InfoHub Logo

ءار كۇن، ءسات، مۇمكىندىك، ساعات، مينۋت - بۇل تاۋسىلماس اينالىپ تۇراتىن تاريح. تاريحتا نەبىر وقيعالار ورىن الىپ، ءىزىن قالدىرۋدا؛ ءبىرى جامان بولسا، ەكىنشىسى كوڭىلگە جاعار جاعىمدى زاتتار بولماق. ال وسى تاريحي وقيعانىڭ ورتاسىندا ءجۇرىپ تايعا تاڭبا باسقانداي ءىز قالدىرۋ، ەسىمىڭدى عاسىرلار بويى ەسكە الاتىنداي ءىس ىستەۋ - اركىمنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىن دۇنيە. بۇل كىمدەردىڭ قولدارىنان كەلدى دەرسىز بە؟ ەندىشە، الىستان اربالاماي، جاقىننان دوربالايىق. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ تاريح بەتىندە قالعاندارى جەتەرلىك، الايدا ەلىنە قىزمەت ەتكەن، حالقىنا جاناشىر بولعان تاريحي تۇلعالارىمىز ەل ىشىندە ءالى كۇنگە دەيىن "ءبىر توبە" بوپ قالا بەرمەك. ولاردىڭ الدارىندا تۇرعاندارى: اباي، شاكارىم، ءاليحان ، احمەت، ساكەن، ءىلياس، بەيىمبەت، ماعجان، ءمىرجاقىپ، جۇسىپبەك سىندى الىپتارىمىز ەكەنىن بارىمىزدە بىلەمىز. نەلىكتەن بۇلاردىڭ تاريحتا ورنى ەرەكشە دەسەڭىزدەر، بۇلاردىڭ قازاق حالقىنا قىزمەت ەتىپ قانا قويماي، وشپەس مۇرا، تەڭىزدەي تەرەڭ ءىز قالدىردى. ءارقايسىنىڭ ەرەڭ ەڭبەگى حالىقتىڭ جۇرەگىندە. قازىرگى ساتتە وسى ارىستارىمىزدىڭ مۇرالارىن جوعالتىپ جاتقانىمىز بەلگىلى. ابايدىڭ قازاق دالاسىنا جازبا ادەبيەتتى الىپ كەلۋى، ءاليحاننىڭ « الاشوردا» ۇكىمەتنىڭ نەگىزىن قالاۋى، احمەتتىڭ  «قازاق ادەبيەتىنىڭ» تىرەگى بولۋى دا ۇلكەن عانيبەت. قازاقتىڭ ءار ارىسىنىڭ ەرەڭ ەڭبەگى-ەرەكشە. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ وسىنداي ارىستارىمىزدىڭ ۇرپاقتارىنىڭ ۇساقتالىپ بارا جاتقانى قاندى قارايتىپ، جۇرەكتى اۋىرتادى ەكەن. كەشەگى ساكەن، ءىلياس، بەيىمبەت سالىپ كەتكەن ءۇش بايتەرەگىمىزدىڭ ءىزىن باساتىن ءىزباسارلارىنىڭ جوق بولۋى وكىنىشتى. احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ادەبيەت حاقىنداعى وسيەتىن سوڭعى ءسوز رەتىندە دە باعالايمىز: «ادەبيەتتi ەشكiم ماقتانىش ءۇشiن جازبايدى، ول مiنەزدەن تۋادى، ۇلتىنىڭ قاجەتiن وتەيدi ءسويتiپ…» دەپ ايتقانى ءاليحان بوكەيحانوۆ بابامىزدىڭ «ۇلتقا قىزمەت ەتۋ بىلىمنەن ەمەس، مىنەزدەن» دەگەن سوزدەرىمەن ۇندەسكەندەي. ۇلتىنا قىزمەت ەتىپ، پاتريوتتىق رۋحقا تولى جۇرەكتەگى سەزىمدەرىمەن حالىقپەن وشپەس بايلانىستا بولدى جانە ءالى كۇنگە دەيىن سول بايلانىستى ساقتاپ كەلەدى. ءبىراق ءقازىر وسىنداي ءاليحان بوكەيحانوۆ سياقتى حالىقتىڭ ءۇنىن تىڭداپ، كەرەگىن بەرىپ، ساياسي سانانى اشۋعا تىرىساتىن ادامداردىڭ بەكبولات تىلەۋحانوۆ، مۇحامەدجان تازابەكوۆ سىندى اعالارىمىزدان ارتىلمايتىنى جۇرەكتى اۋىرتادى.  «ەل بولامىن دەسەڭ، بەسىگىڭدى تۇزە» دەپ مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ءوزى بۇل سوزدەردى بەكەرگە ايتپاعان بولار. ەلىم، جەرىم، ۇلتىم، حالقىم دەيتىن ۇل قىزدارىمىزدى ءوسىرۋ قازىرگى جاس وتباسىلاردىڭ قولىندا. بەسىكتەن بەلى شىقپاي، بۋىنى قاتقانشا بالاعا ءوز تۋعان تىلىندە سويلەپ، ۇلتتىق رۋحتى ۇيالاتىپ ءوسىرۋ كەز كەلگەن قازاق وتباسىنىڭ قولىندا. 

تۇران ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 2 كۋرس ستۋدەنتى - بەكتۋروۆا فاريزا

---