سويلەم تۇرلەرى (حابارلى، لەپتى، سۇراۋلى)
سويلەم تۇرلەرى (حابارلى، لەپتى، سۇراۋلى)
ءبولىمى: ءتىل دامىتۋ
ماقساتى: سويلەم تۇرلەرىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ، داۋىس ىرعاعىنا قاراي ولاردى اجىراتا ءبىلۋ ىسكەرلىگىن دامىتۋ، تابيعاتتى ءسۇيىپ، قورعاي بىلۋگە تاربيەلەۋ، منەموكەستەمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
سوزدىك جۇمىس: ءوڭىر - ايماق، جەلۋ - جىلدام ءجۇرىس.
كورنەكىلىكتەر: قيما سۋرەتتەر، جۇمىس داپتەر، منەموكەستە.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: اققالا - سنەگوۆيك، دالادا قار جاۋىپ تۇر - نا ۋليسە يدەت سنەگ.
موتيۆاسيالىق-قوزعاۋشىلىق
شاتتىق شەڭبەرى.
ارايلى تاڭ اتتى،
التىن ساۋلە تاراتتى.
جارقىرايدى كۇنىمىز،
جارقىرايدى دالامىز!
قايىرلى تاڭ، بالالار
ۇيىمداستىرۋشىلىق - ىزدەنىستىك
بالالار، ءبىز ءبىر - بىرىمەن ءتۇسىنۋ ءۇشىن نە ىستەيمىز؟
سويلەمدەردىڭ ءۇش ءتۇرى بولادى. ءبىرىنشىسى - حابارلى سويلەم. ءبىر نارسەنى حابارلاپ تۇرادى. سويلەم سوڭىنا نۇكتە قويىلادى.
مىسالى: دالادا قار جاۋىپ تۇر.
نۇكتە دەگەن بىلگەنگە،
جاي عانا ءبىر نوقات پا؟!
جوق ونسىز سويلەم دە،
جوق ولەڭ دە، جوق حات تا!
جازىپ جاتقان كەزدەردە
اسىقپاي ول كۇتەدى،
اسقان دانا سوزدەر دە،
سول نۇكتەمەن بىتەدى.
ال – بالالار كەلەسى تاپسىرمامىز، بۇل سۋرەتتەرگە قاراپ ءوز قالاۋىنشا حابارلى سويلەم قۇراستىرامىز.
سويلەمنىڭ ەكىنشى ءتۇرى - لەپتى سويلەم. ادامنىڭ ءتۇرلى كوڭىل كۇيىن - قۋانۋ، رەنجۋ، وكىنۋ، تاڭدانۋ ت. ب بىلدىرەدى.
مىسالى: الاقاي! قار جاۋدى! لەپتى سويلەم ەرەكشە سەزىممەن ايتىلادى.
ءۇشىنشى سويلەمنىڭ ءتۇرىن سۇراۋلى سويلەم دەيمىز. سۇراۋلى سويلەم دەر ءبىر نارسەنى سۇراپ ءبىلۋدى بىلدىرەدى. شانامەن زىرلاپ جەلەتىن،
شاڭعى، كونكي تەبەتىن
اققالا جاساپ وينايتىن
قاي مەزگىل دەپ ويلايسىڭ؟
بيلينگۆالدى كومپونەنت: اققالا - سنەگوۆيك، دالادا قار جاۋىپ تۇر - نا ۋليسە يدەت سنەگ.
«قىسقى ويىندار» تاقىرىبىنا سۋرەت بويىنشا اڭگىمە قۇراستىرۋ.
ويناپ جۇرگەن بالالارعا ات قويۋ. ولاردىڭ كوڭىل كۇيىنە نازار اۋدارۋ، ءىس - ارەكەتتەرى تۋرالى ايتۋ.
«قاجەتتى تىنىس بەلگىلەرىن قوي»
ويىن شارتى: بەرىلگەن سۋرەتتەردىڭ ماعىناسىنا بايلانىستى قۇراستىرىلعان سويلەمدەردىڭ تىنىس بەلگىلەرىن قويۋ.
داپتەرمەن جۇمىس. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ. جەكە جۇمىس جۇرگىزۋ
پاۆلودار وبلىسى، ەكىباستۇز قالاسى
بالاباقشا تاربيەشىسى
ۋماروۆا سامال كاليجانوۆنا
ءبولىمى: ءتىل دامىتۋ
ماقساتى: سويلەم تۇرلەرىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ، داۋىس ىرعاعىنا قاراي ولاردى اجىراتا ءبىلۋ ىسكەرلىگىن دامىتۋ، تابيعاتتى ءسۇيىپ، قورعاي بىلۋگە تاربيەلەۋ، منەموكەستەمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
سوزدىك جۇمىس: ءوڭىر - ايماق، جەلۋ - جىلدام ءجۇرىس.
كورنەكىلىكتەر: قيما سۋرەتتەر، جۇمىس داپتەر، منەموكەستە.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: اققالا - سنەگوۆيك، دالادا قار جاۋىپ تۇر - نا ۋليسە يدەت سنەگ.
موتيۆاسيالىق-قوزعاۋشىلىق
شاتتىق شەڭبەرى.
ارايلى تاڭ اتتى،
التىن ساۋلە تاراتتى.
جارقىرايدى كۇنىمىز،
جارقىرايدى دالامىز!
قايىرلى تاڭ، بالالار
ۇيىمداستىرۋشىلىق - ىزدەنىستىك
بالالار، ءبىز ءبىر - بىرىمەن ءتۇسىنۋ ءۇشىن نە ىستەيمىز؟
سويلەمدەردىڭ ءۇش ءتۇرى بولادى. ءبىرىنشىسى - حابارلى سويلەم. ءبىر نارسەنى حابارلاپ تۇرادى. سويلەم سوڭىنا نۇكتە قويىلادى.
مىسالى: دالادا قار جاۋىپ تۇر.
نۇكتە دەگەن بىلگەنگە،
جاي عانا ءبىر نوقات پا؟!
جوق ونسىز سويلەم دە،
جوق ولەڭ دە، جوق حات تا!
جازىپ جاتقان كەزدەردە
اسىقپاي ول كۇتەدى،
اسقان دانا سوزدەر دە،
سول نۇكتەمەن بىتەدى.
ال – بالالار كەلەسى تاپسىرمامىز، بۇل سۋرەتتەرگە قاراپ ءوز قالاۋىنشا حابارلى سويلەم قۇراستىرامىز.
سويلەمنىڭ ەكىنشى ءتۇرى - لەپتى سويلەم. ادامنىڭ ءتۇرلى كوڭىل كۇيىن - قۋانۋ، رەنجۋ، وكىنۋ، تاڭدانۋ ت. ب بىلدىرەدى.
مىسالى: الاقاي! قار جاۋدى! لەپتى سويلەم ەرەكشە سەزىممەن ايتىلادى.
ءۇشىنشى سويلەمنىڭ ءتۇرىن سۇراۋلى سويلەم دەيمىز. سۇراۋلى سويلەم دەر ءبىر نارسەنى سۇراپ ءبىلۋدى بىلدىرەدى. شانامەن زىرلاپ جەلەتىن،
شاڭعى، كونكي تەبەتىن
اققالا جاساپ وينايتىن
قاي مەزگىل دەپ ويلايسىڭ؟
بيلينگۆالدى كومپونەنت: اققالا - سنەگوۆيك، دالادا قار جاۋىپ تۇر - نا ۋليسە يدەت سنەگ.
«قىسقى ويىندار» تاقىرىبىنا سۋرەت بويىنشا اڭگىمە قۇراستىرۋ.
ويناپ جۇرگەن بالالارعا ات قويۋ. ولاردىڭ كوڭىل كۇيىنە نازار اۋدارۋ، ءىس - ارەكەتتەرى تۋرالى ايتۋ.
«قاجەتتى تىنىس بەلگىلەرىن قوي»
ويىن شارتى: بەرىلگەن سۋرەتتەردىڭ ماعىناسىنا بايلانىستى قۇراستىرىلعان سويلەمدەردىڭ تىنىس بەلگىلەرىن قويۋ.
داپتەرمەن جۇمىس. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ. جەكە جۇمىس جۇرگىزۋ
پاۆلودار وبلىسى، ەكىباستۇز قالاسى
بالاباقشا تاربيەشىسى
ۋماروۆا سامال كاليجانوۆنا
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
تۇمانباي مولداعالييەۆ «ون التىنشى جەلتوقسان»، «قايراتتىڭ جازۋ داپتەرىنەن»
