
- 05 ناۋ. 2024 00:45
- 365
تىرشىلىكتىڭ انىقتاماسى. ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ قاسيەتتەرى، تىرشىلىك دەڭگەيلەرى
11 سىنىپ
تاقىرىبى: تىرشىلىكتىڭ انىقتاماسى. ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ قاسيەتتەرى، تىرشىلىك دەڭگەيلەرى.
ماقساتى: جوعارى سىنىپتاردا قاراستىرىلاتىن ماسەلەلەردى تالداۋ. بيولوگيا عىلىمىمەن بايلانىستى سالالارىنا نەگىزگى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ. تىرشىلىكتىڭ پايدا بولۋى تۋرالى نەگىزگى تۇسىنىكتەر دە بيولوگيا عىلىمىنىڭ پروبلەمالارىنىڭ ءبىرى ەكەندىگىن سيپاتتاي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ. ەكولوگيالىق پروبلەمالاردى تالداۋعا ۇيرەتۋ.
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، لەكسيا، ديالوگ
كورنەكىلىگى: تىرەك سىزبالار، ءتۇرلى سۋرەتتەر، پورترەتتەر، سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ
2. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
جاڭا ساباقتىڭ مازمۇنى:
بيولوگيا - ەكولوگيا، انتروپولوگيا، ەۆوليۋسيا، ت. ب.
؟ پروبلەمالارىن تالداۋ
عارىش كەڭىستىگىن بەيبىتشىلىك ماقساتتا يگەرۋ، ونەركاسىپتى وركەندەتۋ، اۋىلشارۋاشىلىعىن دامىتۋ.
تىرشىلىكتىڭ انىقتاماسى:
تىرشىلىك دەگەنىمىز – قۇرىلىمى ءنارۋىزدار مەن نۋكلەين قىشقىلدارىنىڭ كۇردەلى بيولوگيالىق پوليمەرلەرىنەن تۇراتىن
● ءوزىن - ءوزى رەتتەي الاتىن،
● وزىنەن كەيىن ۇرپاق قالدىراتىن،
● ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ اشىق جۇيەسى
ءتىرى تابيعات ----- ءولى تابيعات
كومىرتەك ------- تەمىر
سۋتەك ------- ماگنيي
ازوت ------- كرەمنيي
وتتەك ------- الليۋمينيي
قاسيەتتەرى /وقۋشىلار جەكە تاقىرىپ بويىنشا تالداۋ جاساپ اتاپ ءوتىپ مىسالدار كەلتىرەدى./
♦ ءتىرى ورگانيزمدە مەتابوليزمنىڭ ءجۇرۋى
♦ تىرشىلىك دەڭگەيلەرىنىڭ بىركەلكى بولۋى
♦ كوبەيۋى
♦ تۇقىم قۋالاۋشىلىق
كەستە تولتىرۋ
ر/س -- تىرشىلىك دەڭگەيلەرى ------------------------- ەرەكشەلىكتەرى
1. مولەكۋلالىق دەڭگەي
2. جاسۋشالىق
3. ۇلپالىق
4. مۇشەلىك
5. ورگانيزمدىك
6. پوپكلياسيالىق - تۇرلىك
7. بيوگەوسەنوزدىق
8. بيوسفەرالىق
قورىتىندى:
1) مەتابوليزم ن/ە ەنەرگيا الماسۋ
↓---------------------------------↓
انابوليزم ----------- كاتابوليزم
2) دڭق --؟ 2 سپيرالدى نۋكلەوتيدتەر اگست.
3) ونتوگەنەز...؟
فيلوگەنەز...؟
4) ديسكرەتتىلىك (وقشاۋلانۋ)
ۇيگە تاپسىرما: §1، 2، قايتالاپ وقۋ، تالداۋ، دەڭگەيلىك سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
تاقىرىبى: تىرشىلىكتىڭ انىقتاماسى. ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ قاسيەتتەرى، تىرشىلىك دەڭگەيلەرى.
ماقساتى: جوعارى سىنىپتاردا قاراستىرىلاتىن ماسەلەلەردى تالداۋ. بيولوگيا عىلىمىمەن بايلانىستى سالالارىنا نەگىزگى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ. تىرشىلىكتىڭ پايدا بولۋى تۋرالى نەگىزگى تۇسىنىكتەر دە بيولوگيا عىلىمىنىڭ پروبلەمالارىنىڭ ءبىرى ەكەندىگىن سيپاتتاي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ. ەكولوگيالىق پروبلەمالاردى تالداۋعا ۇيرەتۋ.
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، لەكسيا، ديالوگ
كورنەكىلىگى: تىرەك سىزبالار، ءتۇرلى سۋرەتتەر، پورترەتتەر، سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ
2. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
جاڭا ساباقتىڭ مازمۇنى:
بيولوگيا - ەكولوگيا، انتروپولوگيا، ەۆوليۋسيا، ت. ب.
؟ پروبلەمالارىن تالداۋ
عارىش كەڭىستىگىن بەيبىتشىلىك ماقساتتا يگەرۋ، ونەركاسىپتى وركەندەتۋ، اۋىلشارۋاشىلىعىن دامىتۋ.
تىرشىلىكتىڭ انىقتاماسى:
تىرشىلىك دەگەنىمىز – قۇرىلىمى ءنارۋىزدار مەن نۋكلەين قىشقىلدارىنىڭ كۇردەلى بيولوگيالىق پوليمەرلەرىنەن تۇراتىن
● ءوزىن - ءوزى رەتتەي الاتىن،
● وزىنەن كەيىن ۇرپاق قالدىراتىن،
● ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ اشىق جۇيەسى
ءتىرى تابيعات ----- ءولى تابيعات
كومىرتەك ------- تەمىر
سۋتەك ------- ماگنيي
ازوت ------- كرەمنيي
وتتەك ------- الليۋمينيي
قاسيەتتەرى /وقۋشىلار جەكە تاقىرىپ بويىنشا تالداۋ جاساپ اتاپ ءوتىپ مىسالدار كەلتىرەدى./
♦ ءتىرى ورگانيزمدە مەتابوليزمنىڭ ءجۇرۋى
♦ تىرشىلىك دەڭگەيلەرىنىڭ بىركەلكى بولۋى
♦ كوبەيۋى
♦ تۇقىم قۋالاۋشىلىق
كەستە تولتىرۋ
ر/س -- تىرشىلىك دەڭگەيلەرى ------------------------- ەرەكشەلىكتەرى
1. مولەكۋلالىق دەڭگەي
2. جاسۋشالىق
3. ۇلپالىق
4. مۇشەلىك
5. ورگانيزمدىك
6. پوپكلياسيالىق - تۇرلىك
7. بيوگەوسەنوزدىق
8. بيوسفەرالىق
قورىتىندى:
1) مەتابوليزم ن/ە ەنەرگيا الماسۋ
↓---------------------------------↓
انابوليزم ----------- كاتابوليزم
2) دڭق --؟ 2 سپيرالدى نۋكلەوتيدتەر اگست.
3) ونتوگەنەز...؟
فيلوگەنەز...؟
4) ديسكرەتتىلىك (وقشاۋلانۋ)
ۇيگە تاپسىرما: §1، 2، قايتالاپ وقۋ، تالداۋ، دەڭگەيلىك سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.