ستۋدەنتتەردى پاتريوتتىق تاربيەلەۋ مودەلىنىڭ شەڭبەرىندە ءىس-شارالار وتكىزۋ بويىنشا ادىستەمەلىك نۇسقاۋلار
سەمەي كوپسالالى كوللەدجىندە ستۋدەنتتەردى پاتريوتتىق تاربيەلەۋ مودەلىنىڭ شەڭبەرىندە ءىس - شارالار وتكىزۋ بويىنشا ادىستەمەلىك نۇسقاۋلار
كىرىسپە
«بۇگىنگى كۇنى قازاقستاننىڭ قوعامدىق ساناسى سفەراسىندا قانداي دا دۇنيەتانىمدىق ۆاكۋۋم، پاتريوتيزم سەزىمدەرى
مەن يدەيالارىن تاربيەلەۋگە، جاعىمدى الەۋمەتتىك ماڭىزدى قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان ساپالى يدەولوگيالىق جۇمىستىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بايقالادى»
ن. ءا. نازاربايەۆ
«ەشكىم دە كەزدەيسوق تۇردە جاقسى ادام بولمايدى»
پلاتون
«ەگەر ەرتەڭگى كۇنىڭدى ويلاساڭ – ەگىن ەك، ەگەر 10 جىلعا بۇرىن ويلاساڭ – ورمان ەك، ەگەر دە 100 جىلعا بۇرىن ويلاساڭ –
بالا تاربيەلە»
حالىق دانالىعى
قازاقستان پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ بۇگىنگى كۇنى بىزگە قوعامنىڭ الەۋمەتتىك - دەموكراتيالىق، كونفەسسيالىق، الەۋمەتتىك - ساياسي قۇرىلىمىنىڭ وزگەرۋ، ءار ءتۇرلى بۇقارا توپتارى قۇندىلىقتارى مەن دۇنيەتانىمىنىڭ وزگەرۋ پروسەستەرىن تەرەڭ ۇعىنۋ كەرەك ەكەندىگىن اتاپ ءوتتى. پرەزيدەنت بۇل جۇمىستى قازاقستاننىڭ عالىمدارىنا جۇكتەۋ كەرەكتىگىن ايتتى: «ينستيتۋتتار جاڭا تاريحتى، قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ قالىپتاسۋىن جانە دامۋىن، جاڭا حالىقارالىق ءرولدى، ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ مارتەبەسىن زەردەلەۋمەن جانە جان - جاقتى تۇسىندىرۋمەن، سونداي - اق پاتريوتيزم يدەولوگياسىن، ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ جەتىستىكتەرى ءۇشىن ماقتانىشتى تاراتۋمەن، ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدى ناسيحاتتاۋمەن اينالىسۋى ءتيىس… باستى نازاردى تاريحي - مادەني مۇرادان قازاقستاننىڭ قازىرگى مادەنيەتى مەن قۇندىلىقتارىن دامىتۋعا اۋدارۋ كەرەك، ونسىز قوعام جان - جاقتى دامي المايدى، ءبىز ءار ءتۇرلى مادەنيەتتەردىڭ ىقپالىنا ۇشىرايتىن جاس ۇرپاقتان كوز جازىپ قالامىز».
تاربيە مازمۇنىنىڭ قازاقستاندىق كومپونەنتى 2006 - 2011 جىلدارعا ارنالعان «ق ر ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى تاربيەنىڭ كەشەندى باعدارلاماسىندا» ناقتى انىقتالعان، وندا تاربيەنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋ بولىپ تابىلادى.
ءقازىر قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى تاربيەلەۋ تۋرالى، وسى ۇعىمنىڭ ماعىناسى نەدە، ونىڭ باستى پرينسيپتەرى قانداي ەكەندىگى تۋرالى كوپ ايتادى. ءبىراق پاتريوتيزم ۇعىمىنىڭ ءوزىنىڭ وتە تەرەڭ، قيىن باعالاناتىن ءمانى بار.
پاتريوتيزم - (گرەك تىلىنەن – اتامەكەن، وتان) – وتانعا دەگەن ماحاببات، ونىڭ تاعدىرى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك سەزىمى، ونىڭ مۇددەلەرىنە قىزمەت كورسەتۋ جانە ىشكى ءومىر سفەراسىنداعى جانە حالىقارالىق ارەناداعى ونىڭ جەتىستىك - تەرىنە قىزمەت كورسەتۋگە ازىرلىك جانە قابىلەتتىلىك. وتان سەزىمى – بۇل قاسيەتتى سەزىم.
قازىرگى قازاقستاننىڭ كوپتەگەن جەتىستىكتەرىن پرەزيدەنت ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ اتىمەن، ونىڭ ساياسي ەرىك - جىگەرىمەن، دانا كورەگەندىگىمەن، جوعارى پاتريوتتىلىق سەزىمىمەن جانە قازاقستاندى الەمنىڭ 30 باسەكەگە قابىلەتتى ەلىنىڭ قاتارىنا كىرۋگە قابىلەتى بار، ەكونوميكالىق مىقتى، دەموكراتيالىق مەملەكەت ەتۋگە دەگەن وراسان زور تىلەگىمەن بايلانىستىرادى. وسى مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن قاراعاندى مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ستۋدەنت جاستاردى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ تۇلعاسى ونەگەسىندە پاتريوتتىق تاربيەلەۋ مودەلى ەندىرىلدى، ول مەملەكەت باسشىسىمەن بەلگىلەنگەن ءوز ەلىنىڭ لايىقتى ازاماتتارىن قالىپتاستىرۋ مىندەتتەرىن شەشۋگە ارنالعان.
ازاماتتاردى، سونىڭ ىشىندە ستۋدەنت جاستاردى پاتريوتتىق تاربيەلەۋ بويىنشا جۇمىس ءارى قاراي جەتىلدىرۋ مەن دامىتۋدى تالاپ ەتەدى. بۇگىنگى تاڭدا ستۋدەنتتەردى پاتريوتتىق تاربيەلەۋ پاتريوتتىق سانانى، سونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك سانانى قالىپتاستىرۋ تالاپتارىنا، سونداي - اق ءوزىنىڭ اتامەكەنىنە ادالدىق پەن شىنايى بەرىلگەندىك سەزىمىن تاربيەلەۋگە، ازاماتتىق بورىشىن جانە نەگىزگى كونستيتۋسيالىق مىندەتتەرىن ورىنداۋعا ازىرلىگىنە تولىق جاۋاپ بەرۋى ءتيىس.
قازاقستاندىق پاتريوتيزم – ەرەكشە پاتريوتيزم، ويتكەنى قازاقستاننىڭ كوپ ۇلتتى حالقىنىڭ ولار ءۇشىن ورتاق وتانعا قاتىناسى تۋرالى ءسوز قوزعالىپ وتىر. قازاقستاندىق پاتريوتيزم – بۇل پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتە العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ العا شىققان جانە ءوزىنىڭ اۋقىمدى وزگەرىستەرىمەن شەتەلدىك ساياساتكەرلەردى، مەملەكەت باسشىلارىن عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ءوزىنىڭ وتانداستارىن دا تاڭ قالدىرىپ، جاڭا مەملەكەت قۇرىپ جاتقان، ءوزىنىڭ وتانىن ماقتان تۇتۋدىڭ ورىندى نەگىزى.
قازىرگى ۋاقىتتا جاسىنا، وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىنە قاراماستان، ءاربىر ازاماتتىڭ بويىندا ءپاتريوتيزمدى تاربيەلەۋ، جوعالتىلعان مەملەكەتتىك سانا - سەزىمدى قالپىنا كەلتىرۋ جانە وسى يدەولوگيانى بارلىق جەردە ەندىرۋ قاجەت. مەملەكەتتىك تۇرعىدان ويلايتىن ادامنىڭ ءوز مەملەكەتىنىڭ زاڭدارىن قۇرمەتتەيتىنى، ونى ايالايتىنى جانە قورعايتىنى بەلگىلى. پاتريوتتىق تاربيە مودەلى ستۋدەنت جاستارمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ تۇجىرىمدامالىق رەسىمدەلگەن يدەيالارىنىڭ، تۇسىنىكتەرىنىڭ، كوزقاراستارىنىڭ، نىساندارى مەن ادىستەرىنىڭ جۇيەسى رەتىندە قوعامنىڭ مۇددەلەرىن، دۇنيەتانىمىن جانە مۇراتتارىن سيپاتتايدى، كوللەدجدىڭ عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ەلىمىزدىڭ، ءبىزدىڭ وتانىمىزدىڭ، ەگەمەندى قازاقستاننىڭ دامۋىندا ماڭىزدى انىقتاۋشى رول اتقارادى.
پاتريوتيزم نەمەسە مەملەكەتتىك جانە تاريحي سانا ستۋدەنتتەردىڭ بويىندا كۋراتورلاردىڭ تاربيەلەۋ جۇمىسىنىڭ شەڭبەرىندە، ستۋدەنتتەردىڭ تاربيە ساعاتتارىندا الاتىن بىلىمدەرىنىڭ نەگىزىندە قالىپتاسادى. كوللەدجدە ءبىلىم الاتىن قازىرگى زامانعى جاستاردىڭ بولاشاقتا قوعامنىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق جانە عىلىمي ەليتاسىن قۇرايتىنى تۋرالى ۇمىتۋعا بولمايدى. اتاپ ايتقاندا وسى جاستار الەۋمەتتىك - ساياسي جانە مادەني تۇرلەندىرۋ پروسەستەرىنە باستى قاتىسۋشىلار بولادى. ستۋدەنت جاستاردىڭ قالاي جەكە باعدارلانۋىنا، ولارعا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ قانداي الەۋمەتتەندىرۋدى ۇسىنۋىنا جانە جاستاردىڭ ازاماتتىق ساناسىندا قازاقستاندىق مادەنيەتتىڭ، تاريحتىڭ، مەنتاليتەتتىڭ قانداي قۇندىلىقتارى قالىپتاسۋىنا بايلانىستى قازاقستاندىق قوعام دامۋىنىڭ تابىستىلىعى انىقتالاتىن بولادى.
ق ر پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ اتاپ وتكەندەي: «كوپ ۇلتتى جاستاردى وزدەرىن قازاقستاننىڭ تاريحىمەن، الدىڭعى ۇرپاقتىڭ ماڭىزدى ومىرلىك قۇندىلىقتارىمەن سايكەستەندىرۋگە ۇيرەتۋ كەرەك. جاستارعا ناقتى ومىرلىك باعدارلار بەرىپ، ولاردى كۇماندى يدەيالاردىڭ ىقپالىنان قورعاۋ كەرەك».
اتاپ ايتقاندا ماقساتقا باعىتتالعان تاربيە ادامدى ومىردەگى باستى ءرولدىڭ ءبىرى – ازامات رولىنە دايىنداۋى ءتيىس، ول ازاماتتىق مىندەتتەردى – ەلدىڭ، اتا - انانىڭ الدىنداعى پارىز سەزىمىن، ۇلتتىق ماقتانىش جانە پاتريوتيزم سەزىمىن، مەملەكەت كونستيتۋسياسىن، مەملەكەتتىك رامىزدەردى قۇرمەتتەۋدى، ەل تاعدىرى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى، مەملەكەتتىڭ ۇلتتىق جانە تابيعي بايلىقتارىنا ۇقىپتى قاتىناستى كوزدەيدى.
قازىرگى قازاقستان قوعامىنىڭ وسى ساتتەگى دامۋ جاعدايى ستۋدەنت جاستاردىڭ بەلسەندى ازاماتتىق ۇستانىمىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن جاقسى العىشارتتار تۋدىرادى. ءپاتريوتيزمدى، تولەرانتتىلىقتى جانە ۇلتتىق كەلىسىمدى قابىلداۋ ادامگەرشىلىكتىڭ تومەندەۋى، «ۇرپاقتى جوعالتۋ» سياقتى ۇعىمدارعا، بىرەۋدىڭ اسىراۋىندا بولۋشىلىق سەزىمىنە قارسى تۇرادى جانە الەۋمەتتىك پارىقسىزدىققا، قىلمىس پەن ناشاقورلىقتىڭ وسۋىنە قارسى باعىتتالعان، سوندىقتان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتىن تاربيەلەۋ نەگىزىن قازاقستاندىق پاتريوتيزم جانە ۇلتتىق كەلىسىم قۇرايدى.
تاربيە – قوعام دامۋىنىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق رەسۋرسى. قازاقستاندا ازاماتتىق قوعام قالىپتاسۋى جاعدايلارىندا تاربيەنىڭ باستى ماقساتى جەكە تۇلعانى كاسىپتىك جانە الەۋمەتتىك بىلىكتى، وزگەرىپ جاتقان الەم جاعدايلارىندا شىعارماشىلىق پەن ءوزىن - ءوزى انىقتاۋعا قابىلەتتى، ازاماتتىلىق پەن ءپاتريوتيزمنىڭ، جاۋاپكەرشىلىك پەن جاڭانى قۇرۋعا ۇمتىلىستىڭ دامىعان سەزىمدەرىن يەلەنگەن تۇردە قالىپتاستىرۋ بولادى. ءبىلىم بەرۋ قىزمەتى جۇيەسىندەگى تاربيە مىندەتتەرىن شەشۋدىڭ باسىمدىلىعى پرەزيدەنتتىڭ قازاقستان حالقىنا جىل سايىنعى جولداۋلارىندا ايقىن بەلگىلەنگەن.
ستۋدەنتتى شىعارماشىلىق، جان - جاقتى دامىعان جەكە تۇلعا، ومىرلىك ۇستانىمى بەلسەندى ازامات جانە قازىرگى زامانعى كاسىبي شەبەر - مامان رەتىندە قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزدى شارتى نەگىزگى تۇردە قوسىلعان تاربيەلەۋ جۇمىسىنىڭ جۇيەسى بولىپ تابىلادى. ستۋدەنت جاستار تاربيەسى ءبىلىم بەرۋ پروسەسىنىڭ اجىراتىلماس بولىگى، وسىدان، ق ر «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىنا سايكەس ءاربىر وقىتۋشىنىڭ، كۋراتوردىڭ كاسىبي مىندەتى بولىپ تابىلادى.
بەرىلگەن ادىستەمەلىك نۇسقاۋلار اكادەميالىق ستۋدەنتتەر توپتارىنىڭ كۋراتورلارىنا تاربيە تەورياسىنىڭ نەگىزدەرىن ءوز بەتىمەن زەردەلەۋىنە؛ ۋنيۆەرسيتەتتەگى تاربيە جۇمىسىنىڭ مانىمەن، مازمۇنىمەن جانە قۇرىلىمىمەن تانىسۋىنا؛ ستۋدەنتتەرمەن تاربيە جۇمىسىنىڭ نەگىزگى زاڭدىلىقتارىن، پرينسيپتەرىن، ادىستەرى مەن تۇرلەرىن قاراستىرۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.
ستۋدەنتتەردى پاتريوتتىق تاربيەلەۋ مودەلىنىڭ شەڭبەرىندە ءىس-شارالار وتكىزۋ بويىنشا ادىستەمەلىك نۇسقاۋلار. جۇكتەۋ
كىرىسپە
«بۇگىنگى كۇنى قازاقستاننىڭ قوعامدىق ساناسى سفەراسىندا قانداي دا دۇنيەتانىمدىق ۆاكۋۋم، پاتريوتيزم سەزىمدەرى
مەن يدەيالارىن تاربيەلەۋگە، جاعىمدى الەۋمەتتىك ماڭىزدى قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان ساپالى يدەولوگيالىق جۇمىستىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بايقالادى»
ن. ءا. نازاربايەۆ
«ەشكىم دە كەزدەيسوق تۇردە جاقسى ادام بولمايدى»
پلاتون
«ەگەر ەرتەڭگى كۇنىڭدى ويلاساڭ – ەگىن ەك، ەگەر 10 جىلعا بۇرىن ويلاساڭ – ورمان ەك، ەگەر دە 100 جىلعا بۇرىن ويلاساڭ –
بالا تاربيەلە»
حالىق دانالىعى
قازاقستان پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ بۇگىنگى كۇنى بىزگە قوعامنىڭ الەۋمەتتىك - دەموكراتيالىق، كونفەسسيالىق، الەۋمەتتىك - ساياسي قۇرىلىمىنىڭ وزگەرۋ، ءار ءتۇرلى بۇقارا توپتارى قۇندىلىقتارى مەن دۇنيەتانىمىنىڭ وزگەرۋ پروسەستەرىن تەرەڭ ۇعىنۋ كەرەك ەكەندىگىن اتاپ ءوتتى. پرەزيدەنت بۇل جۇمىستى قازاقستاننىڭ عالىمدارىنا جۇكتەۋ كەرەكتىگىن ايتتى: «ينستيتۋتتار جاڭا تاريحتى، قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ قالىپتاسۋىن جانە دامۋىن، جاڭا حالىقارالىق ءرولدى، ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ مارتەبەسىن زەردەلەۋمەن جانە جان - جاقتى تۇسىندىرۋمەن، سونداي - اق پاتريوتيزم يدەولوگياسىن، ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ جەتىستىكتەرى ءۇشىن ماقتانىشتى تاراتۋمەن، ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدى ناسيحاتتاۋمەن اينالىسۋى ءتيىس… باستى نازاردى تاريحي - مادەني مۇرادان قازاقستاننىڭ قازىرگى مادەنيەتى مەن قۇندىلىقتارىن دامىتۋعا اۋدارۋ كەرەك، ونسىز قوعام جان - جاقتى دامي المايدى، ءبىز ءار ءتۇرلى مادەنيەتتەردىڭ ىقپالىنا ۇشىرايتىن جاس ۇرپاقتان كوز جازىپ قالامىز».
