سىيلاستىققا سەبەپ كوپ. تۋعان – تۋىسقاندار.
تاقىرىبى: سىيلاستىققا سەبەپ كوپ. تۋعان – تۋىسقاندار.
ب/م: ءماتىننىڭ مازمۇنىن تانىستىرا وتىرىپ، قوناققا شاقىرۋدىڭ سەبەپتەرى تۋرالى جانە تۋىستىق قاتىناستار، تۋىستىق اتاۋلار جايلى تۇسىنىك بەرۋ.
د/م: وقۋشىلاردىڭ تۋىسقاندارعا دەگەن مەيىرىمدىلىك قاسيەتتەرىن اڭگىمەلەۋ، ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
ت\م قازاق حالقىنىڭ ادەت - عۇرپىن ساقتاۋعا، ۇلكەندى، كىشىنى سىيلاۋعا، قوناقجايلىققا، ەڭبەكقورلىققا، سىيلاستىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، ساحنالاۋ.
كورنەكىلىگى: تىرەك – سىزبالار، مازمۇندى سۋرەتتەر، پلاكاتقا
جازىلعان سوزدەر، ماقال – ماتەلدەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) پسيحولوگيالىق دايىندىق.
امانسىڭ با، دوستارىم،
امانسىزدار ما، قوناقتار،
ساباعىمىزدى سىيلاستىقپەن باستايىق
جاماندىقتى تاستايىق.
كوڭىل – كۇيىمىز جاقسى بولسا،
كوڭىلدى وتىرىپ ساباعىمىزدى باستايىق.
2. ءۇي تاپسىرماسى.
4 - سىنىپ. شىعارما «وتباسى» تۋرالى.
3 - سىنىپ. قوناقجاي.
ءار وقۋشىعا سوزدەر بەرىلەدى، ءار ءسوزدىڭ
ماعىناسى اشىلىپ تۇسىندىرىلەدى.
«ءىلتيپات، مەيماندوس، قوناقجاي».
4 - سىنىپ. كارتوچكامەن جۇمىس.
3 - سىنىپ. وتكەن تاقىرىپتى قايتالاۋ ماقساتىندا.
قوناق تۇرلەرىن اتاپ كورەيىك.
ارنايى قوناق
قۇدايى قوناق
قىدىرما قوناق
ارنايى قوناق – دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟ ارنايى قوناق دەگەنىمىز ارنايى شاقىرىلادى.
قۇدايى قوناق – اياق استىنان كەلگەن قوناقتى ايتادى. مىسالى: جولاۋشىلار.
قىدىرما قوناق – قىدىرىپ، اڭدىپ ءجۇرىپ كەلگەن قوناق.
3. جاڭا ساباق.
ءمۇعالىمنىڭ تۇسىندىرمەسى.
بۇگىنگى جاڭا تاقىرىبىمىز
3 - سىنىپتا: سىيلاستىققا سەبەپ كوپ
4 - سىنىپتا: تۋعان - تۋىسقاندار.
تۋعان - تۋىسقانداردىڭ اراسىندا سىيلاستىق بولۋ كەرەك. ولاي بولسا بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىز ءبىر – بىرىمەن تىعىز بايلانىستا بولىپ تۇر. سىيلاستىقتىڭ ءوزى ادەپتىلىكتەن، اماندىقتان باستالادى. مىنا تىرەك – سىزبا ارقىلى سىيلاستىقتىڭ سەبەپتەرىنە توقتالايىق.
1) قۇدا ءتۇسۋ، قىز ۇزاتۋ، كەلىن ءتۇسىرۋ – مۇنىڭ ءبارى وسكەلەڭ جاستاردىڭ جاڭا وتباسىن قۇرۋىنا تىلەكتەستىك بىلدىرەدى. بەرىك شاڭىراق، باقىتتى بوساعا تىلەيدى.
2) داستارحان تىرلىگى – قوناققا شاقىرۋدىڭ سەبەبى كوپ. سولاردىڭ ءبىرى سوعىم باسىنان شاقىرۋ، قىستىڭ سوعىمىنان ءدام تاتقىزۋ.
3) بالاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك – شىلدەحانا، بەسىككە سالۋ، تۇساۋ كەسۋ، اتقا مىنگىزۋ، ءتىلاشار. مۇنىڭ ءبارى بالاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك.
ولاي بولسا وسى تويلارعا ياعني قوناققا كىمدەر كەلەدى؟ كورشىلەر، اۋىل ادامدارى، تۋعان – تۋىسقاندار. ەندەشە بالالار تۋعان – تۋىسقانداردىڭ ءوزى بىرنەشە تۇرگە بولىنەدى. تۋىسقانداردىڭ ىشىندە ادامنىڭ ءۇش جۇرتى بولادى. ءار جۇرتقا جەكە توقتالىپ، وقۋشىلارعا تۇسىنىك بەرۋ.
ءۇش جۇرت
ناعاشى جۇرتى
ءوز جۇرتى
قايىن جۇرتى
4) سەرگىتۋ ءساتى:
«قازاقتىڭ داستارحانى».
ەي مەنىڭ اسقار تاۋىم،
قازاقى داستارحانىم
بەرەكە ىرىس قۇتىم
اق قاينار باستاۋلارىم
5) وقۋلىقپەن جۇمىس: تىزبەكتەپ وقىتۋ.
6) ويىن: «جامبى اتۋ بىلەسىڭ بە؟» «جالعاسىن تاۋىپ كورەسىڭ بە» اتتى ويىنىن وينايمىز.
بۇل ويىننىڭ ماقساتى ماقال – ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ.
اتا – بالانىڭ قورعانى.
تاتۋلىق – تابىلماس باقىت.
اناعا قۇرمەت – بالاعا مىندەت.
اكەگە قاراپ – ۇل ءوسىر.
شەشەگە قاراپ – قىز ءوسىر.
7) سالت – ءداستۇر.
قازاقتىڭ بىرنەشە سالت داستۇرلەرى بار. ءار سالت – ءداستۇر تۋرالى وقۋشىلارعا جەكە تۇسىنىك بەرە وتىرىپ، سونىڭ ىشىندە تۇساۋ كەسۋ ءداستۇرىن ساحنالىق كورىنىس رەتىندە قويۋ.
8) قورىتىندىلاۋ. كارتوچكامەن جۇمىس.
9) ۇيگە تاپسىرما. ءماتىندى وقۋ. «تۋعان — تۋىسقاندار» تۋرالى
شىعارما جازىپ كەلۋ.
10) باعالاۋ.
ب/م: ءماتىننىڭ مازمۇنىن تانىستىرا وتىرىپ، قوناققا شاقىرۋدىڭ سەبەپتەرى تۋرالى جانە تۋىستىق قاتىناستار، تۋىستىق اتاۋلار جايلى تۇسىنىك بەرۋ.
د/م: وقۋشىلاردىڭ تۋىسقاندارعا دەگەن مەيىرىمدىلىك قاسيەتتەرىن اڭگىمەلەۋ، ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
ت\م قازاق حالقىنىڭ ادەت - عۇرپىن ساقتاۋعا، ۇلكەندى، كىشىنى سىيلاۋعا، قوناقجايلىققا، ەڭبەكقورلىققا، سىيلاستىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، ساحنالاۋ.
كورنەكىلىگى: تىرەك – سىزبالار، مازمۇندى سۋرەتتەر، پلاكاتقا
جازىلعان سوزدەر، ماقال – ماتەلدەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) پسيحولوگيالىق دايىندىق.
امانسىڭ با، دوستارىم،
امانسىزدار ما، قوناقتار،
ساباعىمىزدى سىيلاستىقپەن باستايىق
جاماندىقتى تاستايىق.
كوڭىل – كۇيىمىز جاقسى بولسا،
كوڭىلدى وتىرىپ ساباعىمىزدى باستايىق.
2. ءۇي تاپسىرماسى.
4 - سىنىپ. شىعارما «وتباسى» تۋرالى.
3 - سىنىپ. قوناقجاي.
ءار وقۋشىعا سوزدەر بەرىلەدى، ءار ءسوزدىڭ
ماعىناسى اشىلىپ تۇسىندىرىلەدى.
«ءىلتيپات، مەيماندوس، قوناقجاي».
4 - سىنىپ. كارتوچكامەن جۇمىس.
3 - سىنىپ. وتكەن تاقىرىپتى قايتالاۋ ماقساتىندا.
قوناق تۇرلەرىن اتاپ كورەيىك.
ارنايى قوناق
قۇدايى قوناق
قىدىرما قوناق
ارنايى قوناق – دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟ ارنايى قوناق دەگەنىمىز ارنايى شاقىرىلادى.
قۇدايى قوناق – اياق استىنان كەلگەن قوناقتى ايتادى. مىسالى: جولاۋشىلار.
قىدىرما قوناق – قىدىرىپ، اڭدىپ ءجۇرىپ كەلگەن قوناق.
3. جاڭا ساباق.
ءمۇعالىمنىڭ تۇسىندىرمەسى.
بۇگىنگى جاڭا تاقىرىبىمىز
3 - سىنىپتا: سىيلاستىققا سەبەپ كوپ
4 - سىنىپتا: تۋعان - تۋىسقاندار.
تۋعان - تۋىسقانداردىڭ اراسىندا سىيلاستىق بولۋ كەرەك. ولاي بولسا بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىز ءبىر – بىرىمەن تىعىز بايلانىستا بولىپ تۇر. سىيلاستىقتىڭ ءوزى ادەپتىلىكتەن، اماندىقتان باستالادى. مىنا تىرەك – سىزبا ارقىلى سىيلاستىقتىڭ سەبەپتەرىنە توقتالايىق.
1) قۇدا ءتۇسۋ، قىز ۇزاتۋ، كەلىن ءتۇسىرۋ – مۇنىڭ ءبارى وسكەلەڭ جاستاردىڭ جاڭا وتباسىن قۇرۋىنا تىلەكتەستىك بىلدىرەدى. بەرىك شاڭىراق، باقىتتى بوساعا تىلەيدى.
2) داستارحان تىرلىگى – قوناققا شاقىرۋدىڭ سەبەبى كوپ. سولاردىڭ ءبىرى سوعىم باسىنان شاقىرۋ، قىستىڭ سوعىمىنان ءدام تاتقىزۋ.
3) بالاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك – شىلدەحانا، بەسىككە سالۋ، تۇساۋ كەسۋ، اتقا مىنگىزۋ، ءتىلاشار. مۇنىڭ ءبارى بالاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك.
ولاي بولسا وسى تويلارعا ياعني قوناققا كىمدەر كەلەدى؟ كورشىلەر، اۋىل ادامدارى، تۋعان – تۋىسقاندار. ەندەشە بالالار تۋعان – تۋىسقانداردىڭ ءوزى بىرنەشە تۇرگە بولىنەدى. تۋىسقانداردىڭ ىشىندە ادامنىڭ ءۇش جۇرتى بولادى. ءار جۇرتقا جەكە توقتالىپ، وقۋشىلارعا تۇسىنىك بەرۋ.
ءۇش جۇرت
ناعاشى جۇرتى
ءوز جۇرتى
قايىن جۇرتى
4) سەرگىتۋ ءساتى:
«قازاقتىڭ داستارحانى».
ەي مەنىڭ اسقار تاۋىم،
قازاقى داستارحانىم
بەرەكە ىرىس قۇتىم
اق قاينار باستاۋلارىم
5) وقۋلىقپەن جۇمىس: تىزبەكتەپ وقىتۋ.
6) ويىن: «جامبى اتۋ بىلەسىڭ بە؟» «جالعاسىن تاۋىپ كورەسىڭ بە» اتتى ويىنىن وينايمىز.
بۇل ويىننىڭ ماقساتى ماقال – ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ.
اتا – بالانىڭ قورعانى.
تاتۋلىق – تابىلماس باقىت.
اناعا قۇرمەت – بالاعا مىندەت.
اكەگە قاراپ – ۇل ءوسىر.
شەشەگە قاراپ – قىز ءوسىر.
7) سالت – ءداستۇر.
قازاقتىڭ بىرنەشە سالت داستۇرلەرى بار. ءار سالت – ءداستۇر تۋرالى وقۋشىلارعا جەكە تۇسىنىك بەرە وتىرىپ، سونىڭ ىشىندە تۇساۋ كەسۋ ءداستۇرىن ساحنالىق كورىنىس رەتىندە قويۋ.
8) قورىتىندىلاۋ. كارتوچكامەن جۇمىس.
9) ۇيگە تاپسىرما. ءماتىندى وقۋ. «تۋعان — تۋىسقاندار» تۋرالى
شىعارما جازىپ كەلۋ.
10) باعالاۋ.
You Might Also Like
