تەرەزە جانە ونىڭ ەلەمەنتتەرى مەن قۇرىلىمى. فايلدار، بۋمالار جانە جارلىقتار.
ءپانى: ينفورماتيكا
سىنىبى: 7
ۋاقىتى :
ساباقتىڭ تاقىرىبى:تەرەزە جانە ونىڭ ەلەمەنتتەرى مەن قۇرىلىمى. فايلدار، بۋمالار جانە جارلىقتار.
قۇزىرەتتىلىككە جەتكىزەتىن ماقسات – مىندەتتەر:
ا) اقپاراتتىق قۇزىرەتتىلىك
ءا) كوممۋنيكاتيۆتىك قۇزىرەتتىلىك
ب) پروبلەمالىق قۇزىرەتتىلىك
ا) Windows تەرەزەلەرىمەن، تەرەزەلەردى كورسەتۋ نۇسقالارىمەن جانە تەرەزەلەردى باسقارۋ تاسىلدەرىمەن، تەرەزەلەردىڭ مەنيۋىمەن، Windows وقۋلىعىمەن جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىكتەرىمەن تانىستىرۋ
ءا) وقۋشىلاردىڭ Windows تەرەزەسى ۇعىمىن، مەنيۋ قاسيەتتەرى مەن انىقتاماسىن، تەرەزەنىڭ نەگىزگى ەلەمەنتتەرىن، قۇرال-سايماندار تاقتاسىنىڭ ارنالۋ ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
ب) وقۋشىلارعا ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: پراكتيكۋم ەلەمەنتتەرى بار، كورسەتە ء-تۇسىندىرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءبىلىم كوزىنە قاراي توپتاستىرىلعان ادىستەر: سوزدىك، پراكتيكالىق.
ءبىلىم – بىلىكتىلىككە قويىلاتىن تالاپتار: وقۋشىلار ءبىلۋى ءتيىس:
Windows تەرەزەسى ۇعىمىن؛
تەرەزەلەردى كورسەتۋ نۇسقالارىن؛
اكتيۆتى تەرەزە ۇعىمىن؛
مەنيۋ قاسيەتتەرى مەن انىقتاماسىن؛
قولدانبالارمەن جۇمىس ىستەۋ نەگىزدەرىن؛
تەرەزەنىڭ نەگىزگى ەلەمەنتتەرىن؛
قۇرال-سايماندار تاقتاسىنىڭ ارنالۋىن؛
اكتيۆتى تەرەزە بەلگىلەرىن؛
كوماندانىڭ اكتيۆتىلىگىنىڭ بەلگىلەرىن. وقۋشىلار ۇيرەنۋى ءتيىس:
تەرەزەلەردى ەكراندا ءۇش تۇردە كورسەتۋدى؛
اكتيۆتى تەرەزەنى انىقتاۋدى جانە تەرەزەنى اكتيۆتەۋدى؛
تەرەزەلەردىڭ كولبەۋ سوزىلعان مەنيۋىن قولدانۋدى؛
Windows وقۋلىعىمەن جۇمىس جاساۋدى؛
ماۋستىڭ كومەگىمەن قولدانبالاردى ىسكە قوسۋدى؛
اينالۋ جولاعىن قولدانۋدى.
ساباقتا قولدانىلاتىن پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار: اكت
ءپان ارالىق بايلانىس: فيزيكا، ماتەماتيكا
وقىتۋ قۇرالدارى: كىتاپ، ەرەجەلەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى: وقىتۋشى وقۋشى كۇتىلەتىن ناتيجە
I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: سىنىپقى كىرىپ، وقۋشىلارمەن امانداسىپ، سىنىپتىڭ تازالىعىن تەكسەرىپ، كەزەكشىلەردەن «جوق» وقۋشىلاردىڭ ءتىزىمىن الۋ. وقۋشىلار ورىندارىنان تۇرىپ مۇعالىممەن امانداسۋ، «جوق» وقۋشىلاردىڭ ءتىزىمىن بەرۋ. زەيىندەرىن ساباققا اۋدارىپ، ساباققا مۇقيات قاتىسۋىن باقىلاۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: اۋىزشا، سۇراق-جاۋاپ
III.جاڭا ماتەريادى حابارلاۋ:
تەرەزە – Windows ورتاسىنىڭ نەگىزگى ۇعىمى.
تەرەزە دەگەنىمىز – بۇل جاقتاۋلارمەن شەكتەلگەن ەكراننىڭ ءتورتبۇرىشتى سەگمەنتى.
تەرەزەلەردىڭ ءاربىر ءتۇرىن وقۋشىلارعا كومپيۋتەردە كورسەتۋ كەرەك.
تەرەزەلەردى كورسەتۋ نۇسقالارى
تەرەزەلەردى ەكراندا كورسەتۋدىڭ ءۇش ءتاسىلى بار:
تولىق ەكراندى – تەرەزە جايىلعان جانە تۇتاس ەكران بەتىن الادى (جۇمىس ۇستەلى)؛
قالىپتى - تەرەزە ەكراننىڭ ءبىر بولىگىندە ورنالاسادى؛
بەلگىشە – تەرەزە بەلگىشە تۇرىندە «جيناۋلى» بولادى؛
تەرەزەلەردىڭ كورسەتىلۋ نۇسقاسىن وزگەرتۋ ءۇشىن، ونىڭ بەلگىشەلەرى بار تاقىرىپتار
زوناسىنىڭ وڭ جاعىنداعى باتىرمالار قولدانىلادى:
تەرەزەنى ەسەپتەر تاقتاسىنداعى جازۋعا جيمالاۋ؛
تەرەزەنى تولىق ەكراننىڭ بەتىنە جايمالاۋ؛
تەرەزەنى جابۋ (قولدانبانىڭ جۇمىسىن اياقتاۋ).
تەرەزەدەگى تاقىرىپتار جولىنىڭ سول جاعىندا تەرەزەنى تۇتاس باسقارۋعا ارنالعان جۇيەلىك مەنيۋدىڭ باتىرماسى بار. بۇل مەنيۋدە تاقىرىپتىڭ باتىرمالارىنىڭ فۋنكسياسىن قايتالايتىن كوماندالار بار. تەرەزەنى كورسەتۋدىڭ قالىپتى نۇسقاسىندا تەرەزەنىڭ كولەمىن ماۋسپەن جىلجىتىپ نەمەسە پەرنەتاقتانىڭ كومەگىمەن تەرەزەنىڭ تىك كولبەۋ مولشەرىن نەمەسە بۇرىشىن وزگەرتۋگە بولادى. قالىپتى نۇسقادا بەلگىشەلەر مەن تەرەزەلەردى ەكران بويىنشا جىلجىتۋعا بولادى.
اكتيۆتى تەرەزە
قاي ۋاقىتتا بولسىن ءبىر عانا تەرەزەمەن جۇمىس ىستەۋگە بولادى، ول اكتيۆتى دەپ اتالادى. اكتيۆتى تەرەزە ءارقاشان باسقا تەرەزەلەردەن جوعارى ورنالاسادى جانە ونىڭ تاقىرىبى تۇسپەن ەرەكشەلەنگەن. ەگەر ەكراندا اكتيۆتى ەمەس تەرەزەنىڭ ەڭ بولماسا ءبىر بولىگى كورىنسە، ونى ماۋسپەن شەرتۋ ارقىلى اكتيۆتى قالىپقا كەلتىرۋگە بولادى.
مەنيۋ مەنيۋ-بۇل ودان قاجەتىن تاڭداۋعا بولاتىن قانداي دا ءبىر وبەكتىلەر ءتىزىمى.
مەنيۋدىڭ قاسيەتتەرى: مەنيۋدىڭ بىرنەشە دەڭگەيلەرى بولادى: 1ء-شى دەڭگەيى – «باس مەنيۋ» جانە وعان باعىناتىن «باعىنىڭقى مەنيۋ». مەنيۋ تاڭداۋ بوستاندىعىن ۇسىنادى. بەلگىلى ءبىر مەنيۋدە دەر كەزىندە تاڭداۋعا مۇمكىن ەمەس وبەكتىلەر بولادى.
مەنيۋدە ءۇش ءتۇرلى پۋنكتتەر بار، ياعني مەنيۋدىڭ كەز كەلگەن پۋنكتى مىنالاردى بەلگىلەي الادى؛
ناقتى ءبىر وپەراسيانى (ارەكەتتى)
اۋىستىرىپ –قوسقىشتى؛
تاڭداۋ ءورىسىن.
قولدانبالارمەن جۇمىس ىستەۋ.
كەز كەلگەن قولدانبا بولەك ترەزەدە ورىندالادى، ول ەكراننىڭ جارتىسىن نەمەسە ەكراندى تولىعىمەن الۋى مۇمكىن. قولدانبالى باعدارلامانى ىسكە قوسۋ - قولدانبا تەرەزەسىن اشۋدى بىلدىرەدى. قولدانبانىڭ تەرەزەسىن جابۋ – باعدارلامانىڭ جۇمىسىن اياقتاۋدى بىلدىرەدى. ءبىر ۋاقىتتا بىرنەشە قولدانبالاردى قاتار ورىنداۋعا بولادى (ءارقايسىسى ءوزىنىڭ تەرەزەسىندە) جانە پايدالانۋشى ماۋستىڭ كومەگىمەن ءبىر تەرەزەدەن ەكىنشى تەرەزەگە وپ-وڭاي اۋىسا الادى.
