تۋعان-تۋىسقاندار
ءپانى: دۇنيەتانۋ
تاقىرىبى: تۋعان - تۋىسقاندار
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا تۋعان - تۋىسقاندار، اعايىندار تۋرالى، تۋىستىق اتاۋلار تۋرالى ماعلۇماتتار بەرۋ.
وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، تانىمدىق پروسەستەرىن، ءتىل بايلىقتارى مەن ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
وقۋشىلاردى باۋىرمال، كىشىپەيىل، قوناقجاي، ۇلكەن كىشىنى سىيلاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىس - ءتاسىلى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، كورنەكىلىك
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سلايد
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
زەيىندەرىن ورتاعا اۋدارۋ
قۋانامىن مەن دە،
قۋانايىق، دوستارىم،
قۋاناسىڭ سەن دە
ارايلاپ اتقان كۇنگە.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ۇيگە بەرىلگەن «وتباسى – شاعىن قوعام» تاقىرىبى بويىنشا مازمۇنىن سۇراۋ
شىعارمالارىن تالداۋ
ءىىى. بىلىمدەرىن تەكسەرۋ
اۋىزشا سۇراقتار قويۋ:
1. وتباسىن نەگە «شاعىن قوعام» دەيدى؟
2. وتباسىندا باسشى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
3. تۋىستارمەن قارىم - قاتىناستى كىم رەتتەيدى؟
4. ۇلكەن تويلار، سوعىم باسى، شىلدەحانا سياقتى تويلاردىڭ پايداسى بار ما؟
5. تۋعان - تۋىستان باسقا تاعى كىمدەرمەن ارالاساسىڭ؟
6. ءوزىڭ وتباسىڭا قانداي كومەك بەرەسىڭ؟
ءىV. ماقسات قويۋ كەزەڭى
- بالالار، مىنا ماقالداردىڭ جاسىرىن ءسوزىن تاۋىپ كورەيىكشى:
... تاتۋ بولسا — ات كوپ، (اعايىن)
... تاتۋ بولسا — اس كوپ. (ابىسىن)
... — تۋىرلىعىم، (تۋعانىم)
... — قازىنام. (قارىنداسىم)
- ولاي بولسا، بالالار بۇگىنگى ساباعىمىزدا ءبىز «تۋعان - تۋىسقاندار» - مەن تانىسامىز!
V. جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ كەزەڭى
- بالالار، تۋىس دەپ كىمدەردى اتايدى؟
- ولاردى نە ءۇشىن تۋىس دەپ اتايدى؟ (وقۋشىلار ءوز بەتىمەن اڭگىمەلەيدى)
ءمۇعالىم:
قازاقتا جىگىتتىڭ ءۇش جۇرتى بار بولادى. ولار: ءوز جۇرتى، ناعاشى جۇرتى، قايىن جۇرتى. ءوز جۇرتى - ءوزىڭنىڭ اتا، اجەسى، اكە - شەشەسى، اعا - جەڭگەسى، اپكەسى، ءىنى - قارىنداستارى، ت. ب. اتالاس تۋىستارى جاتادى. ناعاشى جۇرت - ءوزىڭنىڭ اناڭنىڭ تۋىستارى، ياعني، توركىنى. اناڭنىڭ تۋىستارى ساعان – ناعاشى، ال سەن ولارعا – جيەن بولاسىڭ. «جيەندى ۇرعاننىڭ قولى قالتىرايدى» دەگەن ماقال دا بار، ول ناعاشى جاعىنان بىرەۋلەردىڭ رەنجىتۋىنە تىيىم سالىنادى. جىگىتكە ەڭ جاقىن جۇرت – ناعاشىسى. جيەنشار دەگەن تۋىستىق اتاۋ
ا) وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءا) داۋىستاپ تىزبەكتەي وقۋ.
Vءى. جاڭا ماتەريالدى تۇسىنگەنىن تەكسەرۋ
- كۇيەۋ مەن كەلىننىڭ تۋعان اكەلەرىنىڭ ولارعا تۋىستىق قاتىناسى (قايىن اتا)
- تۋىسقان ادامداردىڭ وزىنەن ۇلكەن اپاسىنىڭ كۇيەۋى (جەزدە)
- بىرگە تۋعان اپالى - ءسىڭلى كىسىلەردىڭ بالالارىنىڭ اراسىنداعى تۋىستىق قاتىناستىڭ اتاۋى (بولە)
- بىرگە تۋعان قىزداردىڭ جاس جاعىنان ۇلكەنى (اپكە)
( وقۋشىلارعا تۋىستىق اتاۋلارعا بايلانىستى رولدەر ويناتۋ)
Vءىى. ساباقتى بەكىتۋ
ۇلەستىرمەلى كەستە تولتىرۋ
جىگىتتىڭ ءۇش جۇرتى
1. ءوز جۇرتى
2. ناعاشى جۇرتى
3. قايىن جۇرتى
Vءىىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
134 - 136 بەتتەردى وقۋ، مازمۇنى. وزدەرىنىڭ تۋىستارى تۋرالى اڭگىمەلەۋ
باعالاۋ
تاقىرىبى: تۋعان - تۋىسقاندار
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا تۋعان - تۋىسقاندار، اعايىندار تۋرالى، تۋىستىق اتاۋلار تۋرالى ماعلۇماتتار بەرۋ.
وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، تانىمدىق پروسەستەرىن، ءتىل بايلىقتارى مەن ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
وقۋشىلاردى باۋىرمال، كىشىپەيىل، قوناقجاي، ۇلكەن كىشىنى سىيلاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىس - ءتاسىلى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، كورنەكىلىك
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سلايد
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
زەيىندەرىن ورتاعا اۋدارۋ
قۋانامىن مەن دە،
قۋانايىق، دوستارىم،
قۋاناسىڭ سەن دە
ارايلاپ اتقان كۇنگە.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ۇيگە بەرىلگەن «وتباسى – شاعىن قوعام» تاقىرىبى بويىنشا مازمۇنىن سۇراۋ
شىعارمالارىن تالداۋ
ءىىى. بىلىمدەرىن تەكسەرۋ
اۋىزشا سۇراقتار قويۋ:
1. وتباسىن نەگە «شاعىن قوعام» دەيدى؟
2. وتباسىندا باسشى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
3. تۋىستارمەن قارىم - قاتىناستى كىم رەتتەيدى؟
4. ۇلكەن تويلار، سوعىم باسى، شىلدەحانا سياقتى تويلاردىڭ پايداسى بار ما؟
5. تۋعان - تۋىستان باسقا تاعى كىمدەرمەن ارالاساسىڭ؟
6. ءوزىڭ وتباسىڭا قانداي كومەك بەرەسىڭ؟
ءىV. ماقسات قويۋ كەزەڭى
- بالالار، مىنا ماقالداردىڭ جاسىرىن ءسوزىن تاۋىپ كورەيىكشى:
... تاتۋ بولسا — ات كوپ، (اعايىن)
... تاتۋ بولسا — اس كوپ. (ابىسىن)
... — تۋىرلىعىم، (تۋعانىم)
... — قازىنام. (قارىنداسىم)
- ولاي بولسا، بالالار بۇگىنگى ساباعىمىزدا ءبىز «تۋعان - تۋىسقاندار» - مەن تانىسامىز!
V. جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ كەزەڭى
- بالالار، تۋىس دەپ كىمدەردى اتايدى؟
- ولاردى نە ءۇشىن تۋىس دەپ اتايدى؟ (وقۋشىلار ءوز بەتىمەن اڭگىمەلەيدى)
ءمۇعالىم:
قازاقتا جىگىتتىڭ ءۇش جۇرتى بار بولادى. ولار: ءوز جۇرتى، ناعاشى جۇرتى، قايىن جۇرتى. ءوز جۇرتى - ءوزىڭنىڭ اتا، اجەسى، اكە - شەشەسى، اعا - جەڭگەسى، اپكەسى، ءىنى - قارىنداستارى، ت. ب. اتالاس تۋىستارى جاتادى. ناعاشى جۇرت - ءوزىڭنىڭ اناڭنىڭ تۋىستارى، ياعني، توركىنى. اناڭنىڭ تۋىستارى ساعان – ناعاشى، ال سەن ولارعا – جيەن بولاسىڭ. «جيەندى ۇرعاننىڭ قولى قالتىرايدى» دەگەن ماقال دا بار، ول ناعاشى جاعىنان بىرەۋلەردىڭ رەنجىتۋىنە تىيىم سالىنادى. جىگىتكە ەڭ جاقىن جۇرت – ناعاشىسى. جيەنشار دەگەن تۋىستىق اتاۋ
ا) وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءا) داۋىستاپ تىزبەكتەي وقۋ.
Vءى. جاڭا ماتەريالدى تۇسىنگەنىن تەكسەرۋ
- كۇيەۋ مەن كەلىننىڭ تۋعان اكەلەرىنىڭ ولارعا تۋىستىق قاتىناسى (قايىن اتا)
- تۋىسقان ادامداردىڭ وزىنەن ۇلكەن اپاسىنىڭ كۇيەۋى (جەزدە)
- بىرگە تۋعان اپالى - ءسىڭلى كىسىلەردىڭ بالالارىنىڭ اراسىنداعى تۋىستىق قاتىناستىڭ اتاۋى (بولە)
- بىرگە تۋعان قىزداردىڭ جاس جاعىنان ۇلكەنى (اپكە)
( وقۋشىلارعا تۋىستىق اتاۋلارعا بايلانىستى رولدەر ويناتۋ)
Vءىى. ساباقتى بەكىتۋ
ۇلەستىرمەلى كەستە تولتىرۋ
جىگىتتىڭ ءۇش جۇرتى
1. ءوز جۇرتى
2. ناعاشى جۇرتى
3. قايىن جۇرتى
Vءىىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
134 - 136 بەتتەردى وقۋ، مازمۇنى. وزدەرىنىڭ تۋىستارى تۋرالى اڭگىمەلەۋ
باعالاۋ
You Might Also Like
-
قازاق دالاسىن قۇرىلعان باتىس تۇرىك قاعاناتىنىڭ دامۋى، ساياسي، مادەني ەرەكشەلىكتەرى مەن تاريحي ماڭىزى تۋرالى بايانداۋ.
