مەن دامىتۋدىڭ 2001 - 2010 جىلعا ارنالعان باعدارلاماسى» №550 جارلىققا قول قويدى.
2007 جىل. مەملەكەتتىك ءتىل جىلى بولىپ جاريالاندى
2008 ج. قىركۇيەك. مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ پرەزيدەنتتىك قورى قۇرىلدى
دەمەك، حالقىمىزدىڭ «ەڭ ءتاتتى دە - ءتىل، ەڭ اششى دا – ءتىل، ەڭ جۇمساق تا – ءتىل، ەڭ قاتتى دا - ءتىل» دەگەن ماقالى تەگىن ايتىلماسا كەرەك. دۇنيەدە تىلدەن قۇدىرەتتى ەشتەڭە جوق.
ءىىى. تىڭداۋشىلاردىڭ ءتىل تۋرالى وي - پىكىرلەرىن، ۇلاعاتتى ناقىل سوزدەرىن تىڭداۋ.
اتا - بابامىز ەجەلدەن ءۇش نارسەنى بويتۇمارداي قاسيەت تۇتىپ، قادىرلەپ وتكەن. ول – ەل، جەر، جانە ءتىل. انا ءتىلى – ءار حالىقتىڭ ءتول بەلگىسى. ادام ءبىلىمدى ءتالىم - تاربيەنى ءتىل ارقىلى الادى، مادەنيەتتى، ونەردى، سالت - ءداستۇردى ءتىل ارقىلى ۇيرەنەدى.
انا ءتىلى دەپ اتاۋدىڭ سەبەبى،
اناسىنداي قاستەرلەسىن دەگەنى
ءوز اناسىن سىيلايتۇعىن ءار ادام
ءوز ءتىلىن دە قۇرمەت تۇتىپ كەلەدى
دەگەندەي، انا ءتىلىن مەنسىنبەيتىن ادامنىڭ سول ۇلتتىڭ وكىلى بولىپ جارىتپايتىنى انىق. كەيبىر سەبەپتەرمەن انا تىلىندە سويلەۋ باقىتىنان ايىرىلعانداردى كەشىرۋگە بولادى.
- ال، انا تىلىندە سويلەۋدى نامىس كورىپ، باس تارتقان ادامدار ءۇشىن كەشىرىم جوق. سوندىقتان، تىلدەرىمىزدى تەرەڭدەتەم دەسەڭىز، سايىسقا قاتىسىپ وزدەرىڭىزدى سىناپ كورىڭىزدەر.
ءىV. ۆيكتورينا تاپسىرمالارى.
1) «جورعا» - سۇراق - جاۋاپتار.
1. قازاق ءالىپبيى نەشە ارىپتەن تۇرادى؟ (42)
2. تىلدەر كۇنى قاي ايدا تويلانادى؟ (قىركۇيەك)
3. قازاق بالالارىنا ارناپ العاش مەكتەپ اشقان كىم؟ ( ى. التىنسارين)
4. قاسيەتتى تاعام.(نان)
5. قازاق تىلىندە نەشە سەپتىك بار؟ (7)
6. ەڭ كيەلى قۇس؟ (اققۋ)
7. 100 جىل (عاسىر)
8. ءسوز ونەرى جارىسى ( ايتىس)
9. رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى؟ (ن. ءا. نازاربايەۆ)
10. يسلامنىڭ قاسيەتتى كىتابى (قۇران)
11. ابايدىڭ نەشە قارا ءسوزى بار؟ (45)
اقمولا وبلىسى، بۋراباي اۋدانى،
تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ وقىتۋشىسى
ابلەنوۆا نۇرگۇل مىرزابولات قىزى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
شاكارىم اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى
