ءتىل - تىرەگىم، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىم اتتى جاس اقىندار بايقاۋى
«ءتىل - تىرەگىم، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىم» اتتى جاس اقىندار بايقاۋى
ماقساتى: وقۋشىلاردى تۋعان حالقىنىڭ ءتىلىن قاستەرلەيتىن سانالى دا پاراساتتى ازامات ەتىپ تاربيەلەۋ، جاس اقىنداردىڭ شىعارمالارىمەن تانىسۋ.
كورنەكىلىگى: زالدى تاقىرىپقا لايىق بەزەندىرۋ، ناقىل سوزدەر، بەينە روليكتەر.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار، كەش قوناقتارى! سىزدەردى 22قىركۇيەك – ءتىل مەرەكەسى كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىز! ءوز انا ءتىلىمىزدىڭ مارتەبەسىن اسقاقتاتا بىلەيىك!«ءتىل - تىرەگىم، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىم» اتتى جاس اقىندار بايقاۋىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
ادامزات دۇنيەگە كەلگەن سوڭ انا تىلىندە سويلەپ، انا تىلىندە ءان سالادى. انا ءتىلى – ءبىزدىڭ ار - وجدان، ادامگەرشىلىگىمىزدىڭ ايناسى. ادام انا تىلىمەن باقىتتى، انا تىلىمەن اسقاق. ءتىل - حالىقتىڭ اجىراماس بولىگى. ۇلى ابايدىڭ ءوزى «وتكىردىڭ ءجۇزى، كەستەنىڭ ءبىزى، ورنەگىن سەندەي سالا الماس» دەپ تاڭىرقاپ تاعزىم ەتكەن ءتىل. تىلىمىزگە قۇرمەت جاساۋ ارقىلى ءبىز ەلىمىزگە قۇرمەت جاسايمىز. ءتىل تۋرالى قانشاما كەستەلى ءسوز ايتساق تا تاۋىسا الماسپىز. سوندىقتان
انا ءتىلىم، دانا ءتىلىم - ءتاڭىرىم
ساقتاي بىلگەن سان عاسىرلار جارىعىن
ءتىلىم مەنىڭ، اباي، احمەت سويلەگەن
بۇعاۋلاۋعا، شۇبارلاۋعا كونبەگەن.
«ءتىل - تىرەگىم، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىم» اتتى جاس اقىندار بايقاۋىن اشۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر
جاس اقىندارعا ساتتىلىك تىلەۋ ماقساتىندا ءسوز كەزەگىن مەكتەبىمىزدىڭ تاربيە ءىسى جونىندەگى ورىنداسارى ومىربەك اعايعا بەرەمىز.( اعاي ءسوز سويلەيدى)
جۇرگىزۋشى: انا ءتىلى - ادام بولىپ جارالعاننان بەرى جان دۇنيەسىنىڭ ايناسى، ءوسىپ - ءونىپ، تۇرلەنە بەرەتىن، ماڭگى قۇلامايتىن بايتەرەگى. انا ءتىلى جۇرەكتىنىڭ تەرەڭ سىرلارىن، حالىق تاريحىنىڭ بارلىق كەزەڭدەرىن، جاننىڭ بارلىق تولقىندارىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا ساقتاپ وتىراتىن قازىنا.
قازاق ءتىلى اسا باي، يكەمدى ءتىل. قالاي يسەڭ، سولاي يىلە بەرەدى. ورامىن، بۇرىمىن تاۋىپ، قيسىنىن، ورايىن كەلتىرىپ پايدالانساڭ، بۇل تىلمەن سۋرەت سالۋعا، تاس قاشاپ، اعاش، تەكەمەت ويۋعا بولادى - اۋ. بۇل تىلدەن ماي تامادى دەسە دە سىيار. حالىقتىڭ تىلىنە جىرىنا قۇلاق سالساڭ، نەبىر الۋا - شەكەر بالداي تاتيتىن نارىنە، ارىنە استە تويمايسىڭ.
