تابيعات – تال بەسىگىڭ، ايالاي ءبىل!
تاقىرىبى: تابيعات – تال بەسىگىڭ، ايالاي ءبىل!
ماقساتى: وقۋشىلارعا ادام مەن تابيعاتتىڭ ەگىز ەكەنىن ۇعىندىرۋ. تابيعات - قازىنا بايلىق ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ. قورشاعان ورتانى قورعاۋ، تۋعان ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ. تۋعان جەردىڭ تابيعاتىن ايالاۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، قاناتتى سوزدەر
ءجۇرىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. كىرىسپە ءسوز
ءمۇعالىم:
ادام مەن تابيعات ەگىز. تابيعاتتى اسىراۋشىڭ، قامقورشىڭ دەسەڭ دە بولادى. اتا - باباڭنىڭ « جەر - قازىنا، سۋ - التىن، مول بايلىق» دەپ وسيەت ايتىپ كەلگەنى تەگىننەن تەگىن ەمەس. كۇندەلىكتى ءىشىپ جۇرگەن تاماعىمىز، ۇستىمىزدەگى كيىمىمىز، وقيتىن كىتابىمىز، جازاتىن قاعازىمىز، مىنەر كولىگىمىز، اۋىرعاندا پايدالاناتىن ءدارىمىز، تىنىس الار اۋامىز، ىشەر سۋىمىز – وسىلاردىڭ ءبارى جومارت تابيعاتتىڭ بەرگەن سىيى.
ال قازىرگى كەزدە بارشا ادامزات الدىندا تۇرعان كەزەك كۇتتىرمەيتىن كيەلى دە كۇردەلى مىندەتتەرىمىزدىڭ ءبىرى ىستىق ۇيا، التىن بەسىك، جۇمىر جەردىڭ تابيعاتىن قورعاۋ جانە ونىڭ سان الۋان بايلىعىن بارىنشا ۇقىپتى پايدالانۋ بولىپ وتىر. سوڭعى جىلدارى عىلىم مەن تەحنيكانىڭ وركەندەۋى قورشاعان ورتاعا زياندى اسەرىن تيگىزۋدە. جەر شارىندا جىل سايىن شامامەن 10 - 15 ميلليون گەكتار ورمان جويىلادى ەكەن.
ۇزاق جىلدار بويى قالىپتاسقان سولاقاي ساياسات قازاقستان تابيعاتىن دا سۇرىقسىز كۇيگە ءتۇسىردى. جەر بەتىنەن جويىلىپ بارا جاتقان ارال تەڭىزى مەن قىرىق جىل بويى ۇزدىكسىز سىناۋدان كوكىرەگى قارسى ايرىلعان قاسيەتتى سەمەي جەرىنىڭ ايانىشتى ءحالى وسىنىڭ ايعاعى.
«تاربيە تال بەسىكتەن باستالادى» دەگەندەي بولاشاق ۇرپاقتى ەكولوگيالىق ساۋاتتى ەتىپ تاربيەلەۋدى وتباسى، وشاق قاسىنان باستاعانىمىز دۇرىس. تابيعاتتىڭ جاسىل جەلەگىمەن اڭ قۇسىن ايالاۋ، كوزى
اشىق، كوكىرەگى وياۋ ءاربىر جاننىڭ ازاماتتىق بورىشى.
ءىىى. ادەبي مونتاج
1 - وقۋشى:
تابيعات - سۇلۋ مەكەنىم،
ءوزىڭدى پانا ەتەمىن.
ساياڭدا ءوسىپ ەر جەتىمىن
بيىككە سامعاپ جەتەمىن.
2 - وقۋشى:
تابيعاتتان ءنار العان عوي جانىمىز،
جەر بەتىنىڭ اجارى عوي ءسانىمىز،
تۋعان ولكە تابيعاتىن ايالاپ،
ۇسىنايىق جۇرەك نۇرىن ءبارىمىز.
3 - وقۋشى:
تابيعاتتىڭ ورنى بولەك عالامدا
تيگىزەتىن پايداسى زور ادامعا
ەي ادامزات، ونى كۇتىپ قورعاڭدار
جويىلماسىن جاسىل جەلەك ورماندار!
بولسىن تەك اۋا تازا، تۇنىق سۋ
باسىلماسىن ايدىن كولدە قۇستىڭ شۋى
توڭىرەكتە كەسىلمەسىن تال تەرەك
اراشا ءتۇس تابيعاتتا ءبارى كەرەك!
