تاۋەلسىزدىك تاڭى
اشىق تاربيە ساعاتى
تاقىرىبى: تاۋەلسىزدىك تاڭى
ماقساتى:
ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك الۋ جولىنداعى اتا - بابالارىمىزدىڭ ەرلىگىن پاش ەتۋ، وقۋشىلارعا جەلتوقسان قۇرباندارىمەن، جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقان اعا - اپالاردىڭ ەرلىگىن ۇلگى ەتىپ كورسەتۋ.
وقۋشىلاردىڭ تۋعان ولكەمىزگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، سەزىمدەرىن وياتۋ.
ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، وتانىن قاستەرلەۋگە، شىنشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: ينتەربەلسەندى تاقتا، شارلار، ءتۇرلى جايما قاعازدار.
كىرىسپە
ءمۇعالىم ءسوزى
تاۋەلسىزدىك بىزگە وڭاي كەلمەدى.
جۇرتىم مەنىڭ نە قيىندىق كورمەدى؟
جىلاپ تۇرىپ انالارىم بۇل جولدا،
سان پەرزەنتىن قارا جەرگە جەرلەدى.
- تاۋەلسىزدىك تاڭى اتتى، تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنالعان اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
وتان دەيمىز - وت جاققان جەرىمىزدى،
وتان دەيمىز – وسىرگەن ەلىمىزدى.
وتان دەيمىز – تۋعان جەر، اتامەكەن،
بيىك تاۋ، ورمان توعاي كولىمىزدى.
وتانىم مەنىڭ كەڭ بايتاق قازاقستان،
امان وتكەن تالاي دۇلەي ازاپتان.
بار الەمدى ءوز اۋزىنا قاراتقان،
كىم بار قانە ارتىق دەيتىن قازاقستان؟!
وقۋشىلار، بۇل ولەڭدە نە تۋرالى ايتىلعان؟
وتان دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟ (وقۋشىلار جاۋاپتارى)
1. وتان دەگەن نە؟
2. قازاقستاننىڭ رامىزدەرىن اتا؟
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىن اتا.
تۋ – شاكەن نيازبەكوۆ
ەلتاڭبا - شوتا ءۋاليحانوۆ، جانداربەك مالىبەكوۆ.
ءانۇران - ش. قالداياقوۆ، جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، ن. ءا. نازاربايەۆ
ءمۇعالىم ءسوزى: ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلامالىق ماقالاسى ەل دامۋىنىڭ جارقىن ۇلگىسى مەن ناقتى قادامدارىن كورسەتەتىن كەلەلى وي، ساليقالى پىكىر، باتىل شەشىمدەرگە قۇرىلعان ماڭىزدى قۇجات. بۇل ماقالادا سانانى جاڭعىرتۋ، ۇلتتىق بولمىستان، ۇلتتىق كودتان ايىرىلىپ قالماي، ونى الەمدىك قۇندىلىقتار مەن ۇيلەستىرىپ، قازاقستاننىڭ يگىلىگىنە جاراتۋ جولىنداعى ماقسات – مۇددەلەر تۋرالى وزەكتى ماسەلە كوتەرىلىپ وتىر.
ەلىمىز جاڭا تاريحي كەزەڭگە اياق باستى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز ايقىن، باعىتىمىز بەلگىلى، ول – الەمدەگى ەڭ دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ. ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ سانامىز ىسىمىزدەن وزىپ ءجۇرۋى، ياعني ودان بۇرىن جاڭعىرىپ وتىرۋى ءتيىس.
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ گيمنى. حور.
(بوران، داۋىسى).
تاۋەلسىزدىك بىزگە وڭاي كەلمەدى.
اساۋ اتتاي ءوز تىزگىنىن بەرمەدى.
قازاعىمنىڭ التىن باسىن ءيىلتىپ،
تالاي دۇشپان تورىمىزگە تورلەدى.
ءمۇعالىم ءسوزى
1986جىلى 16 - جەلتوقساندا تاڭەرتەڭ، الماتىدا جاپپاي تولقۋ باستالدى. جاستار الاڭعا جينالا باستادى. الاڭدا «ءبىز قازاق، ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان»، «ءاربىر ۇلتتى ءوز كوسەمى باسقارسىن»، «تاۋەلسىزدىك كەرەك»،- دەگەن ۇراندار ايتىلدى.
الماتى گارنيزونىن جاۋىنگەرلىك دايىندىققا كەلتىرىپ، كوپ كۇشپەن الاڭداعى جاستاردى قورشاپ الدى. الماتىعا ءار ايماقتاردان اسكەردىڭ ارنايى بولىمدەرى جىبەرىلدى. ءوز ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن تالاپ ەتىپ، شەرۋگە شىققان جاستارعا«بۇزاقىلار»، «ۇلتشىلدار»، «ناشاقورلار»،- دەگەن كىنا تاعىلدى.
كوپتەگەن ستۋدەنت جاستار تۇرمەگە قامالدى، وقۋ ورنىنان شىعارىلدى. تاۋەلسىزدىك جولىندا قايرات رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا، ەربول سىپاتايەۆ، ءسابيرا تاعى باسقالارى سياقتى قازاق جاستارى جەلتوقسان وقيعاسى كەزىندە قايسارلىقپەن ەرلىك كورسەتىپ قۇربان بولدى.
1 - وقۋشى باقداۋلەت
سول ءبىر ساتتە بۇلت تورلادى اسپاندى،
الاتاۋدىڭ كوزىنەن دە جاس تامدى.
تاۋەلسىزدىك جەلتوقسانمەن بىتپەيدى.
تاۋەلسىزدىك كۇرەسى ەندى باستالدى.
2 - وقۋشى مارال
قاتىگەزدىك جۇدىرىعى ءتۇيىلىپ،
قامشى ءۇيىردى جاسقاپ، جەكىپ بۇيىرىپ،
جەلتوقساندا شىقتى ۇلكەن الاڭعا
اتا - بابا ارۋاعىنا سىيىنىپ.
3 - وقۋشى. ءلايلا
«ناشاقور»- دەپ، «ۇلتشىل»- دەپ،
قازاققا كۇيە جاققان كۇن،
بازارى كەتىپ، ءبىر تۇندە
قايعىعا حالىق باتقان كۇن.
قىزىلوردا قالاسى،
№39 «قىزىلوزەك» ورتا مەكتەبى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ەسەتوۆا ايدانا امانباي قىزى
تاۋەلسىزدىك تاڭى. جۇكتەۋ
تاقىرىبى: تاۋەلسىزدىك تاڭى
ماقساتى:
ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك الۋ جولىنداعى اتا - بابالارىمىزدىڭ ەرلىگىن پاش ەتۋ، وقۋشىلارعا جەلتوقسان قۇرباندارىمەن، جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقان اعا - اپالاردىڭ ەرلىگىن ۇلگى ەتىپ كورسەتۋ.
وقۋشىلاردىڭ تۋعان ولكەمىزگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، سەزىمدەرىن وياتۋ.
ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، وتانىن قاستەرلەۋگە، شىنشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: ينتەربەلسەندى تاقتا، شارلار، ءتۇرلى جايما قاعازدار.
كىرىسپە
ءمۇعالىم ءسوزى
تاۋەلسىزدىك بىزگە وڭاي كەلمەدى.
جۇرتىم مەنىڭ نە قيىندىق كورمەدى؟
جىلاپ تۇرىپ انالارىم بۇل جولدا،
سان پەرزەنتىن قارا جەرگە جەرلەدى.
- تاۋەلسىزدىك تاڭى اتتى، تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنالعان اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
وتان دەيمىز - وت جاققان جەرىمىزدى،
وتان دەيمىز – وسىرگەن ەلىمىزدى.
وتان دەيمىز – تۋعان جەر، اتامەكەن،
بيىك تاۋ، ورمان توعاي كولىمىزدى.
وتانىم مەنىڭ كەڭ بايتاق قازاقستان،
امان وتكەن تالاي دۇلەي ازاپتان.
بار الەمدى ءوز اۋزىنا قاراتقان،
كىم بار قانە ارتىق دەيتىن قازاقستان؟!
وقۋشىلار، بۇل ولەڭدە نە تۋرالى ايتىلعان؟
وتان دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟ (وقۋشىلار جاۋاپتارى)
1. وتان دەگەن نە؟
2. قازاقستاننىڭ رامىزدەرىن اتا؟
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىن اتا.
تۋ – شاكەن نيازبەكوۆ
ەلتاڭبا - شوتا ءۋاليحانوۆ، جانداربەك مالىبەكوۆ.
ءانۇران - ش. قالداياقوۆ، جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، ن. ءا. نازاربايەۆ
ءمۇعالىم ءسوزى: ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلامالىق ماقالاسى ەل دامۋىنىڭ جارقىن ۇلگىسى مەن ناقتى قادامدارىن كورسەتەتىن كەلەلى وي، ساليقالى پىكىر، باتىل شەشىمدەرگە قۇرىلعان ماڭىزدى قۇجات. بۇل ماقالادا سانانى جاڭعىرتۋ، ۇلتتىق بولمىستان، ۇلتتىق كودتان ايىرىلىپ قالماي، ونى الەمدىك قۇندىلىقتار مەن ۇيلەستىرىپ، قازاقستاننىڭ يگىلىگىنە جاراتۋ جولىنداعى ماقسات – مۇددەلەر تۋرالى وزەكتى ماسەلە كوتەرىلىپ وتىر.
ەلىمىز جاڭا تاريحي كەزەڭگە اياق باستى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز ايقىن، باعىتىمىز بەلگىلى، ول – الەمدەگى ەڭ دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ. ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ سانامىز ىسىمىزدەن وزىپ ءجۇرۋى، ياعني ودان بۇرىن جاڭعىرىپ وتىرۋى ءتيىس.
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ گيمنى. حور.
(بوران، داۋىسى).
تاۋەلسىزدىك بىزگە وڭاي كەلمەدى.
اساۋ اتتاي ءوز تىزگىنىن بەرمەدى.
قازاعىمنىڭ التىن باسىن ءيىلتىپ،
تالاي دۇشپان تورىمىزگە تورلەدى.
ءمۇعالىم ءسوزى
1986جىلى 16 - جەلتوقساندا تاڭەرتەڭ، الماتىدا جاپپاي تولقۋ باستالدى. جاستار الاڭعا جينالا باستادى. الاڭدا «ءبىز قازاق، ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان»، «ءاربىر ۇلتتى ءوز كوسەمى باسقارسىن»، «تاۋەلسىزدىك كەرەك»،- دەگەن ۇراندار ايتىلدى.
الماتى گارنيزونىن جاۋىنگەرلىك دايىندىققا كەلتىرىپ، كوپ كۇشپەن الاڭداعى جاستاردى قورشاپ الدى. الماتىعا ءار ايماقتاردان اسكەردىڭ ارنايى بولىمدەرى جىبەرىلدى. ءوز ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن تالاپ ەتىپ، شەرۋگە شىققان جاستارعا«بۇزاقىلار»، «ۇلتشىلدار»، «ناشاقورلار»،- دەگەن كىنا تاعىلدى.
كوپتەگەن ستۋدەنت جاستار تۇرمەگە قامالدى، وقۋ ورنىنان شىعارىلدى. تاۋەلسىزدىك جولىندا قايرات رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا، ەربول سىپاتايەۆ، ءسابيرا تاعى باسقالارى سياقتى قازاق جاستارى جەلتوقسان وقيعاسى كەزىندە قايسارلىقپەن ەرلىك كورسەتىپ قۇربان بولدى.
1 - وقۋشى باقداۋلەت
سول ءبىر ساتتە بۇلت تورلادى اسپاندى،
الاتاۋدىڭ كوزىنەن دە جاس تامدى.
تاۋەلسىزدىك جەلتوقسانمەن بىتپەيدى.
تاۋەلسىزدىك كۇرەسى ەندى باستالدى.
2 - وقۋشى مارال
قاتىگەزدىك جۇدىرىعى ءتۇيىلىپ،
قامشى ءۇيىردى جاسقاپ، جەكىپ بۇيىرىپ،
جەلتوقساندا شىقتى ۇلكەن الاڭعا
اتا - بابا ارۋاعىنا سىيىنىپ.
3 - وقۋشى. ءلايلا
«ناشاقور»- دەپ، «ۇلتشىل»- دەپ،
قازاققا كۇيە جاققان كۇن،
بازارى كەتىپ، ءبىر تۇندە
قايعىعا حالىق باتقان كۇن.
قىزىلوردا قالاسى،
№39 «قىزىلوزەك» ورتا مەكتەبى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ەسەتوۆا ايدانا امانباي قىزى
تاۋەلسىزدىك تاڭى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
