تاپقىر دوستار
اتىراۋ وبلىسى، قىزىلقوعا اۋدانى، قاراباۋ سەلوسى،
قاراباۋ ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
كۋانىشيەۆا ارايلىم جەنيسوۆنا
تاقىرىبى: تاپقىر دوستار.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ. قازاق ءتىلى تۋرالى ۇعىم بەرۋ. انا تىلدە تازا سويلەۋگە، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ. تەز ويلاپ، ۇتىمدى جاۋاپ قايىرا بىلۋگە، جۇيەلى، ەركىن سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
ءتۇرى: جارىس ساباعى.
ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق – جاۋاپ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار.
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
وقۋشىلاردى توپقا ءبولىپ ورنالاستىرۋ، زەيىندەرىن شوعىرلاندىرۋ. قاتىسۋشىلاردى ويىن شارتىمەن تانىستىرۋ.
كىرىسپە ءبولىم:
ءمۇعالىم: - ءتىل – ءاربىر ۇلتتىڭ زاڭى، سەزىمنىڭ، ويدىڭ جاندى بەينەسى. قازاق حالقى – سوزگە شەشەن، ويى ۇشقىر، ماقالداپ سويلەيتىن حالىق. كەز-كەلگەن داۋدى اتاقتى بيلەرىمىز ءبىر اۋىز سوزبەن شەشە بىلگەن. وسىنشاما جىلدار بويى جەڭىلمەي كەلە جاتقان ءتىل. ەندەشە انا ءتىلىمىز قازاق ءتىلىنىڭ مەرەيىن كوتەرۋ بولاشاق ۇرپاق سىزدەردىڭ ەنشىلەرىڭىزدە.
وسى ورايدا سىنىبىمىزدا «تاپقىر دوستار» اتتى تەليەۆيزيالىق ويىنى ارقىلى ءوز بەلسەندىلىگىمىزدى تانىتايىق.
قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا وتەتىن پاندىك شارامىز اشىق.
ءادىلقازىلار القاسىن سايلايىق.
سايىس كەزەڭدەرى:
ءى تانىستىرۋ.
ءىى ءسوز تاپقانعا قولقا جوق.
ءىىى ويلان، تاپ!
ءىV سەن بىلەسىڭ بە؟
V كىم جىلدام؟
Vءى قولقا سالۋ.
نەگىزگى ءبولىم:
ءى اينالىم: «تانىستىرۋ»
ءى توپ:
سالەم بەردىك بارشاعا،
وقۋشىلار سىزدەرگە.
«جۇيرىك» اتتى توبىمىزدى،
تانىستىردىق بارىڭە.
قانداي جاقسى سەنىمىڭدى اقتاسا،
قازاقشا سويلەۋدى ەستە ساقتاسا.
بار بىلىممەن شىعادى ورتاعا،
ايگەرىم، نياز، ينديرا.
ءىى توپ:
تولاعايدىڭ تاسىنداي،
ءۇش ۇلاننان تۇرامىز.
سوزگە جۇيرىك بالامىز،
«تۇلپار» توبى وسىنداي.
ءار ءتىلدىڭ بولادى اركەز وزدىك ءمانى،
ۇيرەنسەڭ قازاق ءتىلىن وتە ءساندى.
ءلاززات، اسىلبەك، راۋشاندار،
شىعادى قازاقشا سايراۋ ءۇشىن.
ءىى اينالىم:
«ءسوز تاپقانعا قولقا جوق.»
شارتى: بەرىلگەن ارىپتەردىڭ ىشىنەن قالاعانىن تاڭداپ الىپ، سۇراققا تەك قانا بەرىلگەن ارىپتەردەن باستالاتىن سوزدەرمەن جاۋاپ بەرۋ.
ءى توپقا بەرىلەتىن سۇراقتار:
1. ءتىل دەگەن نە؟
2. ءتىلدى قادىرلەيسىڭ بە؟
3. ورىسشا سويلەۋگە قىزىعاسىڭ با؟
4. كىتاپ وقىعاندى ۇناتاسىڭ با؟
5. ءتىلى ۇزىن ادام قانداي ادام؟
6. تاڭەرتەڭ نە جەدىڭ؟
ءىى توپقا بەرىلەتىن سۇراقتار:
1. ءتىل مەرەكەسى قاشان؟
2. شالا قازاق دەگەن كىم؟
3. قازاق ءتىلى الەمدەگى باي ءتىل مە؟
4. ءتىل قانداي قۇرال؟
5. مەكتەپكە نەمەن كەلەسىڭ؟
6. ءتىلدى جوعالتپاۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
ءىىى اينالىم: « ويلان، تاپ.!»
شارتى: بەرىلگەن سوزدەن بىرنەشە ءسوز قۇراۋ.
«قاسقالداق.»
IV. اينالىم: « سەن بىلەسىڭ بە؟»
ءى توپقا:
شارتى: ۇياشىق تاڭداپ، سۇراققا جاۋاپ بەر.
1. داۋىسسىز دىبىس نەشەگە بولىنەدى. تۇرلەرىن اتا.
2. كىتاپ، بالا ءسوزىن ىلىك سەپتىگىنە قويىپ ايت.
3. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى جالعاۋدى قويىپ، قاي جالعاۋ، نەشىنشى جاقتا تۇرعانىن ايت.
مەن – قازاق....، مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن.
4. مەن سايىسقا قاتىسىپ تۇرمىن. بۇل سويلەم قاي شاقتا تۇرعانىن ايت.
5. وقۋشىلار كەزەك – كەزەك تاقپاق ايتتى.
سويلەمنەن ۇستەۋدى تاپ، قانداي ۇستەۋگە جاتاتىنىن انىقتا.
6. ينديرا مەن ايگەرىم « تاپقىر دوستار» جارىسىنا قاتىستى.
بۇل سويلەمنەن شىلاۋدى تاپ. سويلەمدە قانداي قىزمەت اتقارىپ تۇر؟
ءىى توپقا.
1. داۋىستى دىبىس نەشەگە بولىنەدى؟ تۇرلەرىن اتا.
2. ءتىل، وقۋشى ءسوزىن بارىس سەپتىگىنە قويىپ ايت.
3. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى جالعاۋدى قويىپ، قاي جالعاۋ، نەشىنشى جاقتا تۇرعانىن ايت.
ءبىز ساباققا بىرگە دايىندالا......
4. مەن «ناۋرىز» مەرەكەسىندە بيلەدىم.
بۇل سويلەم قاي شاقتا تۇرعانىن ايت.
5. ءبىز بيىل باستاۋىشپەن قوشتاسامىز.
سويلەمنەن ۇستەۋدى تاپ، قانداي ۇستەۋگە جاتاتىنىن انىقتا.
6. مەن «تاپقىر دوستار» سايىسىنداعى جەڭىسىم تۋرالى ويلاپ تۇرمىن.
بۇل سويلەمنەن شىلاۋدى تاپ. سويلەمدە قانداي ماعىنا
بەرەتىنىن ءتۇسىندىر.
V اينالىم: «كىم جىلدام»
شارتى: بەرىلگەن سوزدەردى جۇمباقتاپ، ىممەن ءتۇسىندىرۋ.
ءى توپقا: يت، قالام، شىرشا، سومكە، كەسە، داپتەر، ماشينا، اعاش ءۇي.
ءىى توپقا: مايمىل، كىتاپ، تەلەفون، بالىق، كومپيۋتەر، ءمۇعالىم، ەشكى، كوزىلدىرىك، ۇشاق.
كوركەمسوز: «تۋعان - ءتىلىم»
Vءى اينالىم: «قولقا سالۋ»
شارتى: جەڭگەن توپ جەڭىلگەن توپقا قولقا سالادى.
قورىتىندى: - ۇشقىر ويعا سەرىك بولسىن شەبەرلىك،
ءسوز كەزەگىن ءادىلقازىلارعا بەرەيىك.
ارامىزدا تاپقىر دوستار كوپ ەكەن،
سولاردىڭ ءبىز ناتيجەسىن كورەيىك – دەپ
«تاپقىر دوستار» جارىسىن قورىتىندىلاۋ ءۇشىن ءادىلقازىلار القاسىنا ءسوز كەزەگىن بەرەمىز.
وقۋشىلاردى ماراپاتتاۋ.