تارتىلماسىن تەڭىز كولدەر سۋ الىپ،
جارىلىپ جەر، وسىمدىكتەر قۋارىپ.
قولدا باردا ءقادىر تۇتىپ ساقتايىق
جاراتقاننىڭ بەرگەنىنە قۋانىپ.
ءمۇعالىم: تابيعات اياسى - ادامنىڭ التىن بەسىگى. قازاق حالقىنىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، كۇندەلىكتى قولداناتىن تۇتىنۋ زاتتارىنداعى ويۋ ورنەكتەردەن دە كورۋگە بولادى.
مىسالى: ءتۇس كيىزدەردەگى ويۋ - ورنەكتەردە دالانىڭ حوش ءيىستى گۇلدەرى، وزەن - كولدەرى، تاۋ جوتالارى بەينەلەنسە، سىرماقتاردا قوشقار ءمۇيىز، قۇس تۇمسىقتارىمەن قاناتتارى سالىنعان.
4 - وقۋشى:
مەن سۇيەم ەرىكتى ەركىن قۇسىن
سايراتامىن ءتورت ءبولىپ ءتۇن ۇيقىسىن.
مەن سۇيمەس دۇنيەدە ەش نارسە جوق،
سۇيەمىن تابيعاتتىڭ بارلىق كۇشىن.
5 - وقۋشى:
كۇن - بارلىق تىرشىلىكتىڭ قۇدىرەتتى تىرەگى.
جەر تىرشىلىككە ءنار بەرىپ انامىزداي اسىراپ جاتىر.
سۋ - تىرشىلىكتىڭ كوزى.
اۋا - ءومىر تىنىسى.
ءمۇعالىم: قازاق حالقى سۇيىكتى ۇلدارى مەن قىزدارىن بايتەرەككە، قايىڭعا، جاۋقازىنعا، اققۋعا، قۇرالايعا، ەلىككە تەڭەگەن. سۇلۋلىقتى نازىكتىكتى – اققۋعا، مولدىرلىكتى، تازالىقتى - بۇلاققا، باتىرلىقتى - سۇڭقارعا، قىرانعا بالاعان. ارداقتى ازاماتىن اسقار تاۋىم، شالقار كولىم، قارا ورمانىم دەپ
قاستەرلەگەن. «جاقسى جىگىت - اسپانداعى جۇلدىز، جاقسى قىز جاعاداعى قۇندىز» دەپ ۇل مەن قىزىن جۇلدىز بەن قۇندىزعا تەڭەگەن. قۇندىزدىڭ تەرىسىن جوعارى باعالاپ، سىيلى ادامدارعا تارتۋ - تارالعى جاساعان.
كورىنىس:
اتاقتى باتىر حانكەلدى بالاسى رايىمبەكتى 16 جاسقا تولعاندا «سالەم بەرىپ باتاسىن الىپ قايت» دەپ تولە بيگە جۇمساپتى. تولە بيگە سالەم بەرىپ، ەلدىڭ سالەم ساۋقاتىن جەتكىزىپ، قوناق بولعان رايىمبەك اتتانار ساتتە، دانا قارتقا مىناداي ساۋال قويىپتى.
رايىمبەك: ( وقۋشى )
جەر دەگەنىم نەمەنە؟
ەل دەگەنىم نەمەنە؟
جەر ءسانى دەگەن نەمەنە؟
ەل ءسانى دەگەن نەمەنە؟
جەر قۇتى دەگەن نەمەنە؟
جەردى نە كوتەرەدى؟
ەلدى كىم كوتەرەدى؟
تولە بي: (وقۋشى)
جەر دەگەنىڭ - تىرشىلىك،
ەل دەگەنىڭ - قارا حالقىڭ،
جەر ءسانى - ۇشقان قۇس پەن جۇگىرگەن اڭى، اققان سۋى، جايقالعان
شالعىنى، نۋ ورمانى.
ەل ءسانى - وركەندەپ وسكەن ۇلى مەن قىزى.
جەر قۇتى – قويناۋىنداعى كەنى.
جەردى سۋ كوتەرەدى،- دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن.
ءمۇعالىم: راسىندا جەر - ەلدىڭ تۇراقتى مەكەنى، تىرشىلىك كوزى، ۇرپاق وسىرەر ورداسى. سوندىقتان دا بالالارىمىز « جەر تىرشىلىك»، «جەر - قازىنا» دەۋمەن بىرگە، «جەرقازىنانىڭ باسى، مول - بايلىقتىڭ كوزى، باتىر - ەل ساقشىسى.» مال - ءبىر جۇتتىق، باتىر - ءبىر وقتىق، جەر - ماڭگىلىك دەپ دانالىق وي تۇيە بىلگەن.
