ءتىل - ۇلت قازىناسى
تاقىرىبى: ءتىل - ۇلت قازىناسى
ماقساتى:
- وقۋشىلاردىڭ ءتىل جايىندا بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
- قازاق تىلىندە اۋىزەكى تىلدە سويلەۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، سوزدىك قورىن، وي ءورىسىن دامىتۋ.
- مەملەكەتتىك ءتىلدى قادىرلەي بىلۋگە، تۋعان جەرىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: سايىس
كورنەكىلىكتەرى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ءتىل تۋرالى ناقىل سوزدەر:
-«قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قازاق تىلىندە»
(ن. ءا. نازاربايەۆ)
- «ءتىل جوق جەردە ۇلت جوق»
(ش. ايماتوۆ)
- «ءتىل ادامنىڭ داڭقىن اسىرادى،
ادام ول ارقىلى باقىت تابادى»
(ج. بالاساعۇن)
بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ. ءىس - شارانىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ
- قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قوناقتار، وقىتۋشىلار، وقۋشىلار! كۇزدىڭ جايما شۋاق كۇنىندە سىزدەرمەن « ءتىل مەرەكەسىندە» كەزدەسىپ وتىرمىز.
«كوپ ءتىل بىلسەڭ كوكجيەگىڭ كەڭ بولار،
قۇرمەتتەيدى كىسى ەكەن دەپ تورگە وزار.
قاي ەلدە جۇرسەڭ دە بۇل، دۇرىسى –
مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلگەن ءجون بولار!» - دەپ ايتا وتىرىپ، بۇگىنگى ءبىزدىڭ سايىسىمىزدى تىلدەر اپتالىعىنا ارنايمىز. ءتىل سايىسىن وتكىزۋدەگى ماقساتىمىز – باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەتپەن قاراۋىن، سونىمەن قاتار تەلەديداردا جۇرگىزىلەتىن قازاقشا حابارلارعا قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
- سايىسكەرلەر بۇل سايىس بولعاندىقتان جەڭىس پەن جەڭىلىس ارالاس كەلەدى. سوندىقتان، قۇرمەتتى سايىسكەرلەر، ءوز بىلىمدەرىڭدى ءدال ءارى كوركەم تىلمەن جەتكىزە بىلۋلەرىڭە تىلەكتەستىك بىلدىرەمىن. سونىمەن وسى سايىسىمىزدى ءادىل باعالايتىن ءادىلقازىلار القاسىمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
- ءادىلقازىلار القاسى: -------------
بۇگىنگى سايىسىمىزعا 6 ادامنان قۇرالعان 3 توپ قاتىسادى. سايىسىمىز مىناداي كەزەڭدەردەن تۇرادى:
1 تانىستىرۋ
2 بايگە
3 ءسوز مايەگى - ماقال
4 كىم جىلدام؟
5 ارىپتەستەر سايىسى
6 سەن بىلەسىڭ بە؟
7 ويلان، تاپ
8 ونەرپاز بولساڭ......
ءار جۇرگىزىلگەن كەزەڭ بويىنشا شارتتار ءتۇسىندىرىلىپ، توپتاردى ءادىلقازىلار باعالاپ وتىرادى.
« سايىسىمىزدىڭ بەت اشارىن باستايىق،
كورەرمەندى ءبىر سەرپىلتىپ تاستايىق.
تانىستىرسىن سايىسكەرلەر وزدەرىن،
ونەرىنە دۋ قول سوعىپ قوستايىق»، - دەپ، كەزەكتى سايىسقا قاتىسۋشى توپتارعا بەرەيىك.
I كەزەڭ. تانىستىرۋ.
I توپ: 7 « ا» سىنىبى - « جاسۇلان»
قالىقتاپ كوكتە جاس قىران،
حالىقپىز سوزگە توقتاعان.
تىلىمەن توپتى جاراتىن،
توبىمىز ءبىزدىڭ – « جاس ۇلان»
II توپ: 7 « «ب» سىنىبى – « توپجارعان»
شىعارار نامىس توپتى الدان،
دۋالىاۋىز تىلگە ارمان.
سايىسقا كەلدىك بىلىممەن،
توبىمىز ءبىزدىڭ - « توپجارعان»
III توپ: 7 « ۆ» سىنىبى – « تۇلپار»
كوگىلدىر كوكتىڭ جۇزىندە
شاڭىراق – كۇن، ۋىق – نۇر
ەلىمنىڭ ەلدىگىن تانىتقان
« تۇلپار» توبى ءبىز بولامىز.
- جاقسى، ءۇش توپ وزدەرىن تانىستىرىپ ءوتتى.
- ويىنشىلار، سەندەرمەن تانىسقانىمىزعا قۋانىشتىمىز.
- ال ەندى ءادىلقازىلار وزدەرىنىڭ باعالارىن بەرسىن.
- جاقسى، كەلەسى II كەزەڭىمىز
II كەزەڭ. «بايگە»
سونىمەن، ءبىرىنشى سايىستا ءار ءتۇرلى توپقا سۇراقتار قويىلادى. سونىڭ دۇرىس جاۋابىن باسقىش باسۋ ارقىلى جىلدام، دۇرىس جاۋاپ بەرۋلەرىڭ كەرەك.
ءاربىر دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپايدان قويىلادى. ءار كەزەڭنەن سوڭ ءادىلقازىلار القاسى ۇپاي سانىمەن تانىستىرىپ وتىرادى. سونىمەن بىرگە ءبىر – بىرلەرىڭە كەدەرگى جاساماۋلارىڭىزدى سۇرايمىن.
- قانە، باستايىق
1 قازاقستان قانداي مەملەكەت؟ (تاۋەلسىز)
2 كوكتەم مەزگىلىندە نەشە مەرەكە بار؟
3 قازاق تىلىندەگى ارىپتەردىڭ رەتى بويىنشا ورنالاسۋ جيىنتىعىن نە دەيمىز؟ (ءالىپبي)
4 قازاق الىپبيىندە نەشە ءارىپ بار؟
5 ق ر – نىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى؟
6 كۇزدىڭ ءبىرىنشى ايىن اتاڭدار (قىركۇيەك)
7 قازاقستاننىڭ تۋىنىڭ ءتۇسى قانداي؟ (كوك)
8 ناۋرىزدا پىسىرىلەتىن باستى تاعام. (ناۋرىز كوجە)
9 ءتىل تۋرالى زاڭعا قاي جىلى سوڭعى وزگەرىس ەنگىزىلىپ قابىلداندى؟ (1997ج)
10 قازاق تىلىندە نەشە داۋىستى دىبىس بار؟ (12)
11 قازاقستاندا نەشە قورىق بار؟ (9)
12 قازاق تىلىنە عانا ءتان ارىپتەر سانى نەشەۋ؟ ( 9 )
13 ادامنىڭ قاي مۇشەسى قورقاق، قاي مۇشەسى باتىر؟ (كوز – قورقاق، قول - باتىر)
14 ءانۇراننىڭ ءانىن، ءسوزىن جازعان كىمدەر؟ (ءانىن: ش. قالداياقوۆ، ءسوزىن: ج. ناجىمەدەنوۆ، ن.. نازاربايەۆ)
15 ەل رامىزدەرىنىڭ قايسىسىندا قاناتتى پىراق سۋرەتتەلگەن؟ (ەلتاڭبادا)
16 جىلاتاتىن دا، جۇباتاتىن دا نە؟ (ءتىل)
17 قازاق ءتىلى - مەملەكەتتىك ءتىل، ال ورىس ءتىلى قانداي ءتىل؟ (رەسمي)
18 قوبىلاندى باتىردىڭ اكەسىنىڭ اتى كىم؟ (توقتارباي)
19 كونستيتۋسيا نەشە باپتان تۇرادى؟ (9)
20 قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك مارتەبە العان جىل؟ (1989ج)
21. تۋدىڭ اۆتورى كىم؟ (ش. نيازبەكوۆ)
22. ەلتاڭبانىڭ اۆتورى كىم؟ (ج. مالىبەكوۆ، ش. ۋاليحانوۆ)
ءتىل - ۇلت قازىناسى. جۇكتەۋ
ماقساتى:
- وقۋشىلاردىڭ ءتىل جايىندا بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
- قازاق تىلىندە اۋىزەكى تىلدە سويلەۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، سوزدىك قورىن، وي ءورىسىن دامىتۋ.