تاربيە مازمۇنىنىڭ قازاقستاندىق كومپونەنتى 2006 - 2011 جىلدارعا ارنالعان «ق ر ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى تاربيەنىڭ كەشەندى باعدارلاماسىندا» ناقتى انىقتالعان، وندا تاربيەنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋ بولىپ تابىلادى.
ءقازىر قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى تاربيەلەۋ تۋرالى، وسى ۇعىمنىڭ ماعىناسى نەدە، ونىڭ باستى پرينسيپتەرى قانداي ەكەندىگى تۋرالى كوپ ايتادى. ءبىراق پاتريوتيزم ۇعىمىنىڭ ءوزىنىڭ وتە تەرەڭ، قيىن باعالاناتىن ءمانى بار.
پاتريوتيزم - (گرەك تىلىنەن – اتامەكەن، وتان) – وتانعا دەگەن ماحاببات، ونىڭ تاعدىرى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك سەزىمى، ونىڭ مۇددەلەرىنە قىزمەت كورسەتۋ جانە ىشكى ءومىر سفەراسىنداعى جانە حالىقارالىق ارەناداعى ونىڭ جەتىستىك - تەرىنە قىزمەت كورسەتۋگە ازىرلىك جانە قابىلەتتىلىك. وتان سەزىمى – بۇل قاسيەتتى سەزىم.
قازىرگى قازاقستاننىڭ كوپتەگەن جەتىستىكتەرىن پرەزيدەنت ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ اتىمەن، ونىڭ ساياسي ەرىك - جىگەرىمەن، دانا كورەگەندىگىمەن، جوعارى پاتريوتتىلىق سەزىمىمەن جانە قازاقستاندى الەمنىڭ 30 باسەكەگە قابىلەتتى ەلىنىڭ قاتارىنا كىرۋگە قابىلەتى بار، ەكونوميكالىق مىقتى، دەموكراتيالىق مەملەكەت ەتۋگە دەگەن وراسان زور تىلەگىمەن بايلانىستىرادى. وسى مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن قاراعاندى مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ستۋدەنت جاستاردى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ تۇلعاسى ونەگەسىندە پاتريوتتىق تاربيەلەۋ مودەلى ەندىرىلدى، ول مەملەكەت باسشىسىمەن بەلگىلەنگەن ءوز ەلىنىڭ لايىقتى ازاماتتارىن قالىپتاستىرۋ مىندەتتەرىن شەشۋگە ارنالعان.
ازاماتتاردى، سونىڭ ىشىندە ستۋدەنت جاستاردى پاتريوتتىق تاربيەلەۋ بويىنشا جۇمىس ءارى قاراي جەتىلدىرۋ مەن دامىتۋدى تالاپ ەتەدى. بۇگىنگى تاڭدا ستۋدەنتتەردى پاتريوتتىق تاربيەلەۋ پاتريوتتىق سانانى، سونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك سانانى قالىپتاستىرۋ تالاپتارىنا، سونداي - اق ءوزىنىڭ اتامەكەنىنە ادالدىق پەن شىنايى بەرىلگەندىك سەزىمىن تاربيەلەۋگە، ازاماتتىق بورىشىن جانە نەگىزگى كونستيتۋسيالىق مىندەتتەرىن ورىنداۋعا ازىرلىگىنە تولىق جاۋاپ بەرۋى ءتيىس.
