سويلەم مۇشەلەرىن قايتالاۋ
اقمولا وبلىسى، ستەپنوگورسك قالاسى
№2 بەستوبە ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى.
انارگۇل كوكەشيەۆا
№2 بەستوبە ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى.
انارگۇل كوكەشيەۆا
سويلەم مۇشەلەرىن قايتالاۋ (8 سىنىپ)
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: سويلەم مۇشەلەرىنەن العان بىلىمدەرىن مىسالدار كەلتىرۋ ارقىلى پىسىقتاۋ، ەسكە ءتۇسىرۋ. سويلەم مۇشەلەرىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ تانىم بەلسەندىگىن ارتتىرۋ. ءتىل بايلىعىن، شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ. ءوز بەتتەرىمەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ جانە لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: رۋحاني-ادامگەرشىلىك، ەڭبەكسۇيگىشتىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، وتاندى سۇيۋگە، قازاق تىلىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: بەكىتۋ ساباعى
ادىس-تاسىلدەر: سۇراق-جاۋاپ،تالداۋ، وي قورىتۋ، ىزدەندىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت
كورنەكىلىگى: سلايدتار، تەست تاپسىرمالارى، سەمانتيكالىق كارتا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلارمەن امانداسىپ، زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ.
بۇگىن ءبىز ساباعىمىزدا سويلەم مۇشەلەرىنەن العان ءبىلىمىمىزدى قايتالايمىز.
الدىمەن مىنا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەيىك:
1. سويلەم مۇشەسى دەگەنىمىز نە؟
2. سويلەم مۇشەسى بولا المايتىن سوزدەر
3. سويلەم مۇشەسىنىڭ بەلگىلەرى قانداي؟
4. سويلەم مۇشەلەرى قۇرامىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟
5. اتقاراتىن قىزمەتىنە قاراي قالاي بولىنەدى؟
6. تۇرلاۋلى مۇشەلەر دەگەنىمىز نە؟
7. تۇرلاۋسىز مۇشەلەر دەگەنىمىز نە؟
8. باستاۋىش دەگەنىمىز نە؟
9. باستاۋىش بولاتىن ءسوز تاپتارىن اتا.
10. بايانداۋىش دەگەنىمىز نە؟
11. بايانداۋىش بولاتىن ءسوز تاپتارىن اتا.
ەندى تۇرلاۋسىز مۇشەلەرگە توقتالايىق. 1-قاتار تولىقتاۋىش، 2- قاتار انىقتاۋىش، 3-قاتار-پىسىقتاۋىشتىڭ ەرەجەسىن ايتۋ.
ەندى داپتەرلەرىڭدى اشىپ، بۇگىنگى كۇندى جازىڭدار. مىنا سويلەمدەرگە سينتاكسيستىك (ساتىلاي-كەشەندى) تالداۋ جاسايىق:
1. بۇگىنگىدەي كۇندەرىمىز ءۇشىن تالاي عاسىرلار بويى اتا-بابالارىمىز قاندى جولعا تاۋەكەل ەتىپ باسىن تىكتى.
2. قازاق حالقى كۇي ونەرىن ەرەكشە قادىرلەگەن.
ءسوز قۇرامىنا، لەكسيكا-گرامماتيكالىق ماعىناسىنا قاراي تالداۋ جاساۋ: عاسىرلار، تىكتى.
دىبىستىق تالداۋ (ماتەماتيكالىق تاسىلمەن): قازاقستان، تاۋەلسىزدىك.
« مەنى تاپ! » ويىنى.
ويىن شارتى: بەرىلگەن ماقال-ماتەلدەردى وقىپ، 1-قاتار سول وقىلعان ماقال-ماتەلدەن انىقتاۋىشتى، 2- قاتار پىسىقتاۋىشتى، 3-قاتار تولىقتاۋىشتى تابادى.
1-قاتار ( انىقتاۋىش )
1. جامان جولداس جاۋعا قالدىرار.
2. گۇل – جەردىڭ كوركى،
قىز – ەلدىڭ كوركى.
3. بايلىقتىڭ اتاسى –ەڭبەك، اناسى – جەر.