ورتاعا انا ءتىلىمىز تۋرالى ولەڭ شۋماقتارىن وقيتىن 5 - سىنىپتىڭ وقۋشىلارىن شاقىرامىن. ءسوز كەزەگى وزدەرىڭىزدە.
اقجان: انا ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار ءسوز ويداعى،
ءتىلىم وسسە، مەن دە بىرگە وسەمىن،
ءتىلىم وشسە، مەن دە بىرگە وشەمىن.
نۇرگۇل:
انا ءتىلىن بىلمەگەن - اقىلى جوق جەلىكباس،
انا ءتىلىن سۇيمەگەن - حالقىن ءسۇيىپ جارىتپاس.
ديلناز:
تۋعان ءتىلىم - بابام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - انام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - دالام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - ادام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم.
نۇرسۇلتان:
تۋعان تىلدە سىرى تەرەڭ جانىم بار،
تۋعان تىلدە ءانىم مەنەن ءسانىم بار.
تۋعان ءتىلىم ءتىل بولۋدان قالسا ەگەر،
جۇرەگىمدى سۋىرىپ - اق الىڭدار!
ناعيما:
تۋعان ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى
ءتىلىم باردا ايتىلار سىر ويداعى
وسسە ءتىلىم، مەن دە بىرگە وسەمىن
وشسە ءتىلىم مەن دە بىرگە وشەمىن
جۇرگىزۋشى: انا ءتىلىمىز قازىرگى تاڭدا ءۇش تۇعىرلى تىلگە اينالدى. جاستارىمىز ءۇش ءتىلدى قاتار مەڭگەرىپ جاتىر. ولاي بولسا، ءۇش تىلدە قاتار ورىندالاتىن ءاندى قابىل الىڭىزدار «ءارقاشان كۇن سونبەسىن» ءانى
تاۋەلسىزدىك تىرەگىنىڭ ءبىرى – ءتىل. ءتىل – حالقىمىزدىڭ قازىناسى، سان عاسىرلار بويى ءجۇرىپ وتكەن جولىمىزدىڭ شەجىرەسى. بىلايعى جەردە ەگەمەندىگىمىز باياندى بولسىن دەسەك، ۇلتتىق رۋحىمىزعا ءورىس تىلەسەك، تۋعان ءتىلىمىزدى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋىمىز كەرەك.
سوندىقتان، ءار ادام ءوزىنىڭ انا ءتىلىن قورعاي دا، قۇرمەتتەي دە بىلۋگە مىندەتتى.
قازاق ءتىلى - انا ءتىلمىز. انا ءتىلىمىز مەملەكەتتىك ءتىل بولىپ ۇلكەن مارتەبەگە يە بولدى. ونى ءبىزدىڭ قازاق حالقى زور قۋانىشپەن قارسى الدى.
ساحناعا نازار اۋدارىڭىزدار! (ارنايى دايىندالعان بەينە كورسەتىلىمدەر)
1989 جىلدىڭ 22 قىركۇيەگىندە قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ستاتۋس الدى. ءتىل مەرەيىن كوتەرۋ ماقساتىندا قازاقستاننىڭ بارلىق مەكتەپتەرىندە قازاق ءتىلى اپتالىعى وتكىزىلۋدە. بۇگىن ءىس - شارامىز وسى ءتىل اپتالىعىنا ارنالادى.
ءار ادامنىڭ ازاماتتىق قاسيەتى مەن مادەنيەتى ءوز ءتىلىن قالاي سۇيە بىلۋمەن ولشەنەدى. بۇل تۋرالى اقىندار بىلاي دەيدى.
1. سۇيەمىن تۋعان ءتىلىم – انام ءتىلىم،
بەسىكتە جاتقانىمدا – اق بەرگەن ءبىلىم
شىر ەتىپ جەرگە تۇسكەن مينۋتىمنان
قۇلاعىما سىڭىرگەن تانىس ءۇنىن
ماقساتى: وقۋشىلاردى تۋعان حالقىنىڭ ءتىلىن قاستەرلەيتىن سانالى دا پاراساتتى ازامات ەتىپ تاربيەلەۋ، جاس اقىنداردىڭ شىعارمالارىمەن تانىسۋ.
كورنەكىلىگى: زالدى تاقىرىپقا لايىق بەزەندىرۋ، ناقىل سوزدەر، بەينە روليكتەر.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار، كەش قوناقتارى! سىزدەردى 22قىركۇيەك – ءتىل مەرەكەسى كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىز! ءوز انا ءتىلىمىزدىڭ مارتەبەسىن اسقاقتاتا بىلەيىك!«ءتىل - تىرەگىم، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىم» اتتى جاس اقىندار بايقاۋىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
ادامزات دۇنيەگە كەلگەن سوڭ انا تىلىندە سويلەپ، انا تىلىندە ءان سالادى. انا ءتىلى – ءبىزدىڭ ار - وجدان، ادامگەرشىلىگىمىزدىڭ ايناسى. ادام انا تىلىمەن باقىتتى، انا تىلىمەن اسقاق. ءتىل - حالىقتىڭ اجىراماس بولىگى. ۇلى ابايدىڭ ءوزى «وتكىردىڭ ءجۇزى، كەستەنىڭ ءبىزى، ورنەگىن سەندەي سالا الماس» دەپ تاڭىرقاپ تاعزىم ەتكەن ءتىل. تىلىمىزگە قۇرمەت جاساۋ ارقىلى ءبىز ەلىمىزگە قۇرمەت جاسايمىز. ءتىل تۋرالى قانشاما كەستەلى ءسوز ايتساق تا تاۋىسا الماسپىز. سوندىقتان
انا ءتىلىم، دانا ءتىلىم - ءتاڭىرىم
ساقتاي بىلگەن سان عاسىرلار جارىعىن
ءتىلىم مەنىڭ، اباي، احمەت سويلەگەن
بۇعاۋلاۋعا، شۇبارلاۋعا كونبەگەن.
«ءتىل - تىرەگىم، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىم» اتتى جاس اقىندار بايقاۋىن اشۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر
جاس اقىندارعا ساتتىلىك تىلەۋ ماقساتىندا ءسوز كەزەگىن مەكتەبىمىزدىڭ تاربيە ءىسى جونىندەگى ورىنداسارى ومىربەك اعايعا بەرەمىز.( اعاي ءسوز سويلەيدى)
جۇرگىزۋشى: انا ءتىلى - ادام بولىپ جارالعاننان بەرى جان دۇنيەسىنىڭ ايناسى، ءوسىپ - ءونىپ، تۇرلەنە بەرەتىن، ماڭگى قۇلامايتىن بايتەرەگى. انا ءتىلى جۇرەكتىنىڭ تەرەڭ سىرلارىن، حالىق تاريحىنىڭ بارلىق كەزەڭدەرىن، جاننىڭ بارلىق تولقىندارىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا ساقتاپ وتىراتىن قازىنا.
قازاق ءتىلى اسا باي، يكەمدى ءتىل. قالاي يسەڭ، سولاي يىلە بەرەدى. ورامىن، بۇرىمىن تاۋىپ، قيسىنىن، ورايىن كەلتىرىپ پايدالانساڭ، بۇل تىلمەن سۋرەت سالۋعا، تاس قاشاپ، اعاش، تەكەمەت ويۋعا بولادى - اۋ. بۇل تىلدەن ماي تامادى دەسە دە سىيار. حالىقتىڭ تىلىنە جىرىنا قۇلاق سالساڭ، نەبىر الۋا - شەكەر بالداي تاتيتىن نارىنە، ارىنە استە تويمايسىڭ.
ورتاعا انا ءتىلىمىز تۋرالى ولەڭ شۋماقتارىن وقيتىن 5 - سىنىپتىڭ وقۋشىلارىن شاقىرامىن. ءسوز كەزەگى وزدەرىڭىزدە.
اقجان: انا ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار ءسوز ويداعى،
ءتىلىم وسسە، مەن دە بىرگە وسەمىن،
ءتىلىم وشسە، مەن دە بىرگە وشەمىن.
نۇرگۇل:
انا ءتىلىن بىلمەگەن - اقىلى جوق جەلىكباس،
انا ءتىلىن سۇيمەگەن - حالقىن ءسۇيىپ جارىتپاس.
ديلناز:
تۋعان ءتىلىم - بابام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - انام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - دالام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - ادام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم.
نۇرسۇلتان:
تۋعان تىلدە سىرى تەرەڭ جانىم بار،
تۋعان تىلدە ءانىم مەنەن ءسانىم بار.
تۋعان ءتىلىم ءتىل بولۋدان قالسا ەگەر،
جۇرەگىمدى سۋىرىپ - اق الىڭدار!
ناعيما:
تۋعان ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى
ءتىلىم باردا ايتىلار سىر ويداعى
وسسە ءتىلىم، مەن دە بىرگە وسەمىن
وشسە ءتىلىم مەن دە بىرگە وشەمىن
جۇرگىزۋشى: انا ءتىلىمىز قازىرگى تاڭدا ءۇش تۇعىرلى تىلگە اينالدى. جاستارىمىز ءۇش ءتىلدى قاتار مەڭگەرىپ جاتىر. ولاي بولسا، ءۇش تىلدە قاتار ورىندالاتىن ءاندى قابىل الىڭىزدار «ءارقاشان كۇن سونبەسىن» ءانى
تاۋەلسىزدىك تىرەگىنىڭ ءبىرى – ءتىل. ءتىل – حالقىمىزدىڭ قازىناسى، سان عاسىرلار بويى ءجۇرىپ وتكەن جولىمىزدىڭ شەجىرەسى. بىلايعى جەردە ەگەمەندىگىمىز باياندى بولسىن دەسەك، ۇلتتىق رۋحىمىزعا ءورىس تىلەسەك، تۋعان ءتىلىمىزدى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋىمىز كەرەك.
سوندىقتان، ءار ادام ءوزىنىڭ انا ءتىلىن قورعاي دا، قۇرمەتتەي دە بىلۋگە مىندەتتى.
قازاق ءتىلى - انا ءتىلمىز. انا ءتىلىمىز مەملەكەتتىك ءتىل بولىپ ۇلكەن مارتەبەگە يە بولدى. ونى ءبىزدىڭ قازاق حالقى زور قۋانىشپەن قارسى الدى.
ساحناعا نازار اۋدارىڭىزدار! (ارنايى دايىندالعان بەينە كورسەتىلىمدەر)
1989 جىلدىڭ 22 قىركۇيەگىندە قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ستاتۋس الدى. ءتىل مەرەيىن كوتەرۋ ماقساتىندا قازاقستاننىڭ بارلىق مەكتەپتەرىندە قازاق ءتىلى اپتالىعى وتكىزىلۋدە. بۇگىن ءىس - شارامىز وسى ءتىل اپتالىعىنا ارنالادى.
ءار ادامنىڭ ازاماتتىق قاسيەتى مەن مادەنيەتى ءوز ءتىلىن قالاي سۇيە بىلۋمەن ولشەنەدى. بۇل تۋرالى اقىندار بىلاي دەيدى.
1. سۇيەمىن تۋعان ءتىلىم – انام ءتىلىم،
بەسىكتە جاتقانىمدا – اق بەرگەن ءبىلىم
شىر ەتىپ جەرگە تۇسكەن مينۋتىمنان
قۇلاعىما سىڭىرگەن تانىس ءۇنىن
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
