- 05 جەل. 2019 00:00
- 267
تورداعى تورعايلار
سالىمدەردىڭ اۋىلى قالادان قاشىق ەمەس. ءبىراق ول قالاعا ءالى ءبىر رەت تە بارىپ كورمەپتى. سوندا تۇراتىن تۋىستارىنىڭ بالاسى ەرمەك تالاي ماقتانعان. قالادا حايۋاناتتار باعى، سيرك، سۋبۇرقاقتار بار دەيدى. تەلەديداردان ءوزى دە كۇندە كورىپ ءجۇر، الماتىعا بارىپ ارالاعانعا نە جەتسىن؟ سوندىقتان دا ءسالىم قالاعا بارۋدى كوپتەن ارمانداپ جۇرگەن.
مىنە، ەندى جولى ءتۇسىپ، كوكەسىمەن بىرگە ەرمەكتەردىڭ ۇيىنە كەلدى. ەرمەك ايتا بەرەتىن حايۋاناتتار باعىن دا، سۋبۇرقاقتاردى دا كوردى. قالا جاقسى عوي. بالمۇزداق دەيسىڭ بە، پەپسي-كولا ما، كۆاستىڭ ءتۇر-تۇرى مە، كەز كەلگەن بۇرىشتا ساتىلىپ جاتادى. دەگەنمەن سالىمگە ەرەكشە ۇناعان نارسە — ەرمەكتىڭ ۇيىندەگى سارعىش تورعايلار ەدى. توردىڭ ىشىندەگى ەكى تورعايدىڭ كەزەكتەسىپ اۋەندەتكەندەرى سونداي تاماشا. «سريۋ-ليۋ-ليۋ-ليۋ-ليۋ...» دەپ بارىپ بىرەۋ باستاسا، «سيپ-سيپ،شيك-شيريك، سيپ-سيپ، شيك-شيريك...» دەپ ەكىنشىسى ءىلىپ اكەتەدى.
ءسالىم ەرمەكتەن تورعايىنىڭ بىرەۋىن سىيلاۋىن ءوتىنىپ تە كوردى. «تورعايلار توردا جالعىز تۇرا المايدى. سىڭار تورعاي ءولىپ قالادى» دەپ كونبەدى.
ءسالىم اۋىلعا كەلىسىمەن ەڭ الدىمەن جۇمساق سىم تەمىردەن تور جاسادى. سوسىن تورعاي اۋلاۋدىڭ قامىنا كىرىستى.
ەجەلگى ادىسپەن استاۋدى توڭكەردى. استىنا تاياق تىرەپ، ءبىر جيەگىن كوتەرىپ قويدى دا، استىنا ازداپ جەم شاشتى. تاياققا بايلانعان ءجىبىنىڭ ءبىر ۇشىن قولىنا ۇستاپ، تاۋىق قورانىڭ قالقاسىنا ەتپەتتەپ جاتا كەتتى. تورعايلار دا كوپ كۇتتىرگەن جوق. ولار استاۋ استىنداعى جەمگە جينالعاندا، ءسالىم دە ءجىبىن تارتىپ قالدى. ءسويتىپ الدىمەن بىرەۋىن، سوسىن ەكىنشى تورعايدى ۇستاپ الدى.
توردىڭ ىشىنە شامالى جەم سەپتى. كىشكەنتاي ىدىسپەن سۋ دا قويدى. سودان كەيىن ءوزى تورعايلارىنا قارادى دا وتىردى. ولار تۇسكە دەيىن سايرامادى. تۇستەن كەيىن تاعى كەلىپ قارادى. ەشقانداي اۋەن ەستىلمەيدى. «بۇلار بىردەن سايراپ قويمايتىن بولار. ءسال ۋاقىتتان سوڭ كورەرمىن» دەپ ويلاعان ءسالىم بالالارمەن ويناپ كەلۋگە كەتتى.
كەشكىسىن تورعايلار ەسىنە ءتۇستى. كەلىپ قاراسا، سۋ قۇيعان ىدىسى توڭكەرىلىپ جاتىر. تورعايلاردىڭ ەكەۋى دە ءولىپ قالىپتى. ءسالىمنىڭ دەنەسى مۇزداپ سالا بەردى. يەگى كەمسەڭدەپ، جانارىنان مولتىلدەگەن جاس تامشىسى توردىڭ تەمىرىنە تىرس ەتتى.
ول كوكەسىمەن بىرگە قالاعا تاعى دا كەلدى. ەرمەك ۇيىندە جوق ەكەن. ءسالىم بىردەن-اق تورعايلار تۇرعان بولمەسىنە كىردى. اشىق تەرەزەدەن تۇسكەن كۇن نۇرى بولمە ءىشىن جاپ-جارىق ەتىپ تۇر. تەرەزە الدىنداعى توردا قوس تورعاي كەزەك-كەزەك سايرادى: «سريۋ-ليۋ-ليۋ-ليۋ-ليۋ...»، «سيپ-سيپ،شيك-شيريك، سيپ-سيپ، شيك-شي-ريك...»
ءسالىم تورعا جاقىنداپ، ونىڭ كىشكەنتاي ەسىگىن اشىپ جىبەردى. تورعايلار بىرىنەن سوڭ ءبىرى بوستاندىققا شىقتى. تەرەزەمەن تۇسپا-تۇس اعاش بۇتاعىنا قونىپ، تاعى دا سايراپ جونەلدى: «سريۋ-ليۋ-ليۋ-ليۋ-ليۋ...»، «سيپ-سيپ،شيك-شيريك، سيپ-سيپ، شيك-شيريك...»
سوسىن كىپ-كىشكەنتاي قۇستار بيىككە سامعاي ۇشىپ، كوگىلدىر اسپانعا شارىقتاپ بارا جاتتى.