تابيعات - تال بەسىگىڭ، ايالاي ءبىل
ءوزىن - ءوزى تانۋ ساباعىنىڭ جوسپارى 8 سىنىپ
تاقىرىپ: تابيعات - تال بەسىگىڭ، ايالاي ءبىل
قۇندىلىق: قيانات جاساماۋ قاسيەتتەر: قورشاعان ورتاعا قامقورلىق، تابيعاتقا قيانات جاساماۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: تابيعاتقا قيانات جاساماۋ، قورشاعان ورتاعا قامقورلىق تانىتۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
1. بىلىمدىلىك: تابيعاتتى ايالاي بىلۋگە، قورشاعان ورتاسىنا قامقورلىقپەن قاراۋعا ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: قامقورلىق سەزىمدەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: تابيعاتقا قيانات جاساماۋعا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار: بەينە كورسەتىلىم، پلاكات، فلوماستەر، ينتەر بەلسەندى تاقتا. وقۋلىق، جۇمىس داپتەر.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ
تىنىشتىق ءساتى
№2 دەمالۋ جاتتىعۋلارى
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
وقۋشىلاردىڭ ءوز قالاۋلارى بويىنشا ۇيگە
بەرىلگەن شىعارماشىلىق جۇمىس.
«اعاش ماعان نە بەردى؟» تاقىرىپقا ساي بەس جول ولەڭ شىعارۋ وقۋشىلاردىڭ ويىن قورىتىندىلاۋ، تىڭداۋ.
3. دايەك ءسوز
«تابيعات – تال بەسىگىڭ»
1. تابيعات ادامدى قانداي سەزىمگە بولەيدى؟
2. تابيعات اياسىندا وزدەرىڭدى قالاي سەزىنەسىڭدەر؟
1. اڭگىمەلەسۋ
«اعاش» اڭگىمەسى (سەتتەن الىنعان) 04MAR
ەرتە - ەرتە - ەرتەدە ادەمى ۇلكەن الما اعاشى بولىپتى. ءبىر كىشكەنتاي بالا سول الما اعاشتىڭ كولەڭكەسىندە ۇنەمى كەلىپ ويناعاندى جاقسى كورەتىن. اعاشتىڭ ەڭ باسىنا شىعىپ، ءنارلى جەمىسىن جەپ، كولەڭكەسىندە ۇيىقتايتىن ەدى. اعاشتى جاقسى كورەتىنى انىق ەدى. اعاش تا بالانى جاقسى كورەتىن. ۋاقىت وتە، بالا ەرجەتىپ اعاشتىڭ كولەڭكەسىندە وينامايتىن بولدى. ءبىر كۇنى كەلەدى، ءبىراق كوڭىل كۇيى جوق بولادى.
«مەنىمەن ويناشى!» - دەپ سۇرايدى اعاش.
«اعاشتىڭ كولەڭكەسىندە وينايتىن كىشكەنتاي بالا ەمەسپىن ەندى»، جاۋاپ بەرەدى جىگىت، – «ءقازىر مەنى باسقا زاتتار قىزىقتىرادى، ءبىراق ولاردى ساتىپ الۋىم ءۇشىن اقشام جوق».
«قاپ، مەندە دە اقشا جوق… ءبىراق سەن بارلىق المالارىمدى جيناپ الىپ، ولاردى ساتساڭ، اقشا جاساي الاسىڭ».
جىگىت قۋانىپ، اعاشتىڭ بارلىق جەمىسىن جيناپ الادى دا، قۋانىپ سول جەردى تارك ەتەدى. قايتىپ ول جەرگە ورالمايدى. اعاش كوڭىلسىز بولادى. ءبىر كەزدە ول قايتىپ كەلەدى – كەشەگى جىگىت ەندى ەر - ازامات بولدى! اعاش ونى كورىپ قاتتى قۋانادى.
«مەنىمەن ويناشى!»، دەپ سۇرانادى اعاش…
«ويىنعا ەش ۋاقىتىم جوق، جۇمىس ىستەۋىم كەرەك، بالا - شاعامدى اسىراۋىم كەرەك. ءۇي كەرەك، جاي كەرەك. كومەكتەسە الاسىڭ با؟»
«كەشىر! مەنىڭ ءۇيىم جوق، ءبىراق بۇتاقتارىمدى كەسىپ، سولاردان ءۇي جاساۋىڭا بولادى…»
ادام قۋانا كەلىسەدى دە، اعاشتىڭ بۇتاقتارىن كەسىپ الادى. ادامنىڭ قۋانعانىن كورىپ، اعاش تا قۋانادى. سودان ادام ۇزاق ۋاقىت كورىنبەي كەتەدى.
