ۇل
اۆتورى:
عابيدەن قوجاحمەت،
قىزىلوردا قالاسى
ۇل
مەيىرىمىنەن ءنار الدىڭدا جۇرەكتىڭ،
اتا - اناڭدى قايتا ومىردە تۇلەتتىڭ.
ويتكەنى سەن جاقىنىڭنىڭ بارلىعىن
قۋانتتىڭ دا، مىنا ومىردە شىر ەتتىڭ.
سەن تۋدى دەپ، مەرەيلەرىن ءوسىردى،
تالاي كوڭىل قۋانىشتان كوسىلدى.
ۇرپاق جالعار ۇل تۋدى دەپ - قۋاندى،
ۇل كەلدى دەپ، كىندىگىڭ دە كەسىلدى.
ەمەس ەدى ەشبىر تىلەك جاساندى،
سەن تۋدى دەپ، شىلدەحانا جاسالدى.
كوپشىلىككە سەن وسىلاي ەلەندىڭ،
تال بەسىككە انا الديمەن بولەندىڭ.
جاتتىڭ تىڭداپ وسىناۋ ءبىر ۇلى ءاندى،
سول اۋەنمەن مىنا ومىرگە سەن ەندىڭ.
***
سەن ءۇشىن دە تۋا بەرەر جارقىن كۇن،
سەن تۇرعاندا، باعاسى كەم التىننىڭ.
ەڭبەكتەدىڭ، سوسىن مىنا ومىردە
قاز تۇرۋعا بىرتە-بىرتە تالپىندىڭ.
سونىڭ ءبارى جۇرت كوڭىلىن ءوسىردى،
سوسىن بارىپ جاسادى دا شەشىمدى.
ەل جينالىپ، داستۇرگە ساي جولمەنەن
الا جىپپەن تۇساۋىڭ دا كەسىلدى.
جۇگىرەرسىڭ، ءالى جەلدەي ەسەرسىڭ،
ءومىر تەڭىز تولقىنىن دا كەشەرسىڭ.
تۇساۋىڭدى كەسكەن-دى ءبىر ازامات،
ەندى ءوزىڭ دە ازامات بوپ وسەرسىڭ.
***
ءداستۇرىڭ دە بولار ساعان ۇنامدى،
ءدىنىڭنىڭ دە جولىن حالقىڭ ۇعا الدى.
سوندىقتان دا سەن مۇسىلمان ۇلى دەپ،
سۇندەت تويىن جاسادى، ەلىڭ قۋاندى.
بولعانداي-اق سەن دە جىگىت تۇلعالى،
شاكىرت شاقتىڭ جاقىنداپتى-اۋ جىلدارى.
جىلامايسىڭ بالالىقپەن سەن ەندى،
جىلامايدى مۇسىلماننىڭ ۇلدارى.
***
مىنە، وسىلاي ءبىر شاتتىقپەن جەتپەك كۇن،
بالالىق كەز ءبىر-اق ساتتە وتپەك تىم.
سەن دە ەندى ءتالىم الار شاكىرت بوپ،
قوڭىراۋىن قاعىپ تۇرسىڭ مەكتەپتىڭ.
اتا - اناڭ دا قۋانىشتان تاسىنار،
تىلەكتەس بوپ، جاقىندار دا قوسىلار.
ەندى ساعان التىن ۇياڭ ارقىلى
ءبىلىم جولدىڭ تىلسىم سىرى اشىلار.
***
جاقسى وقىساڭ، ساعان كوڭىل بولىنبەك،
ءتالىم كوردىڭ، ءوز ەلىڭدى ەلىم دەپ.
كەشە بالا ەڭ، ەندى بوپسىڭ بوزبالا،
مۇرتىڭ قاپتى كادىمگىدەي تەبىندەپ.
ءدامىن تاتىپ بۇل شاكىرتتىك جىلداردىڭ،
جولىمەنەن كەلە جاتسىڭ ۇلداردىڭ.
