سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
«توڭدىردى مەنى، توڭدىردى سەنى، جەلتوقسان جەلى – ىزعارلى!» (كونفەرەنسيا)
دايىنداپ ۇيىمداستىرۋشى: تاريح ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى ۆ. ج. جولمۋحامبەتوۆا
«توڭدىردى مەنى، توڭدىردى سەنى،
جەلتوقسان جەلى – ىزعارلى!»
(كونفەرەنسيا)

ماقساتى: 1986 جىلى جەلتوقسان وقيعاسىن وقۋشىلارعا تانىستىرۋ. جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ نەدەن باستاۋ الىپ، ونىڭ نە سەبەپتى قاندى وقيعاعا ۇلاسقانىن اشىپ كورسەتۋ. ءوز وتانىنا، تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، وتانشىلدىققا، ەلجاندىلىققا، ەلىمىزدىڭ رامىزدەرىن قاستەرلەۋگە، پاتريوتتىققا تاربيەلەۋ.

جوسپار:
كونفەرەنسيا بولىمدەرى:

ءى. 1986 ج. جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ سالدارى...
تاريحتىڭ اقتاڭداق بەتتەرى... (سلايد)
• ۇمىتىلمايدى جەلتوقساننىڭ ىزعارى.(بەينەتاسپا)
• جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ ماڭىزى... (سلايد)
• «قاسقالداق» ءانى (دومبىرا)
• «كۇنادان تازا باسىم بار» (ق. رىسقۇلبەكوۆ)
ءىى. تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ
• جەلتوقسان سىر شەرتەدى... (سلايد)
• تاۋەلسىزدىككە – 23 جىل ولەڭ (فونمەن كۇي ورىندالادى)
• جەلتوقسان جەلى توڭدىرماسىن! (سلايد)
• جەلتوقسان توڭدىردى بارشا قازاقتى (سلايد)

«توڭدىردى مەنى، توڭدىردى سەنى،
جەلتوقسان جەلى – ىزعارلى!»

جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار قۇرمەتتى ۇستازدار، ستۋدەنتتەر جانە ارداقتى قوناقتار!
بۇگىنگى «توڭدىردى مەنى، توڭدىردى سەنى،
جەلتوقسان جەلى – ىزعارلى!» اتتى كونفەرەنسياعا قوش كەلدىڭىزدەر!!!
ءبىز، بۇگىن دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرگەن تاۋەلسىزدىك تۋىن ەڭ العاش كوتەرگەن ايگىلى 1986 جىلدىڭ جەلتوقسانىنا ارنالعان «توڭدىردى مەنى، توڭدىردى سەنى، جەلتوقسان جەلى – ىزعارلى» اتتى كونفەرەنسيانى اشىق دەپ جاريالايمىز! قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءانۇرانى ورىندالسىن! (ءانۇران شىرقالدى)
كونفەرەنسيامىزدى باستاماس بۇرىن، سىزدەردى كەلە جاتقان 16 جەلتوقسان – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگى كۇنىنىڭ 23 جىلدىعىمەن، جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ 28 جىلدىعى مەرەكەسىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! تاريح بەتتەرىن قوزعاساق، حالقىمىزعا عاسىرلار بويعى ارمان بولعان تاۋەلسىزدىك، ەگەمەندىك ۇستانىمدارىن بيىككە كوتەرەتىن بۇل كۇن – ءبىزدىڭ وتانىمىزدىڭ ءاربىر ازاماتى ءۇشىن قاستەرلى مەرەكە. بۇل كونفەرەنسيا 1986ج. 16 - 17 جەلتوقسان كۇندەرى بولعان جەلتوقسان وقيعاسىنا، وندا بەيبىت ەرەۋىلگە شىققان، سونىمەن تاريحتا اتى قالعان جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسۋشىلارعا، وندا قازا بولعانداردىڭ رۋحىنا ارنالادى. ءيا، بۇل كۇنگە جەتۋ ءۇشىن اتا - بابامىز قان توكتى، جانىن بەردى، بۇكىل جەرىمىزدىڭ تۇتاستىعىن ساقتاپ، ۇرپاقتان - ۇرپاققا تابىس ەتتى. تاۋەلسىزدىك كۇنى ەلىمىزدىڭ بارلىق ازاماتتارى ءۇشىن ورنى ەرەكشە مەرەكە دەپ بىلەمىز، سەبەبى، وسىناۋ جۇرەكجاردى قۋانىشقا تولى كۇندى اتا - بابالارىمىز عاسىرلار بويى ارمانداپ، كۇتۋمەن ءوتتى ارادا قانشا جىلدار ءوتتى. قارالى كۇننىڭ قاسىرەتى الىستاپ، ەگەمەندىك العان ەلىمىزدىڭ كوكشىل جالاۋى جەلبىرەپ، بيىكتەي ءتۇستى. قاراكەرەي قابانباي، قانجىعالى بوگەنباي باتىرلاردان باستاپ، يسا دوسان، شوتان باتىرلار، بەرىرەكتە باۋىرجان، مانشۇك، ءاليا سىندى باتىرلار سول ەل قورعاۋدى ۇران ەتكەن، سول ءۇشىن قۇربان بولىپ، ەل قۇرمەتىنە بولەنگەن باتىرلار. رەسەيدىڭ ەزگىسىندە بولىپ، ءتىلىمىز بەن دىنىمىزدەن بەزىپ، ورىستانعالى تۇرعاندا قايرات رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا سياقتى قىرشىن جاستاردىڭ قۇرباندىققا بارۋى ارقاسىندا عانا تاۋەلسىزدىك الىپ، ەگەمەندى ەل بولدىق.
مىنە سودان بەرى 23 جىل! ەلىمىزدە تەك بەيبىتشىلىك، ىنتىماقتاستىق بولسىن! يا، تاۋەلسىزدىك شىڭى بىزگە وڭاي كەلمەدى!
مىنە، قازاقستاننىڭ تاريح ساحناسىنان ويىپ تۇرىپ ورىن الىپ، تاۋەلسىز ەل بولىپ قۇرىلعانىنا 23 جىل تولعالى وتىر. قازاقستان – بۇگىندە ەۋرازيانىڭ جۇرەگىندە ورنالاسقان تاتۋ - ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتقان كوپۇلتتى مەملەكەت. از ۋاقىتتىڭ ىشىندە ەلىمىز بىردەن ەداۋىر ۋاقىت بۇرىن تاۋەلسىزدىكتەرىن العان مەملەكەتتەردى قۋىپ جەتىپ، سپورت، ءبىلىم، عىلىم، مادەنيەت، ونەر جاعىنان الەمنىڭ الپاۋىت ەلدەرىمەن تەرەزەسى تەڭەلە تۇسۋدە. تاۋەلسىزدىگىن العان كۇننەن باستاپ قازاقستان دامۋدىڭ جاڭا ساتىسىنا كوتەرىلىپ، تالاي بيىك بەلەستەردى باعىندىرىپ كەلەدى. وزگە ەلدە جالاۋىمىز كوك اسپاندا جەلبىرەپ، رۋحىمىزدى اسقاقتاتار ايبىندى ءانۇرانىمىز شىرقالعاندا ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ جۇرەگىندە ەلىنە دەگەن ماقتانىش سەزىمى ورنايدى.
23 جىل بۇرىنعى قيىنشىلىقتى ارتقا تاستاپ بەيبىت كۇننىڭ دە اق تاڭى ارايلاپ اتتى جارقىن بولاشاققا قادام باسىپ كەلە جاتقان حالقىمىز ءۇشىن تاۋەلسىزدىگىمىز ماڭگى جاساي بەرسىن «تاۋەلسىزدىك» دەگەن قازاق حالقى ءۇشىن قىمبات، ءارى كيەلى ۇعىم بولىپ قالا بەرمەك!!! قايراتتاي قايراتتى جاستاردىڭ قانىمەن، ءلاززاتتاي البىرت ارۋلاردىڭ ۇنىمەن، بوزداعان جوقتاعان قاسىرەتتى انانىڭ زارىمەن، ۇلاندارىنا اق تىلەك ايتقان بابالاردىڭ باتاسىمەن كەلدى! جەلتوقساندا وپات بولعان بوزداقتارىمىز ءتىرى بولعاندا، وتىز بەس پەن قىرىقتىڭ اراسىنداعى قىلشىلداعان ازامات بولار ەدى. ءبىز بۇگىن سىزدەردىڭ رۋحتارىڭىزعا باس يەمىز اسىل اعا - اپالار! سولاردىڭ قۇرمەتىنە 1مينۋت ۇنسىزدىك! راحمەت!
جەلتوقسان جاڭعىرىعى كوزدەن دە، كوڭىلدەن دە كەتپەيدى.
بۇكىل ءبىر ۇلتتىڭ سۇيەگىنە تاڭبا ءتۇسىرىپ، ادىلەتسىز شەشىم قابىلدانىپ، حالىقتىڭ ار - نامىسى تارازىعا سالىنعان سىن - ساعاتتا دۇلەي كۇشكە قايمىقپاي قارسى شىعا كەلگەن جاستارىمىزدىڭ ەرەن ەرلىگى ۇرپاققا جەتەدى. ولاي بولسا، جەلتوقسان وقيعاسىنان ءۇزىندى بەينەتاسپاعا زەر سالايىق!!!!!!!!!!!!!!!
ەندەشە، كەلەسى ءسوز كەزەگىن ءى كۋرس ستۋدەنتى بيشييەۆا نازەركەگە بەرەمىز! (وقىدى، شىقتى)
قاقاپ كۇننىڭ ىزعارى
سۇيەكتەن ءوتىپ كەتكەن كۇن.
قاراكوز قازاق قىزدارىن
ومون - دار باستان تەپكەن كۇن
قاريالار يتكە تالانىپ،
ەر باسىن كۇرەك شاپقان كۇن
اپپاق قار قانعا بويالىپ،
قىپ - قىزىل مۇز بوپ جاتقان كۇن!- دەمەكشى كەلەسى باياندامانى وقيتىن ءى كۋرس ستۋدەنتى جانۇزاقوۆ اسەتكە بەرەمىز!
مىنگەندە اتى قاراكەر ما ەكەن، سۇر ما ەكەن
كەزىكتى ناۋرىز، كەشىكتى مەنىڭ، نۇر كوكەم
الاتاۋ - اتام نەگە ۇندەمەيدى، جوق الدە
سوڭى قايىرلى بولارىن ءبىلىپ تۇر ما ەكەن
- دەپ اقىن ە. راۋشانوۆ جىرلاعانداي وسى سەزىمدەر اۋەزدى «قارا باۋىر قاسقالداق» انىمەن جالعاسىن تاپتى.
ءان: «قارا باۋىر قاسقالداق»! ورىندايتىن ماقسات پەن مۇرات قابىل الىڭىزدار!!!
كۇنادان تازا باسىم بار
جيىرما بىردە جاسىم بار
قاسقالداقتاي قانىم بار
بوزتورعايداي جانىم بار.
الام دەسەڭ الىڭدار!
قايرات دەگەن اتىم بار،
قازاق دەگەن زاتىم بار
«ەركەك توقتى قۇرباندىق»
اتام دەسەڭ اتىڭدار!- دەي كەلە ورتاعا ءى كۋرس ستۋدەنتى قالاقباشيەۆ ايبەكتى شاقىرامىز!
ءىى. تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ.
جەلتوقساننىڭ كۇنى قانداي ىزعارلى،
جۇرەكتەردە جازىلمايتىن سىز قالدى.
وت بوپ جانعان قازاعىمنىڭ جاستارى،
جالىنىمەن ەرىتىپتى مۇزداردى.
سول مۇزداردا جاندى الاۋ وشپەيتىن،
ەركىندىكتى قاشاندا ەل كوكسەيتىن.
قانىمەنەن تاريحتاردا جازىلىپ،
قايراتتاردىڭ اتى قالدى سونبەيتىن.
ولاي بولسا، قاراسايەۆا اقمارالدىڭ بايانداماسىنا كەزەك بەرەيىك!