6 - وقۋشى:
تابيعات - اسەمدىكتىڭ توركىنىسىڭ،
ءان سالامىن ءبىر سەنىڭ كوركىڭ ءۇشىن.
جان – جانۋار تابىنىپ ءبىر وزىڭە،
سەنەن الىپ تۇرعانداي بار تىنىسىڭ
7 - وقۋشى:
تابيعات! سەن دۇنيەدەگى ەڭ سۇلۋسىڭ، ەڭ ادەمىسىڭ! سەنىڭ جۇپار اۋاڭ دا، جۇگىرگەن اڭىن دا، اينالانى اسەم انگە بولەگەن قۇسىڭ دا ادەمى! مەن سەنەن ادەمىلىكتى ۇيرەندىم. وسىنداي ادەمىلىكتىڭ ورتاسىندا ءومىر سۇرگەن ادامزات بالاسىنىڭ قانشالىقتى باقىتتى ەكەنىن سەزىنسە عوي!
8 - وقۋشى:
ەگەر تابيعاتقا ءتىل بىتسە، ول بىلايشا بىزگە ءتىل قاتار ەدى: «ەي، ادامزات بالاسى!». سەن مەنىڭ باۋىرىمدا ءوسىپ ەر جەتتىڭ. مەن سەنى توڭعانىڭدا كۇن شۋاعىممەن جىلىتتىم، ىستىقتا اعاشتارىممەن جاڭىنا سايا بولدىم. ءمولدىر، تازا اۋاممەن دەم الدىڭ، جەر انا سەنى اسىرادى، باقتى ۇرپاعىڭ عاسىردان عاسىرعا جالعاسىپ كەلەدى. مەن ارقىلى سەن سۇلۋلىقتى، ادەمىلىكتى سەزىندىڭ! ءبىراق مەن ساعان وكپەلىمىن.
نەگە دەيسىڭ عوي بۇگىنگى كۇنىمە قاراشى. اۋام لاستاندى. سۋىم لايلاندى، تارتىلدى. ورمانىمداعى اقبوكەنىم مەن سۇلۋ كيىگىم قايدا قاشتى؟ دالانى اسەم انگە بولەگەن قۇستارىم نەگە ازايدى؟ بالىقتارىم نەگە جاعادا ءولىپ جاتىر؟ سەن بۇگىن مەنەن ءبارىن الىپ الساڭ، بولاشاق ۇرپاعىڭ قالاي كۇن كورەدى؟ ءالى دە كەش ەمەس ويلانىڭدار! تابيعاتتى ايالاي، قورعاي بىلىڭدەر! دەۋشى ەدى.
9 - وقۋشى:
ەي، قازاقتىڭ ۇلانى،
بولعايسىڭ دانا قىرانى
جەر - سۋىن قورعاۋ باباڭنىڭ
ەمەس پە ەدى باستى ۇرانى.
10 - وقۋشى:
تابيعات، جەر – انا، وتان، تۋعان جەر، اتامەكەن دەگەن قۇلاققا جىلى ەستىلىپ، جۇرەككە شاتتىق سەزىم ۇيالاتاتىن ۇلى دا قاسيەتتى ءبىر - بىرىنە ماعىنالاس، مازمۇنى ساي سوزدەر. ادامنىڭ ءوزى تابيعات پەن جەر انانىڭ پەرزەنتى. تابيعات پەن جەر - انانى سۇيە ءبىلۋ، ونى ايالاۋ ادامنىڭ ازاماتتىق بورىشى.
قورىتىندى: تابيعاتتى قورعاۋ ءۇشىن قانداي ءىس - شارالار وتكىزۋ كەرەك؟
( بالالار ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى).
ءمۇعالىم:
ەي، تابيعات شەبەرسىڭ، اۋ شەبەرسىڭ،
كورمەگەندى كورسەتەرسىڭ، بەرەرسىڭ.
ۇلان عايىر بۇلاعىڭدى مىسە ەتپەي،
اشكوزدەنگەن ادامدارعا نە دەرسىڭ،
ايىڭ اناۋ، كۇنىڭ اناۋ، جەرىڭ مىناۋ
اۋ، ادامدار جەتپەي جاتىر ەندى نە؟
تابيعاتقا تالاسپاڭدار، اعايىن!
اسىرايدى ول سەنى، مەنى، ەلدى دە!