سودان با ەكەن، سەزىم جانىپ، سول قىزعا
جۇرەك تۋلاپ، تۋ سىرتىنان ۇرلاندىڭ.
عاشىقتىق پا، كەلەدى ەكەن وقىس تىم،
سول قىز ءۇشىن وزگە ۇلمەن دە شەكىستىڭ.
شەكىستىڭ دە، قايتا-داعى بەكىستىڭ.
تىنىشىڭدى الارداي-اق مۇزداپ ءىش،
باستالدى ما قىز ءۇشىن دە قىزعانىش.
***
كەيدە ومىردەي كورىنەتىن ساعىمدى،
بارلىق جان دا شاكىرت كۇنىن ساعىندى.
مەكتەبىڭنىڭ ساعان دا ەندى سوڭعى رەت
قوش ايتىسىپ، قوڭىراۋى قاعىلدى.
سەنى دە ءار كەز ۇستازدارىڭ ۇعا الدى،
اناڭ بۇگىن تىم ايرىقشا قۋاندى.
ەندى قالىپ بالالىق كۇن - بۇرىنعىڭ،
اكەڭدى دە سەن ەرلەرشە ۇعىندىڭ.
بولادى دەپ مىنا ءومىردىڭ سان قىرى،
تىلەك، اقىل ايتتى ساعان بارلىعى.
ۇزدىك دەگەن اتتەستاتىڭ قولىڭدا،
كۇتەر سەنى ءومىر جولدىڭ داڭعىلى.
***
ستۋدەنتسىڭ، ساناڭ دا، ويىڭ وسكەن - ءدى،
سەنى ءار كەز جولداستارىڭ ەسكەردى.
جۇرگىزەتىن بولىپ اپسىڭ ءتاپ-تاۋىر
جاستىق جالىن وتىرىس پەن كەشتەردى.
ءبارى ساعان ءبولدى-داعى كوڭىلدى،
جايناتاسىڭ جاستىققا ءتان ءومىردى.
سويلەپ كەتسەڭ، سوزگە-داعى شەشەنسىڭ،
اۋزىڭدى اشساڭ، ادەمى ءازىل توگىلدى.
وزگەنىڭ دە ونەرىنە تامسانىپ،
اراسىندا ءوزىڭ دە الدىڭ ءان سالىپ.
وسى ورتاعا جاستىق كوڭىل ءبىر ۇققىز،
ساعان ءقازىر سۇيسىنەدى قىرىق قىز.
قىرىق قىزدىڭ ۇرلاما تەك ۋاقىتىن،
ءبىرى شىعار، بالكىم، سەنىڭ باقىتىڭ.
***
شۋاعىنان ءنار العانداي كوكتەمنىڭ،
مىنە، ساعان شەشىم ايتار جەتكەن كۇن.
الاكۇلىك ەمەس ەدى كوڭىلىڭ،
وسى ارۋعا ۇيلەنۋگە سەرت بەردىڭ.
تەك وسى ارۋ كورىنەدى گۇلدەي شىن،
وعان، بالكىم، سەن دە تاڭ مەن كۇندەيسىڭ.
نەسى ەرەكشە وزگە ارۋدان بۇل قىزدىڭ،
ونى ەشقاشان، ويلانارسىڭ، بىلمەيسىڭ.
قوس جۇرەكتىڭ بىرگە سوقتى ىرعاعى،
بار بولمىسىڭ جۇرەگىڭدى تىڭدادى.
بىلە الماسسىڭ، نەسى ەرەكشە بۇل قىزدىڭ،
ويتكەنى ول - ماحابباتتىڭ جۇمباعى.
ورتاق شىعار وسى سەزىم جاسقا سان،
دەيدى ۇل دا سۇيگەنىممەن باس قوسام.
شىن ماحاببات، شىن سەزىمى جىگىتكە
ەسەپ، امال ويلاتپايدى ەشقاشان.
