تولەن ابدىكوۆ «قوناقتار»
تاقىرىبى: تولەن ابدىكوۆ. «قوناقتار»
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) قوناقتار اڭگىمەسىنە ادەبي تالداۋ جاساۋ، تاقىرىبىن، يدەيالىق – كوركەمدىك مازمۇنىن اشۋ، وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن قازىرگى زامان ۇلگىلەرىنەن مىسال كەلتىرە وتىرىپ جۇيەگە كەلتىرۋ؛
2) تاربيەلىك ماقساتى: قازاق حالقىنىڭ بويىنداعى ادامگەرشىلىك، باۋىرمالدىق قاسيەتتەردى باعالاي ءبىلۋ،
ۇلكەندى، اتا - انانى سىيلاۋعا، اتا - انا الدىنداعى پەرزەنتتىك بورىشتى اقتاۋعا تاربيەلەۋ؛
3) دامىتۋشىلىق: ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ، ءتۇرلى ءادىس - تاسىلدەر ارقىلى ويلاۋ قابىلەتىنىڭ دامۋىنا، ءتىل بايلىعىنىڭ ارتۋىنا، ءوز ويىن اشىق ايتۋعا، كوزقاراسىن دالەلدەپ شىعۋعا ىقپال ەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى جيناقتاۋ، بەكىتۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ، پىكىرسايىس، ۆەنن دياگرامماسى، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى، تىرەك سىزبالارى، ىزدەندىرۋ، توپتىق جۇمىس، پروبلەمالىق سيتۋاسيا تۋعىزۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، تاريح
كورنەكىلىگى: جازۋشى پورترەتى، سىزبا كەستەلەر، ناقىل ءسوز، ماقال - ماتەلدەر، ماركەر.
ساباقتىڭ بارىسى. ساباق ماقساتى مەن ەرەكشەلىگى، تاقىرىبى تۇسىندىرىلگەن سوڭ وقۋشىلار توپقا بولىنەدى.
ءى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ. بالالار، وتكەن ساباقتا ءبىز سەندەرمەن بەلگىلى جازۋشى تولەن ابدىكوۆتىڭ ومىرىمەن «قوناقتار» اڭگىمەسىمەن تانىستىق. كانە، بالالار، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى بويىنشا كىم ەكەندىگىنە توقتالايىق.
تولەن ابدىكوۆ
جازۋشى، دراماتۋرگ، اۋدارماشى، حاتشى،
رەداكتور، سەكتور مەڭگەرۋشىسى، ەۋروپالىق التىن مەدال يەگەرى، مەملەكەتتىك سىيلىق يەگەرى
كەلەسى كەزەكتە تولەن ابدىكوۆتىڭ ءومىر جولىن، قىزمەتىن، شىعارمالارىن تىرەك سىزبالارى بويىنشا كورسەتەيىك.
جاڭا ساباق تاقتاعا جازىلادى، ءار توپقا تاپسىرما بەرىلەدى.
ءى توپ. اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشۋ.
تاقىرىبى: ادامگەرشىلىك ماسەلەسى
يدەياسى: بالانىڭ اتا - انا الدىنداعى پەرزەنتتىك پارىزى.
ءىى توپ. شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىمىن ساتىلاي كەشەندى تالداۋ.
1. اڭگىمەنىڭ باستالۋى - ەرعابىل شال مەن كەمپىرىنىڭ اڭگىمەسى.
2. دامۋى - ەرەكەڭنىڭ مالىن ىزدەۋى، ىشكى ويى.
3. بايلانىسۋى - قالاداعى بالاسىنىڭ كەلۋى. اۋىل قوناقتارى
4. شيەلەنىسۋى - ساپابەك پەن اكەسى اڭگىمەلەرىنىڭ جاراسپاۋى. اۋىل ءانى.
5. شارىقتاۋ شەگى - مازاسى كەتكەن قارت
6. شەشىمى - سوڭعى ءۇمىتى ورىندالماعان قاريا
7. قورىتىندى - قۇلازىعان كوڭىل
ءىىى توپ. ساتىلاي كەشەندى تالداۋ. كەيىپكەرلەرگە مىنەزدەمە
كەيىپكەرلەرى:
ەرعابىل قارت
كەمپىرى
ساپابەك (ۇلى)
توما(كەلىنى)
جەڭىس (نەمەرەسى)
اۋىل ادامدارى
اسپانديار (ءانشى جىگىت)
ساپابەك. ات جاقتى، قاپساعاي سارى جىگىت.
توما. ومىراۋ، جەڭدەرى اشىق شۇبار كويلەك كيگەن، شاشىن قيدىرعان، توپ - تولىق اق سارى، اجارلى كەلىنشەك.
جەڭىس. اياق - قولى شيدەي، كوزى قيتار، التىلار شاماسىنداعى ۇل بالا.
ۆەنن دياگرامماسى
ايىرماشىلىعى: ەرعابىل – اۋىل تۇرعىنى، قارت، وقىماعان، كوپ سويلەمەيتىن، قاراپايىم جان
ايىرماشىلىعى: ساپابەك – قالا تۇرعىنى، جاس، وقىعان، ءوزىمشىل، كوپ سويلەگىش
ۇقساستىعى: اكەلى – بالالى تۋىستار، ەر ادام، ايتقانىنان قايتپايتىن بىربەتكەي
ءىV. توپ. ساتىلاي كەشەندى تالداۋ. جازۋشى ءتىلى
سوزدىك جۇمىسى
الاگەۋىم - تاڭ ەندى اتىپ كەلە جاتقان ۋاقىت، اپاق - ساپاق
جولاي - جولدان سوعۋ، بارۋ
شاقشا - ناسىباي سالاتىن ىدىس
نوقتا – جۇگەن ءتارىزدى مال باسىنا كيگىزىلەتىن ابزەل
ساعاعى - مويىن، القىم
كولەگەيلەپ – قولىن ماڭدايىنا اپارۋ، كۇننەن قورعانۋ
قىنجىلۋ - كەيبىر رەنىشتى جاعدايدىڭ جانعا باتۋى، قينالۋ
قيتار - جونگە بىربەتكەي قىڭىر، قيسىق
تەڭەۋ
ەرەكەڭ جاڭا قاز تۇرعان بالاشا تالتىرەكتەي كوتەرىلدى. اياق - قولى شيدەي. جاۋلىقتاي ۇلكەن اق ورامالىنىڭ شەتىمەن كوزىن ءسۇرتتى. ساپابەك بالالاردى وزىنە قاراتقان مۇعالىمدەي جاستار جاعىن كوزىمەن شولىپ ءوتتى.
تۇراقتى تىركەس
ءمىز باقپادى – بەتى شىمىرىكپەدى، بەدىرەيىپ تىرپ ەتپەدى.
ءلام - ميم دەمەي – ۇندەمەۋ (جۇمعان اۋزىن اشپاۋ)
باسىم سىنىپ – اۋىرىپ
شاش ەتەكتەن - پايداسى مول
قولىڭنىڭ قارۋى بار عوي – كۇشتى، ءالدى
مىزعىپ - از عانا ۇيىقتاپ الۋ (كوز شىرىمىن الۋ)
كوز ءىلىندى - ۇيىقتاپ كەتۋ
شىبىن شىركەي بوپ جۇرەدى – بارىنشا كۇتەدى
ديسفەميزم: الجىعان، وتتاعان، قاڭعىباس، ومالىپ
ماقال - ماتەل: قارا ارعىماق ارىسا، قارعا ادىم جەر مۇڭ بولار
بالالار، ساباعىمىزدىڭ كەلەسى كەزەڭى - پىكىرسايىس. اڭگىمەنىڭ نەگىزگى كەيىپكەرى ساپابەكتىڭ ءىس - ارەكەتى، اتا - اناسىنا دەگەن كوزقاراسى دۇرىس پا، الدە بۇرىس پا؟ سول تۋرالى پىكىر تالاستىرامىز. جاقتاۋشى توپ، داتتاۋشى توپقا ءبولىنىپ ويىمىزدى بىلدىرەمىز.
كەلەسى كەزەكتە ءار توپ قارسىلاسىنا دايىنداپ اكەلگەن سۇراقتارىن قويادى.
«ا» توبى: اڭگىمەنىڭ نەگىزى كەيىپكەرى ساپابەككە حات جولداڭدار.
«ءا» توبى: «ەلەس جەتەلەۋ ستراتەگياسى» بويىنشا بولاشاقتى ەلەستەتۋ.
«ۆ» توبى: ەكى ءتۇرلى تۇسىنىكتەمە كۇندەلىگىن تولتىرىڭدار.
ساباقتى قورىتۋ.
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى.
مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ «قاريالار ازايىپ بارا جاتىر» ولەڭىن ورىنداۋ.
ۇيگە تاپسىرما: «اتا - انانىڭ ءقادىرى»، «اتا - انا جانە بالالار» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
شىعىس قازاقستان وبلىسى،
اياگوز اۋدانى، سارىارقا اۋىلى،
«سارىارقا جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ» كمم
قازاق ءتىلى جانە ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
راحىمجانوۆا نيازيلا ءسالىمتاي قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) قوناقتار اڭگىمەسىنە ادەبي تالداۋ جاساۋ، تاقىرىبىن، يدەيالىق – كوركەمدىك مازمۇنىن اشۋ، وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن قازىرگى زامان ۇلگىلەرىنەن مىسال كەلتىرە وتىرىپ جۇيەگە كەلتىرۋ؛
2) تاربيەلىك ماقساتى: قازاق حالقىنىڭ بويىنداعى ادامگەرشىلىك، باۋىرمالدىق قاسيەتتەردى باعالاي ءبىلۋ،
ۇلكەندى، اتا - انانى سىيلاۋعا، اتا - انا الدىنداعى پەرزەنتتىك بورىشتى اقتاۋعا تاربيەلەۋ؛
3) دامىتۋشىلىق: ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ، ءتۇرلى ءادىس - تاسىلدەر ارقىلى ويلاۋ قابىلەتىنىڭ دامۋىنا، ءتىل بايلىعىنىڭ ارتۋىنا، ءوز ويىن اشىق ايتۋعا، كوزقاراسىن دالەلدەپ شىعۋعا ىقپال ەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى جيناقتاۋ، بەكىتۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ، پىكىرسايىس، ۆەنن دياگرامماسى، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى، تىرەك سىزبالارى، ىزدەندىرۋ، توپتىق جۇمىس، پروبلەمالىق سيتۋاسيا تۋعىزۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، تاريح
كورنەكىلىگى: جازۋشى پورترەتى، سىزبا كەستەلەر، ناقىل ءسوز، ماقال - ماتەلدەر، ماركەر.
ساباقتىڭ بارىسى. ساباق ماقساتى مەن ەرەكشەلىگى، تاقىرىبى تۇسىندىرىلگەن سوڭ وقۋشىلار توپقا بولىنەدى.
ءى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ. بالالار، وتكەن ساباقتا ءبىز سەندەرمەن بەلگىلى جازۋشى تولەن ابدىكوۆتىڭ ومىرىمەن «قوناقتار» اڭگىمەسىمەن تانىستىق. كانە، بالالار، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى بويىنشا كىم ەكەندىگىنە توقتالايىق.
تولەن ابدىكوۆ
جازۋشى، دراماتۋرگ، اۋدارماشى، حاتشى،
رەداكتور، سەكتور مەڭگەرۋشىسى، ەۋروپالىق التىن مەدال يەگەرى، مەملەكەتتىك سىيلىق يەگەرى
كەلەسى كەزەكتە تولەن ابدىكوۆتىڭ ءومىر جولىن، قىزمەتىن، شىعارمالارىن تىرەك سىزبالارى بويىنشا كورسەتەيىك.
جاڭا ساباق تاقتاعا جازىلادى، ءار توپقا تاپسىرما بەرىلەدى.
ءى توپ. اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشۋ.
تاقىرىبى: ادامگەرشىلىك ماسەلەسى
يدەياسى: بالانىڭ اتا - انا الدىنداعى پەرزەنتتىك پارىزى.
ءىى توپ. شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىمىن ساتىلاي كەشەندى تالداۋ.
1. اڭگىمەنىڭ باستالۋى - ەرعابىل شال مەن كەمپىرىنىڭ اڭگىمەسى.
2. دامۋى - ەرەكەڭنىڭ مالىن ىزدەۋى، ىشكى ويى.
3. بايلانىسۋى - قالاداعى بالاسىنىڭ كەلۋى. اۋىل قوناقتارى
4. شيەلەنىسۋى - ساپابەك پەن اكەسى اڭگىمەلەرىنىڭ جاراسپاۋى. اۋىل ءانى.
5. شارىقتاۋ شەگى - مازاسى كەتكەن قارت
6. شەشىمى - سوڭعى ءۇمىتى ورىندالماعان قاريا
7. قورىتىندى - قۇلازىعان كوڭىل
ءىىى توپ. ساتىلاي كەشەندى تالداۋ. كەيىپكەرلەرگە مىنەزدەمە
كەيىپكەرلەرى:
ەرعابىل قارت
كەمپىرى
ساپابەك (ۇلى)
توما(كەلىنى)
جەڭىس (نەمەرەسى)
اۋىل ادامدارى
اسپانديار (ءانشى جىگىت)
ساپابەك. ات جاقتى، قاپساعاي سارى جىگىت.
توما. ومىراۋ، جەڭدەرى اشىق شۇبار كويلەك كيگەن، شاشىن قيدىرعان، توپ - تولىق اق سارى، اجارلى كەلىنشەك.