Windows-قا سايكەس ورىندالاتىن باعدارلاما ادەتتە ونىڭ فۋنكسيالارىمەن بايلانىستى سۋرەت پەن قولدانبانىڭ اتى بار ءتۇرلى ءتۇستى بەلگىشەمەن جابدىقتالادى. باعدارلامانى ىسكە قوسۋ ءۇشىن ماۋستى ەكى رەت شەرتۋ جەتكىلىكتى نەمەسە ونىڭ اتىن كوماندالىق جولدا تەرۋ كەرەك. Windows-تىڭ ءاربىر قولدانباسىنىڭ تەرەزەسىنىڭ ەكىنشى جولىن الاتىن كولبەۋ (باس) مەنيۋى بار. بۇل مەنيۋدىڭ پۋنكتىن تاڭداعاندا سوزىلعان مەنيۋ اشىلادى. بۇدان باسقا، كونتەكستى (قالقىپ شىعاتىن) مەنيۋ ءجيى قولدانىلادى.
كوزگە ارنالعان جاتتىعۋلار
1. 1-4-كە دەيiن ساناپ كوزدi قاتتى جۇمىپ،سونان كەيiن اشىپ،جايباراقات ۇستاپ،
1-6-عا دەيiن ساناي وتىرىپ،الىسقا قاراۋ قاجەت. 4-5 رەت قايتالاۋ قاجەت
2. 1-4-كە دەيiن ساناي وتىرىپ،ەكi كوزدi ولارعا قاتتى كۇش سالماي،بiر-بiرiنە قاراتىپ،سوڭىندا 1-6-عا دەيiن ساناي وتىرىپ الىسقا قاراپ، 4-5 رەت قايتالاۋ كەرەك.
3. 1-4-كە دەيiن ساناپ،باستى قوزعاماي،وڭعا قاراپ بiر نۇكتەگە كوز توقتاتۋ،سوڭىندا 1-6-عا دەيiن ساناپ،الىسقا قاراۋ. وسى ءتارiزدi باستى قوزعاماي،سولعا،جوعارى،تومەن قاراۋ كەرەك.
4. 1-6-عا دەيiن ساناي وتىرىپ،كوزقاراستى ديوگونالى بويىنشا:وڭ جاق جوعارىدان-سول جاق تومەنگە اۋدارىپ،سونان سوڭ الىسقا قاراۋ؛سونان سوڭ سول جاق جوعارىدان-وڭ جاق تومەنگە اۋدارىپ، الىسقا قاراۋ. 4-5 رەت قايتالاۋ. كوز گيمناستيكاسىن ورىنداۋ كەزiندە جالپى دەنە گيمناستيكاسىن دا جاساۋعا بولادى.تۇراقتى تۇردە كوز جانە جالپى دەنە گيمناستيكاسىن جاساۋ كوزگە تۇسكەن قىسىمدى جەڭiلدەتiپ،دەنەنi سەرگiتەدi.
IV. جاڭا ماتەريالدى بەكىتۋ
سۇراقتار مەن تاپسىرمالار
باقىلاۋ سۇراعى: قولدانبا دەگەنىمىز نە؟
(قولدانبا-بۇل تەك Windows - جۇيەسىنىڭ باسقارۋىمەن جۇمىس جاسايتىن باعدارلاما)
1. تاپسىرما ءسوزجۇمباق
تاپسىرما تاقىرىپتى كومپيۋتەردىڭ ەكرانىندا تەرەزەنىڭ ءاربىر ەلەمەنتىن كورسەتىپ جانە ولاردىڭ ارنالۋىن ايتىپ ءتۇسىندىرۋ بارىسىندا ورىندالۋى كەرەك.
قۇرال-سايماندار تاقتاسى نە ءۇشىن كەرەك؟
قۇرال-سايماندار تاقتاسىندا ءجيى قولدانىلاتىن كوماندالارعا جىلدام قاتىناۋعا ارنالعان بەلگىشەلەر مەن باتىرمالار بار.
2. تاپسىرما. كەلەسى ارەكەتتەردى قۇرال-سايماندار تاقتاسىنىڭ قانداي باتىرماسىنىڭ كومەگىمەن ورىنداۋعا بولاتىنىن كورسەت.
تاپسىرما تاقىرىپتى مەڭگەرۋىن تەكسەرۋگە ارنالعان. كورنەكىلىك ءۇشىن ءتۇرلى ءتۇستى قارىنداشتار قولدانۋعا بولادى.
ءتۇرى
باسقا قاپشىققا اۋىسۋ
بۋفەرگە جويۋ
جويۋ
قاسيەتتەر
بۋفەردەن كىرىستىرۋ
ءبىر دەڭگەيگە جوعارى اۋىسۋ
ورىنداتپاۋ
العا قاراي ءوتۋ
بۋفەرگە كوشۋ
كەرى اۋىسۋ
شيىرۋ (اينالدىرۋ) جولاقتارى
3. تاپسىرما. سۇراقتارعا جاۋاپ بەر.
تاپسىرما تاقىرىپتى مەڭگەرۋىن تەكسەرۋگە ارنالعان.
قانداي قۇرال-سايمانداردى پايدالانۋ كەرەك؟
ءبىر جولعا جوعارى شيىرۋ ءۇشىن 1
ءبىر جولعا تومەن شيىرۋ ءۇشىن 3
ءبىر جولعا سولعا شيىرۋ ءۇشىن 6
ءبىر جولعا وڭعا شيىرۋ ءۇشىن 4
ناقتى ءبىر جەرگە ءوتۋ ءۇشىن 2،5
تەرەزەدەگىنى وڭعا نەمەسە سولعا ۇزدىكسىز شيىرۋ ءۇشىن 4،6
تەرەزەدەگىنى جوعارى نەمەسە تومەن ۇزدىكسىز شيىرۋ ءۇشىن 1،3
4. تاپسىرما. سۇراقتارعا جاۋاپ بەر.
بۇل سۇراقتارعا وقۋلىقتىڭ ءتيىستى پاراگرافىنىڭ كونسپەكتىسىن جازۋ بارىسىندا جاۋاپ بەرۋگە بولادى. تاپسىرما بەرىلگەن تاقىرىپتى وقۋشىلاردىڭ مەڭگەرۋىن تەكسەرۋ ءۇشىن دە قولدانىلادى.
اكتيۆتى تەرەزەنىڭ
بەلگىلەرى قانداي؟ تەرەزەنى اكتيۆتى
تۇرگە قالاي كەلتىرەمىز؟
اكتيۆتى تەرەزە باسقالارىنىڭ ۇستىندە ورنالاسادى. تاقىرىبى قوڭىرقاي تۇسپەن بەلگى-لەنگەن جانە وعان سايكەس ەسەپتەر تاقتاسىنداعى باتىرماسى باسۋلى بولىپ كورىنەدى.
ءبىرىنشى ءتاسىل: تەرەزەنىڭ كەز كەلگەن جەرىنە شەرتۋ كەرەك.
ەكىنشى ءتاسىل: ەسەپتەر تاقتاسىنداعى سايكەس باتىرمانى شەرتۋ كەرەك.
5. تاپسىرما. سويلەمدى اياقتا.
تاپسىرما تاقىرىپتىڭ كونسپەكتىسى بولىپ تابىلادى نەمەسە ونى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ ءۇشىن قولدانۋعا بولادى.
• ەگەر كوماندا سۇر تۇسپەن سالىنعان بولسا، وندا وعان قاتىناۋ مۇمكىن ەمەس، ياعني ول اكتيۆتى ەمەس بولىپ تابىلادى.
• ونى اكتيۆتەۋ ءۇشىن وبەكتىنى ەرەكشەلەۋ كەرەك.
• بەلگىشەسى فۋنكسيانىڭ اكتيۆتى جاعدايدا ەكەنىن بىلدىرەدى. ونى الىپ تاستاۋ ءۇشىن، وسى كوماندانى شەرتۋ كەرەك.
• بەلگىشەسى كوماندانىڭ باعىنىڭقى مەنيۋى(قوسىمشا مەنيۋى) بار ەكەنىن بىلدىرەدى. مۇنداي كوماندانى تاڭداعاندا، ەكرانعا باعىنىڭقى مەنيۋ شىعارىلادى.
V. ءۇي تاپسىرماسى
Windows تەرەزەلەرى. تەرەزەلەردىڭ قۇرىلىمى مەن ەلەمەنتتەرى. 6 - تاپسىرما
2) وقۋشىلاردى باعالاۋ
VI. قورتىندى ساباق اياقتالدى، ساۋ بولىڭىزدار!
سىنىبى: 7
ۋاقىتى :
ساباقتىڭ تاقىرىبى:تەرەزە جانە ونىڭ ەلەمەنتتەرى مەن قۇرىلىمى. فايلدار، بۋمالار جانە جارلىقتار.
قۇزىرەتتىلىككە جەتكىزەتىن ماقسات – مىندەتتەر:
ا) اقپاراتتىق قۇزىرەتتىلىك
ءا) كوممۋنيكاتيۆتىك قۇزىرەتتىلىك
ب) پروبلەمالىق قۇزىرەتتىلىك
ا) Windows تەرەزەلەرىمەن، تەرەزەلەردى كورسەتۋ نۇسقالارىمەن جانە تەرەزەلەردى باسقارۋ تاسىلدەرىمەن، تەرەزەلەردىڭ مەنيۋىمەن، Windows وقۋلىعىمەن جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىكتەرىمەن تانىستىرۋ
ءا) وقۋشىلاردىڭ Windows تەرەزەسى ۇعىمىن، مەنيۋ قاسيەتتەرى مەن انىقتاماسىن، تەرەزەنىڭ نەگىزگى ەلەمەنتتەرىن، قۇرال-سايماندار تاقتاسىنىڭ ارنالۋ ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
ب) وقۋشىلارعا ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: پراكتيكۋم ەلەمەنتتەرى بار، كورسەتە ء-تۇسىندىرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءبىلىم كوزىنە قاراي توپتاستىرىلعان ادىستەر: سوزدىك، پراكتيكالىق.
ءبىلىم – بىلىكتىلىككە قويىلاتىن تالاپتار: وقۋشىلار ءبىلۋى ءتيىس:
Windows تەرەزەسى ۇعىمىن؛
تەرەزەلەردى كورسەتۋ نۇسقالارىن؛
اكتيۆتى تەرەزە ۇعىمىن؛
مەنيۋ قاسيەتتەرى مەن انىقتاماسىن؛
قولدانبالارمەن جۇمىس ىستەۋ نەگىزدەرىن؛
تەرەزەنىڭ نەگىزگى ەلەمەنتتەرىن؛
قۇرال-سايماندار تاقتاسىنىڭ ارنالۋىن؛
اكتيۆتى تەرەزە بەلگىلەرىن؛
كوماندانىڭ اكتيۆتىلىگىنىڭ بەلگىلەرىن. وقۋشىلار ۇيرەنۋى ءتيىس:
تەرەزەلەردى ەكراندا ءۇش تۇردە كورسەتۋدى؛
اكتيۆتى تەرەزەنى انىقتاۋدى جانە تەرەزەنى اكتيۆتەۋدى؛
تەرەزەلەردىڭ كولبەۋ سوزىلعان مەنيۋىن قولدانۋدى؛
Windows وقۋلىعىمەن جۇمىس جاساۋدى؛
ماۋستىڭ كومەگىمەن قولدانبالاردى ىسكە قوسۋدى؛
اينالۋ جولاعىن قولدانۋدى.
ساباقتا قولدانىلاتىن پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار: اكت
ءپان ارالىق بايلانىس: فيزيكا، ماتەماتيكا
وقىتۋ قۇرالدارى: كىتاپ، ەرەجەلەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى: وقىتۋشى وقۋشى كۇتىلەتىن ناتيجە
I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: سىنىپقى كىرىپ، وقۋشىلارمەن امانداسىپ، سىنىپتىڭ تازالىعىن تەكسەرىپ، كەزەكشىلەردەن «جوق» وقۋشىلاردىڭ ءتىزىمىن الۋ. وقۋشىلار ورىندارىنان تۇرىپ مۇعالىممەن امانداسۋ، «جوق» وقۋشىلاردىڭ ءتىزىمىن بەرۋ. زەيىندەرىن ساباققا اۋدارىپ، ساباققا مۇقيات قاتىسۋىن باقىلاۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: اۋىزشا، سۇراق-جاۋاپ
III.جاڭا ماتەريادى حابارلاۋ:
تەرەزەلەر.
تەرەزە – Windows ورتاسىنىڭ نەگىزگى ۇعىمى.
تەرەزە دەگەنىمىز – بۇل جاقتاۋلارمەن شەكتەلگەن ەكراننىڭ ءتورتبۇرىشتى سەگمەنتى.
تەرەزەلەردىڭ ءاربىر ءتۇرىن وقۋشىلارعا كومپيۋتەردە كورسەتۋ كەرەك.
تەرەزەلەردى كورسەتۋ نۇسقالارى
تەرەزەلەردى ەكراندا كورسەتۋدىڭ ءۇش ءتاسىلى بار:
تولىق ەكراندى – تەرەزە جايىلعان جانە تۇتاس ەكران بەتىن الادى (جۇمىس ۇستەلى)؛
قالىپتى - تەرەزە ەكراننىڭ ءبىر بولىگىندە ورنالاسادى؛
بەلگىشە – تەرەزە بەلگىشە تۇرىندە «جيناۋلى» بولادى؛
تەرەزەلەردىڭ كورسەتىلۋ نۇسقاسىن وزگەرتۋ ءۇشىن، ونىڭ بەلگىشەلەرى بار تاقىرىپتار
زوناسىنىڭ وڭ جاعىنداعى باتىرمالار قولدانىلادى:
تەرەزەنى ەسەپتەر تاقتاسىنداعى جازۋعا جيمالاۋ؛
تەرەزەنى تولىق ەكراننىڭ بەتىنە جايمالاۋ؛
تەرەزەنى جابۋ (قولدانبانىڭ جۇمىسىن اياقتاۋ).
تەرەزەدەگى تاقىرىپتار جولىنىڭ سول جاعىندا تەرەزەنى تۇتاس باسقارۋعا ارنالعان جۇيەلىك مەنيۋدىڭ باتىرماسى بار. بۇل مەنيۋدە تاقىرىپتىڭ باتىرمالارىنىڭ فۋنكسياسىن قايتالايتىن كوماندالار بار. تەرەزەنى كورسەتۋدىڭ قالىپتى نۇسقاسىندا تەرەزەنىڭ كولەمىن ماۋسپەن جىلجىتىپ نەمەسە پەرنەتاقتانىڭ كومەگىمەن تەرەزەنىڭ تىك كولبەۋ مولشەرىن نەمەسە بۇرىشىن وزگەرتۋگە بولادى. قالىپتى نۇسقادا بەلگىشەلەر مەن تەرەزەلەردى ەكران بويىنشا جىلجىتۋعا بولادى.
اكتيۆتى تەرەزە
قاي ۋاقىتتا بولسىن ءبىر عانا تەرەزەمەن جۇمىس ىستەۋگە بولادى، ول اكتيۆتى دەپ اتالادى. اكتيۆتى تەرەزە ءارقاشان باسقا تەرەزەلەردەن جوعارى ورنالاسادى جانە ونىڭ تاقىرىبى تۇسپەن ەرەكشەلەنگەن. ەگەر ەكراندا اكتيۆتى ەمەس تەرەزەنىڭ ەڭ بولماسا ءبىر بولىگى كورىنسە، ونى ماۋسپەن شەرتۋ ارقىلى اكتيۆتى قالىپقا كەلتىرۋگە بولادى.
مەنيۋ مەنيۋ-بۇل ودان قاجەتىن تاڭداۋعا بولاتىن قانداي دا ءبىر وبەكتىلەر ءتىزىمى.
مەنيۋدىڭ قاسيەتتەرى: مەنيۋدىڭ بىرنەشە دەڭگەيلەرى بولادى: 1ء-شى دەڭگەيى – «باس مەنيۋ» جانە وعان باعىناتىن «باعىنىڭقى مەنيۋ». مەنيۋ تاڭداۋ بوستاندىعىن ۇسىنادى. بەلگىلى ءبىر مەنيۋدە دەر كەزىندە تاڭداۋعا مۇمكىن ەمەس وبەكتىلەر بولادى.
مەنيۋدە ءۇش ءتۇرلى پۋنكتتەر بار، ياعني مەنيۋدىڭ كەز كەلگەن پۋنكتى مىنالاردى بەلگىلەي الادى؛
ناقتى ءبىر وپەراسيانى (ارەكەتتى)
اۋىستىرىپ –قوسقىشتى؛
تاڭداۋ ءورىسىن.
قولدانبالارمەن جۇمىس ىستەۋ.
كەز كەلگەن قولدانبا بولەك ترەزەدە ورىندالادى، ول ەكراننىڭ جارتىسىن نەمەسە ەكراندى تولىعىمەن الۋى مۇمكىن. قولدانبالى باعدارلامانى ىسكە قوسۋ - قولدانبا تەرەزەسىن اشۋدى بىلدىرەدى. قولدانبانىڭ تەرەزەسىن جابۋ – باعدارلامانىڭ جۇمىسىن اياقتاۋدى بىلدىرەدى. ءبىر ۋاقىتتا بىرنەشە قولدانبالاردى قاتار ورىنداۋعا بولادى (ءارقايسىسى ءوزىنىڭ تەرەزەسىندە) جانە پايدالانۋشى ماۋستىڭ كومەگىمەن ءبىر تەرەزەدەن ەكىنشى تەرەزەگە وپ-وڭاي اۋىسا الادى.
