سويلە، شەشەن دومبىرا! اڭىز كۇي «اقساق قۇلان»
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «سويلە، شەشەن دومبىرا!» اڭىز كۇي «اقساق قۇلان»
ماقساتى: وقۋشىلارعا «اقساق قۇلان» كۇيىنىڭ اڭىزى ارقىلى دومبىرا اسپابىنىڭ قۇدىرەتىن جەتكىزۋ. «اگۋگاي، دومبىرا» ءانىن ۇيرەتۋ.
مىندەتتەر:
1. وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قابىلەتىن ارتتىرۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزۋگە جەتەلەۋ، ەسكە ساقتاۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ، كۇي ءتىلىن ۇعىنا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. مۋزىكانى تۇسىنۋگە باۋلۋ، ۇلتتىق ونەردى قاستەرلەۋگە، جان - جانۋارلارعا قاستاندىق جاساماۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
وقىتۋ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، پروبلەمالىق
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
III. ءبىلىمدى جان – جاقتى تەكسەرۋ
IV. جاڭا ساباق
V. ءان ۇيرەتۋ
VI. ءبىلىمدى بەكىتۋ
VII. قورىتىندىلاۋ
VIII. ۇيگە تاپسىرما
IX. باعالاۋ
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: امانداسۋ. وقۋشىلارمەن امانداسۋ. ولاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ. بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىزدى جاقسى كوڭىل – كۇيمەن وتكىزەيىك -. بۇل ساباقتا ءبىز سەندەرمەن ءان دە ورىندايمىز، مۋزىكا دا تىڭدايمىز، دومبىرا دا شەرتەمىز. ەڭ الدىمەن بالالار، داۋىس اپپاراتىن شىنىقتىرىپ، ءتۇرلى جاتتىعۋلار جاساپ الايىق.
ءىى. ۆوكال: داۋىس جاتتىعۋى. 1. «جاڭعىرىق»
3. ا - ا - ا، جاسا ماڭگى قازاقستان!
(ەڭ الدىمەن ءمۇعالىم، سودان كەيىن وقۋشىلار قايتالايدى) دىبىستاردى 2 - 3 رەت ايتۋ، اۋىزدى دوڭگەلەتە وتىرىپ ايتۋلارىن قاداعالاۋ.
ءىىى. وتكەن ساباقتا ۇيرەنگەن ءاندى قايتالاپ بەكىتۋ. (ءۇزىندى)
ا)- بالالار ءبىز سەندەرمەن وتكەن ساباقتا قانداي ءان ۇيرەندىك؟
- ول ءان نە تۋرالى ايتىلعان؟
- ال الدىمىزدا قانداي مەرەكە كەلە جاتىر؟ (تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى)
- سەندەر ءوز تۋعان جەرلەرىڭدى سۇيەسىڭدەر مە؟
- ءان قالاي ورىندالادى؟ تەمپى قانداي؟
- ءاندى ايتپاس بۇرىن ءبىز ەڭ الدىمەن مۋزىكاسىن قوسقان كەزدە نە ەستيمىز؟
/كىرىسپە/
- ول كىرىسپە بىزگە نە ءۇشىن كەرەك؟
ءا) – وقۋشى شىعىپ، ءۇزىندىسىن ورىنداپ ەسكە تۇسىرەدى.
«قازاقستان» ءانى ب. بەيسەنوۆا
1. سۇيەم سەنى، جاسىل جايلاۋ، اتا-مەكەنىم،
سۇلۋ كوكشە، الاتاۋدى جىرلاپ وتەمىن.
ق - سى: ا - ا - ا، جاسا، ماڭگى قازاقستان!
ا - ا - ا، جاينا سەن دە استانام!
2. كوك بايراعىڭ كۇلىمدەسىن اركەز بيىكتەن،
تۋعان جەردىڭ توپىراعىن، وتەم ءسۇيىپ مەن.
3. حالقىم مەنىڭ كەشسىن دەيمىن ءومىر داۋلەتىن،
باقىت قونعان شاڭىراعىڭ بولسىن ساۋلەتتى
(مۋزىكادان ءۇىندى قوسىپ، وقۋشىلاردىڭ نازارىن كۇيگە اۋدارۋ)
- بالالار، ءبىز سەندەرمەن نە ەستىپ تۇرمىز؟
ءيا، دۇرىس – كۇي. ال قانداي اسپاپپەن ورىندالىپ تۇر؟
ەندەشە، بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا تاقىرىبىمىز،
ءىۇ. جاڭا تاقىرىپ:
«سويلە، شەشەن دومبىرا!» دەپ اتالادى. ال وسى تاقىرىپقا ءبىز ماقسات قويايىقشى، ءبىز بۇل ساباقتا نە ىستەيمىز دەپ ويلايسىڭدار؟
- ءيا، ياعني ءبىز بۇل ساباقتا دومبىرانىڭ سويلەي الاتىنىنا «اقساق قۇلان» كۇيى ارقىلى كوز جەتكىزەمىز. ال، ولاي بولسا مەن سەندەردى «اقساق قۇلان» كۇيىنىڭ شىعۋ تاريحىمەن تانىستىرىپ الايىن:
ا) اڭىزىن ايتۋ
ءا) مۋلتفيلمنەن ءۇزىندى كورسەتىپ، كۇيىن تىڭداتۋ. (بالالارعا مۋزىكا تىڭداۋ ەرەجەلەرىنە ەسكە ءتۇسىرىپ وتىرۋ)
ب) سۇراق - جاۋاپ:
- ال، بالالار، بۇل كۇيدى تىڭداعاندا قانداي اسەر الدىڭدار؟
- بۇل كۇيدى سەندەر بۇرىن ەستىپ پە ەدىڭ دەر، الدە ءمۋلتفيلمدى كورگەن بولارسىڭدار؟
- بالالار، جان - جانۋارلارعا قاستاندىق جاساۋعا بولا ما؟
- نەگە قۇلان حاننىڭ بالاسىن تەۋىپ ءولتىردى؟
- سەندەر تاعى قانداي تيىسۋگە بولمايتىن كيەلى قۇستى بىلەسىڭدەر؟
- بۇل كۇي ارقىلى ءبىز دومبىرانى سويلەي الادى دەپ ايتا الامىز با؟
- ال ەندەشە ءقازىر ءبىز دومبىرانىڭ «بالاڭ ءولدى، جوشى حان...» دەپ ايتىپ تۇرعان جەرلەرىن دومبىراعا قوسىلىپ ايتىپ كورەيىك.
با - لاڭ ءول - ءدى جو - شى حان، با - لاڭ ءول - ءدى جو - شى حان
ۆ) دومبىراعا قوسىپ ورىنداۋ
گ) 1 - 2 وقۋشىمەن كورسەتۋ
ءۇ. جاڭا ءان: «اگۋگاي، دومبىرا» ءانى: ا. قورازبايەۆ
ءسوزى: ت. قاجىبايەۆ
(بالالار، ەندەشە بۇگىنگى جاڭا تاقىرىبىمىزعا سايكەس،
ا. قورازبايەۆتىڭ انىنە جازىلعان «اگۋگاي دومبىرا» ءانىن ۇيرەنەيىك.
1. اسەم اۋەن دالا كەزىپ بارادى،
ارۋ بالقىپ جىگىت تومەن قارادى.
سەلت ەتەرلىك سەزىم كەتتى سەل بولىپ،
دومبرانىڭ، اگۋگاي - اي، كۇي توككەندە شاناعى
2. پەرنە قۋعان سۇيرىك ساۋساق سالالى،
كەيدە جەلىپ، كەيدە ورعىپ شابادى.
سالا قۇلاش شاناعىنان سىڭسىعان
اققۋ ۇشىپ، اگۋگاي - اي، قازدار قايتىپ بارادى.
3. تۇلپارلاردىڭ ءدۇبىر قاققان تۇياعى،
كوكىرەككە سىرلى سارىن قۇيادى.
سىڭعىرلاعان سان مىڭ اۋەن، ياپىر - اۋ
شاناعىنا، اگۋگاي - اي، قالاي عانا سىيادى؟
- كىتاپتىڭ 91 بەتىن اشامىز. سوزدەرىن تالداپ، شۋماقتارىن وقىپ شىعۋ.
- بالالار، بۇل ءان قانداي ىرعاقپەن ورىندالادى؟.
- دۇرىس، سەبەبى ءبىر، ەكى، ءۇش - ءبىر، ەكى، ءۇش دەپ سانالادى.
- شاپالاقپەن كورسەتۋ
- ءمۇعالىم كورسەتىپ ورىندايدى، وقۋشىلار قايتالايدى. (1 - 2 جولىنا كوپ كوڭىل ءبولۋ كەرەك /2 - 3رەت قايتالاپ/)
- ءاندى تولىق ورىنداعاندا بالالار ۆالس ەكپىنىن ورىندارىندا وتىرىپ كەلتىرە ءبىلۋ كەرەك.
ءۇى. قورىتىندى:
- سونىمەن بالالار، بۇگىنگى ساباقتى قورىتىندىلايتىن كەز دە كەلىپ جەتتى.
- ءان ايتۋ ءۇشىن ءبىز دىبىستاردى قالايشا ورىنداۋىمىز كەرەك؟
- تاعى نە كوردىك، نە تىڭدادىق؟
- جان - جانۋارلارعا قورلىق جاساماۋ كەرەك ەكەندىگىن تۇسىنە بىلدىك پە؟
- قازاقتىڭ قاسيەتتى قارا دومبىراسى سويلەي الادى دەگەن شەشىمگە كەلە الامىز با؟
- بۇگىنگى ساباق سەندەرگە ۇنادى ما؟ نەسىمەن ۇنادى؟
ءۇىى. ءۇي تاپسىرماسى: 1. «اگۋگاي دومبىرا» ءانىن جاتتاۋ
2. «اقساق قۇلان» تاقىرىبىنا ارناپ سۋرەت سالىپ كەلۋ.
باعالاۋ
ماقساتى: وقۋشىلارعا «اقساق قۇلان» كۇيىنىڭ اڭىزى ارقىلى دومبىرا اسپابىنىڭ قۇدىرەتىن جەتكىزۋ. «اگۋگاي، دومبىرا» ءانىن ۇيرەتۋ.
مىندەتتەر:
1. وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قابىلەتىن ارتتىرۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزۋگە جەتەلەۋ، ەسكە ساقتاۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ، كۇي ءتىلىن ۇعىنا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. مۋزىكانى تۇسىنۋگە باۋلۋ، ۇلتتىق ونەردى قاستەرلەۋگە، جان - جانۋارلارعا قاستاندىق جاساماۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
وقىتۋ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، پروبلەمالىق
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
III. ءبىلىمدى جان – جاقتى تەكسەرۋ
IV. جاڭا ساباق
V. ءان ۇيرەتۋ
VI. ءبىلىمدى بەكىتۋ
VII. قورىتىندىلاۋ
VIII. ۇيگە تاپسىرما
IX. باعالاۋ
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: امانداسۋ. وقۋشىلارمەن امانداسۋ. ولاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ. بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىزدى جاقسى كوڭىل – كۇيمەن وتكىزەيىك -. بۇل ساباقتا ءبىز سەندەرمەن ءان دە ورىندايمىز، مۋزىكا دا تىڭدايمىز، دومبىرا دا شەرتەمىز. ەڭ الدىمەن بالالار، داۋىس اپپاراتىن شىنىقتىرىپ، ءتۇرلى جاتتىعۋلار جاساپ الايىق.
ءىى. ۆوكال: داۋىس جاتتىعۋى. 1. «جاڭعىرىق»
3. ا - ا - ا، جاسا ماڭگى قازاقستان!
(ەڭ الدىمەن ءمۇعالىم، سودان كەيىن وقۋشىلار قايتالايدى) دىبىستاردى 2 - 3 رەت ايتۋ، اۋىزدى دوڭگەلەتە وتىرىپ ايتۋلارىن قاداعالاۋ.
ءىىى. وتكەن ساباقتا ۇيرەنگەن ءاندى قايتالاپ بەكىتۋ. (ءۇزىندى)
ا)- بالالار ءبىز سەندەرمەن وتكەن ساباقتا قانداي ءان ۇيرەندىك؟
- ول ءان نە تۋرالى ايتىلعان؟
- ال الدىمىزدا قانداي مەرەكە كەلە جاتىر؟ (تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى)
- سەندەر ءوز تۋعان جەرلەرىڭدى سۇيەسىڭدەر مە؟
- ءان قالاي ورىندالادى؟ تەمپى قانداي؟
- ءاندى ايتپاس بۇرىن ءبىز ەڭ الدىمەن مۋزىكاسىن قوسقان كەزدە نە ەستيمىز؟
/كىرىسپە/
- ول كىرىسپە بىزگە نە ءۇشىن كەرەك؟
ءا) – وقۋشى شىعىپ، ءۇزىندىسىن ورىنداپ ەسكە تۇسىرەدى.
«قازاقستان» ءانى ب. بەيسەنوۆا
1. سۇيەم سەنى، جاسىل جايلاۋ، اتا-مەكەنىم،
سۇلۋ كوكشە، الاتاۋدى جىرلاپ وتەمىن.
ق - سى: ا - ا - ا، جاسا، ماڭگى قازاقستان!
ا - ا - ا، جاينا سەن دە استانام!
2. كوك بايراعىڭ كۇلىمدەسىن اركەز بيىكتەن،
تۋعان جەردىڭ توپىراعىن، وتەم ءسۇيىپ مەن.
3. حالقىم مەنىڭ كەشسىن دەيمىن ءومىر داۋلەتىن،
باقىت قونعان شاڭىراعىڭ بولسىن ساۋلەتتى
(مۋزىكادان ءۇىندى قوسىپ، وقۋشىلاردىڭ نازارىن كۇيگە اۋدارۋ)
- بالالار، ءبىز سەندەرمەن نە ەستىپ تۇرمىز؟
ءيا، دۇرىس – كۇي. ال قانداي اسپاپپەن ورىندالىپ تۇر؟
ەندەشە، بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا تاقىرىبىمىز،
ءىۇ. جاڭا تاقىرىپ:
«سويلە، شەشەن دومبىرا!» دەپ اتالادى. ال وسى تاقىرىپقا ءبىز ماقسات قويايىقشى، ءبىز بۇل ساباقتا نە ىستەيمىز دەپ ويلايسىڭدار؟
- ءيا، ياعني ءبىز بۇل ساباقتا دومبىرانىڭ سويلەي الاتىنىنا «اقساق قۇلان» كۇيى ارقىلى كوز جەتكىزەمىز. ال، ولاي بولسا مەن سەندەردى «اقساق قۇلان» كۇيىنىڭ شىعۋ تاريحىمەن تانىستىرىپ الايىن:
ا) اڭىزىن ايتۋ
ءا) مۋلتفيلمنەن ءۇزىندى كورسەتىپ، كۇيىن تىڭداتۋ. (بالالارعا مۋزىكا تىڭداۋ ەرەجەلەرىنە ەسكە ءتۇسىرىپ وتىرۋ)
ب) سۇراق - جاۋاپ:
- ال، بالالار، بۇل كۇيدى تىڭداعاندا قانداي اسەر الدىڭدار؟
- بۇل كۇيدى سەندەر بۇرىن ەستىپ پە ەدىڭ دەر، الدە ءمۋلتفيلمدى كورگەن بولارسىڭدار؟
- بالالار، جان - جانۋارلارعا قاستاندىق جاساۋعا بولا ما؟
- نەگە قۇلان حاننىڭ بالاسىن تەۋىپ ءولتىردى؟
- سەندەر تاعى قانداي تيىسۋگە بولمايتىن كيەلى قۇستى بىلەسىڭدەر؟
- بۇل كۇي ارقىلى ءبىز دومبىرانى سويلەي الادى دەپ ايتا الامىز با؟
- ال ەندەشە ءقازىر ءبىز دومبىرانىڭ «بالاڭ ءولدى، جوشى حان...» دەپ ايتىپ تۇرعان جەرلەرىن دومبىراعا قوسىلىپ ايتىپ كورەيىك.
با - لاڭ ءول - ءدى جو - شى حان، با - لاڭ ءول - ءدى جو - شى حان
ۆ) دومبىراعا قوسىپ ورىنداۋ
گ) 1 - 2 وقۋشىمەن كورسەتۋ
ءۇ. جاڭا ءان: «اگۋگاي، دومبىرا» ءانى: ا. قورازبايەۆ
ءسوزى: ت. قاجىبايەۆ
(بالالار، ەندەشە بۇگىنگى جاڭا تاقىرىبىمىزعا سايكەس،
ا. قورازبايەۆتىڭ انىنە جازىلعان «اگۋگاي دومبىرا» ءانىن ۇيرەنەيىك.
1. اسەم اۋەن دالا كەزىپ بارادى،
ارۋ بالقىپ جىگىت تومەن قارادى.
سەلت ەتەرلىك سەزىم كەتتى سەل بولىپ،
دومبرانىڭ، اگۋگاي - اي، كۇي توككەندە شاناعى
2. پەرنە قۋعان سۇيرىك ساۋساق سالالى،
كەيدە جەلىپ، كەيدە ورعىپ شابادى.
سالا قۇلاش شاناعىنان سىڭسىعان
اققۋ ۇشىپ، اگۋگاي - اي، قازدار قايتىپ بارادى.
3. تۇلپارلاردىڭ ءدۇبىر قاققان تۇياعى،
كوكىرەككە سىرلى سارىن قۇيادى.
سىڭعىرلاعان سان مىڭ اۋەن، ياپىر - اۋ
شاناعىنا، اگۋگاي - اي، قالاي عانا سىيادى؟
- كىتاپتىڭ 91 بەتىن اشامىز. سوزدەرىن تالداپ، شۋماقتارىن وقىپ شىعۋ.
- بالالار، بۇل ءان قانداي ىرعاقپەن ورىندالادى؟.
- دۇرىس، سەبەبى ءبىر، ەكى، ءۇش - ءبىر، ەكى، ءۇش دەپ سانالادى.
- شاپالاقپەن كورسەتۋ
- ءمۇعالىم كورسەتىپ ورىندايدى، وقۋشىلار قايتالايدى. (1 - 2 جولىنا كوپ كوڭىل ءبولۋ كەرەك /2 - 3رەت قايتالاپ/)
- ءاندى تولىق ورىنداعاندا بالالار ۆالس ەكپىنىن ورىندارىندا وتىرىپ كەلتىرە ءبىلۋ كەرەك.
ءۇى. قورىتىندى:
- سونىمەن بالالار، بۇگىنگى ساباقتى قورىتىندىلايتىن كەز دە كەلىپ جەتتى.
- ءان ايتۋ ءۇشىن ءبىز دىبىستاردى قالايشا ورىنداۋىمىز كەرەك؟
- تاعى نە كوردىك، نە تىڭدادىق؟
- جان - جانۋارلارعا قورلىق جاساماۋ كەرەك ەكەندىگىن تۇسىنە بىلدىك پە؟
- قازاقتىڭ قاسيەتتى قارا دومبىراسى سويلەي الادى دەگەن شەشىمگە كەلە الامىز با؟
- بۇگىنگى ساباق سەندەرگە ۇنادى ما؟ نەسىمەن ۇنادى؟
ءۇىى. ءۇي تاپسىرماسى: 1. «اگۋگاي دومبىرا» ءانىن جاتتاۋ
2. «اقساق قۇلان» تاقىرىبىنا ارناپ سۋرەت سالىپ كەلۋ.
باعالاۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ازىق – تۇلىك. (جەمىستەر مەن كوكونىستەر) سان ەسىمدەردى قايتالاۋ.