ماقساتى: وقۋشىلارعا ادام مەن تابيعاتتىڭ ەگىز ەكەنىن ۇعىندىرۋ. تابيعات - قازىنا بايلىق ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ. قورشاعان ورتانى قورعاۋ، تۋعان ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ. تۋعان جەردىڭ تابيعاتىن ايالاۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، قاناتتى سوزدەر
ءجۇرىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. كىرىسپە ءسوز
ءمۇعالىم:
ادام مەن تابيعات ەگىز. تابيعاتتى اسىراۋشىڭ، قامقورشىڭ دەسەڭ دە بولادى. اتا - باباڭنىڭ « جەر - قازىنا، سۋ - التىن، مول بايلىق» دەپ وسيەت ايتىپ كەلگەنى تەگىننەن تەگىن ەمەس. كۇندەلىكتى ءىشىپ جۇرگەن تاماعىمىز، ۇستىمىزدەگى كيىمىمىز، وقيتىن كىتابىمىز، جازاتىن قاعازىمىز، مىنەر كولىگىمىز، اۋىرعاندا پايدالاناتىن ءدارىمىز، تىنىس الار اۋامىز، ىشەر سۋىمىز – وسىلاردىڭ ءبارى جومارت تابيعاتتىڭ بەرگەن سىيى.
ال قازىرگى كەزدە بارشا ادامزات الدىندا تۇرعان كەزەك كۇتتىرمەيتىن كيەلى دە كۇردەلى مىندەتتەرىمىزدىڭ ءبىرى ىستىق ۇيا، التىن بەسىك، جۇمىر جەردىڭ تابيعاتىن قورعاۋ جانە ونىڭ سان الۋان بايلىعىن بارىنشا ۇقىپتى پايدالانۋ بولىپ وتىر. سوڭعى جىلدارى عىلىم مەن تەحنيكانىڭ وركەندەۋى قورشاعان ورتاعا زياندى اسەرىن تيگىزۋدە. جەر شارىندا جىل سايىن شامامەن 10 - 15 ميلليون گەكتار ورمان جويىلادى ەكەن.
ۇزاق جىلدار بويى قالىپتاسقان سولاقاي ساياسات قازاقستان تابيعاتىن دا سۇرىقسىز كۇيگە ءتۇسىردى. جەر بەتىنەن جويىلىپ بارا جاتقان ارال تەڭىزى مەن قىرىق جىل بويى ۇزدىكسىز سىناۋدان كوكىرەگى قارسى ايرىلعان قاسيەتتى سەمەي جەرىنىڭ ايانىشتى ءحالى وسىنىڭ ايعاعى.
«تاربيە تال بەسىكتەن باستالادى» دەگەندەي بولاشاق ۇرپاقتى ەكولوگيالىق ساۋاتتى ەتىپ تاربيەلەۋدى وتباسى، وشاق قاسىنان باستاعانىمىز دۇرىس. تابيعاتتىڭ جاسىل جەلەگىمەن اڭ قۇسىن ايالاۋ، كوزى
اشىق، كوكىرەگى وياۋ ءاربىر جاننىڭ ازاماتتىق بورىشى.
ءىىى. ادەبي مونتاج
1 - وقۋشى:
تابيعات - سۇلۋ مەكەنىم،
ءوزىڭدى پانا ەتەمىن.
ساياڭدا ءوسىپ ەر جەتىمىن
بيىككە سامعاپ جەتەمىن.
2 - وقۋشى:
تابيعاتتان ءنار العان عوي جانىمىز،
جەر بەتىنىڭ اجارى عوي ءسانىمىز،
تۋعان ولكە تابيعاتىن ايالاپ،
ۇسىنايىق جۇرەك نۇرىن ءبارىمىز.
3 - وقۋشى:
تابيعاتتىڭ ورنى بولەك عالامدا
تيگىزەتىن پايداسى زور ادامعا
ەي ادامزات، ونى كۇتىپ قورعاڭدار
جويىلماسىن جاسىل جەلەك ورماندار!
بولسىن تەك اۋا تازا، تۇنىق سۋ
باسىلماسىن ايدىن كولدە قۇستىڭ شۋى
توڭىرەكتە كەسىلمەسىن تال تەرەك
اراشا ءتۇس تابيعاتتا ءبارى كەرەك!
تارتىلماسىن تەڭىز كولدەر سۋ الىپ،
جارىلىپ جەر، وسىمدىكتەر قۋارىپ.
قولدا باردا ءقادىر تۇتىپ ساقتايىق
جاراتقاننىڭ بەرگەنىنە قۋانىپ.
ءمۇعالىم: تابيعات اياسى - ادامنىڭ التىن بەسىگى. قازاق حالقىنىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، كۇندەلىكتى قولداناتىن تۇتىنۋ زاتتارىنداعى ويۋ ورنەكتەردەن دە كورۋگە بولادى.
مىسالى: ءتۇس كيىزدەردەگى ويۋ - ورنەكتەردە دالانىڭ حوش ءيىستى گۇلدەرى، وزەن - كولدەرى، تاۋ جوتالارى بەينەلەنسە، سىرماقتاردا قوشقار ءمۇيىز، قۇس تۇمسىقتارىمەن قاناتتارى سالىنعان.
4 - وقۋشى:
مەن سۇيەم ەرىكتى ەركىن قۇسىن
سايراتامىن ءتورت ءبولىپ ءتۇن ۇيقىسىن.
مەن سۇيمەس دۇنيەدە ەش نارسە جوق،
سۇيەمىن تابيعاتتىڭ بارلىق كۇشىن.
5 - وقۋشى:
كۇن - بارلىق تىرشىلىكتىڭ قۇدىرەتتى تىرەگى.
جەر تىرشىلىككە ءنار بەرىپ انامىزداي اسىراپ جاتىر.
سۋ - تىرشىلىكتىڭ كوزى.
اۋا - ءومىر تىنىسى.
ءمۇعالىم: قازاق حالقى سۇيىكتى ۇلدارى مەن قىزدارىن بايتەرەككە، قايىڭعا، جاۋقازىنعا، اققۋعا، قۇرالايعا، ەلىككە تەڭەگەن. سۇلۋلىقتى نازىكتىكتى – اققۋعا، مولدىرلىكتى، تازالىقتى - بۇلاققا، باتىرلىقتى - سۇڭقارعا، قىرانعا بالاعان. ارداقتى ازاماتىن اسقار تاۋىم، شالقار كولىم، قارا ورمانىم دەپ
قاستەرلەگەن. «جاقسى جىگىت - اسپانداعى جۇلدىز، جاقسى قىز جاعاداعى قۇندىز» دەپ ۇل مەن قىزىن جۇلدىز بەن قۇندىزعا تەڭەگەن. قۇندىزدىڭ تەرىسىن جوعارى باعالاپ، سىيلى ادامدارعا تارتۋ - تارالعى جاساعان.
كورىنىس:
اتاقتى باتىر حانكەلدى بالاسى رايىمبەكتى 16 جاسقا تولعاندا «سالەم بەرىپ باتاسىن الىپ قايت» دەپ تولە بيگە جۇمساپتى. تولە بيگە سالەم بەرىپ، ەلدىڭ سالەم ساۋقاتىن جەتكىزىپ، قوناق بولعان رايىمبەك اتتانار ساتتە، دانا قارتقا مىناداي ساۋال قويىپتى.
رايىمبەك: ( وقۋشى )
جەر دەگەنىم نەمەنە؟
ەل دەگەنىم نەمەنە؟
جەر ءسانى دەگەن نەمەنە؟
ەل ءسانى دەگەن نەمەنە؟
جەر قۇتى دەگەن نەمەنە؟
جەردى نە كوتەرەدى؟
ەلدى كىم كوتەرەدى؟
تولە بي: (وقۋشى)
جەر دەگەنىڭ - تىرشىلىك،
ەل دەگەنىڭ - قارا حالقىڭ،
جەر ءسانى - ۇشقان قۇس پەن جۇگىرگەن اڭى، اققان سۋى، جايقالعان
شالعىنى، نۋ ورمانى.
ەل ءسانى - وركەندەپ وسكەن ۇلى مەن قىزى.
جەر قۇتى – قويناۋىنداعى كەنى.
جەردى سۋ كوتەرەدى،- دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن.
ءمۇعالىم: راسىندا جەر - ەلدىڭ تۇراقتى مەكەنى، تىرشىلىك كوزى، ۇرپاق وسىرەر ورداسى. سوندىقتان دا بالالارىمىز « جەر تىرشىلىك»، «جەر - قازىنا» دەۋمەن بىرگە، «جەرقازىنانىڭ باسى، مول - بايلىقتىڭ كوزى، باتىر - ەل ساقشىسى.» مال - ءبىر جۇتتىق، باتىر - ءبىر وقتىق، جەر - ماڭگىلىك دەپ دانالىق وي تۇيە بىلگەن.
6 - وقۋشى:
تابيعات - اسەمدىكتىڭ توركىنىسىڭ،
ءان سالامىن ءبىر سەنىڭ كوركىڭ ءۇشىن.
جان – جانۋار تابىنىپ ءبىر وزىڭە،
سەنەن الىپ تۇرعانداي بار تىنىسىڭ
7 - وقۋشى:
تابيعات! سەن دۇنيەدەگى ەڭ سۇلۋسىڭ، ەڭ ادەمىسىڭ! سەنىڭ جۇپار اۋاڭ دا، جۇگىرگەن اڭىن دا، اينالانى اسەم انگە بولەگەن قۇسىڭ دا ادەمى! مەن سەنەن ادەمىلىكتى ۇيرەندىم. وسىنداي ادەمىلىكتىڭ ورتاسىندا ءومىر سۇرگەن ادامزات بالاسىنىڭ قانشالىقتى باقىتتى ەكەنىن سەزىنسە عوي!
8 - وقۋشى:
ەگەر تابيعاتقا ءتىل بىتسە، ول بىلايشا بىزگە ءتىل قاتار ەدى: «ەي، ادامزات بالاسى!». سەن مەنىڭ باۋىرىمدا ءوسىپ ەر جەتتىڭ. مەن سەنى توڭعانىڭدا كۇن شۋاعىممەن جىلىتتىم، ىستىقتا اعاشتارىممەن جاڭىنا سايا بولدىم. ءمولدىر، تازا اۋاممەن دەم الدىڭ، جەر انا سەنى اسىرادى، باقتى ۇرپاعىڭ عاسىردان عاسىرعا جالعاسىپ كەلەدى. مەن ارقىلى سەن سۇلۋلىقتى، ادەمىلىكتى سەزىندىڭ! ءبىراق مەن ساعان وكپەلىمىن.
نەگە دەيسىڭ عوي بۇگىنگى كۇنىمە قاراشى. اۋام لاستاندى. سۋىم لايلاندى، تارتىلدى. ورمانىمداعى اقبوكەنىم مەن سۇلۋ كيىگىم قايدا قاشتى؟ دالانى اسەم انگە بولەگەن قۇستارىم نەگە ازايدى؟ بالىقتارىم نەگە جاعادا ءولىپ جاتىر؟ سەن بۇگىن مەنەن ءبارىن الىپ الساڭ، بولاشاق ۇرپاعىڭ قالاي كۇن كورەدى؟ ءالى دە كەش ەمەس ويلانىڭدار! تابيعاتتى ايالاي، قورعاي بىلىڭدەر! دەۋشى ەدى.
9 - وقۋشى:
ەي، قازاقتىڭ ۇلانى،
بولعايسىڭ دانا قىرانى
جەر - سۋىن قورعاۋ باباڭنىڭ
ەمەس پە ەدى باستى ۇرانى.
10 - وقۋشى:
تابيعات، جەر – انا، وتان، تۋعان جەر، اتامەكەن دەگەن قۇلاققا جىلى ەستىلىپ، جۇرەككە شاتتىق سەزىم ۇيالاتاتىن ۇلى دا قاسيەتتى ءبىر - بىرىنە ماعىنالاس، مازمۇنى ساي سوزدەر. ادامنىڭ ءوزى تابيعات پەن جەر انانىڭ پەرزەنتى. تابيعات پەن جەر - انانى سۇيە ءبىلۋ، ونى ايالاۋ ادامنىڭ ازاماتتىق بورىشى.
قورىتىندى: تابيعاتتى قورعاۋ ءۇشىن قانداي ءىس - شارالار وتكىزۋ كەرەك؟
( بالالار ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى).
ءمۇعالىم:
ەي، تابيعات شەبەرسىڭ، اۋ شەبەرسىڭ،
كورمەگەندى كورسەتەرسىڭ، بەرەرسىڭ.
ۇلان عايىر بۇلاعىڭدى مىسە ەتپەي،
اشكوزدەنگەن ادامدارعا نە دەرسىڭ،
ايىڭ اناۋ، كۇنىڭ اناۋ، جەرىڭ مىناۋ
اۋ، ادامدار جەتپەي جاتىر ەندى نە؟
تابيعاتقا تالاسپاڭدار، اعايىن!
اسىرايدى ول سەنى، مەنى، ەلدى دە!
You Might Also Like
-
"دراما" ساباعىنىڭ بالانىڭ جەكە تۇلعا رەتىندە قالىپتاسۋىنداعى ماڭىزى
