سىنىپتان تىس وقۋدى ۇيىمداستىرۋ
سىنىپتان تىس وقۋدى ۇيىمداستىرۋ
ءبىرىنشى قىركۇيەكتە التى جاسار كىشكەنتاي ءبۇلدىرشىن العاش رەت مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاپ، تەك جەتكىنشەك ۋاقىتىندا عانا مەكتەپپەن قوشتاسادى. الدا ۇزاق تا قيىن وقۋ جىلدارىندا بالاعا قۋانىش سىيلاۋ وتە ماڭىزدى. سول، قۋانىشتى تەك كىتاپ قانا سىيلاي الادى دەۋگە بولادى.
ءار ادامنىڭ ومىرىندە، قوعامدا كىتاپتىڭ ماڭىزى وتە زور.
بالا كىتاپپەن مەكتەپكە كەلگەن كۇننەن باستاپ تانىسادى.
كىتاپ بولاشاقتى وتكەن ومىرمەن بايلانىستىرادى. كىتاپ - ءومىردى اشۋ كىلتى، جاقسىلىق پەن جاماندىقتى اجىراتۋ كىلتى.
سىنىپتان تىس وقۋ ءبىرىنشى وقۋ اپتاسىنان باستاپ ساۋات اشۋ مەن انا ءتىلى ساباعىمەن قاتار جۇرەدى، بالالاردى ۇلكەن ادەبيەت ومىرىمەن تانىستىرادى، بالانىڭ ءوز ەركىمەن وقۋىن قالىپتاستىرادى.
ءبىرىنشى سىنىپتا ساباقتان تىس وقۋ مىناداي ەكى كەزەڭدە ىسكە اسىرىلادى: ءبىرى العاشقى وقۋ جىلىنىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا دايىندىق جۇرگىزىلەدى. ياعني، ءبىرىنشى قىركۇيەكتەن 10 - 15 قاڭتارعا دەيىنگى كەزەڭ. ەكىنشىسى، 10 - 15 قاڭتاردان 25 مامىرعا دەيىنگى كەزەڭ. ءبىرىنشى سىنىپ باعدارلاماسىندا بۇل كەزەڭدەردە وقۋشىعا ءبىلىم بەرۋ جولدارى انىق كورسەتىلگەن. سىنىپتان تىس وقۋ دايىندىق كەزەڭىندە 20 - 25 مينۋتقا سوزىلۋى مۇمكىن.
سىنىپتان تىس وقۋدى ءمۇعالىم ۇيىمداستىرادى. سونىڭ ءبىرى «سىنىپتان تىس وقۋ» ساباعى.
ءۇي - ءىشى، اتا - اناسىنىڭ كومەگىمەن سىنىپتان تىس وقۋعا دايىندىق جاسالادى. العاشقى جارتىجىلدىقتا بالالار ءوز بەتىنشە وقي المايدى، تەك ءمۇعالىمنىڭ وقىعانىن ەستىپ، تىڭدايدى. مىسالى: ەرتەگى، قىزىق اڭگىمە، ولەڭ ۇزىندىلەرى، تاقپاق، ت. ب.
وقۋ جىلىنىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا الىپپە كەزەڭىندە سىنىپتان تىس وقۋدى بىلايشا جوسپارلايمىز. وقۋ جونىندە قىسقاشا تۇسىنىك بەرىپ، اڭگىمە وتكىزىلەدى. ءبىر ءماتىندى الىپ ءمۇعالىم داۋىستاپ وقىپ بەرەدى. ودان كەيىن قىسقاشا تۇسىنىك بەرىلەدى. ءبىر جۇمادان كەيىن وقۋشىلاردىڭ شاماسى كەلەتىندەي كىتاپتاردى بەلگىلەپ، اڭگىمە وتكىزىپ، تاپسىرما بەرىلەدى.
كىتاپتىڭ كولەمى 8 بەتتەن 30 بەتكە دەيىن بولۋى مۇمكىن، مىندەتتى تۇردە ۇلكەن فورماتتى بولۋى كەرەك.