جەڭىس. اياق - قولى شيدەي، كوزى قيتار، التىلار شاماسىنداعى ۇل بالا.
ۆەنن دياگرامماسى
ايىرماشىلىعى: ەرعابىل – اۋىل تۇرعىنى، قارت، وقىماعان، كوپ سويلەمەيتىن، قاراپايىم جان
ايىرماشىلىعى: ساپابەك – قالا تۇرعىنى، جاس، وقىعان، ءوزىمشىل، كوپ سويلەگىش
ۇقساستىعى: اكەلى – بالالى تۋىستار، ەر ادام، ايتقانىنان قايتپايتىن بىربەتكەي
ءىV. توپ. ساتىلاي كەشەندى تالداۋ. جازۋشى ءتىلى
سوزدىك جۇمىسى
الاگەۋىم - تاڭ ەندى اتىپ كەلە جاتقان ۋاقىت، اپاق - ساپاق
جولاي - جولدان سوعۋ، بارۋ
شاقشا - ناسىباي سالاتىن ىدىس
نوقتا – جۇگەن ءتارىزدى مال باسىنا كيگىزىلەتىن ابزەل
ساعاعى - مويىن، القىم
كولەگەيلەپ – قولىن ماڭدايىنا اپارۋ، كۇننەن قورعانۋ
قىنجىلۋ - كەيبىر رەنىشتى جاعدايدىڭ جانعا باتۋى، قينالۋ
قيتار - جونگە بىربەتكەي قىڭىر، قيسىق
تەڭەۋ
ەرەكەڭ جاڭا قاز تۇرعان بالاشا تالتىرەكتەي كوتەرىلدى. اياق - قولى شيدەي. جاۋلىقتاي ۇلكەن اق ورامالىنىڭ شەتىمەن كوزىن ءسۇرتتى. ساپابەك بالالاردى وزىنە قاراتقان مۇعالىمدەي جاستار جاعىن كوزىمەن شولىپ ءوتتى.
تۇراقتى تىركەس
ءمىز باقپادى – بەتى شىمىرىكپەدى، بەدىرەيىپ تىرپ ەتپەدى.
ءلام - ميم دەمەي – ۇندەمەۋ (جۇمعان اۋزىن اشپاۋ)
باسىم سىنىپ – اۋىرىپ
شاش ەتەكتەن - پايداسى مول
قولىڭنىڭ قارۋى بار عوي – كۇشتى، ءالدى
مىزعىپ - از عانا ۇيىقتاپ الۋ (كوز شىرىمىن الۋ)
كوز ءىلىندى - ۇيىقتاپ كەتۋ
شىبىن شىركەي بوپ جۇرەدى – بارىنشا كۇتەدى
ديسفەميزم: الجىعان، وتتاعان، قاڭعىباس، ومالىپ
ماقال - ماتەل: قارا ارعىماق ارىسا، قارعا ادىم جەر مۇڭ بولار
بالالار، ساباعىمىزدىڭ كەلەسى كەزەڭى - پىكىرسايىس. اڭگىمەنىڭ نەگىزگى كەيىپكەرى ساپابەكتىڭ ءىس - ارەكەتى، اتا - اناسىنا دەگەن كوزقاراسى دۇرىس پا، الدە بۇرىس پا؟ سول تۋرالى پىكىر تالاستىرامىز. جاقتاۋشى توپ، داتتاۋشى توپقا ءبولىنىپ ويىمىزدى بىلدىرەمىز.
كەلەسى كەزەكتە ءار توپ قارسىلاسىنا دايىنداپ اكەلگەن سۇراقتارىن قويادى.
«ا» توبى: اڭگىمەنىڭ نەگىزى كەيىپكەرى ساپابەككە حات جولداڭدار.
«ءا» توبى: «ەلەس جەتەلەۋ ستراتەگياسى» بويىنشا بولاشاقتى ەلەستەتۋ.
«ۆ» توبى: ەكى ءتۇرلى تۇسىنىكتەمە كۇندەلىگىن تولتىرىڭدار.
ساباقتى قورىتۋ.
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى.
مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ «قاريالار ازايىپ بارا جاتىر» ولەڭىن ورىنداۋ.
ۇيگە تاپسىرما: «اتا - انانىڭ ءقادىرى»، «اتا - انا جانە بالالار» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
شىعىس قازاقستان وبلىسى،
اياگوز اۋدانى، سارىارقا اۋىلى،
«سارىارقا جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپ» كمم
قازاق ءتىلى جانە ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
راحىمجانوۆا نيازيلا ءسالىمتاي قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