سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 16 ساعات بۇرىن)
ءۇشبۇرىشتىڭ، تىكتورتبۇرىشتىڭ شارشىنىڭ پەريمەترىن تابۋ
ماتەماتيكا
تاقىرىبى: «ءۇشبۇرىشتىڭ، تىكتورتبۇرىشتىڭ
شارشىنىڭ پەريمەترىن تابۋ»
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. ءۇشبۇرىشتىڭ، تىكتوربۇرىشتىڭ، شارشىنىڭ قابىرعالارى ۇزىندىقتارىن
ولشەۋ جانە ولاردىڭ پەريمەترلەرىن تابۋ؛
«سونشا» ۇعىمىن پايدالانىپ ەكى امالمەن شىعارىلاتىن ەسەپتىڭ شەشۋ بارىسىن ءتۇسىندىرۋ؛ ەكى تاڭبالى سانداردى وقۋ، جازۋ جانە ۇزىندىقتىڭ بىرلىكتەرىمەن امالدار ورىنداۋدى بەكىتۋ
2. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
شاپشاڭ ەسەپتەي بىلۋگە باۋلۋ، وي-ورىستەرىن جەتىلدىرۋ
3. پاتريوتتىق سانا سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋ، ءوز ەلىنە دەگەن ۇلتتىق ماقتانىشقا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىكتەر: ازيادا ويىندارىنىڭ لوگوتيپتەرى، ەمبلەماسى، الان يربي، ازيادا الاۋىنىڭ لوگوتيپى، كارتا، كارتوچكالار، ساندار قۇرامى سىزباسى

ءى. ۇيىمداستىرۋ.
- بيىل، 30. 01 – 6. 02 ارالىعىندا استانا مەن الماتىدا قانداي سپورتتىق شارا ءوتىپ جاتىر.
- Vءىى قىسقى ازيا ويىندارى
- دۇرىس، بالالار ازيا ويىندارى تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
- ازيا ويىندارى – ازيا ەلدەرىنىڭ سپورتشىلارى اراسىندا ءاربىر ءتورت جىل سايىن وتكىزىلەتىن سپورتتىق جارىستار. ازيا ويىندارى ازيادا دەپ تە اتالادى. وسى ازياداعا 30 شاقتى ەلدىڭ سپورتشىلارى قاتىسادى. قازاقستاندىق سپورتشىلار ازيا ويىندارىنا 1996 جىلدان باستاپ قاتىسا باستادى.
- ازياداعا قانداي ەلدەر قاتىسادى؟

جاپونيا، جۇڭگو، كورەيا، ءۇندىستان، وزبەكستان، قىرعىزستان، موڭعوليا، كۋۆەيت ت. ب.
- ازيادا باستالماس بۇرىن ازيادا الاۋى ءال – كۋۆەيتتەن 31. 12. 2010 تۇتانىپ، جۇڭگو قالاسى چانگچۋنگە 02. 01 جەتىپ، ەلىمىزدىڭ قالالارىن ارالاپ
30 قاڭتاردا استاناعا جەتتى. سەندەر، بالالار وسى ازياداعا ءوز ۇلەستەرىڭدى قوسقىلارىڭ كەلە مە؟
- ءيا
- ەندەشە، ءبىز بۇگىن ساباقتا قىسقى ويىندار تۋرالى ايتىپ، ازيادا الاۋىنىڭ باس قالامىز استاناعا قالاي جەتكەنىن بىلەمىز. ول ءۇشىن ءتارتىپتى ەكەنىمىزدى ءبىلىمىمىزدى كورسەتەيىك.
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟ تەكسەرىپ جىبەرەيىك.
3 م 5 دم + 2 دم = 3م 7 دم
82 سم – 40 سم = 42 سم
7 سم + 8 سم = 1 دم 5 سم
6 دم 7 سم – 5 سم = 6 دم 2 سم
36 سم + 40 سم = 76 سم
1 دم 5 سم – 9 سم = 0 دم 6 سم
- ەلىمىزدىڭ قاي قالالارىندا ازيادا ءوتىپ جاتىر؟
- استانا مەن الماتىدا
(تاقتاعا ەمبلەما ىلىنەدى).
استانا – الماتى 2011
ويىنداردىڭ ەمبلەماسى جونىندە نە ايتا الاسىڭدار؟