وقۋ جىلىنىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا وقىلعان اڭگىمە، ەرتەگى، ولەڭنىڭ اتى مەن اۆتورى سول شىعارمانى وقىپ بولعاننان كەيىن تانىستىرعان ءجون. الدىمەن وقۋشىلارعا مىناداي سۇراقتار قويىلادى:
- بالالار، سەندەردىڭ قىزىعىپ تىڭداعان اڭگىمەلەرىڭدى كىم جازعان؟
- ول جازۋشىنى ەستەرىڭدە ساقتادىڭدار ما؟
اۆتوردىڭ كىتاپتارىن تاعى دا وقىعىلارىڭ كەلسە، جازۋشىنىڭ، اقىننىڭ اتى - ءجونىن ۇمىتپاي ءبىلىپ الىڭدار دەپ ەسكەرتەمىز. بالالار كىتاپتى كىم جازعانىن ايتادى.
سىنىپتان تىس وقۋدىڭ ءادىس - تاسىلدەرىنە توقتالايىق.
وقىلاتىن ەرتەگى، اڭگىمە، ولەڭدى الدىمەن ءمۇعالىم وقيدى. ءار سوزگە دۇرىس ەكپىن ءتۇسىرىپ، تىنىس بەلگىلەرىنە توقتاپ، دۇرىس وقۋعا باعىت بەرەمىز.. ءماتىن وقىلىپ بولعان سوڭ، ونداعى ءار ءسوزدىڭ وقۋشىعا تۇسىنىكتى، تۇسىنىكسىزدىگىن تەكسەرىپ بايقايمىز. ماتىندەگى ءسوز، ءسوز تىركەستەرىن دۇرىس ۇعاتىن بولسا، وندا وقۋشى ءماتىن مازمۇنىن تۇتاس تۇسىنەدى دەۋگە بولادى. ەگەردە ءماتىن ىشىندەگى بىرنەشە ءسوزدىڭ نە ەكەنىن، ماعىناسىن تۇسىنبەيتىن بولسا، كۇنى بۇرىن دايىندالعان ساباق كورنەكىلىگىن، سۋرەتتەردى پايدالانىپ ماعىناسىن اشۋعا كومەك بەرۋ ەسكەرىلەدى. سونداي - اق، سول سوزدەردى كىرىكتىرىپ سويلەم قۇراتۋ ءتيىمدى.
بالالارعا الىپپە وقۋلىعىندا بەرىلگەن «بارىنەن دە جاقسى» دەگەن ءماتىندى وقىتىپ كورەيىك.
مىسالى:
ءبىر كىشكەنتاي قىز توپتى ادامنىڭ ورتاسىندا شەشەسىنەن اداسىپ قالىپتى. ول شەشەسىن ىزدەپ تابا الماعان سوڭ باقىرىپ جىلاپتى. ونى كورگەن ادامدار جۇباتىپ: - سەن جىلاما، ءبىز سەنى ءقازىر شەشەڭە اپارامىز. سەنىڭ شەشەڭ قانداي ادام ەدى؟ - دەپ سۇراپتى. سوندا قىز جىلاپ تۇرىپ: - ءسىز بىلمەيتىن بە ەدىڭىز، مەنىڭ شەشەم ەڭ جاقسى ادام!؟ ول بارىنەن دە جاقسى، - دەپ جاۋاپ بەرىپتى.
