ۇلتتىق مۋزىكالىق اسپاپ
تاقىرىبى: « ۇلتتىق مۋزىكالىق اسپاپ»
ماقساتى: بالالاردى ۇلتتىق اسپاپتارمەن تانىستىرۋ.
ۇلتتىق اسپاپتاردى ءبىر بىرىنەن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءادىس – تاسىلدەرى: تانىستىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، قيمىل جاتتىعۋى، بي قيمىلدارى، اسپاپتاردى تانىستىرۋ، تىڭداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: اسپاپتار: دومبىرا، قوبىز، سىبىزعى. ۇلتتىق اسپاپتار
بۇكتەمەسى. ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ.
بالالار زالعا مارش اۋەنمەن كىرەدى.
جەتەكشى:
- سالەمەتسىز بە بالالار؟ ( دو – رە – مي – فا – سول – سول - سول)
بالالار:
- سالەمەتسىز بە! (سول – فا – مي – رە – دو)
مۋزىكا جەتەكشىسى: (قولىنا بىلەزىك تاعىپ)
وڭ قولىمدا بىلەزىك
سول قولىمدا بىلەزىك،
ءساندى كويلەك كيەلىك
ءبارىمىز بىرگە بيلەيىك.
(قيمىلدارىن مانەرلى ىرعاعىنا ساي ورىنداۋعا نازار اۋدارۋ)
- ەكى قولدى العا سوزىپ، قولدى ىشكە قاراي بۇراۋ، تىزەنى بۇگىپ تۇرۋ؛
- ەكى قولدى جوعارى كوتەرىپ، قول بۋىندارىن ىشكە قاراي بۇراۋ، تىزەنى بۇگىپ تۇرۋ؛
- قولدى ەكى جاققا سوزىپ، قول بۋىندارىن بۇراپ، ءبىر ورىندا اينالۋ؛
بالالار باياۋ مۋزىكامەن ورىندارىنا وتىرادى.
جۇمباق جاسىرۋ
ۇزىن مويىن ەكى شەك،
قاتار – قاتار تەپكى
باسىپ قالساڭ ءبىر بىرلەپ
كۇي شىعادى كۇمبىرلەپ.
- بالالار، بۇل جۇمباق قانداي مۋزىكالىق اسپاپ تۋرالى؟ (دومبىرا)
- ءبىز دومبىرادان باسقا دا اسپاپتاردى بىلەمىز عوي؟ (ءيا)
ۇلتتىق اسپاپتار تۋرالى جالپى تۇسىنىك بەرۋ.
دومبىرا – قازاقتىڭ ۇلتتىق اسپابى. قوس ىشەكتى شەرتىپ وينايتىن مۋزىكالىق اسپاپ. بۇل اسپاپتى حالىق اراسىنان شىققان نەبىر شەبەرلەر ەرەكشە اسەمدەپ، شەشەن سويلەۋگە تىرىسقان.
قوبىز – ىسقىسپەن وينالاتىن، قوس ىشەكتى ەسكى مۋزىكالىق اسپاپ. حالىق اراسىنداعى اڭىزدارعا قاراعاندا، بۇل قوبىزدىڭ پايدا بولۋى سەگىزىنشى عاسىردا ءومىر سۇرگەن، كۇي اتاسى قورقىتتىڭ ەسىمىمەن تىعىز بايلانىستى.
جەتىگەن – جەتى ىشەكتى شەرتىپ وينايتىن مۋزىكالىق كونە اسپاپتاردىڭ ءبىرى. بۇراۋى جوق. سوندىقتان ونى، قۇلاق كۇيى جەتى اسىقتى ىلگەرىلى – كيىندى ورنالاستىرۋ ارقىلى كەلتىرەدى. شاناعى تۇتاس اعاشتان ويىلىپ جاسالادى.
سىبىزعى – ۇرلەپ وينايتىن ەسكى مۋزىكالىق اسپاپ. بارماق باساتىن ءۇش تەتىگى بار. سىبىزعى اسپابىنىڭ ءۇنى سامال جەلدەي مايدا، ءۇنى جۇمساق، ەرەكشە اسەرلى. سىبىزعى نەگىزىنەن اعاشتان جانە قۋرايدان جاسالادى.
جەتەكشى:
- كومپوزيتور ن. تىلەندييەۆتىڭ «اتا تولعاۋى»كۇيىن ءۇنتاسپا ارقىلى تىڭداتۋ.