Vءىى قىسقى ازيا ويىندارىنىڭ ەمبلەماسىنداعى كوك ءتۇس ەركىندىك پەن شەكسىز مۇمكىندىكتەردىڭ كەڭىستىگىن بىلدىرەدى. قىزىل ءتۇس – جەڭىسكە دەگەن مۇقالماس جىگەردى، سپورتقا شىن بەرىلگەندىكتى، جارىس قىزۋىن بىلدىرەدى.
سونىمەن بالالار، ازيادا الاۋى چانگچۋن قالاسىنان 3. 01 الماتىعا جەتكەن ەكەن
ازيادا – 2011 بويتۇمارى رەتىندە بارىستىڭ كۇشىگى الان تاڭداپ الىندى. بۇل بويتۇماردىڭ اتى قالاي ەكەن - يربي.
ول قانداي اڭ؟
- مەن سەندەرگە ءبىر اڭىز وقىپ بەرەيىن.
بيىك تاۋدىڭ باسىندا يربي دەگەن قار بارىسىنىڭ كۇشىگى ءومىر سۇرەدى. ول قاردا اسىر سالىپ ويناعاندى، جارتاستان جارتاسقا سەكىرگەندى قاتتى ۇناتاتىن. ءبىراق، وكىنىشكە وراي، بيىك تاۋ شىڭدارىنىڭ باسىندا ۇركەك ارقارلار مەن تاكاپپار قىرانداردان باسقا ونىمەن وينايتىن ەشكىم بولمادى. ال يربي وتە كوپشىل ءارى دوستىق پەيىلدى بولاتىن. ءبىر كۇنى يربي ءوزى ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ەلدىڭ ەكى ءىرى قالاسى – استانا مەن الماتىدا قىسقى ازيا ويىندارى دەپ اتالاتىن ۇلكەن مەرەكە وتەتىنىن ەستيدى. بۇل ويىندارعا ءارتۇرلى ەلدەردەن قار بارىسى سياقتى باتىل، مىقتى ءارى توزىمدىلەر كەلەدى ەكەن. مىنە، مەن وزىمە قاي جەردەن دوس تابۋ كەرەك ەكەنىن بىلەمىن دەپ قۋانعان يربي جولعا شىقتى.
يربي قانداي ەكەن؟
الان يربي – كوپشىل، مىقتى، كوڭىلدى، سۇيكىمدى، كەڭ پەيىلدى

ەندى، بالالار، اۋىزشا ەسەپتەپ جىبەرەيىك
(136 ب «كىم جىلدام»)
14 – 6 + 7 – 9 – 6 = 0
13 – 8 + 6 + 9 – 20 = 0
15 – 7 + 8 – 9 – 7 = 0
ازيادا الاۋى الماتىدان كەيىن تاراز بەن شىمكەنت قالالارىنا 04. 01 - 05. 01
ءوتىپتى.
جارىستار سپورتتىڭ نەشە تۇرىنەن وتەدى؟
11 تۇرىنەن.
ءيا، دۇرىس. سپورتتىڭ ءبىر ءتۇرى - بياتلون تۋرالى ايتايىق.