كوپ جىلداردان سوڭ ادام قايتادان اعاشتىڭ الدىنا كەلەدى.
«بالام، كەشىر. ساعان بەرەتىن ەش نارسەم قالمادى. الما دا جوق…»
«كەرەگى دە جوق، الما جەيتىن ءتىسىم دا قالمادى...»
«ۇستىمە شىعارىپ ويناتايىن دەسەم، بۇتاقتارىم دا جوق…»
«ويىن ءۇشىن تىم كارىمىن…»، دەيدى ادام.
«ساعان ەشبىر نارسەمەن پايدالى بولا المايتىنىم مەنى قاتتى مۇڭايتادى. بارىم – كارى، ءولىپ بارا جاتقان تامىرلارىم عانا»، دەدى اعاش كوزگە جاس الىپ. «ماعان كوپ نارسەنىڭ كەرەگى جوق. دەمالاتىن ءبىر ورىن بولسا بولعانى. وتكەن جىلدار شارشاتىپتى…»
«كارى اعاشتىڭ تامىرلارى – دەمالۋ ءۇشىن جاقسى جەر، جانتايىپ دەمالا عوي…» – دەيدى اعاش قۋانىپ. كارى ادام اعاشتىڭ تۇبىنە وتىرىپ، جانىنا تىنىشتىق تاپقانداي بولادى. اعاش بولسا ادامنىڭ باقىتىن كورىپ قۋانادى…
سۇراقتارعا جاۋاپ
1. ءبىز اعاش تۋرالى نە بىلەمىز؟
2. اعاش ادام ومىرىندە قانداي ماڭىزدى رول اتقارادى؟
3. اعاشتىڭ ىستەگەنى دۇرىس پا، بالانىڭ ىستەگەنى دۇرىس پا؟ نەگە؟
4. اعاش - ءبىزدىڭ باقىتىمىز ءۇشىن بارىن بەرۋگە دايار اتا - انامىز…؟
4. شىعارماشىلىق توپتىق جۇمىس
1. اعاشتان نەنى ۇيرەنۋگە بولادى؟ (كلاستەر جاساۋ)
2. اعاش ماعان نە بەرەدى، مەن اعاشقا نە بەرەمىن؟
وقۋشىعا ءوز ەركىمەن شىعارماشىلىق جۇمىس بەرۋ (سۋرەتتى سحەمامەن بەينەلەۋ )
ەكى توپ ءوز جۇمىستارىن قورعايدى
5. ءمۇعالىمنىڭ وقۋشىلارعا سىيى
«قازاقستان تابيعاتىنىڭ كوركەم جەرلەرى»
6. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
«مەنىڭ اۋلامداعى اعاشتار» مۇندا وقۋشى ءوز اۋلاسىنداعى اعاشتىڭ ءتۇرىن، جاسىن وقۋشى وعان قانداي قامقورلىق كورسەتە الادى ءوز ويىن جازىپ كەلۋ.
7. توپپەن ءان ايتۋ
«اكە ارمانى» ءانىن ورىنداۋ
1. جاپىراعىن جايعان بايتەرەك
تەرەڭگە تارتقان تامىرىن
سەزبەپپىن اكە ەرتەرەك
جانىڭنىڭ ىستىق جالىنىن
قايىرماسى:
احوۋ، احوۋ،
احوۋ، اكە ارمانى - اي
2. ەرتەڭىم ءۇشىن كوز ىلمەي
اتقىزدىڭ قايتا تاڭىمدى
تۇسىنەر كىم بار وزىڭدەي
ساعىنىش تولى جانىمدى
قايىرماسى
5. سوڭعى تىنىشتىق ءساتى
باياۋ مۋزىكا
8. ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى
قۇرمەتتى وقۋشىلار بۇگىنگى وتكەن ساباعىمىز بارلىعىمىزدىڭ كوڭىلىمىزدەن شىعىپ ءوز مارەسىنە جەتتى دەپ ويلايمىن. ساباققا بەلسەنە قاتىسقان وقۋشىلارعا بارلىعىڭا ۇلكەن العىس ايتامىن. بۇگىنگى ساباقتان العان جاقسى اسەرىمىزبەن جاقسى كوڭىل - كۇيمەن كەلەسى ساباققا بارامىز.
كەلەسى ساباقتا كەزدەسكەنشە قوش ساۋ بولىڭىزدار!
تاقىرىپ: تابيعات - تال بەسىگىڭ، ايالاي ءبىل
قۇندىلىق: قيانات جاساماۋ قاسيەتتەر: قورشاعان ورتاعا قامقورلىق، تابيعاتقا قيانات جاساماۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: تابيعاتقا قيانات جاساماۋ، قورشاعان ورتاعا قامقورلىق تانىتۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
1. بىلىمدىلىك: تابيعاتتى ايالاي بىلۋگە، قورشاعان ورتاسىنا قامقورلىقپەن قاراۋعا ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: قامقورلىق سەزىمدەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: تابيعاتقا قيانات جاساماۋعا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار: بەينە كورسەتىلىم، پلاكات، فلوماستەر، ينتەر بەلسەندى تاقتا. وقۋلىق، جۇمىس داپتەر.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ
تىنىشتىق ءساتى
№2 دەمالۋ جاتتىعۋلارى
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
وقۋشىلاردىڭ ءوز قالاۋلارى بويىنشا ۇيگە
بەرىلگەن شىعارماشىلىق جۇمىس.
«اعاش ماعان نە بەردى؟» تاقىرىپقا ساي بەس جول ولەڭ شىعارۋ وقۋشىلاردىڭ ويىن قورىتىندىلاۋ، تىڭداۋ.
3. دايەك ءسوز
«تابيعات – تال بەسىگىڭ»
1. تابيعات ادامدى قانداي سەزىمگە بولەيدى؟
2. تابيعات اياسىندا وزدەرىڭدى قالاي سەزىنەسىڭدەر؟
1. اڭگىمەلەسۋ
«اعاش» اڭگىمەسى (سەتتەن الىنعان) 04MAR
ەرتە - ەرتە - ەرتەدە ادەمى ۇلكەن الما اعاشى بولىپتى. ءبىر كىشكەنتاي بالا سول الما اعاشتىڭ كولەڭكەسىندە ۇنەمى كەلىپ ويناعاندى جاقسى كورەتىن. اعاشتىڭ ەڭ باسىنا شىعىپ، ءنارلى جەمىسىن جەپ، كولەڭكەسىندە ۇيىقتايتىن ەدى. اعاشتى جاقسى كورەتىنى انىق ەدى. اعاش تا بالانى جاقسى كورەتىن. ۋاقىت وتە، بالا ەرجەتىپ اعاشتىڭ كولەڭكەسىندە وينامايتىن بولدى. ءبىر كۇنى كەلەدى، ءبىراق كوڭىل كۇيى جوق بولادى.
«مەنىمەن ويناشى!» - دەپ سۇرايدى اعاش.
«اعاشتىڭ كولەڭكەسىندە وينايتىن كىشكەنتاي بالا ەمەسپىن ەندى»، جاۋاپ بەرەدى جىگىت، – «ءقازىر مەنى باسقا زاتتار قىزىقتىرادى، ءبىراق ولاردى ساتىپ الۋىم ءۇشىن اقشام جوق».
«قاپ، مەندە دە اقشا جوق… ءبىراق سەن بارلىق المالارىمدى جيناپ الىپ، ولاردى ساتساڭ، اقشا جاساي الاسىڭ».
جىگىت قۋانىپ، اعاشتىڭ بارلىق جەمىسىن جيناپ الادى دا، قۋانىپ سول جەردى تارك ەتەدى. قايتىپ ول جەرگە ورالمايدى. اعاش كوڭىلسىز بولادى. ءبىر كەزدە ول قايتىپ كەلەدى – كەشەگى جىگىت ەندى ەر - ازامات بولدى! اعاش ونى كورىپ قاتتى قۋانادى.
«مەنىمەن ويناشى!»، دەپ سۇرانادى اعاش…
«ويىنعا ەش ۋاقىتىم جوق، جۇمىس ىستەۋىم كەرەك، بالا - شاعامدى اسىراۋىم كەرەك. ءۇي كەرەك، جاي كەرەك. كومەكتەسە الاسىڭ با؟»
«كەشىر! مەنىڭ ءۇيىم جوق، ءبىراق بۇتاقتارىمدى كەسىپ، سولاردان ءۇي جاساۋىڭا بولادى…»
ادام قۋانا كەلىسەدى دە، اعاشتىڭ بۇتاقتارىن كەسىپ الادى. ادامنىڭ قۋانعانىن كورىپ، اعاش تا قۋانادى. سودان ادام ۇزاق ۋاقىت كورىنبەي كەتەدى.