جاس ارۋدىڭ جانارىندا - جەلتوقسان،
قاندى عاسىر تابانىڭدا - جەلتوقسان،
قارالى ءومىر قايىستىرعان حالقىمنىڭ،
قارا تۇمان قاباعىندا - جەلتوقسان.
جاۋىزدىقتى جاقتاعاندى دا - جەلتوقسان،
جاڭا عۇمىر باستاعان دا - جەلتوقسان،
جازىقسىزدىڭ كوز جاسىنا جۋىنىپ،
اباقتىعا تاستاعان دا - جەلتوقسان.
نامىسىمنىڭ شىراعى دا - جەلتوقسان.
سۇرقاي ءومىر سىناعى دا - جەلتوقسان،
جىگىتتىكتىڭ ءومىرى دە - جەلتوقسان،
جاڭا كۇننىڭ شۋاعى دا - جەلتوقسان
جالىن جۇرەك جانىپ تۇردى مۇزداردا،
قارسى كەلىپ قاhارلى قىس ىزعارعا،
ءتۇن تۇنەرىپ تۇڭعيىققا باتقاندا،
نامىس تۋىن كوتەرىپتى قىزدار دا.
«تاۋەلسىزدىككە – 23 جىل» اتتى ولەڭگە كەزەك بەرەيىك! ءىى كۋرس ستۋدەنتى ەروعلانوۆا اناپيا مەن شابەنوۆا تولعانايدىڭ ولەڭدەرىن تاماشالاساق!
«توڭدىردى مەنى، توڭدىردى سەنى، جەلتوقسان جەلى – ىزعارلى!» (كونفەرەنسيا) جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما