تەرىنىڭ قۇرىلىسى جانە اتقاراتىن قىزمەتى
تەرىنىڭ قۇرىلىسى جانە اتقاراتىن قىزمەتى.
ساباق ماقساتى:
1. تەرىنىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن ۇعىنۋ، تەرىنىڭ قۇرىلىسىمەن تانىسۋ
2. اسقورىتۋ، ءزار شىعارۋ زات الماسۋ جونىندەگى ۇعىمدارىن دامىتۋ؛ دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋ؛ 3. ءوز اعزالارىن كۇتە بىلۋگە، سالاۋاتتىلىققا، ءوز دەنساۋلىقتارىن، جەكە باس گيگيەناسىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ؛ تەز ويلاۋعا، العان بىلىمدەرىن ومىردە جۇزەگە اسىرا بىلۋگە
تاربيەلەۋ؛
ساباق وتكىزۋ ءادىسى: ارالاس؛ بايانداپ ۇعىندىرۋ، سۇراق¬- جاۋاپ، جەكە جانە توپتىق جۇمىستار.
ساباق جابدىعى:
1. تەرىنىڭ قۇرىلىسى كورسەتىلگەن سلايد.
2. تەرىنىڭ قۇرىلىسى جانە ماڭىزى جازىلعان كەستە سلايد تۇرىندە.
3. ينتەراكتيۆتى تاقتا جازىلعان ماقال - ماتەلدەر.
4. ءسوزجۇمباقتار «دارۋمەندەر»، «اسقورىتۋ»، «كۇرەك ءتىس»، «ليپازا». (ينتەراكتيۆتى تاقتادا).
5. پەرفوكارتالار، تەستىلەر، جەكە تاپسىرمالار. ساباق بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
ءىى. جاڭا ساباق.
1. وتىلگەن ساباقتار بويىنشا سۇراقتار قويۋ ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن انىقتاۋ.
2. ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
3. ساباق جوسپارىمەن تانىستىرۋ.
4. سىزبالاردى پايدالانىپ جوسپارلى ۇعىندىرۋ. (ينتەراكتيۆتى تاقتاداعى سلايدتار ارقىلى).
ا. تەرىنىڭ قىزمەتتەرى:
1. تەرى – جابىن مۇشەسى، اۋدانى 2 شارشى مەتر، مىقتى جانە سەرپىمدى.
2. تەرى - قورعانىش مۇشەسى. بۇكىل ۇلپالار مەن مۇشەلەردى مەحانيكالىق زاقىمدانۋدان ساقتايدى؛ اعزانى اۋرۋ تۋدىراتىن ميكروبتاردان قورعايدى.
3. تەرى - سەزىم مۇشەسى. تەرىدە قىسىمدى، اۋىرعاندى، سۋىق پەن جىلۋدى سەزەتىن رەسەپتورلار بولادى. ولار ادامدى جاراقاتتانۋدان، كۇيۋدەن. ت. ب. ساقتايدى.
4. تەرى - دەنە تەمپەراتۋراسىنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋشى.
5. تەرى - ءزار شىعارۋ مۇشەسى. اعزاداعى مولشەردەن ارتىق تۇزدار مەن سۋ تەرى ارقىلى تەرمەن ءبولىنىپ وتىرادى.
6. تەرى – تىنىس الۋ مۇشەسى. تەرىدە گازدار الماسادى.
7. تەرىدە «د» دارۋمەنى تۇزىلەدى.
8. تەرىدە قوڭىر پيگمەنت تۇزىلەدى، ول اعزانى ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەردىڭ ارتىق مولشەرىنەن قورعايدى.
ءا. تەرىنىڭ قۇرىلىسى:
1. سىرتقى – ەپيدەرميس (ەپيتەليي ۇلپاسىنان).
تەرى 2. ورتاڭعى – ناعىز تەرى – دەرما (دانەكەر ۇلپاسىنان).
3. ىشكى - شەل (ماي ۇلپاسىنان ).
ب. تەرىنىڭ قاباتتارىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى:
1. ۇستىڭگى قابات - ءولى جاسۋشا، ورىن اۋىسۋ، قورعانىش، جاڭا جاسۋشاداعى بوياعىش زات، كۇن ساۋلەسى اسەرى.
2. ورتاڭعى قابات – دانەكەر ۇلپا، قالىڭ، تەرىگە سەرپىمدىلىك قاسيەت بەرۋ؛ قان تامىرلار، جۇيكە تالشىقتار، ماي جانە تەر بەزدەرى، شاش ءتۇبى. تەر بەزدەرى – تەر ءبولۋى، سالقىنداۋ؛ ىسىپ كەتۋدەن ساقتاۋ؛ ماي بەزدەرى ماي ءبولۋ؛ تەرىگە سەرپىمدىلىك بەرۋ؛
3. شاش جانە تىرناق – تەرىنىڭ مۇيىزدەنگەن قۇرامى: شاش ءتۇسى؛ بوياعىش زاتتاردىڭ ىدىراۋى، تىرناقتىڭ ساۋساق باسىن قورعاۋى.
4. شەل قاباتىندا ماي تورلارىنىڭ بولۋى. ىشكى مۇشەنى جابۋ؛ اعزانى سالقىنداۋدان ساقتاۋ.
ءىىى. داپتەرمەن جۇمىس.
تەرىنىڭ قۇرىلىسى، قىزمەتتەرى جازىلادى.
ءىۇ. قوسىمشا: ا). شاش، تىرناق گيگيەناسى.
ءا). دەرماتولوگيا، دەرماتولوگ.
ب). جاساندى تەرى. (اقۋىزعا ءتان پەپتيدتىك بايلانىستاعى پوليمەرلەر).
ءۇ. جاڭا ساباق قورىتىندىسى.
تەست ارقىلى تەكسەرۋ.
1. تەرىنىڭ سىرتقى قاباتى.
ا) شەل.
ءا) ەپيدەرميس.
ب) دەرما.
2. تەرىنىڭ سىرتقى قاباتىنداعى ۇلپا.
ا) جۇيكە ۇلپاسى.
ءا) ءبىر قاباتتى ەپيتەليي.
ب) كوپ قاباتتى ەپيتەليي.
3. ناعىز تەرى قاباتى.
ا) دەرما.
ءا) شەل.
ب) ەپيدەرميس.
4. تەرى بەزدەرى تەرىنىڭ قايسى قاباتىندا ورنالاسقان؟
ا) ەپيدەرميس
ءا) دەرما
ب) شەل
5. ناعىز تەرى قاباتى قانداي ۇلپادان تۇرادى؟
ا) مايلى ۇلپا
ءا) ەپيتەليي
ب) دانەكەر
6. تەرىنىڭ قىزمەتتەرى.
ا) قورعانىش.
ءا) ءزار ءبول.
ب) ەكەۋى دە
7. قوڭىر پيگمەنت تەرىنىڭ قايسى قاباتىندا تۇزىلەدى؟
ا) شەل
ءا) ەپيتەليي
ب) دەرما
8. تەرىدە تۇزىلەتىن دارۋمەن.
ا) د
ءا) ۆ
ب) س
9. ساۋساق باسىن قورعايتىن تەرىنىڭ مۇيىزدەلگەن قۇرامى.
ا) ماي
ءا) تىرناق
ب) شاش
10. گازداردىڭ الماسۋى تەرىنىڭ قانداي قىزمەتىنە نەگىزدەلگەن.
ا) ءزار ءبولۋ
ءا) قورعانىش
ب) تىنىس الۋ
11. تەرىنىڭ جىلۋ بولەتىن قاباتى.
ا) دەرما
ءا) شەل
ب) ەپيتەليي
ءۇى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
ءى. دەڭگەيلىك تاپسىرما – پەرفوكارتامەن جۇمىس.
مۇشەلەر جۇيەسى
مۇشەلەر---- جۇيكە---- تىرەك-قيمىل---- قان---- تىنىس ---- اس قورىتۋ ---- بەزدەر --- ءزار شىعارۋ
ۇيقى
جۇرەك
وكپە
جۇلىن
قۋىق
قارىن
قاڭقا
وڭەش
ءىى. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
ا) ءسوزجۇمباق «اسقورىتۋ».
1. اسقورىتۋ فيزيولوگياسىن زەرتتەۋشى ۇلى فيزيولوگ. (پاۆلوۆ)
2. اسقورىتۋعا قاجەتتى بەزدەردەن بولىنەتىن سۇيىقتىق. (ءسول)
3. اسقورىتۋ جولىنا وزەك ارقىلى ءسول بولەتىن بەز. (ۇيقى)
4. اسقورىتۋ ءسولىن الۋعا قولدانىلاتىن رەزينا تۇتىكشە. (زوند)
5. ءوت جاساقتايتىن ەڭ ءىرى بەز. (باۋىر)
6. استى وڭەشكە وتكىزۋشى مۇشە. (جۇتقىنشاق)
7. استى مەحانيكالىق وزگەرىسكە كەلتىرەتىن مۇشە. (ءتىس)
8. استى ءبىرىنشى قابىلداۋشى مۇشە (اۋىز)
ءا) بيولوگيالىق ديكتانت. (تەرميندەردىڭ دۇرىس قالىپتاسۋىن تەكسەرۋ.)
1. زاتتاردىڭ اعزاعا سىرتقى ورتادان ەنۋىنەن باستاپ ىدىراۋ ونىمدەرىن شىعارۋعا دەيىنگى كۇردەلى وزگەرۋ تىزبەگى....... دەپ اتالادى.
2. كەنەۋلى زاتتاردىڭ ءسىڭىرىلۋى... دەپ، ال زاتتاردىڭ ىدىراۋى... دەپ اتالادى.
3. جاسۋشانىڭ قۇرامىن جاڭارتۋعا سەبەپ بولاتىن رەاكسيالار جيىنتىعى... الماسۋ دەپ اتالادى.
4. جاسۋشانى ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتەتىن رەاكسيالار... الماسۋ دەپ اتالادى.
5. زات الماسۋدىڭ سوڭعى ونىمدەرىن ءبولىپ شىعارۋ مۇشەلەرىنە...،...،...،... جاتادى.
جەكە وقۋشىلارمەن جۇمىس.
1 - وقۋشىعا. ءسوزجۇمباق «ليپازا»
1. قارىن ءسولى قۇرامىنداعى باكتەريالاردى جوياتىن قىشقىل. (تۇز قىشقىلى)
2. قارىن اۋرۋى. (گاستريت)
3. قارىن سولىندەگى اقۋىزدى ىدىراتۋشى فەرمەنت. (پەپسين)
4. سىيىمدىلىعى 1، 5 - 1، 8ل اس قورىتۋ مۇشەسى. (قارىن)
5. قارىن سولىندەگى ءسۇتتى ىدىراتۋشى فەرمەنت. (تەروزين)
6. قارىن ءسولىن زەرتتەۋشى فيزيولوگ. (پاۆلوۆ)
2 - وقۋشىعا. ءسوزجۇمباق «كۇرەكتىس»
1. اۋىز قۋىسىنداعى اسقورىتۋعا قاجەتتى ءسول. (سىلەكەي)
2. ءتىستىڭ جاق سۇيەكتىڭ ۇياشىعىنداعى بولىگى. (ءتۇبىر)
3. ءتىستى بۇزۋدان ساقتايتىن قابىق. (كىرەۋكە)
4. ءتىستىڭ سۇيەك سياقتى قاتتى بولىگى. (دەنتين)
5. ءتىس قۋىسىنداعى تالشىق. (جۇيكە)
6. ءتىس دارىگەرى. (ستوماتولوگ)
7. استىڭ ءدامىن ايىرۋشى. (ءتىل)
8. استى ۇساقتاۋشى مۇشە. (ءتىس)
3 - وقۋشىعا. تانىمدىق تاپسىرما.
№1 1. ەتتەن جاسالاتىن قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىنا....،...،... جاتادى.
2. ۇلكەن ادامداردىڭ ءوزى تاماقتانعان سوڭ كىشىلەرگە ۇسىناتىن اسى... دەپ اتالادى.
№2 1. سۇتتەن جاسالاتىن قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىنا...،...،...،...،...، ت. ب. جاتادى. 2. بۇرىننان وتىرعان ءۇيدىڭ جاڭادان كوشىپ كەلگەن كورشىسىن شاقىرۋى...... دەپ اتالادى.
4 - وقۋشىعا. جۇمباق شەشۋ.
№ 3. 1. بىرىككەن ءسوزدىڭ ءبىرىنشى بۋىنى تاعام ءسوزىنىڭ ءسينونيمى، ەكىنشى ونى پىسىرەتىن ىدىستىڭ اتى. (اسقازان)
2. ءبىر نارسە جەگەنىنە ءتىپتى تويماس،
ادامنىڭ ول نارسەسىز كۇنى بولماس.
جىبەرسە قاراپ قالار جەردىڭ ءبارى،
كىشكەنە بولسا - داعى كەمدىك قىلماس. (اۋىز)
ءۇىى. ساباقتى بەكىتۋ.
ا. ءسوزجۇمباق «دارۋمەندەر».
1. تەرىدە تۇزىلەتىن دارۋمەن ءتۇرى. (د)
2. سۋ مەن تۇزدىڭ ارتىق مولشەرىنىڭ تەرى ارقىلى شىعۋى. (ءزار ءبولۋ)
3. بيولوگيالىق سۇزگى.(بۇيرەك)
4. ءزار جينايتىن مۇشە. (قۋىق)
5. تەرىنىڭ شەل قاباتىنىڭ ۇلپاسى. ( ماي)
6. تەرىنىڭ ۇستىڭگى قاباتى ۇلپاسى. (ەپيتەليي)
7. ناعىز تەرى قاباتى ۇلپاسى. ( دانەكەر)
8. ناعىز تەرى قاباتى (دەرما)
9. تەرىنىڭ بەتكى قاباتى. (ەپيدەرميس)
10. تەرى اۋرۋلارىن ەمدەۋشى دارىگەر. (دەرماتولوگ)
ءا. جۇمباقتار.
1. تاۋ باسىندا بايتەرەك، بايتەرەككە سۋ كەرەك. (باس، شاش)
2. ءوزىنىڭ جانى جوق
جاندىعا جابىسىپ كۇن كورەدى. (تىرناق)
1. گازدى دا الماستىرادى، سۋدى دا بولەدى.
ىستىق، سۋىعىڭدى دا سەزەدى، كۇتە بىلسەڭ اۋرۋدان دا قورعايدى. (تەرى)
2. جاس كەزىندە قارا ورمان،
جىل وتكەن سايىن اعارعان. (شاش)
ءۇىىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
تەرىنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتىن وقۋ، رەفەرات جازۋ.
ءىح. باعالاۋ.
ساباق ماقساتى:
1. تەرىنىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن ۇعىنۋ، تەرىنىڭ قۇرىلىسىمەن تانىسۋ
2. اسقورىتۋ، ءزار شىعارۋ زات الماسۋ جونىندەگى ۇعىمدارىن دامىتۋ؛ دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋ؛ 3. ءوز اعزالارىن كۇتە بىلۋگە، سالاۋاتتىلىققا، ءوز دەنساۋلىقتارىن، جەكە باس گيگيەناسىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ؛ تەز ويلاۋعا، العان بىلىمدەرىن ومىردە جۇزەگە اسىرا بىلۋگە
تاربيەلەۋ؛
ساباق وتكىزۋ ءادىسى: ارالاس؛ بايانداپ ۇعىندىرۋ، سۇراق¬- جاۋاپ، جەكە جانە توپتىق جۇمىستار.
ساباق جابدىعى:
1. تەرىنىڭ قۇرىلىسى كورسەتىلگەن سلايد.
2. تەرىنىڭ قۇرىلىسى جانە ماڭىزى جازىلعان كەستە سلايد تۇرىندە.
3. ينتەراكتيۆتى تاقتا جازىلعان ماقال - ماتەلدەر.
4. ءسوزجۇمباقتار «دارۋمەندەر»، «اسقورىتۋ»، «كۇرەك ءتىس»، «ليپازا». (ينتەراكتيۆتى تاقتادا).
5. پەرفوكارتالار، تەستىلەر، جەكە تاپسىرمالار. ساباق بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
ءىى. جاڭا ساباق.
1. وتىلگەن ساباقتار بويىنشا سۇراقتار قويۋ ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن انىقتاۋ.
2. ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
3. ساباق جوسپارىمەن تانىستىرۋ.
4. سىزبالاردى پايدالانىپ جوسپارلى ۇعىندىرۋ. (ينتەراكتيۆتى تاقتاداعى سلايدتار ارقىلى).
ا. تەرىنىڭ قىزمەتتەرى:
1. تەرى – جابىن مۇشەسى، اۋدانى 2 شارشى مەتر، مىقتى جانە سەرپىمدى.
2. تەرى - قورعانىش مۇشەسى. بۇكىل ۇلپالار مەن مۇشەلەردى مەحانيكالىق زاقىمدانۋدان ساقتايدى؛ اعزانى اۋرۋ تۋدىراتىن ميكروبتاردان قورعايدى.
3. تەرى - سەزىم مۇشەسى. تەرىدە قىسىمدى، اۋىرعاندى، سۋىق پەن جىلۋدى سەزەتىن رەسەپتورلار بولادى. ولار ادامدى جاراقاتتانۋدان، كۇيۋدەن. ت. ب. ساقتايدى.
4. تەرى - دەنە تەمپەراتۋراسىنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋشى.
5. تەرى - ءزار شىعارۋ مۇشەسى. اعزاداعى مولشەردەن ارتىق تۇزدار مەن سۋ تەرى ارقىلى تەرمەن ءبولىنىپ وتىرادى.
6. تەرى – تىنىس الۋ مۇشەسى. تەرىدە گازدار الماسادى.
7. تەرىدە «د» دارۋمەنى تۇزىلەدى.
8. تەرىدە قوڭىر پيگمەنت تۇزىلەدى، ول اعزانى ۋلتراكۇلگىن ساۋلەلەردىڭ ارتىق مولشەرىنەن قورعايدى.
ءا. تەرىنىڭ قۇرىلىسى:
1. سىرتقى – ەپيدەرميس (ەپيتەليي ۇلپاسىنان).
تەرى 2. ورتاڭعى – ناعىز تەرى – دەرما (دانەكەر ۇلپاسىنان).
3. ىشكى - شەل (ماي ۇلپاسىنان ).
ب. تەرىنىڭ قاباتتارىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى:
1. ۇستىڭگى قابات - ءولى جاسۋشا، ورىن اۋىسۋ، قورعانىش، جاڭا جاسۋشاداعى بوياعىش زات، كۇن ساۋلەسى اسەرى.
2. ورتاڭعى قابات – دانەكەر ۇلپا، قالىڭ، تەرىگە سەرپىمدىلىك قاسيەت بەرۋ؛ قان تامىرلار، جۇيكە تالشىقتار، ماي جانە تەر بەزدەرى، شاش ءتۇبى. تەر بەزدەرى – تەر ءبولۋى، سالقىنداۋ؛ ىسىپ كەتۋدەن ساقتاۋ؛ ماي بەزدەرى ماي ءبولۋ؛ تەرىگە سەرپىمدىلىك بەرۋ؛
3. شاش جانە تىرناق – تەرىنىڭ مۇيىزدەنگەن قۇرامى: شاش ءتۇسى؛ بوياعىش زاتتاردىڭ ىدىراۋى، تىرناقتىڭ ساۋساق باسىن قورعاۋى.
4. شەل قاباتىندا ماي تورلارىنىڭ بولۋى. ىشكى مۇشەنى جابۋ؛ اعزانى سالقىنداۋدان ساقتاۋ.
ءىىى. داپتەرمەن جۇمىس.
تەرىنىڭ قۇرىلىسى، قىزمەتتەرى جازىلادى.
ءىۇ. قوسىمشا: ا). شاش، تىرناق گيگيەناسى.
ءا). دەرماتولوگيا، دەرماتولوگ.
ب). جاساندى تەرى. (اقۋىزعا ءتان پەپتيدتىك بايلانىستاعى پوليمەرلەر).
ءۇ. جاڭا ساباق قورىتىندىسى.
تەست ارقىلى تەكسەرۋ.
1. تەرىنىڭ سىرتقى قاباتى.
ا) شەل.
ءا) ەپيدەرميس.
ب) دەرما.
2. تەرىنىڭ سىرتقى قاباتىنداعى ۇلپا.
ا) جۇيكە ۇلپاسى.
ءا) ءبىر قاباتتى ەپيتەليي.
ب) كوپ قاباتتى ەپيتەليي.
3. ناعىز تەرى قاباتى.
ا) دەرما.
ءا) شەل.
ب) ەپيدەرميس.
4. تەرى بەزدەرى تەرىنىڭ قايسى قاباتىندا ورنالاسقان؟
ا) ەپيدەرميس
ءا) دەرما
ب) شەل
5. ناعىز تەرى قاباتى قانداي ۇلپادان تۇرادى؟
ا) مايلى ۇلپا
ءا) ەپيتەليي
ب) دانەكەر
6. تەرىنىڭ قىزمەتتەرى.
ا) قورعانىش.
ءا) ءزار ءبول.
ب) ەكەۋى دە
7. قوڭىر پيگمەنت تەرىنىڭ قايسى قاباتىندا تۇزىلەدى؟
ا) شەل
ءا) ەپيتەليي
ب) دەرما
8. تەرىدە تۇزىلەتىن دارۋمەن.
ا) د
ءا) ۆ
ب) س
9. ساۋساق باسىن قورعايتىن تەرىنىڭ مۇيىزدەلگەن قۇرامى.
ا) ماي
ءا) تىرناق
ب) شاش
10. گازداردىڭ الماسۋى تەرىنىڭ قانداي قىزمەتىنە نەگىزدەلگەن.
ا) ءزار ءبولۋ
ءا) قورعانىش
ب) تىنىس الۋ
11. تەرىنىڭ جىلۋ بولەتىن قاباتى.
ا) دەرما
ءا) شەل
ب) ەپيتەليي
ءۇى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
ءى. دەڭگەيلىك تاپسىرما – پەرفوكارتامەن جۇمىس.
مۇشەلەر جۇيەسى
مۇشەلەر---- جۇيكە---- تىرەك-قيمىل---- قان---- تىنىس ---- اس قورىتۋ ---- بەزدەر --- ءزار شىعارۋ
ۇيقى
جۇرەك
وكپە
جۇلىن
قۋىق
قارىن
قاڭقا
وڭەش
ءىى. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
ا) ءسوزجۇمباق «اسقورىتۋ».
1. اسقورىتۋ فيزيولوگياسىن زەرتتەۋشى ۇلى فيزيولوگ. (پاۆلوۆ)
2. اسقورىتۋعا قاجەتتى بەزدەردەن بولىنەتىن سۇيىقتىق. (ءسول)
3. اسقورىتۋ جولىنا وزەك ارقىلى ءسول بولەتىن بەز. (ۇيقى)
4. اسقورىتۋ ءسولىن الۋعا قولدانىلاتىن رەزينا تۇتىكشە. (زوند)
5. ءوت جاساقتايتىن ەڭ ءىرى بەز. (باۋىر)
6. استى وڭەشكە وتكىزۋشى مۇشە. (جۇتقىنشاق)
7. استى مەحانيكالىق وزگەرىسكە كەلتىرەتىن مۇشە. (ءتىس)
8. استى ءبىرىنشى قابىلداۋشى مۇشە (اۋىز)
ءا) بيولوگيالىق ديكتانت. (تەرميندەردىڭ دۇرىس قالىپتاسۋىن تەكسەرۋ.)
1. زاتتاردىڭ اعزاعا سىرتقى ورتادان ەنۋىنەن باستاپ ىدىراۋ ونىمدەرىن شىعارۋعا دەيىنگى كۇردەلى وزگەرۋ تىزبەگى....... دەپ اتالادى.
2. كەنەۋلى زاتتاردىڭ ءسىڭىرىلۋى... دەپ، ال زاتتاردىڭ ىدىراۋى... دەپ اتالادى.
3. جاسۋشانىڭ قۇرامىن جاڭارتۋعا سەبەپ بولاتىن رەاكسيالار جيىنتىعى... الماسۋ دەپ اتالادى.
4. جاسۋشانى ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتەتىن رەاكسيالار... الماسۋ دەپ اتالادى.
5. زات الماسۋدىڭ سوڭعى ونىمدەرىن ءبولىپ شىعارۋ مۇشەلەرىنە...،...،...،... جاتادى.
جەكە وقۋشىلارمەن جۇمىس.
1 - وقۋشىعا. ءسوزجۇمباق «ليپازا»
1. قارىن ءسولى قۇرامىنداعى باكتەريالاردى جوياتىن قىشقىل. (تۇز قىشقىلى)
2. قارىن اۋرۋى. (گاستريت)
3. قارىن سولىندەگى اقۋىزدى ىدىراتۋشى فەرمەنت. (پەپسين)
4. سىيىمدىلىعى 1، 5 - 1، 8ل اس قورىتۋ مۇشەسى. (قارىن)
5. قارىن سولىندەگى ءسۇتتى ىدىراتۋشى فەرمەنت. (تەروزين)
6. قارىن ءسولىن زەرتتەۋشى فيزيولوگ. (پاۆلوۆ)
2 - وقۋشىعا. ءسوزجۇمباق «كۇرەكتىس»
1. اۋىز قۋىسىنداعى اسقورىتۋعا قاجەتتى ءسول. (سىلەكەي)
2. ءتىستىڭ جاق سۇيەكتىڭ ۇياشىعىنداعى بولىگى. (ءتۇبىر)
3. ءتىستى بۇزۋدان ساقتايتىن قابىق. (كىرەۋكە)
4. ءتىستىڭ سۇيەك سياقتى قاتتى بولىگى. (دەنتين)
5. ءتىس قۋىسىنداعى تالشىق. (جۇيكە)
6. ءتىس دارىگەرى. (ستوماتولوگ)
7. استىڭ ءدامىن ايىرۋشى. (ءتىل)
8. استى ۇساقتاۋشى مۇشە. (ءتىس)
3 - وقۋشىعا. تانىمدىق تاپسىرما.
№1 1. ەتتەن جاسالاتىن قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىنا....،...،... جاتادى.
2. ۇلكەن ادامداردىڭ ءوزى تاماقتانعان سوڭ كىشىلەرگە ۇسىناتىن اسى... دەپ اتالادى.
№2 1. سۇتتەن جاسالاتىن قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىنا...،...،...،...،...، ت. ب. جاتادى. 2. بۇرىننان وتىرعان ءۇيدىڭ جاڭادان كوشىپ كەلگەن كورشىسىن شاقىرۋى...... دەپ اتالادى.
4 - وقۋشىعا. جۇمباق شەشۋ.
№ 3. 1. بىرىككەن ءسوزدىڭ ءبىرىنشى بۋىنى تاعام ءسوزىنىڭ ءسينونيمى، ەكىنشى ونى پىسىرەتىن ىدىستىڭ اتى. (اسقازان)
2. ءبىر نارسە جەگەنىنە ءتىپتى تويماس،
ادامنىڭ ول نارسەسىز كۇنى بولماس.
جىبەرسە قاراپ قالار جەردىڭ ءبارى،
كىشكەنە بولسا - داعى كەمدىك قىلماس. (اۋىز)
ءۇىى. ساباقتى بەكىتۋ.
ا. ءسوزجۇمباق «دارۋمەندەر».
1. تەرىدە تۇزىلەتىن دارۋمەن ءتۇرى. (د)
2. سۋ مەن تۇزدىڭ ارتىق مولشەرىنىڭ تەرى ارقىلى شىعۋى. (ءزار ءبولۋ)
3. بيولوگيالىق سۇزگى.(بۇيرەك)
4. ءزار جينايتىن مۇشە. (قۋىق)
5. تەرىنىڭ شەل قاباتىنىڭ ۇلپاسى. ( ماي)
6. تەرىنىڭ ۇستىڭگى قاباتى ۇلپاسى. (ەپيتەليي)
7. ناعىز تەرى قاباتى ۇلپاسى. ( دانەكەر)
8. ناعىز تەرى قاباتى (دەرما)
9. تەرىنىڭ بەتكى قاباتى. (ەپيدەرميس)
10. تەرى اۋرۋلارىن ەمدەۋشى دارىگەر. (دەرماتولوگ)
ءا. جۇمباقتار.
1. تاۋ باسىندا بايتەرەك، بايتەرەككە سۋ كەرەك. (باس، شاش)
2. ءوزىنىڭ جانى جوق
جاندىعا جابىسىپ كۇن كورەدى. (تىرناق)
1. گازدى دا الماستىرادى، سۋدى دا بولەدى.
ىستىق، سۋىعىڭدى دا سەزەدى، كۇتە بىلسەڭ اۋرۋدان دا قورعايدى. (تەرى)
2. جاس كەزىندە قارا ورمان،
جىل وتكەن سايىن اعارعان. (شاش)
ءۇىىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
تەرىنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتىن وقۋ، رەفەرات جازۋ.
ءىح. باعالاۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «وسىمدىكتەردىڭ جىنىستى كوبەيۋى. توزاڭدانۋ جانە ۇرىقتانۋ»