2- قاتار (پىسىقتاۋىش):
1. قورىققان بۇرىن جۇدىرىقتار.
2. ەر جىگىت ەلى ءۇشىن تۋادى، ەلى ءۇشىن ولەدى.
3. بولات قايناۋدا شىنىعادى، باتىر مايداندا شىنىعادى.
3-قاتار (تولىقتاۋىش)
1. تەمىردى قىزعان كەزدە سوق.
2. تالاپتىعا نۇر جاۋار.
3. قايعىسىز قارا سۋعا سەمىرەر.
سەمانتيكالىق كەستەنى تولتىرۋ.
1-قاتار:
ءبىز بۇگىنگى جەتىستىكتەرىمىزگە تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا جەتتىك.
2-قاتار:
مەن تاۋەلسىز ەلدىڭ ازاماتى بولعانىما ماقتانامىن.
3-قاتار:
تاۋەلسىزدىكتى اڭسامايتىن حالىق ەشقاشان بولمايدى.
سويلەم باستاۋىش بايانداۋىش تولىقتاۋىش انىقتاۋىش پىسىقتاۋىش
ءبىز بۇگىنگى جەتىستىكتەرىمىزگە تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا جەتتىك
سىزبا بويىنشا سويلەم قۇراستىرۋ:
1. انىقتاۋىش - باستاۋىش – پىسىقتاۋىش – پىسىقتاۋىش – بايانداۋىش.
2. پىسىقتاۋىش – باستاۋىش – پىسىقتاۋىش – بايانداۋىش.
3. باستاۋىش – تولىقتاۋىش – پىسىقتاۋىش - بايانداۋىش.
تەست جۇمىسى.
سويلەم مۇشەلەرىن قانشالىقتى مەڭگەرگەندەرىڭدى تەكسەرۋ ءۇشىن جانە ساباقتى قورىتۋ ماقساتىندا 2 نۇسقادا تەست تاپسىرماسى بەرىلەدى. (تەست تاپسىرماسى 6 سۇراقتان، ءار سۇراق 6 جاۋاپ نۇسقاسىنان تۇرادى. تەست پاراقشاسىنىڭ سوڭىندا بوس توركوزدەر بەرىلگەن،سول توركوزدەرگە دۇرىس جاۋاپ ساندارى جازىلادى ).
قورىتىندى: بۇگىنگى ساباق سەندەرگە ۇنادى ما؟
نە بىلدىڭدەر؟
ساباق نەسىمەن قىزىقتى بولدى؟
قانداي اسەر الدىڭدار؟
باعالاۋ: ساباققا قاتىسقان وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: «تاۋەلسىز ەلدىڭ ۇلانىمىز» تاقىرىبىنا شاعىن شىعارما جاز
1-نۇسقا.
1.سويلەم مۇشەسى اتقاراتىن قىزمەتىنە قاراي قالاي بولىنەتىنىن كورسەت.
1) باستاۋىش، انىقتاۋىش. 2) تۇرلاۋلى، تۇرلاۋسىز. 3) باستاۋىش، بايانداۋىش. 4) تۇرلاۋسىز، پىسىقتاۋىش. 5) تولىقتاۋىش، پىسىقتاۋىش.
6) انىقتاۋىش،تولىقتاۋىش
2. سويلەم مۇشەلەرى قۇرامىنا قاراي قالاي بولىنەتىن كورسەت.
1)دارا، كۇردەلى، ءۇيىرلى. 2) انىقتاۋىش، تولىقتاۋىش، پىسىقتاۋىش. 3) تۇرلاۋلى، تۇرلاۋسىز. 4)باستاۋىش، بايانداۋىش. 5) انىقتاۋىش،تولىقتاۋىش، ءۇيىرلى. 6) دارا، كۇردەلى، تۇرلاۋلى.
3. باستاۋىش قاي ءسوز تابىنان ەكەنىن كورسەت. سەندەر باقىتتى ادامسىڭدار.
1) زات ەسىم. 2) سىن ەسىم. 3) سان ەسىم. 4) ەتىستىك. 5) ەسىمدىك. 6) ۇستەۋ.
