- 05 ناۋ. 2024 04:43
- 504
سويلەمنىڭ دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەرى
قازاق ءتىلى 4 - سىنىپ
تاقىرىبى: سويلەمنىڭ دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەرى
ماقالا اۆتورى تۋرالى مالىمەت
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سويلەمنىڭ دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. قۇرامىندا كۇردەلى مۇشەلەرى بار سويلەمدەر قۇراستىرا بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ. دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەردى اجىراتا ءبىلۋ.
2. سويلەم مۇشەلەرى تۋرالى العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ. وقۋشىنىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، ەستە ساقتاۋىن، لوگيكالىق وي - ءورىسىن، پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
3. دۇرىس سويلەۋ مادەنيەتىنە، ساۋاتتى جازۋعا، ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە، ۇقىپتىلىققا، ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: بەينەلەۋ، دۇنيەتانۋ، ادەبيەتتىك وقۋ
كورنەكى قۇرالدار: سلايدتار، قاجەتتى ماتەريالدار ( ءتۇستى قاعازدار، جاپىراقتار، ماركەرلەر ت. ب.)
ءتۇرى: سۇراق - جاۋاپ، قايتالاۋ، وزىندىك جۇمىس، سالىستىرۋ
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3 - جاتتىعۋ سويلەمدەردى وقىپ، سىن ەسىم مەن سان ەسىمنەن جاسالعان كۇردەلى سوزدەردى تابۋ.
سان ەسىمنەن جاسالعان كۇردەلى سوزدەر: ون ەكى، ون بەس
سىن ەسىمنەن جاسالعان كۇردەلى سوزدەر: ۇزىن بويلى، مۇزداي سۋىق، قارا الا
ا) بارلىق وقۋشىلاردىڭ ءۇي تاپسىرماسىن دۇرىس، تولىق جانە ءتۇسىنىپ ورىنداۋىن انىقتاۋ.
ءا) وقۋشى ءبىلىمى مەن ءىس - ارەكەتتەرىندەگى كەمشىلىكتەردى انىقتاۋ.
ءىىى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
1) سويلەم مۇشەلەرىنىڭ وزىندىك بەلگىلەرىن قايتالاپ ءوتۋ.
سويلەم مۇشەلەرى دەگەنىمىز نە؟(سويلەم قۇرامىنداعى ناقتى سۇراققا جاۋاپ بەرىپ تۇرعان تولىق ماعىنالى سوزدەردى سويلەم مۇشەلەرى دەيمىز)
ونىڭ بايلانىسىن قالاي تابامىز؟
سويلەم مۇشەلەرى
تۇرلاۋلى مۇشە (باستاۋىش پەن بايانداۋىش)
تۇرلاۋسىز مۇشە (باستاۋىش پەن بايانداۋىشتان باسقا مۇشەلەر)
2) سويلەم قۇرىلىسى جاعىنان دارا جانە كۇردەلى مۇشە بولىپ بولىنەدى.
دارا مۇشەلەر - ءبىر سوزدەن تۇرادى. مىسالى: گۇلنۇر شاي قۇيدى.
كۇردەلى مۇشەلەر - بىرنەشە سوزدەن تۇرادى. مىسالى: گۇلنۇر شاي قۇيا باستادى.
ۇقساستىعى: ءبىر سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. ءبىر سويلەم مۇشەسى بولادى. ءبىر ءسوز تابىنان جاسالادى.
ءىV. ماعىنانى تانۋ.
سونىمەن بۇگىنگى تاقىرىبىمىز «سويلەمنىڭ دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەرىن پىسىقتاۋ» ەكەن.
كوركەم جازۋ. سارى الا كۇز كەلدى.
وقۋلىقپەن جۇمىس. 2 - جاتتىعۋ. ءماتىندى مانەرلەپ وقىپ، كۇردەلى سويلەم مۇشەلەرىن تەرىپ جازۋ.
سويلەم ىشىندەگى دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەر ءسوز تاپتارىنان جاسالاتىنىن بىلەمىز، ەندەشە ءقازىر مىنا سەمانتيكالىق كارتانى تولتىرايىق.
4 - جاتتىعۋ ەكى باعانداعى سوزدەردى قاتىستىرىپ ماقالدار قۇراستىرۋ. كۇردەلى مۇشەلەردى
تابۋ.