قاتىسۋشىلاردىڭ پىكىرلەرىن تىڭداۋ.
قاراباۋ ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
كۋانىشيەۆا ارايلىم جەنيسوۆنا
تاقىرىبى: تاپقىر دوستار.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ. قازاق ءتىلى تۋرالى ۇعىم بەرۋ. انا تىلدە تازا سويلەۋگە، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ. تەز ويلاپ، ۇتىمدى جاۋاپ قايىرا بىلۋگە، جۇيەلى، ەركىن سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
ءتۇرى: جارىس ساباعى.
ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق – جاۋاپ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار.
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
وقۋشىلاردى توپقا ءبولىپ ورنالاستىرۋ، زەيىندەرىن شوعىرلاندىرۋ. قاتىسۋشىلاردى ويىن شارتىمەن تانىستىرۋ.
كىرىسپە ءبولىم:
ءمۇعالىم: - ءتىل – ءاربىر ۇلتتىڭ زاڭى، سەزىمنىڭ، ويدىڭ جاندى بەينەسى. قازاق حالقى – سوزگە شەشەن، ويى ۇشقىر، ماقالداپ سويلەيتىن حالىق. كەز-كەلگەن داۋدى اتاقتى بيلەرىمىز ءبىر اۋىز سوزبەن شەشە بىلگەن. وسىنشاما جىلدار بويى جەڭىلمەي كەلە جاتقان ءتىل. ەندەشە انا ءتىلىمىز قازاق ءتىلىنىڭ مەرەيىن كوتەرۋ بولاشاق ۇرپاق سىزدەردىڭ ەنشىلەرىڭىزدە.
وسى ورايدا سىنىبىمىزدا «تاپقىر دوستار» اتتى تەليەۆيزيالىق ويىنى ارقىلى ءوز بەلسەندىلىگىمىزدى تانىتايىق.
قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا وتەتىن پاندىك شارامىز اشىق.
ءادىلقازىلار القاسىن سايلايىق.
سايىس كەزەڭدەرى:
ءى تانىستىرۋ.
ءىى ءسوز تاپقانعا قولقا جوق.
ءىىى ويلان، تاپ!
ءىV سەن بىلەسىڭ بە؟
V كىم جىلدام؟
Vءى قولقا سالۋ.
نەگىزگى ءبولىم:
ءى اينالىم: «تانىستىرۋ»
ءى توپ:
سالەم بەردىك بارشاعا،
وقۋشىلار سىزدەرگە.
«جۇيرىك» اتتى توبىمىزدى،
تانىستىردىق بارىڭە.
قانداي جاقسى سەنىمىڭدى اقتاسا،
قازاقشا سويلەۋدى ەستە ساقتاسا.
بار بىلىممەن شىعادى ورتاعا،
ايگەرىم، نياز، ينديرا.
ءىى توپ:
تولاعايدىڭ تاسىنداي،
ءۇش ۇلاننان تۇرامىز.
سوزگە جۇيرىك بالامىز،
«تۇلپار» توبى وسىنداي.
ءار ءتىلدىڭ بولادى اركەز وزدىك ءمانى،
ۇيرەنسەڭ قازاق ءتىلىن وتە ءساندى.
ءلاززات، اسىلبەك، راۋشاندار،
شىعادى قازاقشا سايراۋ ءۇشىن.
ءىى اينالىم:
«ءسوز تاپقانعا قولقا جوق.»
شارتى: بەرىلگەن ارىپتەردىڭ ىشىنەن قالاعانىن تاڭداپ الىپ، سۇراققا تەك قانا بەرىلگەن ارىپتەردەن باستالاتىن سوزدەرمەن جاۋاپ بەرۋ.
ءى توپقا بەرىلەتىن سۇراقتار:
1. ءتىل دەگەن نە؟
2. ءتىلدى قادىرلەيسىڭ بە؟
3. ورىسشا سويلەۋگە قىزىعاسىڭ با؟
4. كىتاپ وقىعاندى ۇناتاسىڭ با؟
5. ءتىلى ۇزىن ادام قانداي ادام؟
6. تاڭەرتەڭ نە جەدىڭ؟
ءىى توپقا بەرىلەتىن سۇراقتار:
1. ءتىل مەرەكەسى قاشان؟
2. شالا قازاق دەگەن كىم؟
3. قازاق ءتىلى الەمدەگى باي ءتىل مە؟
4. ءتىل قانداي قۇرال؟
5. مەكتەپكە نەمەن كەلەسىڭ؟
6. ءتىلدى جوعالتپاۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
ءىىى اينالىم: « ويلان، تاپ.!»
شارتى: بەرىلگەن سوزدەن بىرنەشە ءسوز قۇراۋ.
«قاسقالداق.»
IV. اينالىم: « سەن بىلەسىڭ بە؟»
ءى توپقا:
شارتى: ۇياشىق تاڭداپ، سۇراققا جاۋاپ بەر.
1. داۋىسسىز دىبىس نەشەگە بولىنەدى. تۇرلەرىن اتا.
2. كىتاپ، بالا ءسوزىن ىلىك سەپتىگىنە قويىپ ايت.
3. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى جالعاۋدى قويىپ، قاي جالعاۋ، نەشىنشى جاقتا تۇرعانىن ايت.
مەن – قازاق....، مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن.
4. مەن سايىسقا قاتىسىپ تۇرمىن. بۇل سويلەم قاي شاقتا تۇرعانىن ايت.
5. وقۋشىلار كەزەك – كەزەك تاقپاق ايتتى.
سويلەمنەن ۇستەۋدى تاپ، قانداي ۇستەۋگە جاتاتىنىن انىقتا.
6. ينديرا مەن ايگەرىم « تاپقىر دوستار» جارىسىنا قاتىستى.
بۇل سويلەمنەن شىلاۋدى تاپ. سويلەمدە قانداي قىزمەت اتقارىپ تۇر؟
ءىى توپقا.
1. داۋىستى دىبىس نەشەگە بولىنەدى؟ تۇرلەرىن اتا.
2. ءتىل، وقۋشى ءسوزىن بارىس سەپتىگىنە قويىپ ايت.
3. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى جالعاۋدى قويىپ، قاي جالعاۋ، نەشىنشى جاقتا تۇرعانىن ايت.
ءبىز ساباققا بىرگە دايىندالا......
4. مەن «ناۋرىز» مەرەكەسىندە بيلەدىم.
بۇل سويلەم قاي شاقتا تۇرعانىن ايت.
5. ءبىز بيىل باستاۋىشپەن قوشتاسامىز.
سويلەمنەن ۇستەۋدى تاپ، قانداي ۇستەۋگە جاتاتىنىن انىقتا.
6. مەن «تاپقىر دوستار» سايىسىنداعى جەڭىسىم تۋرالى ويلاپ تۇرمىن.
بۇل سويلەمنەن شىلاۋدى تاپ. سويلەمدە قانداي ماعىنا
بەرەتىنىن ءتۇسىندىر.
V اينالىم: «كىم جىلدام»
شارتى: بەرىلگەن سوزدەردى جۇمباقتاپ، ىممەن ءتۇسىندىرۋ.
ءى توپقا: يت، قالام، شىرشا، سومكە، كەسە، داپتەر، ماشينا، اعاش ءۇي.
ءىى توپقا: مايمىل، كىتاپ، تەلەفون، بالىق، كومپيۋتەر، ءمۇعالىم، ەشكى، كوزىلدىرىك، ۇشاق.
كوركەمسوز: «تۋعان - ءتىلىم»
Vءى اينالىم: «قولقا سالۋ»
شارتى: جەڭگەن توپ جەڭىلگەن توپقا قولقا سالادى.
قورىتىندى: - ۇشقىر ويعا سەرىك بولسىن شەبەرلىك،
ءسوز كەزەگىن ءادىلقازىلارعا بەرەيىك.
ارامىزدا تاپقىر دوستار كوپ ەكەن،
سولاردىڭ ءبىز ناتيجەسىن كورەيىك – دەپ
«تاپقىر دوستار» جارىسىن قورىتىندىلاۋ ءۇشىن ءادىلقازىلار القاسىنا ءسوز كەزەگىن بەرەمىز.
وقۋشىلاردى ماراپاتتاۋ.
قاتىسۋشىلاردىڭ پىكىرلەرىن تىڭداۋ.