ەڭ اۋەلى مانەرلەپ وقىپ شىعامىز. سونان كەيىن 2 - 3 وقۋشى وقيدى. وقۋشىلاردىڭ قاتە وقىعان سوزدەرىنە تۇزەتۋ جاساپ، بىرنەشە رەت وقيمىز. مىسالى، ماتىندەگى «كىشكەنتاي، باقىرىپ، جۇباتىپ» دەگەن سوزدەردى دۇرىستاپ ايتا المايتىندارى بايقالادى. ءماتىن مازمۇنىنا بايلانىستى سۇراقتار مەن تاپسىرمالار بەرىلەدى:
1. كىشكەنتاي قىز كىمنەن اداسىپ قالدى؟
2. قايدا اداسىپ قالدى؟
3. قىز قانداي ەدى؟
4. قىز نە ىستەدى؟
5. قىزدى كىمدەر جۇباتتى؟
6. ولار قىزدان نەنى سۇرادى؟
7. قىز نە دەپ جاۋاپ بەردى؟
بالالاردان تولىق جاۋاپ الۋ ەسكەرىلەدى.
1. كىشكەنتاي قىز شەشەسىنەن اداسىپ قالدى.
2. قىز كوشەدە اداسىپ قالدى.
3. قىز كىشكەنتاي ەدى.
4. قىز باقىرىپ جىلادى.
5. قىزدى كورگەن ادامدار جۇباتتى.
6. ولار قىزدان - اناڭ قانداي ادام؟- دەپ سۇرادى.
7. قىز مەنىڭ شەشەم ەڭ جاقسى ادام،- دەپ جاۋاپ بەردى.
ءماتىن مازمۇنىن تۇسىنۋدە سۇراقتارعا دۇرىس جاۋاپ بەرۋدىڭ ۇلكەن تيىمدىلىگى بار، سونداي - اق سۇراق تا دۇرىس قويىلۋى قاجەت.
وقۋ جىلىنىڭ ەكىنشى جارتىسىندا وقۋشىلاردىڭ الدىنا بىرتە - بىرتە كۇردەلى كىتاپتار قويىلادى.
10 - 15 قاڭتاردان باستاپ ساباق كەستەسىنە سىنىپتان تىس وقۋ ساباعى كىرگىزىلەدى.
ەكىنشى جارتىجىلدىقتا وقىلاتىن كىتاپتار تاڭداپ الىنادى. وقىلاتىن كىتاپتاردىڭ، شىعارمانىڭ مازمۇنىن سالىستىرۋ نەمەسە جاقسى، جامان جاقتارىن بايقاتقان دا دۇرىس.
وقۋشىنىڭ بۇل كەزەڭدە دە وقۋ شاپشاڭدىعىن جەتىلدىرۋ جانە ءتۇسىنىپ وقۋ باستى ماقساتىمىز بولادى. ءمۇعالىمنىڭ دۇرىس، مانەرلەپ وقۋىنا بالا ەلىكتەپ قىزىعادى. سولاي وقۋعا كوپ جاتتىقتىرۋ قاجەت.
وقۋشى العاشقى كەزدە دۇرىس وقۋعا قينالادى. ءبىراق ءمۇعالىمنىڭ شەبەر وقۋىنا ولار زەر سالىپ تىڭدايدى. بالانى قىزىقتىرىپ، دۇرىس وقىتۋ مۇعالىمگە بايلانىستى. وقۋ تەك ءمۇعالىمنىڭ باقىلاۋىمەن ىسكە اسادى.
وقۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن ۇيدە وقۋىن تالاپ ەتۋگە بولمايدى، ءوز ەركىمەن وتىرىپ وقۋىنا قىزىعۋشىلىق تۋدىرۋ كەرەك. ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىسىن ەرىكسىز، جەكىرىپ كىتاپ وقىتساق بالانىڭ كىتاپقا دەگەن كوزقاراسىن وزگەرتىپ الۋىمىز مۇمكىن. ءوز ەركىمەن كىتاپ وقۋ - وتە كۇردەلى پروسەسس. ءبىرىنشى جىلى مۇنداي پروسەسس تەك سىنىپتا، ءمۇعالىمنىڭ باقىلاۋىمەن عانا جەتىستىكتەرگە جەتۋى مۇمكىن.
وقۋ جىلىنىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ءار ساباقتا جاڭا كىتاپتارمەن تانىستىرىلادى. الدىمەن وقۋشى كىتاپتاعى وزىنە ۇنايتىن ماتىندەردى، تاقىرىپتاردى تاۋىپ، تىڭداپ الادى. وسى تاقىرىپتاعى وقۋدا كەزدەسكەن قيىنشىلىقتاردى ءمۇعالىم بايقاپ، جول كورسەتىپ وتىرادى. كەيدە وقۋشى قينالىپ، كىتاپتى وقىعىسى كەلمەي كىتاپتى تاستاپ كەتەتىن جاعدايلار دا بولادى. سوندىقتان ءار وقۋشىنىڭ جەكە مۇمكىنشىلىگى دە ەسكەرىلەدى. ناشار وقيتىن وقۋشىلارعا جەڭىل ماتىندەر، جاقسى وقيتىندارعا قوسىمشا ماتىندەر بەرىلەدى.
وقۋ تەحنيكاسىن جاڭا ۇيرەنىپ جۇرگەن وقۋشىعا كىتاپتىڭ اتىن، اۆتورىن، ونداعى سۋرەتتەردى قاراپ مازمۇنى نە تۋرالى ەكەنىن ايتقىزۋ دا پايدالى. جاقسى دايىندىقتاعى وقۋشىعا ءماتىننىڭ 1 - 2 ابزاسىن وقۋعا، قالعان بولىمدەرىن وتە جاقسى وقيتىن وقۋشىعا وقىتۋ دا ءتيىمدى. سودان كەيىن ءماتىن مازمۇنى سۇراقتار قويۋ ارقىلى مەڭگەرتىلەدى. ساباقتا 10 - 12 مينۋت وقۋشى وزدىگىنەن كىتاپتى وقىپ، بەلگىلى ءبىر تۇسىنىك الۋعا ىنتالانۋى كەرەك.
قورىتا كەلگەندە، ءمۇعالىم سىنىپتان تىس وقۋدى باسقارۋشى عانا ەمەس، بالالاردى دۇرىس وقۋعا باعىت بەرىپ، قاتەسىن تۇزەتۋشى دە.
ءبىرىنشى قىركۇيەكتە التى جاسار كىشكەنتاي ءبۇلدىرشىن العاش رەت مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاپ، تەك جەتكىنشەك ۋاقىتىندا عانا مەكتەپپەن قوشتاسادى. الدا ۇزاق تا قيىن وقۋ جىلدارىندا بالاعا قۋانىش سىيلاۋ وتە ماڭىزدى. سول، قۋانىشتى تەك كىتاپ قانا سىيلاي الادى دەۋگە بولادى.
ءار ادامنىڭ ومىرىندە، قوعامدا كىتاپتىڭ ماڭىزى وتە زور.
بالا كىتاپپەن مەكتەپكە كەلگەن كۇننەن باستاپ تانىسادى.
كىتاپ بولاشاقتى وتكەن ومىرمەن بايلانىستىرادى. كىتاپ - ءومىردى اشۋ كىلتى، جاقسىلىق پەن جاماندىقتى اجىراتۋ كىلتى.
سىنىپتان تىس وقۋ ءبىرىنشى وقۋ اپتاسىنان باستاپ ساۋات اشۋ مەن انا ءتىلى ساباعىمەن قاتار جۇرەدى، بالالاردى ۇلكەن ادەبيەت ومىرىمەن تانىستىرادى، بالانىڭ ءوز ەركىمەن وقۋىن قالىپتاستىرادى.
ءبىرىنشى سىنىپتا ساباقتان تىس وقۋ مىناداي ەكى كەزەڭدە ىسكە اسىرىلادى: ءبىرى العاشقى وقۋ جىلىنىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا دايىندىق جۇرگىزىلەدى. ياعني، ءبىرىنشى قىركۇيەكتەن 10 - 15 قاڭتارعا دەيىنگى كەزەڭ. ەكىنشىسى، 10 - 15 قاڭتاردان 25 مامىرعا دەيىنگى كەزەڭ. ءبىرىنشى سىنىپ باعدارلاماسىندا بۇل كەزەڭدەردە وقۋشىعا ءبىلىم بەرۋ جولدارى انىق كورسەتىلگەن. سىنىپتان تىس وقۋ دايىندىق كەزەڭىندە 20 - 25 مينۋتقا سوزىلۋى مۇمكىن.
سىنىپتان تىس وقۋدى ءمۇعالىم ۇيىمداستىرادى. سونىڭ ءبىرى «سىنىپتان تىس وقۋ» ساباعى.
ءۇي - ءىشى، اتا - اناسىنىڭ كومەگىمەن سىنىپتان تىس وقۋعا دايىندىق جاسالادى. العاشقى جارتىجىلدىقتا بالالار ءوز بەتىنشە وقي المايدى، تەك ءمۇعالىمنىڭ وقىعانىن ەستىپ، تىڭدايدى. مىسالى: ەرتەگى، قىزىق اڭگىمە، ولەڭ ۇزىندىلەرى، تاقپاق، ت. ب.
وقۋ جىلىنىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا الىپپە كەزەڭىندە سىنىپتان تىس وقۋدى بىلايشا جوسپارلايمىز. وقۋ جونىندە قىسقاشا تۇسىنىك بەرىپ، اڭگىمە وتكىزىلەدى. ءبىر ءماتىندى الىپ ءمۇعالىم داۋىستاپ وقىپ بەرەدى. ودان كەيىن قىسقاشا تۇسىنىك بەرىلەدى. ءبىر جۇمادان كەيىن وقۋشىلاردىڭ شاماسى كەلەتىندەي كىتاپتاردى بەلگىلەپ، اڭگىمە وتكىزىپ، تاپسىرما بەرىلەدى.
كىتاپتىڭ كولەمى 8 بەتتەن 30 بەتكە دەيىن بولۋى مۇمكىن، مىندەتتى تۇردە ۇلكەن فورماتتى بولۋى كەرەك.
وقۋ جىلىنىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا وقىلعان اڭگىمە، ەرتەگى، ولەڭنىڭ اتى مەن اۆتورى سول شىعارمانى وقىپ بولعاننان كەيىن تانىستىرعان ءجون. الدىمەن وقۋشىلارعا مىناداي سۇراقتار قويىلادى:
- بالالار، سەندەردىڭ قىزىعىپ تىڭداعان اڭگىمەلەرىڭدى كىم جازعان؟
- ول جازۋشىنى ەستەرىڭدە ساقتادىڭدار ما؟
اۆتوردىڭ كىتاپتارىن تاعى دا وقىعىلارىڭ كەلسە، جازۋشىنىڭ، اقىننىڭ اتى - ءجونىن ۇمىتپاي ءبىلىپ الىڭدار دەپ ەسكەرتەمىز. بالالار كىتاپتى كىم جازعانىن ايتادى.
سىنىپتان تىس وقۋدىڭ ءادىس - تاسىلدەرىنە توقتالايىق.
وقىلاتىن ەرتەگى، اڭگىمە، ولەڭدى الدىمەن ءمۇعالىم وقيدى. ءار سوزگە دۇرىس ەكپىن ءتۇسىرىپ، تىنىس بەلگىلەرىنە توقتاپ، دۇرىس وقۋعا باعىت بەرەمىز.. ءماتىن وقىلىپ بولعان سوڭ، ونداعى ءار ءسوزدىڭ وقۋشىعا تۇسىنىكتى، تۇسىنىكسىزدىگىن تەكسەرىپ بايقايمىز. ماتىندەگى ءسوز، ءسوز تىركەستەرىن دۇرىس ۇعاتىن بولسا، وندا وقۋشى ءماتىن مازمۇنىن تۇتاس تۇسىنەدى دەۋگە بولادى. ەگەردە ءماتىن ىشىندەگى بىرنەشە ءسوزدىڭ نە ەكەنىن، ماعىناسىن تۇسىنبەيتىن بولسا، كۇنى بۇرىن دايىندالعان ساباق كورنەكىلىگىن، سۋرەتتەردى پايدالانىپ ماعىناسىن اشۋعا كومەك بەرۋ ەسكەرىلەدى. سونداي - اق، سول سوزدەردى كىرىكتىرىپ سويلەم قۇراتۋ ءتيىمدى.