ەرىنشەكتىڭ اياعى قۇتقارادى
قوياندى ءبىر توعىز
بىلگەنىڭ وت باسىنان
بىلمەگەنىڭ ەرتەڭى بىتپەيدى
ونەگە توقسان توعىز
تاپسىرما: وسىنداي سوزدەر كەزدەسەتىن تاعى قانداي ماقالداردى بىلەمىز. ماعىناسىن اشۋ.
وتان – وتباسىنان باستالادى.
قوياندى قامىس ولتىرەدى، جىگىتتى نامىس ولتىرەدى.
ءۇ. وي تولعانىس.
1. شىعارماشىلىق جۇمىس.
1 - توپ. ءبىلىم ورتالىعى «كۇزگى كانيكۋلدا» شاعىن ەسسە جازۋ.
2 - توپ. زەرتتەۋ ورتالىعى. وسى تاقىرىپتا ولەڭ قۇراستىرۋ، وقۋ.
3 - توپ. ونەر ورتالىعى. سۋرەت سالۋ.
2. سەزىمنەن شىققان ويلار. «سارى الا كۇز كەلدى» گاللەرياسىن تولىقتىرۋ.
جاپىراقتار تاڭداپ الىپ، وسى تاقىرىپتا سويلەم جازۋ
1 - توپ. تۇرلاۋلى مۇشەلەردەن تۇراتىن سويلەم. (دارا مۇشەلەردەن)
2 - توپ. تۇرلاۋسىز مۇشەلەرى بار سويلەم.( كۇردەلى مۇشەلەردەن)
3 - توپ. «كۇز»، «جەمىس» «كوكونىس» « جاپىراق» سوزدەرىنە فونەتيكالىق تالداۋ.
تاپسىرما ورىندالعان جاپىراقتارىن اعاشقا اپارىپ ءىلۋ.
3. ۇيگە تاپسىرما. 5 - جاتتىعۋ. 51 - بەت.
بقو، تەرەكتى اۋدانى، اباي اۋىلى،
اباي اتىنداعى جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى تىنىشتىبايەۆا مەيرامگۋل سەريكوۆنا
سويلەمنىڭ دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەرى. جۇكتەۋ
تاقىرىبى: سويلەمنىڭ دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەرى
ماقالا اۆتورى تۋرالى مالىمەت
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سويلەمنىڭ دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. قۇرامىندا كۇردەلى مۇشەلەرى بار سويلەمدەر قۇراستىرا بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ. دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەردى اجىراتا ءبىلۋ.
2. سويلەم مۇشەلەرى تۋرالى العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ. وقۋشىنىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، ەستە ساقتاۋىن، لوگيكالىق وي - ءورىسىن، پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
3. دۇرىس سويلەۋ مادەنيەتىنە، ساۋاتتى جازۋعا، ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋگە، ۇقىپتىلىققا، ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: بەينەلەۋ، دۇنيەتانۋ، ادەبيەتتىك وقۋ
كورنەكى قۇرالدار: سلايدتار، قاجەتتى ماتەريالدار ( ءتۇستى قاعازدار، جاپىراقتار، ماركەرلەر ت. ب.)
ءتۇرى: سۇراق - جاۋاپ، قايتالاۋ، وزىندىك جۇمىس، سالىستىرۋ
ساباقتىڭ بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3 - جاتتىعۋ سويلەمدەردى وقىپ، سىن ەسىم مەن سان ەسىمنەن جاسالعان كۇردەلى سوزدەردى تابۋ.
سان ەسىمنەن جاسالعان كۇردەلى سوزدەر: ون ەكى، ون بەس
سىن ەسىمنەن جاسالعان كۇردەلى سوزدەر: ۇزىن بويلى، مۇزداي سۋىق، قارا الا
ا) بارلىق وقۋشىلاردىڭ ءۇي تاپسىرماسىن دۇرىس، تولىق جانە ءتۇسىنىپ ورىنداۋىن انىقتاۋ.
ءا) وقۋشى ءبىلىمى مەن ءىس - ارەكەتتەرىندەگى كەمشىلىكتەردى انىقتاۋ.
ءىىى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
1) سويلەم مۇشەلەرىنىڭ وزىندىك بەلگىلەرىن قايتالاپ ءوتۋ.
سويلەم مۇشەلەرى دەگەنىمىز نە؟(سويلەم قۇرامىنداعى ناقتى سۇراققا جاۋاپ بەرىپ تۇرعان تولىق ماعىنالى سوزدەردى سويلەم مۇشەلەرى دەيمىز)
ونىڭ بايلانىسىن قالاي تابامىز؟
سويلەم مۇشەلەرى
تۇرلاۋلى مۇشە (باستاۋىش پەن بايانداۋىش)
تۇرلاۋسىز مۇشە (باستاۋىش پەن بايانداۋىشتان باسقا مۇشەلەر)
2) سويلەم قۇرىلىسى جاعىنان دارا جانە كۇردەلى مۇشە بولىپ بولىنەدى.
دارا مۇشەلەر - ءبىر سوزدەن تۇرادى. مىسالى: گۇلنۇر شاي قۇيدى.
كۇردەلى مۇشەلەر - بىرنەشە سوزدەن تۇرادى. مىسالى: گۇلنۇر شاي قۇيا باستادى.
ۇقساستىعى: ءبىر سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. ءبىر سويلەم مۇشەسى بولادى. ءبىر ءسوز تابىنان جاسالادى.
ءىV. ماعىنانى تانۋ.
سونىمەن بۇگىنگى تاقىرىبىمىز «سويلەمنىڭ دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەرىن پىسىقتاۋ» ەكەن.
كوركەم جازۋ. سارى الا كۇز كەلدى.
وقۋلىقپەن جۇمىس. 2 - جاتتىعۋ. ءماتىندى مانەرلەپ وقىپ، كۇردەلى سويلەم مۇشەلەرىن تەرىپ جازۋ.
سويلەم ىشىندەگى دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەر ءسوز تاپتارىنان جاسالاتىنىن بىلەمىز، ەندەشە ءقازىر مىنا سەمانتيكالىق كارتانى تولتىرايىق.
4 - جاتتىعۋ ەكى باعانداعى سوزدەردى قاتىستىرىپ ماقالدار قۇراستىرۋ. كۇردەلى مۇشەلەردى
تابۋ.
ەرىنشەكتىڭ اياعى قۇتقارادى
قوياندى ءبىر توعىز
بىلگەنىڭ وت باسىنان
بىلمەگەنىڭ ەرتەڭى بىتپەيدى
ونەگە توقسان توعىز
تاپسىرما: وسىنداي سوزدەر كەزدەسەتىن تاعى قانداي ماقالداردى بىلەمىز. ماعىناسىن اشۋ.
وتان – وتباسىنان باستالادى.
قوياندى قامىس ولتىرەدى، جىگىتتى نامىس ولتىرەدى.
ءۇ. وي تولعانىس.
1. شىعارماشىلىق جۇمىس.
1 - توپ. ءبىلىم ورتالىعى «كۇزگى كانيكۋلدا» شاعىن ەسسە جازۋ.
2 - توپ. زەرتتەۋ ورتالىعى. وسى تاقىرىپتا ولەڭ قۇراستىرۋ، وقۋ.
3 - توپ. ونەر ورتالىعى. سۋرەت سالۋ.
2. سەزىمنەن شىققان ويلار. «سارى الا كۇز كەلدى» گاللەرياسىن تولىقتىرۋ.
جاپىراقتار تاڭداپ الىپ، وسى تاقىرىپتا سويلەم جازۋ
1 - توپ. تۇرلاۋلى مۇشەلەردەن تۇراتىن سويلەم. (دارا مۇشەلەردەن)
2 - توپ. تۇرلاۋسىز مۇشەلەرى بار سويلەم.( كۇردەلى مۇشەلەردەن)
3 - توپ. «كۇز»، «جەمىس» «كوكونىس» « جاپىراق» سوزدەرىنە فونەتيكالىق تالداۋ.
تاپسىرما ورىندالعان جاپىراقتارىن اعاشقا اپارىپ ءىلۋ.
3. ۇيگە تاپسىرما. 5 - جاتتىعۋ. 51 - بەت.
بقو، تەرەكتى اۋدانى، اباي اۋىلى،
اباي اتىنداعى جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى تىنىشتىبايەۆا مەيرامگۋل سەريكوۆنا
سويلەمنىڭ دارا جانە كۇردەلى مۇشەلەرى. جۇكتەۋ