- 05 ناۋ. 2024 00:44
- 364
تىلگە قۇرمەت - ەلگە قۇرمەت
تىلگە قۇرمەت – ەلگە قۇرمەت
ءتىلدى وركەندەتۋ - بارشانىڭ ءىسى. ءتىل - تەك قارىم – قاتىناس قۇرالى ەمەس، ۇلتىمىزدىڭ بيىك تۇعىرى. بۇل رەتتە ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ تىلگە دەگەن جاناشىرلىعى باسىم. ەلباسى جىل سايىنعى حالىققا جولداۋىندا دا باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى – مەملەكەتتىك ءتىلدى جان – جاقتى دامىتۋعا بىستى نازاردا ۇستاپ كەلەدى. قوعامدا قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەتتىك دارەجەسىن نىعايتۋ ەلىمىزدىڭ ساياساتىنىڭ باستى باسىمدىعى بولىپ قالا بەرەدى. قوعامدا، مەملەكەتتىك قولداۋ مۇمكىندىگى جوعارى سالالاردا قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسى ەداۋىر كەڭەيىپ كەلە جاتىر دەپ ايتۋعا تولىق نەگىز بار. قازىرگى قوعامىمىزدا جاستاردىڭ بەلسەندىلىگى جوعارى. جاستارعا باسا نازار اۋدارۋ ارقىلى ءتىل ساياساتىن جۇرگىزۋ مول جەمىسىن بەرەدى دەپ ويلايمىن.
ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى ءتول ءتىلىمىز مەملەكەتتىك مارتەبەگە يە بولىپ، قولدانىس ءورىسى كەڭەيدى. قازىرگى تاڭدا ونەر، ادەبيەت، مادەنيەت، باسپا ءسوز، راديو، تەلەديدارىمىز 90 - جىلدارعا قاراعاندا الدەقايدا «قازاقشا سايراپ تۇر» دەسەك بولادى. بۇل ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدىڭ مارتەبەسىنىڭ اسقاقتاعانى، بۇل وسى ۋاقىتقا دەيىن بارلىق مۇمكىن بولار وڭدى - سولدى جاعدايدى جەتە باعامداي وتىرىپ جۇرگىزىلگەن مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىنىڭ ناتيجەسى.
«انا ءتىلى دەگەنىمىز – سول ءتىلدى جاساعان، جاساپ كەلە جاتقان حالىقتىڭ باياعىسىن دا، بۇگىنگىسىن دە، بولاشاعىن دا تانىتاتىن، سول حالىقتىڭ ماڭگىلىگىنىڭ ماڭگىلىك ماسەلەسى. انا ءتىلىن تەك وگەي ۇلدارى عانا مەنسىنبەيدى، وگەي ۇلدارى عانا اياققا باسادى» دەپ ع. مۇسىرەپوۆ ايتقانداي ەلدىڭ بولاشاعىن، ءتىلدىڭ بولاشاعىن ساقتاۋ بارشانىڭ مىندەتى. قازىرگى جاھاندانۋ كەزەڭىندە ەلىمىزدىڭ اقپاراتتىق كەڭىستىگىن الەمدىك ستاندارتتارعا ساي كەڭەيتە وتىرىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ ماڭىزدى ءبىر نىسانى رەتىندە جەتىلدىرۋدى جانە قورعاۋدى قامتاماسىز ەتكەنىمىز ابزال.
قازاقستانداعى ءتىل ساياساتىنىڭ كوپۇلتتى مەملەكەتىمىزدىڭ تۇراقتى دامۋىنا ىزگىلىكتى قىزمەت ەتىپ وتىرعاندىعى قۋانتادى. سونىمەن بىرگە ءار ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاق ءتىلىن بىلۋگە تالپىنۋى قۋانتاتىن جاعداي.
ءتىلدى وركەندەتۋ - بارشانىڭ ءىسى. ءتىل - تەك قارىم – قاتىناس قۇرالى ەمەس، ۇلتىمىزدىڭ بيىك تۇعىرى. بۇل رەتتە ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ تىلگە دەگەن جاناشىرلىعى باسىم. ەلباسى جىل سايىنعى حالىققا جولداۋىندا دا باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى – مەملەكەتتىك ءتىلدى جان – جاقتى دامىتۋعا بىستى نازاردا ۇستاپ كەلەدى. قوعامدا قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەتتىك دارەجەسىن نىعايتۋ ەلىمىزدىڭ ساياساتىنىڭ باستى باسىمدىعى بولىپ قالا بەرەدى. قوعامدا، مەملەكەتتىك قولداۋ مۇمكىندىگى جوعارى سالالاردا قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسى ەداۋىر كەڭەيىپ كەلە جاتىر دەپ ايتۋعا تولىق نەگىز بار. قازىرگى قوعامىمىزدا جاستاردىڭ بەلسەندىلىگى جوعارى. جاستارعا باسا نازار اۋدارۋ ارقىلى ءتىل ساياساتىن جۇرگىزۋ مول جەمىسىن بەرەدى دەپ ويلايمىن.
ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى ءتول ءتىلىمىز مەملەكەتتىك مارتەبەگە يە بولىپ، قولدانىس ءورىسى كەڭەيدى. قازىرگى تاڭدا ونەر، ادەبيەت، مادەنيەت، باسپا ءسوز، راديو، تەلەديدارىمىز 90 - جىلدارعا قاراعاندا الدەقايدا «قازاقشا سايراپ تۇر» دەسەك بولادى. بۇل ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدىڭ مارتەبەسىنىڭ اسقاقتاعانى، بۇل وسى ۋاقىتقا دەيىن بارلىق مۇمكىن بولار وڭدى - سولدى جاعدايدى جەتە باعامداي وتىرىپ جۇرگىزىلگەن مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىنىڭ ناتيجەسى.
«انا ءتىلى دەگەنىمىز – سول ءتىلدى جاساعان، جاساپ كەلە جاتقان حالىقتىڭ باياعىسىن دا، بۇگىنگىسىن دە، بولاشاعىن دا تانىتاتىن، سول حالىقتىڭ ماڭگىلىگىنىڭ ماڭگىلىك ماسەلەسى. انا ءتىلىن تەك وگەي ۇلدارى عانا مەنسىنبەيدى، وگەي ۇلدارى عانا اياققا باسادى» دەپ ع. مۇسىرەپوۆ ايتقانداي ەلدىڭ بولاشاعىن، ءتىلدىڭ بولاشاعىن ساقتاۋ بارشانىڭ مىندەتى. قازىرگى جاھاندانۋ كەزەڭىندە ەلىمىزدىڭ اقپاراتتىق كەڭىستىگىن الەمدىك ستاندارتتارعا ساي كەڭەيتە وتىرىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ ماڭىزدى ءبىر نىسانى رەتىندە جەتىلدىرۋدى جانە قورعاۋدى قامتاماسىز ەتكەنىمىز ابزال.
قازاقستانداعى ءتىل ساياساتىنىڭ كوپۇلتتى مەملەكەتىمىزدىڭ تۇراقتى دامۋىنا ىزگىلىكتى قىزمەت ەتىپ وتىرعاندىعى قۋانتادى. سونىمەن بىرگە ءار ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاق ءتىلىن بىلۋگە تالپىنۋى قۋانتاتىن جاعداي.