بياتلون – بىرنەشە اتۋ شەبىندە كىشى كاليبرلى ۆينتوۆكادان جاتىپ جانە تۇرىپ اتاتىن شاڭعى جارىستارى.
ال، وسى سپورت تۇرىنەن مىقتىسىڭدار ما، جوق پا؟ كورەيىك. 136 بەتتەگى №1 (ا) ورىنداڭدار.
3 + 2 + 7 = 12 (سم)
- جارايسىڭدار، ازيادا الاۋى تۇركىستان - قىزىلوردا قالالارىنان
06. 01 - 07. 01 ءوتىپتى.
- كەلەسى سپورت ءتۇرىن ايتايىق. ول تاۋ شاڭعىسى سپورتى. ول تۋرالى كىم ايتادى؟

تاۋ شاڭعىسى سپورتى
- تاۋ شاڭعىسى سپورتى ارنايى جولدارمەن تاۋدان تومەن قۇلديلاۋ.
- بۇل سپورت تۇرىنەن قانداي ەكەنسىڭدەر. بايقاپ كورەيىك.
- №1 (ءا) ورىندايىق.
- قانداي فيگۋرا بەرىلگەن؟
-
ءۇشبۇرىشتىڭ فيگۋراسىنىنىڭ پەريمەترىن تابۋ كەرەك. ال پەريمەتر دەگەنىمىز نە؟
كوپبۇرىشتىڭ پەريمەترى – ونىڭ قابىرعالارى ۇزىندىقتارىنىڭ قوسىندىسى.
P = 4 + 3 + 2 = 9 (سم)
جارايسىڭدار ازيادا الاۋى بايقوڭىردان 08. 01. - 09. 01 ءوتىپتى.

كونكي مەن جۇگىرۋ سپورتى
شاڭعى جارىستارى
شىڭعىدا باعدارلاۋ سپورتى
10. 01 - 11. 01 12. 01 – 13. 01 14. 01 - 15. 01

كونكيمەن جۇگىرۋ سپورتى – كونكيمەن جىلدامدىققا جۇگىرۋ.
شاڭعى جارىستارى – شاڭعىمەن جىلدامدىققا جۇگىرۋ.
شاڭعىدا باعدارلاۋ سپورتى – بۇل قولدانبالى سپورت ءتۇرى. باستى شارتى – بەلگىلى ءبىر ۋاقىت ىشىندە بەلگىلەنگەن قاشىقتىقتى جۇگىرىپ ءوتۋ.
بۇل سپورت تۇرلەرىنەن قانداي ەكەنبىز. كورەيىك.
№ 2 ورىندايىق.
I قاتار ر =؟
II قاتار □ ر =؟
III قاتار ر =؟

ر = 4 + 2 + 4 + 2 + 12 (سم)
- ازيادا الاۋى اقتاۋدان 10. 01 - 11. 01 وتكەن ەكەن
□ ر = 2 + 2 + 2 + 2 = 8 (سم)
- ازيادا الاۋى اتىراۋدان 12. 01 - 13. 01 ءوتىپتى.

ر = 2 + 3 + 4 + 5 = 14 (سم)
- جارايسىڭدار. ازيادا الاۋى ورالدان 14. 01 – 15. 01 ءوتىپتى

شاڭعىمەن ترامپليننەن سەكىرۋ

كەلەسى سپورت ءتۇرى. شاڭعىمەن ترامپليننەن سەكىرۋ. بۇل قانداي سپورت؟
شاڭعىمەن ترامپليننەن سەكىرۋ – ارنايى جابدىقتالعان ترامپليندەردەن شاڭعىمەن سەكىرۋ.
جاقسى № 3 شىعارايىق (№3 ەسەپتى وقىتۋ، تالداۋ)
قىزىل قارىنداش – 20 تگ
قالام – 60 تگ قىمبات؟ (تگ)
جاي قارىنداش - 20 تگ
20 + 20 + (60 + 20) = 120 تگ
جاۋابى: بارلىعى 120 تگ تۇرادى
- جارايسىڭدار. ازيادا الاۋى اقتوبە قالاسىنا 16. 01 جەتىپتى

سەرگىتۋ ءساتى
بالالار، سەندەر بىلەسىڭدەر مە؟ ازيادا ويىندارىنان باسقا مادەني ازيادا بار.
ول:
سپورت تۋرالى كينوفەستيۆال.
بەينەلەۋ ونەرىنىڭ كينوفەستيۆالى.
ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى فوتوكورمەسى.
اندەر مەن بيلەر فەستيۆالى.
سيرك ونەرىنىڭ فەستيۆالى.
حيپ – حوپ ستيلىندەگى قازىرگى زامان ءبيىنىڭ شوۋ – كونسەرتى.
ازيادا ويىندارىنىڭ گيمنى بار. ونى ورىندايتىن كىمدەر؟
ر. رىمبايەۆا، ءا. دىنىشيەۆ