بالالارعا الىپپە وقۋلىعىندا بەرىلگەن «بارىنەن دە جاقسى» دەگەن ءماتىندى وقىتىپ كورەيىك.
مىسالى:
ءبىر كىشكەنتاي قىز توپتى ادامنىڭ ورتاسىندا شەشەسىنەن اداسىپ قالىپتى. ول شەشەسىن ىزدەپ تابا الماعان سوڭ باقىرىپ جىلاپتى. ونى كورگەن ادامدار جۇباتىپ: - سەن جىلاما، ءبىز سەنى ءقازىر شەشەڭە اپارامىز. سەنىڭ شەشەڭ قانداي ادام ەدى؟ - دەپ سۇراپتى. سوندا قىز جىلاپ تۇرىپ: - ءسىز بىلمەيتىن بە ەدىڭىز، مەنىڭ شەشەم ەڭ جاقسى ادام!؟ ول بارىنەن دە جاقسى، - دەپ جاۋاپ بەرىپتى.
ەڭ اۋەلى مانەرلەپ وقىپ شىعامىز. سونان كەيىن 2 - 3 وقۋشى وقيدى. وقۋشىلاردىڭ قاتە وقىعان سوزدەرىنە تۇزەتۋ جاساپ، بىرنەشە رەت وقيمىز. مىسالى، ماتىندەگى «كىشكەنتاي، باقىرىپ، جۇباتىپ» دەگەن سوزدەردى دۇرىستاپ ايتا المايتىندارى بايقالادى. ءماتىن مازمۇنىنا بايلانىستى سۇراقتار مەن تاپسىرمالار بەرىلەدى:
1. كىشكەنتاي قىز كىمنەن اداسىپ قالدى؟
2. قايدا اداسىپ قالدى؟
3. قىز قانداي ەدى؟
4. قىز نە ىستەدى؟
5. قىزدى كىمدەر جۇباتتى؟
6. ولار قىزدان نەنى سۇرادى؟
7. قىز نە دەپ جاۋاپ بەردى؟
بالالاردان تولىق جاۋاپ الۋ ەسكەرىلەدى.
1. كىشكەنتاي قىز شەشەسىنەن اداسىپ قالدى.
2. قىز كوشەدە اداسىپ قالدى.
3. قىز كىشكەنتاي ەدى.
4. قىز باقىرىپ جىلادى.
5. قىزدى كورگەن ادامدار جۇباتتى.
6. ولار قىزدان - اناڭ قانداي ادام؟- دەپ سۇرادى.
7. قىز مەنىڭ شەشەم ەڭ جاقسى ادام،- دەپ جاۋاپ بەردى.
ءماتىن مازمۇنىن تۇسىنۋدە سۇراقتارعا دۇرىس جاۋاپ بەرۋدىڭ ۇلكەن تيىمدىلىگى بار، سونداي - اق سۇراق تا دۇرىس قويىلۋى قاجەت.
وقۋ جىلىنىڭ ەكىنشى جارتىسىندا وقۋشىلاردىڭ الدىنا بىرتە - بىرتە كۇردەلى كىتاپتار قويىلادى.
10 - 15 قاڭتاردان باستاپ ساباق كەستەسىنە سىنىپتان تىس وقۋ ساباعى كىرگىزىلەدى.
ەكىنشى جارتىجىلدىقتا وقىلاتىن كىتاپتار تاڭداپ الىنادى. وقىلاتىن كىتاپتاردىڭ، شىعارمانىڭ مازمۇنىن سالىستىرۋ نەمەسە جاقسى، جامان جاقتارىن بايقاتقان دا دۇرىس.