Windows-قا سايكەس ورىندالاتىن باعدارلاما ادەتتە ونىڭ فۋنكسيالارىمەن بايلانىستى سۋرەت پەن قولدانبانىڭ اتى بار ءتۇرلى ءتۇستى بەلگىشەمەن جابدىقتالادى. باعدارلامانى ىسكە قوسۋ ءۇشىن ماۋستى ەكى رەت شەرتۋ جەتكىلىكتى نەمەسە ونىڭ اتىن كوماندالىق جولدا تەرۋ كەرەك. Windows-تىڭ ءاربىر قولدانباسىنىڭ تەرەزەسىنىڭ ەكىنشى جولىن الاتىن كولبەۋ (باس) مەنيۋى بار. بۇل مەنيۋدىڭ پۋنكتىن تاڭداعاندا سوزىلعان مەنيۋ اشىلادى. بۇدان باسقا، كونتەكستى (قالقىپ شىعاتىن) مەنيۋ ءجيى قولدانىلادى.
كوزگە ارنالعان جاتتىعۋلار
1. 1-4-كە دەيiن ساناپ كوزدi قاتتى جۇمىپ،سونان كەيiن اشىپ،جايباراقات ۇستاپ،
1-6-عا دەيiن ساناي وتىرىپ،الىسقا قاراۋ قاجەت. 4-5 رەت قايتالاۋ قاجەت
2. 1-4-كە دەيiن ساناي وتىرىپ،ەكi كوزدi ولارعا قاتتى كۇش سالماي،بiر-بiرiنە قاراتىپ،سوڭىندا 1-6-عا دەيiن ساناي وتىرىپ الىسقا قاراپ، 4-5 رەت قايتالاۋ كەرەك.
3. 1-4-كە دەيiن ساناپ،باستى قوزعاماي،وڭعا قاراپ بiر نۇكتەگە كوز توقتاتۋ،سوڭىندا 1-6-عا دەيiن ساناپ،الىسقا قاراۋ. وسى ءتارiزدi باستى قوزعاماي،سولعا،جوعارى،تومەن قاراۋ كەرەك.
4. 1-6-عا دەيiن ساناي وتىرىپ،كوزقاراستى ديوگونالى بويىنشا:وڭ جاق جوعارىدان-سول جاق تومەنگە اۋدارىپ،سونان سوڭ الىسقا قاراۋ؛سونان سوڭ سول جاق جوعارىدان-وڭ جاق تومەنگە اۋدارىپ، الىسقا قاراۋ. 4-5 رەت قايتالاۋ. كوز گيمناستيكاسىن ورىنداۋ كەزiندە جالپى دەنە گيمناستيكاسىن دا جاساۋعا بولادى.تۇراقتى تۇردە كوز جانە جالپى دەنە گيمناستيكاسىن جاساۋ كوزگە تۇسكەن قىسىمدى جەڭiلدەتiپ،دەنەنi سەرگiتەدi.
IV. جاڭا ماتەريالدى بەكىتۋ
سۇراقتار مەن تاپسىرمالار
باقىلاۋ سۇراعى: قولدانبا دەگەنىمىز نە؟
(قولدانبا-بۇل تەك Windows - جۇيەسىنىڭ باسقارۋىمەن جۇمىس جاسايتىن باعدارلاما)
تەرەزە ەلەمەنتتەرى
1. تاپسىرما ءسوزجۇمباق
تاپسىرما تاقىرىپتى كومپيۋتەردىڭ ەكرانىندا تەرەزەنىڭ ءاربىر ەلەمەنتىن كورسەتىپ جانە ولاردىڭ ارنالۋىن ايتىپ ءتۇسىندىرۋ بارىسىندا ورىندالۋى كەرەك.
قۇرال-سايماندار تاقتاسى نە ءۇشىن كەرەك؟
قۇرال-سايماندار تاقتاسىندا ءجيى قولدانىلاتىن كوماندالارعا جىلدام قاتىناۋعا ارنالعان بەلگىشەلەر مەن باتىرمالار بار.
2. تاپسىرما. كەلەسى ارەكەتتەردى قۇرال-سايماندار تاقتاسىنىڭ قانداي باتىرماسىنىڭ كومەگىمەن ورىنداۋعا بولاتىنىن كورسەت.