كوپ جىلداردان سوڭ ادام قايتادان اعاشتىڭ الدىنا كەلەدى.
«بالام، كەشىر. ساعان بەرەتىن ەش نارسەم قالمادى. الما دا جوق…»
«كەرەگى دە جوق، الما جەيتىن ءتىسىم دا قالمادى...»
«ۇستىمە شىعارىپ ويناتايىن دەسەم، بۇتاقتارىم دا جوق…»
«ويىن ءۇشىن تىم كارىمىن…»، دەيدى ادام.
«ساعان ەشبىر نارسەمەن پايدالى بولا المايتىنىم مەنى قاتتى مۇڭايتادى. بارىم – كارى، ءولىپ بارا جاتقان تامىرلارىم عانا»، دەدى اعاش كوزگە جاس الىپ. «ماعان كوپ نارسەنىڭ كەرەگى جوق. دەمالاتىن ءبىر ورىن بولسا بولعانى. وتكەن جىلدار شارشاتىپتى…»
«كارى اعاشتىڭ تامىرلارى – دەمالۋ ءۇشىن جاقسى جەر، جانتايىپ دەمالا عوي…» – دەيدى اعاش قۋانىپ. كارى ادام اعاشتىڭ تۇبىنە وتىرىپ، جانىنا تىنىشتىق تاپقانداي بولادى. اعاش بولسا ادامنىڭ باقىتىن كورىپ قۋانادى…
سۇراقتارعا جاۋاپ
1. ءبىز اعاش تۋرالى نە بىلەمىز؟
2. اعاش ادام ومىرىندە قانداي ماڭىزدى رول اتقارادى؟
3. اعاشتىڭ ىستەگەنى دۇرىس پا، بالانىڭ ىستەگەنى دۇرىس پا؟ نەگە؟
4. اعاش - ءبىزدىڭ باقىتىمىز ءۇشىن بارىن بەرۋگە دايار اتا - انامىز…؟
4. شىعارماشىلىق توپتىق جۇمىس
1. اعاشتان نەنى ۇيرەنۋگە بولادى؟ (كلاستەر جاساۋ)
2. اعاش ماعان نە بەرەدى، مەن اعاشقا نە بەرەمىن؟
وقۋشىعا ءوز ەركىمەن شىعارماشىلىق جۇمىس بەرۋ (سۋرەتتى سحەمامەن بەينەلەۋ )
ەكى توپ ءوز جۇمىستارىن قورعايدى
5. ءمۇعالىمنىڭ وقۋشىلارعا سىيى
«قازاقستان تابيعاتىنىڭ كوركەم جەرلەرى»
6. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
«مەنىڭ اۋلامداعى اعاشتار» مۇندا وقۋشى ءوز اۋلاسىنداعى اعاشتىڭ ءتۇرىن، جاسىن وقۋشى وعان قانداي قامقورلىق كورسەتە الادى ءوز ويىن جازىپ كەلۋ.
7. توپپەن ءان ايتۋ
«اكە ارمانى» ءانىن ورىنداۋ
1. جاپىراعىن جايعان بايتەرەك
تەرەڭگە تارتقان تامىرىن
سەزبەپپىن اكە ەرتەرەك
جانىڭنىڭ ىستىق جالىنىن
قايىرماسى:
احوۋ، احوۋ،
احوۋ، اكە ارمانى - اي
2. ەرتەڭىم ءۇشىن كوز ىلمەي
اتقىزدىڭ قايتا تاڭىمدى
تۇسىنەر كىم بار وزىڭدەي
ساعىنىش تولى جانىمدى
قايىرماسى
5. سوڭعى تىنىشتىق ءساتى
باياۋ مۋزىكا
8. ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى
قۇرمەتتى وقۋشىلار بۇگىنگى وتكەن ساباعىمىز بارلىعىمىزدىڭ كوڭىلىمىزدەن شىعىپ ءوز مارەسىنە جەتتى دەپ ويلايمىن. ساباققا بەلسەنە قاتىسقان وقۋشىلارعا بارلىعىڭا ۇلكەن العىس ايتامىن. بۇگىنگى ساباقتان العان جاقسى اسەرىمىزبەن جاقسى كوڭىل - كۇيمەن كەلەسى ساباققا بارامىز.
كەلەسى ساباقتا كەزدەسكەنشە قوش ساۋ بولىڭىزدار!
You Might Also Like