وقۋشىنىڭ بۇل كەزەڭدە دە وقۋ شاپشاڭدىعىن جەتىلدىرۋ جانە ءتۇسىنىپ وقۋ باستى ماقساتىمىز بولادى. ءمۇعالىمنىڭ دۇرىس، مانەرلەپ وقۋىنا بالا ەلىكتەپ قىزىعادى. سولاي وقۋعا كوپ جاتتىقتىرۋ قاجەت.
وقۋشى العاشقى كەزدە دۇرىس وقۋعا قينالادى. ءبىراق ءمۇعالىمنىڭ شەبەر وقۋىنا ولار زەر سالىپ تىڭدايدى. بالانى قىزىقتىرىپ، دۇرىس وقىتۋ مۇعالىمگە بايلانىستى. وقۋ تەك ءمۇعالىمنىڭ باقىلاۋىمەن ىسكە اسادى.
وقۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن ۇيدە وقۋىن تالاپ ەتۋگە بولمايدى، ءوز ەركىمەن وتىرىپ وقۋىنا قىزىعۋشىلىق تۋدىرۋ كەرەك. ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىسىن ەرىكسىز، جەكىرىپ كىتاپ وقىتساق بالانىڭ كىتاپقا دەگەن كوزقاراسىن وزگەرتىپ الۋىمىز مۇمكىن. ءوز ەركىمەن كىتاپ وقۋ - وتە كۇردەلى پروسەسس. ءبىرىنشى جىلى مۇنداي پروسەسس تەك سىنىپتا، ءمۇعالىمنىڭ باقىلاۋىمەن عانا جەتىستىكتەرگە جەتۋى مۇمكىن.
وقۋ جىلىنىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ءار ساباقتا جاڭا كىتاپتارمەن تانىستىرىلادى. الدىمەن وقۋشى كىتاپتاعى وزىنە ۇنايتىن ماتىندەردى، تاقىرىپتاردى تاۋىپ، تىڭداپ الادى. وسى تاقىرىپتاعى وقۋدا كەزدەسكەن قيىنشىلىقتاردى ءمۇعالىم بايقاپ، جول كورسەتىپ وتىرادى. كەيدە وقۋشى قينالىپ، كىتاپتى وقىعىسى كەلمەي كىتاپتى تاستاپ كەتەتىن جاعدايلار دا بولادى. سوندىقتان ءار وقۋشىنىڭ جەكە مۇمكىنشىلىگى دە ەسكەرىلەدى. ناشار وقيتىن وقۋشىلارعا جەڭىل ماتىندەر، جاقسى وقيتىندارعا قوسىمشا ماتىندەر بەرىلەدى.
وقۋ تەحنيكاسىن جاڭا ۇيرەنىپ جۇرگەن وقۋشىعا كىتاپتىڭ اتىن، اۆتورىن، ونداعى سۋرەتتەردى قاراپ مازمۇنى نە تۋرالى ەكەنىن ايتقىزۋ دا پايدالى. جاقسى دايىندىقتاعى وقۋشىعا ءماتىننىڭ 1 - 2 ابزاسىن وقۋعا، قالعان بولىمدەرىن وتە جاقسى وقيتىن وقۋشىعا وقىتۋ دا ءتيىمدى. سودان كەيىن ءماتىن مازمۇنى سۇراقتار قويۋ ارقىلى مەڭگەرتىلەدى. ساباقتا 10 - 12 مينۋت وقۋشى وزدىگىنەن كىتاپتى وقىپ، بەلگىلى ءبىر تۇسىنىك الۋعا ىنتالانۋى كەرەك.
قورىتا كەلگەندە، ءمۇعالىم سىنىپتان تىس وقۋدى باسقارۋشى عانا ەمەس، بالالاردى دۇرىس وقۋعا باعىت بەرىپ، قاتەسىن تۇزەتۋشى دە.