مادەني ازيادا
دۇرىس ايتاسىڭدار. ازيادا الاۋى اقتوبەدەن شىعىپ قوستانايعا 17. 01 - 18. 01 جەتىپتى
كەلەسى سپورت ءتۇرىنىڭ اتى دا ادەمى ەكەن – فريستايل.

فريستايل
ول قانداي سپورت؟
فريستايل - بۇل تاۋ شاڭعىسى سپورتىنىڭ ءبىر ءتۇرى. ول ءوز ىشىنەن ۇشكە بولىنەدى. موگۋل – كەدىر – بۇدىر جولدىڭ بويىمەن تاۋ شاڭعىسىمەن جىلدام قۇلديلاۋ. شاڭعى بالەتى - ءارتۇرلى بي قيمىلدارىن ورىنداي وتىرىپ، تاۋدان قۇلديلاۋ؛
اۋە (شاڭعى) اكروباتيكاسى – اكروباتيكالىق قيمىل – قوزعالىستاردى ورىنداي وتىرىپ، ەكى مەترلىك ترامپليننەن سەكىرۋ
- ەندەشە، № 4 ورىندايىق
ءى قاتار: 5م 8 دم – 6 دم = 5 دم 2 دم = 52 دم
ءىى قاتار 57 سم +20سم = 77 سم = 7دم 7 سم
ءىىى قاتار 4 دم 2 سم + 6سم = 4 دم 8 سم =48 سم

ازيادا الاۋى پەتروپاۆل قالاسىنا 19. 01 جەتىپتى

شايبالى حوككەي
ويىن ويناۋ «حوككەي»
كەلەسى سپورت ءتۇرى – شايبالى حوككەي. ول تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
مۇز الاڭىندا وتەتىن سپورتتىق كوماندالىق ويىن. قارسىلاس كوماندانىڭ قاقپاسىنا شايبانى سوعۋعا تالپىنا وتىرىپ،

قارسىلاس كوماندانىڭ ويىنشىلارىنا مۇنداي ارەكەت جاساۋلارىنا جول بەرمەيدى. قاقپانى قاقپاشىلار قورعايدى.
جاقسى. ەندەشە وسى «حوككەي» ويىنىن ويناپ جىبەرەيىك.
8 وند 5 ءبىرل قۇرالاتىن 85
8 وندىقتان قۇرالاتىن 80
8 بىرلىكتەن قۇرالاتىن 8
5 وندىقتان قۇرالاتىن 50
5 بىرلىكتەن قۇرالاتىن 5
5 وندىق 5 بىرلىكتەن قۇرالاتىن 55
5 وندىق 8 بىرلىكتەن 58
ءنول وندىق 5 بىرلىكتەن قۇرالاتىن 5
5 وند 0 ءبىرل قۇرالاتىن 50
ەلۋ بەس بىرلىكتەن قۇرالاتىن 55.
- جارايسىڭدار. ازيادا الاۋى كوكشەتاۋدان 20. 01 - 21. 01 ءوتىپتى

دوپتى حوككەي
كەلەسى سپورت ءتۇرى – دوپتى حوككەي. ول تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
بۇل دا مۇز الاڭىندا وتەتىن سپورتتىق كوماندالىق ويىن. شارتى دا شايبالى حوككەيدەگىدەي
№5 (ءا، ب)
دۇرىس ورىندايىق.
ءا) 8 وند – 3 وند = 50
8 – 3 = 5
ب) 9 ءبىرل + 7 ءبىرل = 16 ءبىرل
30 – 8 = 22
- جارايسىڭدار ازيادا الاۋى پاۆلوداردان 22. 01 – 23. 01 ءوتىپتى.

مانەرلەپ سىرعاناۋ
كەلەسى سپورت ءتۇرى – مانەرلەپ سىرعاناۋ. ول جونىندە نە بىلەسىڭدەر؟
مانەرلەپ سىرعاناۋ – بۇل – سپورتشىنىڭ مۋزىكا ىرعاعىمەن مۇزدا كونكيمەن جاسالاتىن قيمىل – قوزعالىس.
- سەندەر، بىلەسىڭدەر، مە بالالار مانەرلەپ سىرعاناۋدا جاستار اراسىندا 2007 جىلعى ازيا چەمپيونى، ەرەسەكتەر اراسىندا 2009 جىلى ازيا چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى، 2006 جىلعى الەم كۋبوگىنىڭ جۇلدەگەرى، ەۆروپا كۋبوگىنىڭ جانە بىرنەشە حالىقارالىق تۋرنيرلەردىڭ جەڭىپازى ابزال راحىمعالييەۆ – ءبىزدىڭ جەرلەسىمىز. اياگوز قالاسىندا تۋعان. الدارىڭدا تۇرعان فيگۋرانىڭ پەريمەترىن تابىڭدار.
4 سم
2سم
3 سم
6 سم
ر =1 + 2 + 2 + 4 + 3 + 6 = 18 (سم)
جارايسىڭدار. ازيادا الاۋى ءبىزدىڭ شقو سەمەي وسكەمەنەن 24. 01 – 25. 01 ءوتتى.

شورت – ترەك - كەلەسى سپورت ءتۇرى –
شورت – ترەك. ول قانداي سپورت؟
شورت – ترەك – حوككەي الاڭىندا بەلگىلەنگەن قىسقا مۇز جولىندا كونكيمەن جۇگىرۋ.
دۇرىس. مىناداي جۇمىس جاسايىق.
(كارتوچكامەن جۇمىس)

دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
«3» 10 + 10 =
40+10 =
20 + 20 =
50 + 7 =

«4» 40 + 45 =
53 – 20 =
29 + 10 =
74 – 10 =

«5» 29 + 8 =
45 – 6 =
33 + 7 =
68 – 9 =

ازيادا الاۋى قاپشاعاي، تالدىقورعاننان 26. 01 – 27. 01 ءوتىپتى.

ازيادا الاۋى جەزقازعان – قاراعاندى قالالارىنان 28. 01 – 29. 01 ءوتىپتى.
نەشە سپورت تۇرىنەن بۇگىن ساباقتا ايتتىق
– 11 ءتۇرى.
- ءبىزدىڭ جەرگىىلىكتى اتاقتى سپورتشىلاردى بىلەسىڭدەر مە؟
رۋستام رگەبايەۆ ( اياكوز قالاسى № 5 وم)
داۋلەت تۇرلىحانوۆ (تاسكەسكەن اۋىلى)
الاۋ لوگوتيپى

ساندار قاتارىن تۇزەڭدەر. سوندا ويىنداردىڭ ۇرانى شىعادى.
ماقساتى ءبىردىڭ - رۋحى ءبىر

بۇگىنگى ساباقتا نە بىلدىك، نە ىستەدىك؟
7 قىسقى ازيا ويىندارى ءوتىپ جاتىر
26 ەلدەن سپورتشىلار قاتىسىپ جاتىر.
سپورتتىڭ 11 تۇرىنەن جارىستار وتۋدە.
الماتى مەن استانادا ءوتىپ جاتىر.
تەك قانا ازيا ەلدەرىنىڭ وكىلدەرى قاتىسادى.
فيگۋرانىڭ پەريمەترىن تاپتىق.
ەسەپ شىعاردىق.
ۇزىندىقتىڭ بىرلىكتەرىمەن امالدار ورىندادىق.
30. 01 اشىلۋ سالتاناتى، ال 6. 02 جابىلۋ سالتاناتى.
جيىنتىعى 69 مەدال وينالدى.
باعالاۋ.
ۇيگە: № 6 – 137 بەت.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما