تاۋەلسىز ەلدىڭ ۇلانىمىن!
تاۋەلسىزدىك! نەتكەن ۇلى ءارى قۇدىرەتتى ءسوز! وسى كيەلى سوزگە تەرەڭ ۇڭىلسەك، اتا-بابالارىمىزدىڭ سان عاسىرلار بويى ارمانداعانى، بوستاندىق جولىندا قۇربان بولعان رۋحتى قازاعىمنىڭ رۋحتى ۇرپاقتارىنا قالدىرعان مۇراسى ەكەنى حاق.
ءور رۋحتى، قاسقىر مىنەزدى، ەرجۇرەك، ايبىندى قازاق حالقىنا تاۋەلسىزدىك اسپاننان تۇسكەن سىي ەمەس. تاۋەلسىزدىككە جەتۋ ءۇشىن اتا-بابالارىمىز باسىنان تالاي سىندى وتكەردى جانە سول سىنعا كۇش-جىگەرمەن، قايسار مىنەزبەن توتەپ بەردى. ۇشقان قۇستىڭ قاناتى تالاتىن كەڭ-بايتاق دالانى اتا-بابالارىمىز اق نايزانىڭ ۇشىمەن، اق بىلەكتىڭ كۇشىمەن قاسىق قانى قالعانشا قورعادى. ۇلى دالادا حالقىمىز ءۇش عاسىرداي ەگەمەندىك پەن ازاتتىق جولىندا كۇرەستى. «ءبىز قازاق دەگەن مال باققان ەلمىز، ءبىراق ەشكىمگە سوقتىقپايجاي جاتقان ەلمىز. ەلىمىزدەن قۇت-بەرەكە قاشپاسىن دەپ، جەرىمىزدىڭ شەتىن جاۋ باسپاسىن دەپ نايزاعا ۇكى تاققان ەلمىز، ەشبىر دۇشپان باسىنباعان ەلمىز، باسىمىزدان ءسوزدى اسىرماعان ەلمىز...»، - دەپ قاز داۋىستى قازىبەك ءبيدىڭ قالماق حانى قالدان سەرەنگە ايتقان سوزىنەن حالقىمىزدىڭ ەشكىمگە قيانات جاساماي، قاشان دا بەيبىتشىلىكتى تۋ ەتىپ ۇستاعان بەيبىت حالىق ەكەنىنە كوز جەتكىزەمىز.
جوعارىدا اتاپ وتكەنىمدەي، تاۋەلسىزدىك قازاق حالقىنا وڭاي كەلگەن جوق. كەڭ بايتاق دالامىزعا كوز الارتىپ، بەيبىت ەلدىڭ بەرەكەسىن ىدىراتقان سول ارامزا جاۋلاردىڭ اتىن اتاۋعا اۋزىم باتپايدى. جوڭعاردان تەپكىنشىلىك كورىپ، «كورشىسىڭ قۇدايىنداي كورگەن» حالىق رەسەيدىڭ جاۋىرىنا تىعىلادى. سوندا رەسەي نە ىستەدى؟ ەلدە ساياسي رەفورمالار ورناتىپ، بىرلىگى مول حالىقتىڭ اۋىزبىرشىلىگىن جويۋعا بارىن سالدى. ەل اراسىنا ىرىتكى سالىپ، قازاق مەملەكەتتىگىنىڭ ساقتالۋى جولىنداعى كۇرەس جاعدايىن ءوز مۇددەلەرىنە شەبەر قولداندى. ەلدى بىتارىڭقىلىق جايلاپ، ادىلەتسىزدىك ورىن الا باستادى. تاۋەلسىزدىك انساعان باتىرلارىمىز كوتەرىلىسكە شىعىپ، جان بەرىسپەي كۇرەسكەنىمەن جەڭىسكە جەتە المادى. قارا حالىقتى پاتشا وكىمەتى قۇل رەتىندە كورىپ، ازاپتاپ، قينادى. قانشاما زيالى، ءبىلىمدى تۇلعالاردى ءولىم جازاسىنا كەسىپ، باقيلىق ەتتى. حالىقتى بىرلىككە، بىلىمگە شاقىرعان ۇلت زيالىلارى جازىقسىزدان جازىقسىز ايدالىپ، ءبىر اۋىز سۋعا زار بولدى. كوتەرىلىسكە شىعۋعا ۇندەگەن ازاماتتاردى حالىقتىڭ كوزىنشە اسىپ قويىپ، جان ءتاسىلىم ەتكىزدى. باي-باعلانداردىڭ ساۋ بالالارى اقشا بەرۋ ارقىلى جۇمىستان قالسا، كەدەيدىڭ اۋرۋ-سىرقاۋ بالالارى اۋىر ازاپقا تارتىلدى. حالىقتى جاپپاي قاناپ، بەيشارا كۇيگە ءتۇسىردى. نەتكەن قاتىگەزدىك؟! ءبىراق ولار ءور رۋحتى قازاق حالقىنىڭ جىگەرى مەن نامىسىن وشىرە المادى...
بوستاندىقتى اڭساعان جاستارىمىز سول جەلتوقساننىڭ ىزعارلى كۇنىندە الاڭعا شىقتى. پاتشا وكىمەتى ادامدارى قازاق قىزدارىنىڭ شاشىنان سۇيرەپ، ۇلدارىن ولگەنشە ساباپ، قورلىق كورسەتتى. سوندا دا قازاق جاستارى تاۋەلسىزدىك ءۇشىن ولۋدەن قورىقپادى. ناتيجەسىندە، ازاپتى كۇندەردەن كەيىن جارقىراپ كۇن ساۋلەسى شىقتى. اللادان بەرىلگەن سىي – تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزدىك. «قازاقستان رەسپۋبليكاسى» اتاعىن الىپ، بوستاندىققا شىقتىق. قانشاما عاسىر «توردا ۇستالعان بۇركىتتەي» كوككە شىققاندا قالىقتاپ ۇشتىق. اللاعا شۇكىر، ەلىمىز از ۋاقىتتىڭ ىشىندە گۇلدەنىپ، دامىدى. بۇرىنعى قازاقستان مەن قازىرگى قازاقستاندى سالىستىرۋعا دا كەلمەيدى. كورشىلەس ەلدەرمەن تەرەزەمىز تەڭ... قازاقستاندى بۇكىل الەم تانيدى، ءبىز ونىمەن ماقتانامىز!
ءسوز سوڭىندا وسىناۋ قيىندىقپەن، ازاپپەن كەلگەن ۇلى سىيىمىزدىڭ قادىر-قاسيەتىنە جەتە بىلەيىكشى دەگەن نيەتىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. قانمەن كەلگەن ەگەمەندىكتى الاقانىمىزدا ايالاپ، ەلىمىزدى دامىتۋ ءۇشىن قىزمەت جاساۋ – ءبىزدىڭ مىندەت! كوك بايراعى جەلبىرەگەن، بۇگىنگىدەي ابىرويلى دا ايبىندى، بەدەلدى دە بەرەكەلى، ىنتىماعى مەن بىرلىگى جاراسقان ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگى باياندى بولعاي. تاۋەلسىزدىك تاڭى ارايلاپ اتىپ، ەگەمەندىگىمىز ەڭسەلى بولسىن! ەلىمىز امان، جۇرتىمىز تىنىش بولسىن!
ابىلاي حان اتىنداعى قازاق حالىقارالىق قاتىناستار جانە الەم تىلدەرى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 1 كۋرس ستۋدەنتى ايتمولدا امينا
You Might Also Like
-
ساياباق اۋماعىندا كوشە شامدارى جۇمىس ىستەۋىن توقتاتقان بولاتىن.
-
1905 جىلى 9 قاڭتاردا پەتەربور قالاسىندا پاتشا ۇكىمەتى قارۋسىز شىققان قاراپايىم جۇمىسشىلارعا قارۋدان اتتى. بۇل وقيعا تاريحتا «قاندى جەكسەنبى» دەگەن اتپەن قالدى، وتارلىق ۇلت اۋداندارىنىڭ ...
