تابيعاتتاعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
تابيعاتتاعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
ەرەسەك توپ تاربيەشىسى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس – ارەكەتىنىڭ ءتۇرى: قورشاعان ورتا
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: تابيعاتتاعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋعا ۇيرەتۋ. وتپەن ويناماۋ، وزدەرىنە تانىس ەمەس ساڭىراۋقۇلاقتار مەن جەمىس – جيدەكتەردى تەرىپ جەمەۋدىڭ قاجەتتىلىگىن ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىلىك: بالالاردى كوكتەمگى تابيعات ەرەكشەلىگىن سەزىنۋگە ۇيرەتۋ، كوكتەم مەزگىلىن باسقا مەزگىلدەردەن ايىرا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: بالالاردى تابيعاتتى ايالاي بىلۋگە، ورمانعا بارعاندا ەرەجەلەردى ساقتاۋعا داعدىلاندىرۋ. تاقپاق ايتىپ سوزدىك قورىن بايىتۋ.
بالالاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، تابيعاتقا قامقور بولۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، ءۇنتاسپا، ۆيدەو، سيقىرلى جولدار، ورمان كورىنىسى.
ساباقتىڭ بارىسى:
تاربيەشى:
- قانە بالالار، ءبىز ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستاپ شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق.
بالالار مەن سەندەردى «شاتتىق شەڭبەرىنە» شاقىرامىن. كانەكي، ءبىر – بىرىمىزبەن،
قوناقتارمەن امانداسايىق!
شاتتىق شەڭبەر:
ارمىسىڭ، الەم!
ارمىسىڭ، جارىق اسپان!
ارمىسىڭ، قۇرمەتتى قوناقتار!
ارمىسىڭ، مەنىڭ دوستارىم!
تاربيەشى:
- بالالار، بۇگىن اپتانىڭ قاي كۇنى؟
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەم مەزگىلىنىڭ نەشە ايى بار؟
- ءقازىر كوكتەمنىڭ قانداي ايى؟
تاربيەشى: بالالار سەندەر ورماندا ءجۇرۋ ەرەجەسىن بىلەسىڭدەر مە؟
بالالار:
- ورماندا شۋلاماۋ كەرەك. - ءبىر - بىرىنەن قالماي ءجۇرۋ كەرەك.
- ايقايلاپ ولەڭ ايتپاۋ كەرەك، سەبەبى قۇستار، اڭدار شوشىپ كەتەدى.
- بۇتاقتاردى سىندىرماۋ كەرەك.
- قۇستاردى ولتىرمەۋ كەرەك.
- اعاشتاردى، گۇلدەردى جۇلماۋ كەرەك.
- ورمانعا قوقىس تاستاۋعا بولمايدى.
- وتپەن ويناماۋ كەرەك. وت جاققان بولسا، كەتەر كەزدە ءسوندىرىپ كەتۋ كەرەك. ايتپەسە ءورت شىعۋى مۇمكىن.
- ءوزى بىلمەيتىن ساڭىراۋقۇلاقتار مەن جەمىس – جيدەكتى تەرىپ جەمەۋ كەرەك.
- ۇشكىر زاتتارمەن ويناماۋ كەرەك.
تاربيەشى:- جارايسىڭدار، بالالار سەندەر ورماندا ءجۇرۋ ەرەجەسىن بىلەدى ەكەنسىڭدەر. ولاي بولسا مىنا سيقىرلى جولدارمەن ورمانعا ساياحاتقا بارايىق.
- مىنا جولدىڭ ءتۇسى قانداي بالالار؟
بالالار:
- مىنا جول قىزىل ءتۇستى.
- بۇل ءتۇس قاي جىل مەزگىلىن بىلدىرەدى؟
- بۇل ءتۇس جاز مەزگىلىن بىلدىرەدى.
- بۇل جول ۇزىن با، قىسقا ما؟
- بۇل جول ۇزىن.
تاربيەشى:
- بالالار ماعان كۇز مەزگىلىنىڭ ءتۇسىن بىلدىرەتىن جولدى تاۋىپ بەرىڭدەرشى؟
بالالار:
- كۇز مەزگىلىنىڭ جولى سارى.
تاربيەشى:
- نەگە كۇز مەزگىلىنىڭ جولى سارى ءتۇستى؟
بالالار:
- سەبەبى كۇز مەزگىلىندە اعاشتاردىڭ جاپىراقتارى سارى ءتۇستى.