قازاقستاندىق پاتريوتيزم – ەرەكشە پاتريوتيزم، ويتكەنى قازاقستاننىڭ كوپ ۇلتتى حالقىنىڭ ولار ءۇشىن ورتاق وتانعا قاتىناسى تۋرالى ءسوز قوزعالىپ وتىر. قازاقستاندىق پاتريوتيزم – بۇل پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتە العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ العا شىققان جانە ءوزىنىڭ اۋقىمدى وزگەرىستەرىمەن شەتەلدىك ساياساتكەرلەردى، مەملەكەت باسشىلارىن عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ءوزىنىڭ وتانداستارىن دا تاڭ قالدىرىپ، جاڭا مەملەكەت قۇرىپ جاتقان، ءوزىنىڭ وتانىن ماقتان تۇتۋدىڭ ورىندى نەگىزى.
قازىرگى ۋاقىتتا جاسىنا، وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىنە قاراماستان، ءاربىر ازاماتتىڭ بويىندا ءپاتريوتيزمدى تاربيەلەۋ، جوعالتىلعان مەملەكەتتىك سانا - سەزىمدى قالپىنا كەلتىرۋ جانە وسى يدەولوگيانى بارلىق جەردە ەندىرۋ قاجەت. مەملەكەتتىك تۇرعىدان ويلايتىن ادامنىڭ ءوز مەملەكەتىنىڭ زاڭدارىن قۇرمەتتەيتىنى، ونى ايالايتىنى جانە قورعايتىنى بەلگىلى. پاتريوتتىق تاربيە مودەلى ستۋدەنت جاستارمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ تۇجىرىمدامالىق رەسىمدەلگەن يدەيالارىنىڭ، تۇسىنىكتەرىنىڭ، كوزقاراستارىنىڭ، نىساندارى مەن ادىستەرىنىڭ جۇيەسى رەتىندە قوعامنىڭ مۇددەلەرىن، دۇنيەتانىمىن جانە مۇراتتارىن سيپاتتايدى، كوللەدجدىڭ عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ەلىمىزدىڭ، ءبىزدىڭ وتانىمىزدىڭ، ەگەمەندى قازاقستاننىڭ دامۋىندا ماڭىزدى انىقتاۋشى رول اتقارادى.
پاتريوتيزم نەمەسە مەملەكەتتىك جانە تاريحي سانا ستۋدەنتتەردىڭ بويىندا كۋراتورلاردىڭ تاربيەلەۋ جۇمىسىنىڭ شەڭبەرىندە، ستۋدەنتتەردىڭ تاربيە ساعاتتارىندا الاتىن بىلىمدەرىنىڭ نەگىزىندە قالىپتاسادى. كوللەدجدە ءبىلىم الاتىن قازىرگى زامانعى جاستاردىڭ بولاشاقتا قوعامنىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق جانە عىلىمي ەليتاسىن قۇرايتىنى تۋرالى ۇمىتۋعا بولمايدى. اتاپ ايتقاندا وسى جاستار الەۋمەتتىك - ساياسي جانە مادەني تۇرلەندىرۋ پروسەستەرىنە باستى قاتىسۋشىلار بولادى. ستۋدەنت جاستاردىڭ قالاي جەكە باعدارلانۋىنا، ولارعا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ قانداي الەۋمەتتەندىرۋدى ۇسىنۋىنا جانە جاستاردىڭ ازاماتتىق ساناسىندا قازاقستاندىق مادەنيەتتىڭ، تاريحتىڭ، مەنتاليتەتتىڭ قانداي قۇندىلىقتارى قالىپتاسۋىنا بايلانىستى قازاقستاندىق قوعام دامۋىنىڭ تابىستىلىعى انىقتالاتىن بولادى.
ق ر پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ اتاپ وتكەندەي: «كوپ ۇلتتى جاستاردى وزدەرىن قازاقستاننىڭ تاريحىمەن، الدىڭعى ۇرپاقتىڭ ماڭىزدى ومىرلىك قۇندىلىقتارىمەن سايكەستەندىرۋگە ۇيرەتۋ كەرەك. جاستارعا ناقتى ومىرلىك باعدارلار بەرىپ، ولاردى كۇماندى يدەيالاردىڭ ىقپالىنان قورعاۋ كەرەك».
اتاپ ايتقاندا ماقساتقا باعىتتالعان تاربيە ادامدى ومىردەگى باستى ءرولدىڭ ءبىرى – ازامات رولىنە دايىنداۋى ءتيىس، ول ازاماتتىق مىندەتتەردى – ەلدىڭ، اتا - انانىڭ الدىنداعى پارىز سەزىمىن، ۇلتتىق ماقتانىش جانە پاتريوتيزم سەزىمىن، مەملەكەت كونستيتۋسياسىن، مەملەكەتتىك رامىزدەردى قۇرمەتتەۋدى، ەل تاعدىرى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى، مەملەكەتتىڭ ۇلتتىق جانە تابيعي بايلىقتارىنا ۇقىپتى قاتىناستى كوزدەيدى.
قازىرگى قازاقستان قوعامىنىڭ وسى ساتتەگى دامۋ جاعدايى ستۋدەنت جاستاردىڭ بەلسەندى ازاماتتىق ۇستانىمىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن جاقسى العىشارتتار تۋدىرادى. ءپاتريوتيزمدى، تولەرانتتىلىقتى جانە ۇلتتىق كەلىسىمدى قابىلداۋ ادامگەرشىلىكتىڭ تومەندەۋى، «ۇرپاقتى جوعالتۋ» سياقتى ۇعىمدارعا، بىرەۋدىڭ اسىراۋىندا بولۋشىلىق سەزىمىنە قارسى تۇرادى جانە الەۋمەتتىك پارىقسىزدىققا، قىلمىس پەن ناشاقورلىقتىڭ وسۋىنە قارسى باعىتتالعان، سوندىقتان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتىن تاربيەلەۋ نەگىزىن قازاقستاندىق پاتريوتيزم جانە ۇلتتىق كەلىسىم قۇرايدى.
تاربيە – قوعام دامۋىنىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق رەسۋرسى. قازاقستاندا ازاماتتىق قوعام قالىپتاسۋى جاعدايلارىندا تاربيەنىڭ باستى ماقساتى جەكە تۇلعانى كاسىپتىك جانە الەۋمەتتىك بىلىكتى، وزگەرىپ جاتقان الەم جاعدايلارىندا شىعارماشىلىق پەن ءوزىن - ءوزى انىقتاۋعا قابىلەتتى، ازاماتتىلىق پەن ءپاتريوتيزمنىڭ، جاۋاپكەرشىلىك پەن جاڭانى قۇرۋعا ۇمتىلىستىڭ دامىعان سەزىمدەرىن يەلەنگەن تۇردە قالىپتاستىرۋ بولادى. ءبىلىم بەرۋ قىزمەتى جۇيەسىندەگى تاربيە مىندەتتەرىن شەشۋدىڭ باسىمدىلىعى پرەزيدەنتتىڭ قازاقستان حالقىنا جىل سايىنعى جولداۋلارىندا ايقىن بەلگىلەنگەن.
ستۋدەنتتى شىعارماشىلىق، جان - جاقتى دامىعان جەكە تۇلعا، ومىرلىك ۇستانىمى بەلسەندى ازامات جانە قازىرگى زامانعى كاسىبي شەبەر - مامان رەتىندە قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزدى شارتى نەگىزگى تۇردە قوسىلعان تاربيەلەۋ جۇمىسىنىڭ جۇيەسى بولىپ تابىلادى. ستۋدەنت جاستار تاربيەسى ءبىلىم بەرۋ پروسەسىنىڭ اجىراتىلماس بولىگى، وسىدان، ق ر «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىنا سايكەس ءاربىر وقىتۋشىنىڭ، كۋراتوردىڭ كاسىبي مىندەتى بولىپ تابىلادى.
بەرىلگەن ادىستەمەلىك نۇسقاۋلار اكادەميالىق ستۋدەنتتەر توپتارىنىڭ كۋراتورلارىنا تاربيە تەورياسىنىڭ نەگىزدەرىن ءوز بەتىمەن زەردەلەۋىنە؛ ۋنيۆەرسيتەتتەگى تاربيە جۇمىسىنىڭ مانىمەن، مازمۇنىمەن جانە قۇرىلىمىمەن تانىسۋىنا؛ ستۋدەنتتەرمەن تاربيە جۇمىسىنىڭ نەگىزگى زاڭدىلىقتارىن، پرينسيپتەرىن، ادىستەرى مەن تۇرلەرىن قاراستىرۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.
ستۋدەنتتەردى پاتريوتتىق تاربيەلەۋ مودەلىنىڭ شەڭبەرىندە ءىس-شارالار وتكىزۋ بويىنشا ادىستەمەلىك نۇسقاۋلار. جۇكتەۋ
You Might Also Like