تاپسىرما تاقىرىپتى مەڭگەرۋىن تەكسەرۋگە ارنالعان. كورنەكىلىك ءۇشىن ءتۇرلى ءتۇستى قارىنداشتار قولدانۋعا بولادى.
ءتۇرى
باسقا قاپشىققا اۋىسۋ
بۋفەرگە جويۋ
جويۋ
قاسيەتتەر
بۋفەردەن كىرىستىرۋ
ءبىر دەڭگەيگە جوعارى اۋىسۋ
ورىنداتپاۋ
العا قاراي ءوتۋ
بۋفەرگە كوشۋ
كەرى اۋىسۋ
شيىرۋ (اينالدىرۋ) جولاقتارى
3. تاپسىرما. سۇراقتارعا جاۋاپ بەر.
تاپسىرما تاقىرىپتى مەڭگەرۋىن تەكسەرۋگە ارنالعان.
قانداي قۇرال-سايمانداردى پايدالانۋ كەرەك؟
ءبىر جولعا جوعارى شيىرۋ ءۇشىن 1
ءبىر جولعا تومەن شيىرۋ ءۇشىن 3
ءبىر جولعا سولعا شيىرۋ ءۇشىن 6
ءبىر جولعا وڭعا شيىرۋ ءۇشىن 4
ناقتى ءبىر جەرگە ءوتۋ ءۇشىن 2،5
تەرەزەدەگىنى وڭعا نەمەسە سولعا ۇزدىكسىز شيىرۋ ءۇشىن 4،6
تەرەزەدەگىنى جوعارى نەمەسە تومەن ۇزدىكسىز شيىرۋ ءۇشىن 1،3
تەرەزەلەر اراسىندا اۋىسۋ
4. تاپسىرما. سۇراقتارعا جاۋاپ بەر.
بۇل سۇراقتارعا وقۋلىقتىڭ ءتيىستى پاراگرافىنىڭ كونسپەكتىسىن جازۋ بارىسىندا جاۋاپ بەرۋگە بولادى. تاپسىرما بەرىلگەن تاقىرىپتى وقۋشىلاردىڭ مەڭگەرۋىن تەكسەرۋ ءۇشىن دە قولدانىلادى.
اكتيۆتى تەرەزەنىڭ
بەلگىلەرى قانداي؟ تەرەزەنى اكتيۆتى
تۇرگە قالاي كەلتىرەمىز؟
اكتيۆتى تەرەزە باسقالارىنىڭ ۇستىندە ورنالاسادى. تاقىرىبى قوڭىرقاي تۇسپەن بەلگى-لەنگەن جانە وعان سايكەس ەسەپتەر تاقتاسىنداعى باتىرماسى باسۋلى بولىپ كورىنەدى.
ءبىرىنشى ءتاسىل: تەرەزەنىڭ كەز كەلگەن جەرىنە شەرتۋ كەرەك.
ەكىنشى ءتاسىل: ەسەپتەر تاقتاسىنداعى سايكەس باتىرمانى شەرتۋ كەرەك.
سۇر كوماندالار، بەلگىلەۋلەر مەن باعىنىڭقى مەنيۋ
5. تاپسىرما. سويلەمدى اياقتا.
تاپسىرما تاقىرىپتىڭ كونسپەكتىسى بولىپ تابىلادى نەمەسە ونى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ ءۇشىن قولدانۋعا بولادى.
• ەگەر كوماندا سۇر تۇسپەن سالىنعان بولسا، وندا وعان قاتىناۋ مۇمكىن ەمەس، ياعني ول اكتيۆتى ەمەس بولىپ تابىلادى.
• ونى اكتيۆتەۋ ءۇشىن وبەكتىنى ەرەكشەلەۋ كەرەك.
• بەلگىشەسى فۋنكسيانىڭ اكتيۆتى جاعدايدا ەكەنىن بىلدىرەدى. ونى الىپ تاستاۋ ءۇشىن، وسى كوماندانى شەرتۋ كەرەك.
• بەلگىشەسى كوماندانىڭ باعىنىڭقى مەنيۋى(قوسىمشا مەنيۋى) بار ەكەنىن بىلدىرەدى. مۇنداي كوماندانى تاڭداعاندا، ەكرانعا باعىنىڭقى مەنيۋ شىعارىلادى.
V. ءۇي تاپسىرماسى
Windows تەرەزەلەرى. تەرەزەلەردىڭ قۇرىلىمى مەن ەلەمەنتتەرى. 6 - تاپسىرما
2) وقۋشىلاردى باعالاۋ
VI. قورتىندى ساباق اياقتالدى، ساۋ بولىڭىزدار!
You Might Also Like