جەتەكشى:
- كۇيدى تىڭداي وتىرىپ، قانداي تانىس اسپاپتاردىڭ ءۇنىن ەستىدىڭدەر؟(دومبىرا، قوبىز، سىبىزعى ت. ب) مۋزىكالىق ديداكتيكالىق ويىن
«اسپاپتى تانۋ»
ويىن ەرەجەسى: ءۇنتاسپا ارقىلى اسپاپتار ءۇنى بەرىلەدى (بالالار قيمىلمەن كورسەتەدى)
دومبىرا – دومبىرا اسپابىندا قالاي وينايدى؟ (شەرتىپ) ەندەشە شەرتپەلى اسپاپ
قوبىز – قوبىزدى قالاي وينايدى؟ (ىسىپ) ەندەشە ىسپالى اسپاپ
جەتىگەن – جەتىگەن اسپابىندا قالاي وينايدى؟ (شەرتىپ) جەتىگەن شەرتپەلى اسپاپ
سىبىزعى – سىبىزعى اسپابىندا قالاي وينايدى؟ (ۇرلەپ) ۇرمەلى اسپاپ
سەرگىتۋ ءساتى
«اۋەنىن تاپ»
شارتى: مۋزىكا جەتەكشىسى ءۇنتاسپا ارقىلى ءارتۇرلى اۋەندەردەن ءۇزىندى ويناتادى.
بالالار، سول اۋەندەردىڭ قانداي ءان ەكەنىن ەستەرىنە ءتۇسىرىپ، ءاننىڭ اتىن اتايدى. ويىن
«اسپاپتاردى اجىرات»
ويىننىڭ شارتى: تاقتاعا ۇلتتىق اسپاپتاردىڭ سۋرەتتەرىمەن قاتار ءار ءتۇرلى سۋرەتتەر ىلىنەدى. بالالار سول سۋرەتتەردىڭ ىشىندەگى ۇلتتىق اسپاپتاردان باسقا سۋرەتتەردى الىپ تاستاۋلارى كەرەك.
قورىتىندى.
بالالاردى شەڭبەرگە تۇرعىزۋ.
- تاقتادا قانداي سۋرەتتەر قالدى؟ دومبىرا، سىبىزعى، قوبىز ت. ب
- مىنە، ءبىز ولاردى ءبىر سوزبەن نەلەر دەپ ايتامىز؟ اسپاپتار
- ءبىز ۇلتتىق اسپاپتاردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىق.
- سەندەرگە ساباق ۇنادى ما؟
- جارايدى، ەندەشە جاقسى كوڭىل - كۇي مەن ساباعىمىزدى اياقتايمىز. ساۋ بولىڭىزدار
(مارش ەكەنىمەن زالدى اينالىپ شىعۋ)
ماقساتى: بالالاردى ۇلتتىق اسپاپتارمەن تانىستىرۋ.
ۇلتتىق اسپاپتاردى ءبىر بىرىنەن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءادىس – تاسىلدەرى: تانىستىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، قيمىل جاتتىعۋى، بي قيمىلدارى، اسپاپتاردى تانىستىرۋ، تىڭداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: اسپاپتار: دومبىرا، قوبىز، سىبىزعى. ۇلتتىق اسپاپتار
بۇكتەمەسى. ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ.
بالالار زالعا مارش اۋەنمەن كىرەدى.
جەتەكشى:
- سالەمەتسىز بە بالالار؟ ( دو – رە – مي – فا – سول – سول - سول)
بالالار:
- سالەمەتسىز بە! (سول – فا – مي – رە – دو)
مۋزىكا جەتەكشىسى: (قولىنا بىلەزىك تاعىپ)
وڭ قولىمدا بىلەزىك
سول قولىمدا بىلەزىك،
ءساندى كويلەك كيەلىك
ءبارىمىز بىرگە بيلەيىك.
(قيمىلدارىن مانەرلى ىرعاعىنا ساي ورىنداۋعا نازار اۋدارۋ)
- ەكى قولدى العا سوزىپ، قولدى ىشكە قاراي بۇراۋ، تىزەنى بۇگىپ تۇرۋ؛
- ەكى قولدى جوعارى كوتەرىپ، قول بۋىندارىن ىشكە قاراي بۇراۋ، تىزەنى بۇگىپ تۇرۋ؛
- قولدى ەكى جاققا سوزىپ، قول بۋىندارىن بۇراپ، ءبىر ورىندا اينالۋ؛
بالالار باياۋ مۋزىكامەن ورىندارىنا وتىرادى.
جۇمباق جاسىرۋ
ۇزىن مويىن ەكى شەك،
قاتار – قاتار تەپكى
باسىپ قالساڭ ءبىر بىرلەپ
كۇي شىعادى كۇمبىرلەپ.
- بالالار، بۇل جۇمباق قانداي مۋزىكالىق اسپاپ تۋرالى؟ (دومبىرا)
- ءبىز دومبىرادان باسقا دا اسپاپتاردى بىلەمىز عوي؟ (ءيا)
ۇلتتىق اسپاپتار تۋرالى جالپى تۇسىنىك بەرۋ.
دومبىرا – قازاقتىڭ ۇلتتىق اسپابى. قوس ىشەكتى شەرتىپ وينايتىن مۋزىكالىق اسپاپ. بۇل اسپاپتى حالىق اراسىنان شىققان نەبىر شەبەرلەر ەرەكشە اسەمدەپ، شەشەن سويلەۋگە تىرىسقان.
قوبىز – ىسقىسپەن وينالاتىن، قوس ىشەكتى ەسكى مۋزىكالىق اسپاپ. حالىق اراسىنداعى اڭىزدارعا قاراعاندا، بۇل قوبىزدىڭ پايدا بولۋى سەگىزىنشى عاسىردا ءومىر سۇرگەن، كۇي اتاسى قورقىتتىڭ ەسىمىمەن تىعىز بايلانىستى.
جەتىگەن – جەتى ىشەكتى شەرتىپ وينايتىن مۋزىكالىق كونە اسپاپتاردىڭ ءبىرى. بۇراۋى جوق. سوندىقتان ونى، قۇلاق كۇيى جەتى اسىقتى ىلگەرىلى – كيىندى ورنالاستىرۋ ارقىلى كەلتىرەدى. شاناعى تۇتاس اعاشتان ويىلىپ جاسالادى.
سىبىزعى – ۇرلەپ وينايتىن ەسكى مۋزىكالىق اسپاپ. بارماق باساتىن ءۇش تەتىگى بار. سىبىزعى اسپابىنىڭ ءۇنى سامال جەلدەي مايدا، ءۇنى جۇمساق، ەرەكشە اسەرلى. سىبىزعى نەگىزىنەن اعاشتان جانە قۋرايدان جاسالادى.
جەتەكشى:
- كومپوزيتور ن. تىلەندييەۆتىڭ «اتا تولعاۋى»كۇيىن ءۇنتاسپا ارقىلى تىڭداتۋ.
جەتەكشى:
- كۇيدى تىڭداي وتىرىپ، قانداي تانىس اسپاپتاردىڭ ءۇنىن ەستىدىڭدەر؟(دومبىرا، قوبىز، سىبىزعى ت. ب) مۋزىكالىق ديداكتيكالىق ويىن
«اسپاپتى تانۋ»
ويىن ەرەجەسى: ءۇنتاسپا ارقىلى اسپاپتار ءۇنى بەرىلەدى (بالالار قيمىلمەن كورسەتەدى)
دومبىرا – دومبىرا اسپابىندا قالاي وينايدى؟ (شەرتىپ) ەندەشە شەرتپەلى اسپاپ
قوبىز – قوبىزدى قالاي وينايدى؟ (ىسىپ) ەندەشە ىسپالى اسپاپ
جەتىگەن – جەتىگەن اسپابىندا قالاي وينايدى؟ (شەرتىپ) جەتىگەن شەرتپەلى اسپاپ
سىبىزعى – سىبىزعى اسپابىندا قالاي وينايدى؟ (ۇرلەپ) ۇرمەلى اسپاپ
سەرگىتۋ ءساتى
«اۋەنىن تاپ»
شارتى: مۋزىكا جەتەكشىسى ءۇنتاسپا ارقىلى ءارتۇرلى اۋەندەردەن ءۇزىندى ويناتادى.
بالالار، سول اۋەندەردىڭ قانداي ءان ەكەنىن ەستەرىنە ءتۇسىرىپ، ءاننىڭ اتىن اتايدى. ويىن
«اسپاپتاردى اجىرات»
ويىننىڭ شارتى: تاقتاعا ۇلتتىق اسپاپتاردىڭ سۋرەتتەرىمەن قاتار ءار ءتۇرلى سۋرەتتەر ىلىنەدى. بالالار سول سۋرەتتەردىڭ ىشىندەگى ۇلتتىق اسپاپتاردان باسقا سۋرەتتەردى الىپ تاستاۋلارى كەرەك.
قورىتىندى.
بالالاردى شەڭبەرگە تۇرعىزۋ.
- تاقتادا قانداي سۋرەتتەر قالدى؟ دومبىرا، سىبىزعى، قوبىز ت. ب
- مىنە، ءبىز ولاردى ءبىر سوزبەن نەلەر دەپ ايتامىز؟ اسپاپتار
- ءبىز ۇلتتىق اسپاپتاردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىق.
- سەندەرگە ساباق ۇنادى ما؟
- جارايدى، ەندەشە جاقسى كوڭىل - كۇي مەن ساباعىمىزدى اياقتايمىز. ساۋ بولىڭىزدار
(مارش ەكەنىمەن زالدى اينالىپ شىعۋ)
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بالالاردىڭ باقىتى. سىرباي ماۋلەنوۆ
-
ماقساتى: مەكتەپ تاريحىمەن، زەينەتكەر ۇستازداردىڭ ەڭبەكتەرىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ولار تۋرالى مول ماعلۇمات بەرۋ. وقۋشىلاردى ۇستازدى قۇرمەتتەۋگە، سىيلاۋعا ۇيرەتۋ. ۇستاز ماماندىعىنىڭ قىرىمەن سىرلارىن ت...