تاربيەشى:
- مىنا جول قاي ءتۇستى؟
بالالار:
- بۇل اق ءتۇستى. بۇل قىس مەزگىلىن بىلدىرەدى.
تاربيەشى:
- بۇل جول كەڭ بە، الدە تار ما؟
بالالار:
- بۇل جول كەڭ ەكەن.
تاربيەشى:
- ال، سوڭعى جولدىڭ ءتۇسى قانداي جانە نەگە ۇقسايدى؟
بالالار:
- جاسىل ءتۇستى. شوپتەردىڭ ءتۇسى سياقتى.
تاربيەشى:
- بالالار كوكتەم مەزگىلىندە قانداي ەرەكشەلىكتەر بولادى؟
بالالار:
- جەر بەتى جاسىل شوپكە تولادى، قۇستار ۇشىپ كەلەدى. ادامدار جەڭىل، جۇقا كيىنەدى.
اعاشتارعا بۇرشىكتەر شىعادى. العاشقى گۇلدەر بايشەشەك، قىزعالداق، سارعالداق
شىعادى.(بالالار كوكتەم مەزگىلى جايلى تاقپاقتارىن ايتادى.)
بالالاردىڭ تاقپاعى:
1. شىرايلىم.
تابيعات ءبىزدىڭ انامىز
تابيعاتقا بالامىز
ءيىلىپ سالەم بەرەمىز
ءبىز ادەپتى بالامىز.
2. جانەركە.
بۇرشىك شاشىپ، جاپىراق اشىپ،
دالانى گۇلدەر باسادى.
سۇلۋ كوكتەم ەسىگىن اشىپ،
شۋاعىن بىزگە شاشادى.
3. ايكوركەم.
جاسىل كوكتەم كەلەدى
سامال بەتتەن وبەدى.
كوكتە بۇلتتار كوبەيسە
ءمولدىر تامشى توگەدى.
تاربيەشى: مىنە، بالالار ورمانعا دا كەلىپ جەتتىك. ەندى مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرايىن دەپ ەدىم.
جۇمباقتار شەشۋ.
1. ەكى باسى جۇدىرىقتاي
ورتاسى قىلدىرىقتاي
/قۇمىرسقا/
2. گۇل ۇشىپ گۇلگە قونادى،
گۇل باقشام گۇلگە تولادى.
/كوبەلەك/
3. ءبىز جازدىق اۋلدىڭ قونعان تەكشەسىنە،
ەتىكتىڭ جەز قاقتىردىم وكشەسىنە.
ايۋاندا ءتورت اياقتى ءبىر نارسە بار،
بورەنەسىن بايلاعان بوكسەسىنە.
/ينەلىك/
تاربيەشى:
- بالالار، بۇلاردى جالپى قالاي اتايمىز؟
بالالاردىڭ جاۋابى:
- جاندىكتەر.
تاربيەشى: دۇرىس ايتاسىڭدار. بالالار بۇلار جاندىكتەر. ەندى تاعىدا جۇمباق جاسىرايىن.
1. كىشكەنە عانا تۇيمە تاس،
اتان تۇيە تارتا الماس.
/كەنە/
2. ءىزى بار،
ادىمى جوق.
/جىلان/
تاربيەشى:
- بالالار، بۇلار زياندى جاندىكتەر وتە ءقاۋىپتى، سوندىقتان ولاردىڭ شاعىپ الۋىنان ساقتانىپ ءجۇرۋ كەرەك.
تاربيەشى:
- بالالار، مىنا قۇستاردى بىلەسىڭدەر مە؟
بالالاردىڭ جاۋابى:
- سارى شىمشىق، تورعاي، توقىلداق، بۇلبۇل، كوگەرشىن، قارعا ت. ب.
تاربيەشى: دۇرىس، بالالار بۇلار ورمان قۇستارى. ءبىز قۇستاردى ايالاپ، قامقورلىق جاساپ، كۇتۋىمىز كەرەك. بۇل قۇستار تابيعاتقا اسەم كورىك بەرەدى.
- قۇستار تۋرالى تاقپاق بىلەسىڭدەر مە؟
بالالاردىڭ تاقپاعى:
1. يبراحيم.
توقىلداقتار توقىلداپ
ەشبىر تىنىم كورمەيدى
اعاشتى قانشا تەسسە دە،
جۇمىسى ءبىر ونبەيدى.
اتىراۋ قالاسى،
كمقك №25 «ەركەماي» بالاباقشاسى
ۋنداگانوۆا ايسۇلۋ حاميتوۆنا
ەرەسەك توپ تاربيەشىسى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: تانىم
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس – ارەكەتىنىڭ ءتۇرى: قورشاعان ورتا
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: تابيعاتتاعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋعا ۇيرەتۋ. وتپەن ويناماۋ، وزدەرىنە تانىس ەمەس ساڭىراۋقۇلاقتار مەن جەمىس – جيدەكتەردى تەرىپ جەمەۋدىڭ قاجەتتىلىگىن ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىلىك: بالالاردى كوكتەمگى تابيعات ەرەكشەلىگىن سەزىنۋگە ۇيرەتۋ، كوكتەم مەزگىلىن باسقا مەزگىلدەردەن ايىرا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: بالالاردى تابيعاتتى ايالاي بىلۋگە، ورمانعا بارعاندا ەرەجەلەردى ساقتاۋعا داعدىلاندىرۋ. تاقپاق ايتىپ سوزدىك قورىن بايىتۋ.
بالالاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، تابيعاتقا قامقور بولۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، ءۇنتاسپا، ۆيدەو، سيقىرلى جولدار، ورمان كورىنىسى.
ساباقتىڭ بارىسى:
تاربيەشى:
- قانە بالالار، ءبىز ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستاپ شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق.
بالالار مەن سەندەردى «شاتتىق شەڭبەرىنە» شاقىرامىن. كانەكي، ءبىر – بىرىمىزبەن،
قوناقتارمەن امانداسايىق!
شاتتىق شەڭبەر:
ارمىسىڭ، الەم!
ارمىسىڭ، جارىق اسپان!
ارمىسىڭ، قۇرمەتتى قوناقتار!
ارمىسىڭ، مەنىڭ دوستارىم!
تاربيەشى:
- بالالار، بۇگىن اپتانىڭ قاي كۇنى؟
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەم مەزگىلىنىڭ نەشە ايى بار؟
- ءقازىر كوكتەمنىڭ قانداي ايى؟
تاربيەشى: بالالار سەندەر ورماندا ءجۇرۋ ەرەجەسىن بىلەسىڭدەر مە؟
بالالار:
- ورماندا شۋلاماۋ كەرەك. - ءبىر - بىرىنەن قالماي ءجۇرۋ كەرەك.
- ايقايلاپ ولەڭ ايتپاۋ كەرەك، سەبەبى قۇستار، اڭدار شوشىپ كەتەدى.
- بۇتاقتاردى سىندىرماۋ كەرەك.
- قۇستاردى ولتىرمەۋ كەرەك.
- اعاشتاردى، گۇلدەردى جۇلماۋ كەرەك.
- ورمانعا قوقىس تاستاۋعا بولمايدى.
- وتپەن ويناماۋ كەرەك. وت جاققان بولسا، كەتەر كەزدە ءسوندىرىپ كەتۋ كەرەك. ايتپەسە ءورت شىعۋى مۇمكىن.
- ءوزى بىلمەيتىن ساڭىراۋقۇلاقتار مەن جەمىس – جيدەكتى تەرىپ جەمەۋ كەرەك.
- ۇشكىر زاتتارمەن ويناماۋ كەرەك.
تاربيەشى:- جارايسىڭدار، بالالار سەندەر ورماندا ءجۇرۋ ەرەجەسىن بىلەدى ەكەنسىڭدەر. ولاي بولسا مىنا سيقىرلى جولدارمەن ورمانعا ساياحاتقا بارايىق.
- مىنا جولدىڭ ءتۇسى قانداي بالالار؟
بالالار:
- مىنا جول قىزىل ءتۇستى.
- بۇل ءتۇس قاي جىل مەزگىلىن بىلدىرەدى؟
- بۇل ءتۇس جاز مەزگىلىن بىلدىرەدى.
- بۇل جول ۇزىن با، قىسقا ما؟
- بۇل جول ۇزىن.
تاربيەشى:
- بالالار ماعان كۇز مەزگىلىنىڭ ءتۇسىن بىلدىرەتىن جولدى تاۋىپ بەرىڭدەرشى؟
بالالار:
- كۇز مەزگىلىنىڭ جولى سارى.
تاربيەشى:
- نەگە كۇز مەزگىلىنىڭ جولى سارى ءتۇستى؟
بالالار:
- سەبەبى كۇز مەزگىلىندە اعاشتاردىڭ جاپىراقتارى سارى ءتۇستى.
تاربيەشى:
- مىنا جول قاي ءتۇستى؟
بالالار:
- بۇل اق ءتۇستى. بۇل قىس مەزگىلىن بىلدىرەدى.
تاربيەشى:
- بۇل جول كەڭ بە، الدە تار ما؟
بالالار:
- بۇل جول كەڭ ەكەن.
تاربيەشى:
- ال، سوڭعى جولدىڭ ءتۇسى قانداي جانە نەگە ۇقسايدى؟
بالالار:
- جاسىل ءتۇستى. شوپتەردىڭ ءتۇسى سياقتى.
تاربيەشى:
- بالالار كوكتەم مەزگىلىندە قانداي ەرەكشەلىكتەر بولادى؟
بالالار:
- جەر بەتى جاسىل شوپكە تولادى، قۇستار ۇشىپ كەلەدى. ادامدار جەڭىل، جۇقا كيىنەدى.
اعاشتارعا بۇرشىكتەر شىعادى. العاشقى گۇلدەر بايشەشەك، قىزعالداق، سارعالداق
شىعادى.(بالالار كوكتەم مەزگىلى جايلى تاقپاقتارىن ايتادى.)
بالالاردىڭ تاقپاعى:
1. شىرايلىم.
تابيعات ءبىزدىڭ انامىز
تابيعاتقا بالامىز
ءيىلىپ سالەم بەرەمىز
ءبىز ادەپتى بالامىز.
2. جانەركە.
بۇرشىك شاشىپ، جاپىراق اشىپ،
دالانى گۇلدەر باسادى.
سۇلۋ كوكتەم ەسىگىن اشىپ،
شۋاعىن بىزگە شاشادى.
3. ايكوركەم.
جاسىل كوكتەم كەلەدى
سامال بەتتەن وبەدى.
كوكتە بۇلتتار كوبەيسە
ءمولدىر تامشى توگەدى.
تاربيەشى: مىنە، بالالار ورمانعا دا كەلىپ جەتتىك. ەندى مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرايىن دەپ ەدىم.
جۇمباقتار شەشۋ.
1. ەكى باسى جۇدىرىقتاي
ورتاسى قىلدىرىقتاي
/قۇمىرسقا/
2. گۇل ۇشىپ گۇلگە قونادى،
گۇل باقشام گۇلگە تولادى.
/كوبەلەك/
3. ءبىز جازدىق اۋلدىڭ قونعان تەكشەسىنە،
ەتىكتىڭ جەز قاقتىردىم وكشەسىنە.
ايۋاندا ءتورت اياقتى ءبىر نارسە بار،
بورەنەسىن بايلاعان بوكسەسىنە.
/ينەلىك/
تاربيەشى:
- بالالار، بۇلاردى جالپى قالاي اتايمىز؟
بالالاردىڭ جاۋابى:
- جاندىكتەر.
تاربيەشى: دۇرىس ايتاسىڭدار. بالالار بۇلار جاندىكتەر. ەندى تاعىدا جۇمباق جاسىرايىن.
1. كىشكەنە عانا تۇيمە تاس،
اتان تۇيە تارتا الماس.
/كەنە/
2. ءىزى بار،
ادىمى جوق.
/جىلان/
تاربيەشى:
- بالالار، بۇلار زياندى جاندىكتەر وتە ءقاۋىپتى، سوندىقتان ولاردىڭ شاعىپ الۋىنان ساقتانىپ ءجۇرۋ كەرەك.
تاربيەشى:
- بالالار، مىنا قۇستاردى بىلەسىڭدەر مە؟
بالالاردىڭ جاۋابى:
- سارى شىمشىق، تورعاي، توقىلداق، بۇلبۇل، كوگەرشىن، قارعا ت. ب.
تاربيەشى: دۇرىس، بالالار بۇلار ورمان قۇستارى. ءبىز قۇستاردى ايالاپ، قامقورلىق جاساپ، كۇتۋىمىز كەرەك. بۇل قۇستار تابيعاتقا اسەم كورىك بەرەدى.
- قۇستار تۋرالى تاقپاق بىلەسىڭدەر مە؟
بالالاردىڭ تاقپاعى:
1. يبراحيم.
توقىلداقتار توقىلداپ
ەشبىر تىنىم كورمەيدى
اعاشتى قانشا تەسسە دە،
جۇمىسى ءبىر ونبەيدى.
اتىراۋ قالاسى،
كمقك №25 «ەركەماي» بالاباقشاسى
ۋنداگانوۆا ايسۇلۋ حاميتوۆنا
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