- مەملەكەتتىك ءتىلدى قادىرلەي بىلۋگە، تۋعان جەرىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: سايىس
كورنەكىلىكتەرى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ءتىل تۋرالى ناقىل سوزدەر:
-«قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قازاق تىلىندە»
(ن. ءا. نازاربايەۆ)
- «ءتىل جوق جەردە ۇلت جوق»
(ش. ايماتوۆ)
- «ءتىل ادامنىڭ داڭقىن اسىرادى،
ادام ول ارقىلى باقىت تابادى»
(ج. بالاساعۇن)
بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ. ءىس - شارانىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ
- قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قوناقتار، وقىتۋشىلار، وقۋشىلار! كۇزدىڭ جايما شۋاق كۇنىندە سىزدەرمەن « ءتىل مەرەكەسىندە» كەزدەسىپ وتىرمىز.
«كوپ ءتىل بىلسەڭ كوكجيەگىڭ كەڭ بولار،
قۇرمەتتەيدى كىسى ەكەن دەپ تورگە وزار.
قاي ەلدە جۇرسەڭ دە بۇل، دۇرىسى –
مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلگەن ءجون بولار!» - دەپ ايتا وتىرىپ، بۇگىنگى ءبىزدىڭ سايىسىمىزدى تىلدەر اپتالىعىنا ارنايمىز. ءتىل سايىسىن وتكىزۋدەگى ماقساتىمىز – باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەتپەن قاراۋىن، سونىمەن قاتار تەلەديداردا جۇرگىزىلەتىن قازاقشا حابارلارعا قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
- سايىسكەرلەر بۇل سايىس بولعاندىقتان جەڭىس پەن جەڭىلىس ارالاس كەلەدى. سوندىقتان، قۇرمەتتى سايىسكەرلەر، ءوز بىلىمدەرىڭدى ءدال ءارى كوركەم تىلمەن جەتكىزە بىلۋلەرىڭە تىلەكتەستىك بىلدىرەمىن. سونىمەن وسى سايىسىمىزدى ءادىل باعالايتىن ءادىلقازىلار القاسىمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
- ءادىلقازىلار القاسى: -------------
بۇگىنگى سايىسىمىزعا 6 ادامنان قۇرالعان 3 توپ قاتىسادى. سايىسىمىز مىناداي كەزەڭدەردەن تۇرادى:
1 تانىستىرۋ
2 بايگە
3 ءسوز مايەگى - ماقال
4 كىم جىلدام؟
5 ارىپتەستەر سايىسى
6 سەن بىلەسىڭ بە؟
7 ويلان، تاپ
8 ونەرپاز بولساڭ......
ءار جۇرگىزىلگەن كەزەڭ بويىنشا شارتتار ءتۇسىندىرىلىپ، توپتاردى ءادىلقازىلار باعالاپ وتىرادى.
« سايىسىمىزدىڭ بەت اشارىن باستايىق،
كورەرمەندى ءبىر سەرپىلتىپ تاستايىق.
تانىستىرسىن سايىسكەرلەر وزدەرىن،
ونەرىنە دۋ قول سوعىپ قوستايىق»، - دەپ، كەزەكتى سايىسقا قاتىسۋشى توپتارعا بەرەيىك.
I كەزەڭ. تانىستىرۋ.
I توپ: 7 « ا» سىنىبى - « جاسۇلان»
قالىقتاپ كوكتە جاس قىران،
حالىقپىز سوزگە توقتاعان.
تىلىمەن توپتى جاراتىن،
توبىمىز ءبىزدىڭ – « جاس ۇلان»
II توپ: 7 « «ب» سىنىبى – « توپجارعان»
شىعارار نامىس توپتى الدان،
دۋالىاۋىز تىلگە ارمان.
سايىسقا كەلدىك بىلىممەن،
توبىمىز ءبىزدىڭ - « توپجارعان»
III توپ: 7 « ۆ» سىنىبى – « تۇلپار»
كوگىلدىر كوكتىڭ جۇزىندە
شاڭىراق – كۇن، ۋىق – نۇر
ەلىمنىڭ ەلدىگىن تانىتقان
« تۇلپار» توبى ءبىز بولامىز.
- جاقسى، ءۇش توپ وزدەرىن تانىستىرىپ ءوتتى.
- ويىنشىلار، سەندەرمەن تانىسقانىمىزعا قۋانىشتىمىز.
- ال ەندى ءادىلقازىلار وزدەرىنىڭ باعالارىن بەرسىن.
- جاقسى، كەلەسى II كەزەڭىمىز
II كەزەڭ. «بايگە»
سونىمەن، ءبىرىنشى سايىستا ءار ءتۇرلى توپقا سۇراقتار قويىلادى. سونىڭ دۇرىس جاۋابىن باسقىش باسۋ ارقىلى جىلدام، دۇرىس جاۋاپ بەرۋلەرىڭ كەرەك.
ءاربىر دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپايدان قويىلادى. ءار كەزەڭنەن سوڭ ءادىلقازىلار القاسى ۇپاي سانىمەن تانىستىرىپ وتىرادى. سونىمەن بىرگە ءبىر – بىرلەرىڭە كەدەرگى جاساماۋلارىڭىزدى سۇرايمىن.
- قانە، باستايىق
1 قازاقستان قانداي مەملەكەت؟ (تاۋەلسىز)
2 كوكتەم مەزگىلىندە نەشە مەرەكە بار؟
3 قازاق تىلىندەگى ارىپتەردىڭ رەتى بويىنشا ورنالاسۋ جيىنتىعىن نە دەيمىز؟ (ءالىپبي)
4 قازاق الىپبيىندە نەشە ءارىپ بار؟
5 ق ر – نىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى؟
6 كۇزدىڭ ءبىرىنشى ايىن اتاڭدار (قىركۇيەك)
7 قازاقستاننىڭ تۋىنىڭ ءتۇسى قانداي؟ (كوك)
8 ناۋرىزدا پىسىرىلەتىن باستى تاعام. (ناۋرىز كوجە)
9 ءتىل تۋرالى زاڭعا قاي جىلى سوڭعى وزگەرىس ەنگىزىلىپ قابىلداندى؟ (1997ج)
10 قازاق تىلىندە نەشە داۋىستى دىبىس بار؟ (12)
11 قازاقستاندا نەشە قورىق بار؟ (9)
12 قازاق تىلىنە عانا ءتان ارىپتەر سانى نەشەۋ؟ ( 9 )
13 ادامنىڭ قاي مۇشەسى قورقاق، قاي مۇشەسى باتىر؟ (كوز – قورقاق، قول - باتىر)
14 ءانۇراننىڭ ءانىن، ءسوزىن جازعان كىمدەر؟ (ءانىن: ش. قالداياقوۆ، ءسوزىن: ج. ناجىمەدەنوۆ، ن.. نازاربايەۆ)
15 ەل رامىزدەرىنىڭ قايسىسىندا قاناتتى پىراق سۋرەتتەلگەن؟ (ەلتاڭبادا)
16 جىلاتاتىن دا، جۇباتاتىن دا نە؟ (ءتىل)
17 قازاق ءتىلى - مەملەكەتتىك ءتىل، ال ورىس ءتىلى قانداي ءتىل؟ (رەسمي)
18 قوبىلاندى باتىردىڭ اكەسىنىڭ اتى كىم؟ (توقتارباي)
19 كونستيتۋسيا نەشە باپتان تۇرادى؟ (9)
20 قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك مارتەبە العان جىل؟ (1989ج)
21. تۋدىڭ اۆتورى كىم؟ (ش. نيازبەكوۆ)
22. ەلتاڭبانىڭ اۆتورى كىم؟ (ج. مالىبەكوۆ، ش. ۋاليحانوۆ)
ءتىل - ۇلت قازىناسى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