4. تۋرا تولىقتاۋىش قاي سەپتىكتە تۇراتىنىن كورسەت.
1)بارىس سەپتىك. 2) ىلىك سەپتىك. 3) تابىس سەپتىك. 4) جاتىس سەپتىك. 5) شىعىس سەپتىك. 6) كومەكتەس سەپتىك.
5. مەكەن، مەزگىل، قيمىل-سىن، مەن سەبەپ جاعىنان ايقىندايتىن سويلەمنىڭ تۇرلاۋسىز مۇشەسىن كورسەت..
1) باستاۋىش. 2) بايانداۋىش. 3) تولىقتاۋىش. 4) انىقتاۋىش. 5) تۋرا تولىقتاۋىش. 6) پىسىقتاۋىش.
6. سويلەمدەگى انىقتاۋىشتىڭ بايلانىسۋ ءتۇرىن كورسەت.
1) قيىسۋ. 2)قابىسۋ، ماتاسۋ. 3) مەڭگەرۋ. 4) ماتاسۋ، جاناسۋ. 5) جاناسۋ. 6) جاناسۋ، قابىسۋ.
2- نۇسقا.
1. اتاۋ سەپتىگىندە تۇرىپ، ءىس-وقيعانى بىلدىرەتىن سويلەمنىڭ مۇشەسىن كورسەت.
1) باستاۋىش. 2) بايانداۋىش 3) تولىقتاۋىش. 4) انىقتاۋىش 5) پىسىقتاۋىش 6) تۇرلاۋسىز مۇشەلەر.
2. باستاۋىش پەن بايانداۋىشتىڭ سويلەمدەگى بايلانىسۋ ءتۇرىن كورسەت.
1) ماتاسۋ. 2) مەڭگەرۋ. 3) قيىسۋ. 4) جاناسۋ. 5) قابىسۋ. 6) مەڭگەرۋ، جاناسۋ
3. بايانداۋىش قاي ءسوز تابىنان ەكەنىن كورسەت. بۇگىن كۇن سۋىق.
1) زات ەسىم. 2) سىن ەسىم. 3) سان ەسىم. 4) ەسىمدىك. 5) ەتىستىك. 6) ەسىمشە
4. قاشان؟ قالاي؟ قايدا؟ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەتىن سويلەم مۇشەسىن كورسەت.
1) باستاۋىش. 2) بايانداۋىش. 3) تولىقتاۋىش. 4) انىقتاۋىش. 5) پىسىقتاۋىش. 6) تۇرلاۋلى مۇشەلەر
5. مىنا سويلەمدەگى تۋرا تولىقتاۋىشتى كورسەت.
بالاڭدى بەس جاسقا دەيىن حانداي كوتەر، ون بەس جاسقا دەيىن قۇلداي جۇمسا.
1) بەس جاسقا. 2)حانداي. 3) بالاڭدى. 4) كوتەر. 5) ون بەس جاسقا. 6) قۇلداي جۇمسا.
6. دارا باستاۋىشى بار سويلەمدى كورسەت.
1) ۇلى اقىن اباي سەمەي وڭىرىندە دۇنيەگە كەلگەن.
2) قازاقستان جەرى - پايدالى قازبالارعا باي.
3) قازاق حالقى ءوزىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن 1991 جىلى جاريالادى.
4) ابايلار قاراشوقىعا ءتۇس اۋا جەتتى.
5) مەنىڭ ول كىتاپتى وقىعىم كەلدى.
6) تاۋكە حان ەل باسقارۋ ىسىنە بەدەلى زور بيلەر مەن باتىرلاردى توپتاستىرعان.
رەفلەكسيا (وي تولعاۋ): بۇگىنگى ساباق سەندەرگە ۇنادى ما؟
قانداي اسەر الدىڭدار؟
قانداي تاپسىرما سەندەرگە قيىندىق تۋعىزدى؟
باعالاۋ: ساباققا قاتىسقان وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: تاۋەلسىزدىك تاقىرىبىنا 5 سويلەم قۇراستىرۋ