***
كەلىن ءتۇستى، ەسىك الدان اشىلدى،
"قۇتتى بولسىن!" دەدى، جۇرتتار تاسىندى.
وڭ اياقپەن اتتاپ كەلىن كىردى ۇيگە،
قۋانىشتان شاشۋ كادە شاشىلدى.
كەشە ۇل ەڭ العان اناڭ قۇنداقتاپ،
اكەڭ ءجۇردى كەلەشەككە ۇل باپتاپ.
ەندى، مىنە، سەن سۇيگەن قىز ءۇيىڭنىڭ
بوساعاسىن وڭ اياقپەن تۇردى اتتاپ.
ەندى ونىڭ بوساعاسى ءوزىنىڭ،
ارناعان سوڭ ساعان ىستىق سەزىمىن.
قيىندىعىن بىرگە ءومىردىڭ بولىسەر،
جار دا بولار سارىقپايتىن ءتوزىمىن.
اناڭ بۇگىن قۋانىشتان تولقىدى،
كوپتەن كۇتكەن جان ەدى عوي ول مۇنى.
اكەڭ بۇگىن تەبىرەندى شاتتىقتان،
قايتالادى ءومىر جولدا ۇل مۇنى.
ونىڭ بۇگىن شاڭىراعى جالعاستى،
وتاۋ كىلتى ۇرپاعىنا الماستى.
كوز الدىندا ۇلى جۇرسە امان بوپ،
بابا ۇرپاعى جالعانۋسىز قالماس - تى.
شاڭىراقتا قايتا تۇردى ب ا ق تۇلەپ،
كۇن دە شۋاق سەندەر ءۇشىن توكتى كەپ.
قالىڭدىعىڭ جانىڭدا وتىر ۇلبىرەپ،
سەندەر ءۇشىن جاۋىپ جاتتى اق تىلەك!
***
قۋانتتى دا تاعى دا سان جۇرەكتى،
تاعى قايتا كوڭىلدەردى تۇلەتتى.
وتاۋ ءۇيدىڭ تۇڭلىگىنەن نۇر شاشىپ،
تاعى ءبىر ۇل شاتتىق ۇنمەن شىر ەتتى!
سول داۋىستان تەبىرەندى دالاسى،
سول داۋىسقا ەمىرەندى اناسى.
بۇل شىر ەتكەن سەنىڭ ۇلىڭ بۇگىنگى،
دەيتىن سەندەر:
"اتاسىنىڭ بالاسى!"
دەيتىن سەندەر:
"اجەسىنىڭ بالاسى!"
شىرىلداسىن، بابا ارمانىن وتەسىن،
قيدىرعان عوي اتا-اناسى اق نەكەسىن.
كەشە سەن دە شىر ەتكەن ەڭ وسىلاي،
ەندى بۇگىن سەنىڭ ءوزىڭ اكەسىڭ.
شاتتىق ءان مەن تويلارىڭ جوق تارقاعان،
ويتكەنى ءالى ءداستۇر امان، سالت امان.
سەنىڭ ۇلىڭ كەلدى، مىنە، ومىرگە،
اكەڭ جايلى كوبىرەكتەۋ ايت وعان،
باباڭ جايلى كوبىرەكتەۋ ايت وعان.
ءبىلسىن مۇنى جاس كەزىنەن ۇعىنا،
اكەڭ جايلى ءجۇرسىن ۇلىڭ جىر ۇعا.
سوندا ول دا كۇنى ەرتەڭ-اق سەن جايلى
كوبىرەكتەۋ ايتادى ءوز ۇلىنا.
بابالاردان جەتكەن ءومىر شىندىعى،
ۇعىنۋعا ءتيىستى ءار كەز ۇل مۇنى.
ءداستۇر دەگەن ەستافەتا سەكىلدى،
ۇزىلمەسىن ۇلتتىڭ التىن شىنجىرى!
عابيدەن قوجاحمەت،
قىزىلوردا قالاسى
ۇل
مەيىرىمىنەن ءنار الدىڭدا جۇرەكتىڭ،
اتا - اناڭدى قايتا ومىردە تۇلەتتىڭ.
ويتكەنى سەن جاقىنىڭنىڭ بارلىعىن
قۋانتتىڭ دا، مىنا ومىردە شىر ەتتىڭ.
سەن تۋدى دەپ، مەرەيلەرىن ءوسىردى،
تالاي كوڭىل قۋانىشتان كوسىلدى.
ۇرپاق جالعار ۇل تۋدى دەپ - قۋاندى،
ۇل كەلدى دەپ، كىندىگىڭ دە كەسىلدى.
ەمەس ەدى ەشبىر تىلەك جاساندى،
سەن تۋدى دەپ، شىلدەحانا جاسالدى.
كوپشىلىككە سەن وسىلاي ەلەندىڭ،
تال بەسىككە انا الديمەن بولەندىڭ.
جاتتىڭ تىڭداپ وسىناۋ ءبىر ۇلى ءاندى،
سول اۋەنمەن مىنا ومىرگە سەن ەندىڭ.
***
سەن ءۇشىن دە تۋا بەرەر جارقىن كۇن،
سەن تۇرعاندا، باعاسى كەم التىننىڭ.
ەڭبەكتەدىڭ، سوسىن مىنا ومىردە
قاز تۇرۋعا بىرتە-بىرتە تالپىندىڭ.
سونىڭ ءبارى جۇرت كوڭىلىن ءوسىردى،
سوسىن بارىپ جاسادى دا شەشىمدى.
ەل جينالىپ، داستۇرگە ساي جولمەنەن
الا جىپپەن تۇساۋىڭ دا كەسىلدى.
جۇگىرەرسىڭ، ءالى جەلدەي ەسەرسىڭ،
ءومىر تەڭىز تولقىنىن دا كەشەرسىڭ.
تۇساۋىڭدى كەسكەن-دى ءبىر ازامات،
ەندى ءوزىڭ دە ازامات بوپ وسەرسىڭ.
***
ءداستۇرىڭ دە بولار ساعان ۇنامدى،
ءدىنىڭنىڭ دە جولىن حالقىڭ ۇعا الدى.
سوندىقتان دا سەن مۇسىلمان ۇلى دەپ،
سۇندەت تويىن جاسادى، ەلىڭ قۋاندى.
بولعانداي-اق سەن دە جىگىت تۇلعالى،
شاكىرت شاقتىڭ جاقىنداپتى-اۋ جىلدارى.
جىلامايسىڭ بالالىقپەن سەن ەندى،
جىلامايدى مۇسىلماننىڭ ۇلدارى.
***
مىنە، وسىلاي ءبىر شاتتىقپەن جەتپەك كۇن،
بالالىق كەز ءبىر-اق ساتتە وتپەك تىم.
سەن دە ەندى ءتالىم الار شاكىرت بوپ،
قوڭىراۋىن قاعىپ تۇرسىڭ مەكتەپتىڭ.
اتا - اناڭ دا قۋانىشتان تاسىنار،
تىلەكتەس بوپ، جاقىندار دا قوسىلار.
ەندى ساعان التىن ۇياڭ ارقىلى
ءبىلىم جولدىڭ تىلسىم سىرى اشىلار.
***
جاقسى وقىساڭ، ساعان كوڭىل بولىنبەك،
ءتالىم كوردىڭ، ءوز ەلىڭدى ەلىم دەپ.
كەشە بالا ەڭ، ەندى بوپسىڭ بوزبالا،
مۇرتىڭ قاپتى كادىمگىدەي تەبىندەپ.
ءدامىن تاتىپ بۇل شاكىرتتىك جىلداردىڭ،
جولىمەنەن كەلە جاتسىڭ ۇلداردىڭ.
سودان با ەكەن، سەزىم جانىپ، سول قىزعا
جۇرەك تۋلاپ، تۋ سىرتىنان ۇرلاندىڭ.
عاشىقتىق پا، كەلەدى ەكەن وقىس تىم،
سول قىز ءۇشىن وزگە ۇلمەن دە شەكىستىڭ.
شەكىستىڭ دە، قايتا-داعى بەكىستىڭ.
تىنىشىڭدى الارداي-اق مۇزداپ ءىش،
باستالدى ما قىز ءۇشىن دە قىزعانىش.
***
كەيدە ومىردەي كورىنەتىن ساعىمدى،
بارلىق جان دا شاكىرت كۇنىن ساعىندى.
مەكتەبىڭنىڭ ساعان دا ەندى سوڭعى رەت
قوش ايتىسىپ، قوڭىراۋى قاعىلدى.
سەنى دە ءار كەز ۇستازدارىڭ ۇعا الدى،
اناڭ بۇگىن تىم ايرىقشا قۋاندى.
ەندى قالىپ بالالىق كۇن - بۇرىنعىڭ،
اكەڭدى دە سەن ەرلەرشە ۇعىندىڭ.
بولادى دەپ مىنا ءومىردىڭ سان قىرى،
تىلەك، اقىل ايتتى ساعان بارلىعى.
ۇزدىك دەگەن اتتەستاتىڭ قولىڭدا،
كۇتەر سەنى ءومىر جولدىڭ داڭعىلى.
***
ستۋدەنتسىڭ، ساناڭ دا، ويىڭ وسكەن - ءدى،
سەنى ءار كەز جولداستارىڭ ەسكەردى.
جۇرگىزەتىن بولىپ اپسىڭ ءتاپ-تاۋىر
جاستىق جالىن وتىرىس پەن كەشتەردى.
ءبارى ساعان ءبولدى-داعى كوڭىلدى،
جايناتاسىڭ جاستىققا ءتان ءومىردى.
سويلەپ كەتسەڭ، سوزگە-داعى شەشەنسىڭ،
اۋزىڭدى اشساڭ، ادەمى ءازىل توگىلدى.
وزگەنىڭ دە ونەرىنە تامسانىپ،
اراسىندا ءوزىڭ دە الدىڭ ءان سالىپ.
وسى ورتاعا جاستىق كوڭىل ءبىر ۇققىز،
ساعان ءقازىر سۇيسىنەدى قىرىق قىز.
قىرىق قىزدىڭ ۇرلاما تەك ۋاقىتىن،
ءبىرى شىعار، بالكىم، سەنىڭ باقىتىڭ.
***
شۋاعىنان ءنار العانداي كوكتەمنىڭ،
مىنە، ساعان شەشىم ايتار جەتكەن كۇن.
الاكۇلىك ەمەس ەدى كوڭىلىڭ،
وسى ارۋعا ۇيلەنۋگە سەرت بەردىڭ.
تەك وسى ارۋ كورىنەدى گۇلدەي شىن،
وعان، بالكىم، سەن دە تاڭ مەن كۇندەيسىڭ.
نەسى ەرەكشە وزگە ارۋدان بۇل قىزدىڭ،
ونى ەشقاشان، ويلانارسىڭ، بىلمەيسىڭ.
قوس جۇرەكتىڭ بىرگە سوقتى ىرعاعى،
بار بولمىسىڭ جۇرەگىڭدى تىڭدادى.
بىلە الماسسىڭ، نەسى ەرەكشە بۇل قىزدىڭ،
ويتكەنى ول - ماحابباتتىڭ جۇمباعى.
ورتاق شىعار وسى سەزىم جاسقا سان،
دەيدى ۇل دا سۇيگەنىممەن باس قوسام.
شىن ماحاببات، شىن سەزىمى جىگىتكە
ەسەپ، امال ويلاتپايدى ەشقاشان.
***
كەلىن ءتۇستى، ەسىك الدان اشىلدى،
"قۇتتى بولسىن!" دەدى، جۇرتتار تاسىندى.
وڭ اياقپەن اتتاپ كەلىن كىردى ۇيگە،
قۋانىشتان شاشۋ كادە شاشىلدى.
كەشە ۇل ەڭ العان اناڭ قۇنداقتاپ،
اكەڭ ءجۇردى كەلەشەككە ۇل باپتاپ.
ەندى، مىنە، سەن سۇيگەن قىز ءۇيىڭنىڭ
بوساعاسىن وڭ اياقپەن تۇردى اتتاپ.
ەندى ونىڭ بوساعاسى ءوزىنىڭ،
ارناعان سوڭ ساعان ىستىق سەزىمىن.
قيىندىعىن بىرگە ءومىردىڭ بولىسەر،
جار دا بولار سارىقپايتىن ءتوزىمىن.
اناڭ بۇگىن قۋانىشتان تولقىدى،
كوپتەن كۇتكەن جان ەدى عوي ول مۇنى.
اكەڭ بۇگىن تەبىرەندى شاتتىقتان،
قايتالادى ءومىر جولدا ۇل مۇنى.
ونىڭ بۇگىن شاڭىراعى جالعاستى،
وتاۋ كىلتى ۇرپاعىنا الماستى.
كوز الدىندا ۇلى جۇرسە امان بوپ،
بابا ۇرپاعى جالعانۋسىز قالماس - تى.
شاڭىراقتا قايتا تۇردى ب ا ق تۇلەپ،
كۇن دە شۋاق سەندەر ءۇشىن توكتى كەپ.
قالىڭدىعىڭ جانىڭدا وتىر ۇلبىرەپ،
سەندەر ءۇشىن جاۋىپ جاتتى اق تىلەك!
***
قۋانتتى دا تاعى دا سان جۇرەكتى،
تاعى قايتا كوڭىلدەردى تۇلەتتى.
وتاۋ ءۇيدىڭ تۇڭلىگىنەن نۇر شاشىپ،
تاعى ءبىر ۇل شاتتىق ۇنمەن شىر ەتتى!
سول داۋىستان تەبىرەندى دالاسى،
سول داۋىسقا ەمىرەندى اناسى.
بۇل شىر ەتكەن سەنىڭ ۇلىڭ بۇگىنگى،
دەيتىن سەندەر:
"اتاسىنىڭ بالاسى!"
دەيتىن سەندەر:
"اجەسىنىڭ بالاسى!"
شىرىلداسىن، بابا ارمانىن وتەسىن،
قيدىرعان عوي اتا-اناسى اق نەكەسىن.
كەشە سەن دە شىر ەتكەن ەڭ وسىلاي،
ەندى بۇگىن سەنىڭ ءوزىڭ اكەسىڭ.
شاتتىق ءان مەن تويلارىڭ جوق تارقاعان،
ويتكەنى ءالى ءداستۇر امان، سالت امان.
سەنىڭ ۇلىڭ كەلدى، مىنە، ومىرگە،
اكەڭ جايلى كوبىرەكتەۋ ايت وعان،
باباڭ جايلى كوبىرەكتەۋ ايت وعان.
ءبىلسىن مۇنى جاس كەزىنەن ۇعىنا،
اكەڭ جايلى ءجۇرسىن ۇلىڭ جىر ۇعا.
سوندا ول دا كۇنى ەرتەڭ-اق سەن جايلى
كوبىرەكتەۋ ايتادى ءوز ۇلىنا.
بابالاردان جەتكەن ءومىر شىندىعى،
ۇعىنۋعا ءتيىستى ءار كەز ۇل مۇنى.
ءداستۇر دەگەن ەستافەتا سەكىلدى،
ۇزىلمەسىن ۇلتتىڭ التىن شىنجىرى!
You Might Also Like
